مطالب مرتبط با کلیدواژه
۴۴۱.
۴۴۲.
۴۴۳.
۴۴۴.
۴۴۵.
۴۴۶.
۴۴۷.
۴۴۸.
۴۴۹.
۴۵۰.
۴۵۱.
۴۵۲.
۴۵۳.
۴۵۴.
۴۵۵.
۴۵۶.
۴۵۷.
۴۵۸.
۴۵۹.
۴۶۰.
انقلاب اسلامی
منبع:
پژوهش ملل مرداد ۱۳۹۹ شماره ۵۵
7-29
روابط ایران و پاکستان قبل از انقلاب اسلامی، دوستانه و کم تنش بود. پس از انقلاب اسلامی به علل چندی از جمله: قدرت گیری نظامیان در پاکستان، اختلافات مرزی، کشتار شیعیان و ...، واگرایی بین دو کشور نمایان شد. تز صدور انقلاب نیز که قاعدتاً کشورهای همجوار و مسلمان ایران را در اولویت قرار می داد، اختلافات را دوچندان کرد و علیرغم پیروزی های ایران در این زمینه در کشورهای عراق و سوریه ...، در پاکستان نمودی نیافت. مقاله حاضر به شیوه توصیفی - تحلیلی درصدد پاسخگویی به این سوال است که مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در واگرایی ایران و پاکستان کدام اند؟ فرضیه تحقیق بر این شالوده قرار گرفت که مجموعه-ای از عوامل منطقه ای و فرامنطقه ای موجب واگرایی در روابط دو کشور شده است. یافته ها نشان می دهد که با مبنا قرار دادن چارچوب نظری براساس نظریه سازه انگارانه و تأثیر هنجارهای اجتماعی و تشکل ها بر روابط میان دولت ها، مهمترین عوامل واگرایی دو کشور عبارتند از: اقدامات طالبان در پاکستان، رقابت ایران و پاکستان بر سر احراز قدرت منطقه ای، واکنش های افراطی علیه انقلاب ایران، روابط پاکستان با آمریکا و عربستان ... از مهم ترین علل واگرایی در روابط دو کشور محسوب می شوند.
تئوری انقلاب در اندیشه سیاسی امام خمینی (نقدی بر کتاب گفتمان مبارزه در اندیشه سیاسی امام خمینی: رویکردی بر اصول و شیوه های مبارزاتی)(مقاله علمی وزارت علوم)
این کتاب سیر تاریخی مبارزات امام خمینی را مورد بررسی قرار داده است. در این بررسی محقق محترم از قلم ساده و روانی استفاده کرده که برای تمام مخاطبان کتاب قابل فهم است. گرچه برخی از حوادث اثرگذار در روند انقلاب اسلامی ایران را از قلم انداخته است. از سوی دیگر عنوانی که برای کتاب انتخاب شده، یک عنوان تئوریک با استفاده از مفهوم «گفتمان» است، درحالی که محقق محترم مسائل نظری مربوط به «گفتمان» را در این کتاب مطرح نکرده است و اساسا روش تحقیق، روش گفتمانی نیست و لذا بهتر بود که از یک عنوان تاریخی برای اثر خویش بهره می برد.در این مقاله انتقادی، ضمن ارائه خلاصه ای از اثر مذکور، نقدهای روشی و محتوایی وارد بر کتاب نیز در بندهای مختلف مطرح شده است. عمده ترین نقد وارد بر این اثر آن است که عنوان کتاب، اندیشه ای است در حالی که محتوا و روش به کار رفته در آن، تاریخی است. هم چنین در تبیین انقلاب اسلامی از منظر امام خمینی، می بایست تئوری انقلاب اسلامی مورد نظر امام خمینی از رهگذر اندیشه سیاسی ایشان مطالعه می شد، که از این امر غفلت شده است.
نقش انقلاب اسلامی در فرآیند بازیابی تشیع معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پس از قدرت گرفتن شیعیان در ایران به عنوان یک بازیگر مهم در نظام جهانی، سایر شیعیان که در نقاط مختلف پراکنده بودند پس از تماشای این انقلاب روحیه خودباوری پیدا کردند و از انزوای سیاسی بیرون آمدند و جرأت یافتند تا در برابر حاکمیت کشور خود اعتراض کنند. این اعتراض های پی در پی اقلیت شیعه در کشورهای مختلف، منجر به ظهور احزاب شیعه در این مناطق شد. همین امر جهان را شگفت زده کرد و نگاه تمامی پژوهشگران عرصه فرهنگ، تمدن و سیاست را با جهان تشیع معطوف ساخت. بدین سبب، این مقاله با روش تبیینی درصدد است به این سؤال پاسخ دهد که انقلاب اسلامی در ایران چه نقشی در فرآیند بازیابی تشیع معاصر داشته است؟ بنابراین، می توان بیان نمود، رابطه ای عمیق بین انقلاب اسلامی و تشیع معاصر وجود دارد به گونه ای که هرکدام منجر به تقویت یکدیگر می شوند.
تبیین تأثیرات اسلام هراسی و ایران هراسی بر مناسبات فرهنگی ج.ا.ایران و غرب در فضای پساانقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پرسشی که نگارندگان پژوهش حاضر کوشیده اند تا با رویکردی توصیفی تحلیلی بدان پاسخ دهند چنین ترتیب بندی شده است که تأثیرات اسلام هراسی بر مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و غرب در فضای پساانقلاب اسلامی چگونه ارزیابی می گردد؟ فرضیه ای که از مَعبر پرسش فوق مطرح می شود آن است که پدیده اسلام هراسی، در بُعد فرهنگی طی سالیان و حتی دهه های اخیر در یک پیشروی خزنده و آرام، از شاکله محدود و غیررسمی خود خارج شده و به شکلی هدفمند در چارچوب های رسمی و قانونی در سه سطحِ کلی تَجَسُم یافته است: 1. در سطح دولت: به شکل تصمیم گیری در اتاق فکرهای ایجاد شده؛ 2. سطح فضای عمومی جامعه: به صورت خشونت های کلامی و فیزیکی و همچنین به شکل تبعیض در حقوق شهروندی؛ و 3. سطح رسانه ای: به صورت انگاره سازی منفی.
انسداد مفهومی دال های بنیادین گفتمان انقلاب اسلامی در سپهر اندیشه امام خمینی و آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آرمان های انقلابی و ارزش های حاصل از آموزه های دینی، با گذر از مقابله جوئی های ایدئولوژیک جریان های معارض در سال های اولیه پیروزی انقلاب و بلوغ یافتن در پرتو رهنمودهای امام خمینی+، نظام معنایی منسجمی را پدید آورد که از آن به گفتمان انقلاب اسلامی تعبیر می شود. در طول سال های پس از پیروزی، حد و دامنه مفهومی عناصر تشکیل دهنده این گفتمان، با توجه به مرکزیت گفتمانی دال ولایت فقیه، با رهنمودهای حضرت امام و مقام معظم رهبری، تبیین و به روز رسانی شده است. این پژوهش در راستای حفظ اصالت مفهومی عناصر برسازنده گفتمان انقلاب اسلامی، با استفاده از نظریه گفتمان لاکلا و موفه، در صدد بازکاوی مفهوم دال های ولایت مطلقه فقیه، عدالت اقتصادی، مقابله با نظام سلطه، صیانت از ارزش های فرهنگی و حمایت از مسلمانان (امت گرایی)، در سپهر اندیشه امام خمینی+ و آیت الله خامنه ای برآمده است. نتایج به دست آمده، تلویحات مهمی در زمینه انقلابی بودن و انقلابی ماندن سیاست ها و رویکردهای سیاست مداران و جریان های سیاسی در دوره های گذشته و آتی دارد.
صورت بندی جریان های سیاسی دهه نخست انقلاب اسلامی و نظام دانایی آن ها در اندیشه سیاسی امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جریان های سیاسی، به عنوان کنشگران حیات سیاسی جوامع، در تحولات سیاسی جامعه ایران، همواره مورد توجه بوده اند. اندیشمندان حوزه سیاست از منظرهای مختلفی به گونه شناسی جریان های سیاسی پرداخته اند. این مسئله پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان یک پدیده اجتماعی در بستر جامعه بسط یافت به این جهت کالبدشکافی جریان های سیاسی از اهمیت دوچندان برخوردار گردید. به این دلیل، این پژوهش به صورت بندی جریان های دهه نخست انقلاب اسلامی از منظر امام خمینی می پردازد. یافته های تحقیق گویای آن است که حضرت امام ضمن بهره جویی از معیارهای مختلف، معنایی متفاوت ازآنچه در منهج فکری محققان است به صورت بندی جریان های سیاسی پرداخته است.
چیستی و چرایی نفوذ فرهنگی نظام سلطه و راهکارهای مقابله با آن با تأکید بر اندیشه های مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ازجمله اقدامات برنامه ریزی شده دشمنان انقلاب اسلامی نفوذ فرهنگی است که سال های اخیر در تقابل با نظام جمهوری اسلامی از آن بهره گرفته اند. با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی در پی تبیین ماهیت نفوذ فرهنگی و بیان راهکارهای مقابله با آن است. نگارنده با توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری، پس از تبیین ماهیت نفوذ فرهنگی، به بررسی ابعاد نفوذ که شامل سه عرصه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است، می پردازد، و پس از بیان شیوه ها و ابزارهای نفوذ فرهنگی راهکارهای آن را در دو محور مورد بررسی قرار می دهد. در محور اول راهکارهای فرهنگی در حوزه معرفتی شناختی بیان می شود که شامل: پذیرش نفوذ فرهنگی، ترویج باورهای دینی و شناخت فرهنگ اسلامی است و در محور دوم راهکارهای فرهنگی در حوزه رفتاری بررسی می شود که شامل: مدیریت فرهنگی، فعالیت تشکیلاتی و ابتکار عمل در امور فرهنگی است.
چالش تمدنی جمهوری اسلامی ایران و امریکا با تاکید بر نظریات کیسینجر، هانتینگتون و فوکویاما(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال هفدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۰
۹۳-۱۱۲
حوزه های تخصصی:
چالش های بین ایران و آمریکا ابعاد گوناگونی دارد که عمدتاً از منظر سیاسی تحلیل می شود اما در نگرش غالب متفکرین و استراتژیست های غربی این چالش ها ریشه عمیق تری دارد. در این مقاله تلاش می شود با بهره گیری از روشی توصیفی تحلیلی و با تأکید بر افکار سه نظریه پرداز موثر آمریکایی (کیسینجر، هانتینگتون و فوکویاما) به این پرسش پاسخ داده شود که چرا امریکایی ها نگاه شان به چالش با جمهوری اسلامی صرفاً سیاسی نیست و ریشه عمیق تری برای این چالش قائل هستند؟ یافته های پژوهش مؤید این مسئله است که براساس اندیشه های کیسینجر، هانتینگتون و فوکویاما، چالش های ایران و آمریکا ابعادی فراتر از یک چالش سیاسی دارد و اصل این تضاد بر سر «حفظ» یا «تغییر» نظم جهانی و تمدن سازی است، بدین سبب ایران یا آمریکا بدون تغییر در اصول یا مبانی رفتاری خود نمی توانند با یکدیگر تعامل عادی داشته باشند.
بررسی دستاوردهای اقتصادی انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۵۰ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳
861 - 881
حوزه های تخصصی:
در این مقاله دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد با بهره گیری از آمارهای رسمی و تحقیقات انجام گرفته بررسی شده است. در بین شاخص های متنوع و گاه متعارضی که برای رشد و توسعه اقتصادی طرح می شود، در اینجا بر توسعه زیرساخت ها، رهایی از وابستگی به خام فروشی نفت، مسئله تولید ثروت و خودکفایی و توزیع عادلانه ثروت در جامعه تأکید شده است. یافته ها نشان می دهد که دستاوردهای انقلاب در توسعه زیرساخت ها و در مقایسه با شرایط قبل از انقلاب بسیار خوب و در مواردی چشمگیر بوده است، به خصوص در توسعه آب، برق، تلفن، گازرسانی به شهرها و روستاها، ساخت مسکن مستحکم و توسعه راه ها به ویژه در مناطق روستایی و محروم. دستاوردهای اقتصادی در حوزه کشاورزی و خودکفایی، رشد درون زای برخی صنایع جدی بوده، اما با وجود توسعه صادرات غیرنفتی و رشد صنایع تبدیلی و پتروشیمی همچنان تکیه بر خام فروشی نفت بوده و تحول بنیادینی در این بخش رخ نداده است. در توزیع درآمد و کاهش فاصله مرکز-پیرامون و کاهش فاصله بین نقاط شهری و روستایی تحولات اساسی رخ داده است، هرچند براساس برخی شواهد پس از جنگ و طی سالیان اخیر، با بازگشت به فرهنگ اشرافی فاصله درآمدی اقشار ضعیف و ثروتمند افزایش پیدا کرده است.
الگوی وحدت کارکردی ظرفیت های تمدنی انقلاب اسلامی ایران با تاکید بر اندیشه های مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با طلوع انقلاب اسلامی تقابل تاریخی حق و باطل معنای تمدنی به خود گرفت. انقلاب اسلامی در این مواجهه همه جانبه، متمسک به ظرفیت ها و نهادهای انقلابی و تمدن ساز شده است که در بستر تاریخ این انقلاب ظهور و رشد یافته اند. بعد از گذشت چند دهه از انقلاب اسلامی، ضرورت وحدت کارکردی و هماهنگی این ظرفیت های تمدن ساز هم در مواجهه با تمدن غرب و هم در جهت ساخت یک تمدن منسجم و خالی از التقاط و تعارضات فرهنگی تمدنی در بخش های مختلف، هرچه بیشتر احساس می شود. لذا در این پژوهش در وهله ی اول ظرفیت ها و نهادهای تمدن ساز انقلاب اسلامی بواسطه روش نظریه پردازی داده بنیاد از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی احصاء و تحلیل کارکردی شدند. سپس ظرفیت های تمدنی به دو نوع ظرفیت های تمدن ساز و ظرفیت های وحدت بخش تقسیم شدند و براساس الگوی سه مرحله ای تمدن سازی(تفکر، فرهنگ، تمدن) الگوی نهایی وحدت کارکردی ظرفیت های تمدنی انقلاب اسلامی ارائه شد. ظرفیت ها و نهادهای تمدن ساز شناخته شده شامل مسجد، حسینیه و هیأت ها، حوزه علمیه، دانشگاه، خانواده، بسیج مردمی، اجتماعات دینی مردم مانند نماز جمعه، اربعین و غیره و همچنین ظرفیت های وحدت آفرین شامل مواردی چون ولی فقیه، علم دینی، روحیه بسیجی و غیره می شود.
کشف عوامل مؤثر بر استحاله نهاد جهاد سازندگی: تحلیل شبکه مضامین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و یکم بهار ۱۳۹۷ شماره ۷۸
101 - 126
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش کشف عوامل مؤثر بر استحاله نهاد جهاد سازندگی بود. جهت دستیابی به این هدف و با توجه به ماهیت سوالات تحقیق، روش کیفی تحلیل شبکه مضامین به عنوان استراتژی مناسب انتخاب شد. جامعه مورد مطالعه پژوهش مدیران نهاد جهاد سازندگی در دهه اول فعالیت این نهاد بوده است که از طریق نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن اصل اشباع با نمونه ای 25 نفره از این مدیران به صورت عمیق مصاحبه شده است. از تجزیه وتحلیل داده های پژوهش 146 کد باز تولید شد که پس از ترکیب 20 مضمون پایه شناسایی و این مضامین در گروه های همگن، در قالب سه مضمون سازمان دهنده شامل عوامل بیرونی، عوامل درونی فرهنگی و تغییرات درونی ساختاری دسته بندی شد. نتایج تحقیق می تواند در حفظ ماهیت و هویت سازمان های اجتماعی و نهادهای ارزشی و مردم پایه مورد استفاده قرار گیرد.
هدفمند سازی زیرساخت ها و کارویژه های اقتصادی دولت در الگوی اقتصاد مقاومتی: ظرفیت سازی برای حفظ و تقویت الگوی تجدیدنظرطلبی انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۸۰
135 - 158
حوزه های تخصصی:
تحریم های اقتصادی و بعضا ناکارامدیها در ساختار اقتصاد داخلی، موانع مهمی برای حرکت جمهوری اسلامی ایران در مسیر توسعه اقتصادی و قدرت افزایی ایجاد کرده است. در این بین ایده اقتصاد مقاومتی کوشیده است هم راستا با اولویت بخشی به اقتصاد و الزامات توسعه کشور، زمینه های مقاومت بر سر ارزش ها و ایده های انقلاب اسلامی به عنوان مهمترین معیارهای تجدیدنظرطلبی ج..ا.ا را نیز فراهم کند. حال سوال آن است که مطابق ایده اقتصاد مقاومتی با چه سازوکارهایی میتوان ضمن تلاش برای حفظ و تقویت گفتمان کلان انقلاب اسلامی، به توسعه اقتصادی کشور پرداخت؟ برای پاسخ به این سوال، تلاش کرده ایم با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با بررسی اسناد بالادستی اقتصادی کشور به یک الگوی کلی برای حرکت نظام اسلامی به سمت توسعه اقتصادی با حفظ ظرفیت های تجدیدنظرطلبی انقلاب اسلامی دست یابیم. نتایج پژوهش و دقت در محورهای ابلاغی سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی، حاکی از توجه به فعال سازی و بهسازی کارویژه های دولت، به عنوان مهمترین عنصر توسعه ای کشور است. در چارچوب نظریه دولت توسعه گرا می توان با فعال سازی ظرفیت های دولت در چند عرصه تعاملی، تنظیمی، تولیدی، بازتوزیعی و مشارکتی، ضمن ایستادگی بر سر ارزش های انقلاب اسلامی و اهداف کلان نظام اسلامی به اهداف توسعه اقتصادی نیز دست یافت.
تحلیل گفتمان انتقادی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی با بهره گیری از روش نورمن فرکلاف(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بیانیه گام دوم انقلاباسلامی به عنوان برنامه ای راهبردی از سوی حضرت آیت الله خامنه ای در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده است. تحلیل گفتمان این بیانیه می تواند ارزش های نهفته در ایدئولوژی انقلاباسلامی را واشکافی کرده و گزاره های تاریخی مرتبط با متن بیانیه را بر مخاطبان پژوهش آشکار سازد. سؤال اصلی تحقیق آن است که بیانیه از چه ساختارها، بافت های موقعیتی و روابط متنی و بینامتنی شکل گرفته و تأثیرات متقابل گفتمان بیانیه با ساختارهای اجتماعی و نهادی بر چه مؤلفه هایی استوار است. مقاله حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، روابط ایدئولوژیک بیانیه را در سه بخش توصیف، تفسیر و تبیین واکاوی نموده و به کشف ارتباط میان زبان، ایدئولوژی و قدرت می پردازد. تحلیل واژگان و بررسی ویژگی های دستوری بیانیه نشان می دهد مولد متن به دنبال ایجاد گفتمانی تعاملی همراه با ایجاد حس قرابت بوده و با هدف تبیین روحیه اصیل انقلاب برای جوانان و ایجاد فضای گفتمانی سازنده، در صدد ترسیم مسیر آینده نظام است. افعال متن بیانیه، تعهد مطلق نویسنده به صدق گزاره های بیانیه و شفافیت دیدگاه مؤلف در جهان بینی را نشان می دهد. هم چنین عدم استفاده از حسن تعبیر و افعال کمکی مستلزم تردید، حکایت از صداقت و صراحت مؤلف در تبیین اهداف بیانیه دارد. بررسی زمینه های بینامتنی، نمایانگر تأکید بر خودباوری و درس آموزی از رخدادهای داخلی و بین المللی است. در بررسی تأثیرات متقابل گفتمان با ساختارهای نهادی و اجتماعی، به تعامل بیانیه با «نظام فکری رهبران انقلاب» از یک سو و اثرگذاری و اثرپذیری بیانیه در ارتباط با دانش زمینه ای «جامعه ی اسلامی ایران» از سوی دیگر پرداخته شده است.
تحلیلی بر مفهوم «نهادهای انقلابی» در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انقلاب اسلامی از منظرهای گوناگون بر جامعه ایران تأثیر گذاشته است و یکی از عرصه هایی که اثرپذیری عمده ای داشته، نظامِ حقوقیِ منبعث از آن می باشد. نمونه بارز مسئله، پیدایش نهادهایی موسوم به «نهادهای انقلابی» است که در بسیاری از قوانین و مقررات جاری در نظام جمهوری اسلامی ایران درج و منشأ اثرات حقوقی گردیده است. حقوقدانان در مورد تعریف، ماهیت، مصادیق و ضرورت ایجاد و استمرار وجود چنین نهادهایی هیچ گاه اظهارنظر دقیق و مشخصی ارائه نکرده اند. نوشتار پیش رو با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی به این گزاره می رسد که به صورت کلی یک نهاد در صورتی که جهت تحقق بخشیدن به اهداف انقلاب اسلامی و صیانت از آن تأسیس شده باشد و البته از ساختارهای رایج هر حکومت نباشد «نهاد انقلابی» تلقی خواهد شد و به لحاظ ماهیت حقوقی ممکن است هر یک از نهادهای کلان یا خرد که در ساختار حقوقی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد را در برگیرد، لکن قانون گذار این عمومیت را مدنظر ندارد و هنگامی که از تعبیر نهادهای انقلابی بهره گرفته، مقصود آن نهادهای خرد و اجرایی کشور هستند که غالباً ماهیت عمومی غیردولتی دارند و در برخی مصادیق نیز مؤسسه دولتی هستند. شایان ذکر است در حال حاضر با وجود مأموریت های مشابه این نهادها و موازی کاری آن ها در عمل و تورم ساختاری متعاقب آن، بازآرایی چنین نهادهایی امری گریزناپذیرخواهد بود.
انقلاب اسلامی ایران و تاثیرگذاری آن برجهان تشیع
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳
891 - 913
حوزه های تخصصی:
روشن است که با پیروزی انفلاب اسلامی ایران در سال 1357 و رخدادهای پس از ان که بیشتر متاثر از پیروزی انقلاب بودند، تشیع به یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. تشکیل یک حکومت شیعی با رهبری علمای دینی در کشوری بزرگ و با اکثریت شیعه، هرگز در گذشته روی نداده بود. به این ترتیب، انقلاب ایران کانون توجهی برای زنده کردن و رواج هویت دینی شیعیان و حتی در نگاهی کلی تر، هویت دینی مسلمانان پدید اور و تشیع و اسلام را در قلب حوادث و اخبار جهانی قرار داد. بی شک انقلاب اسلامی ایران یکی از مهمترین و برجسته ترین انقلاب های جهان در سده اخیر به شمار می رود. انقلاب یک جریان محدود و بسته نیست که صرفا در بخشی از امور مدیریت کشور، تحولی ایجاد کرده باشد بلکه یک تحول بنیادین همه جانبه است. تا زمانی که تمام جنبه های یک تحول بنیادین شکل نگیرد، هرگز انقلابی روی نمی دهد. انقلاب اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ یعنی در جریان انقلاب، تمامی ارکان اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر رژیم گذشته، دچار دگرگونی ریشه ای شده است. اسلام محور اصلی انقلاب اسلامی ایران بوده و مکتب تشیع با محتوای غنی و ارزشمندش، پشتوانه اساسی عقیده و هدف این انقلاب به شمار می رود. در جریان این مقاله ابتدا برای روشن شدن بحث، مفاهیمی چون انقلاب، اسلام، انقلاب اسلامی و شیعه به عنوان کلیدی ترین واژه های متن، توضیح داده شده و در ادامه به تحلیل عملکرد تشیع در انقلاب اسلامی و بلعکس انقلاب اسلامی بر تشیع پرداخته شده است.
تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
با توجه به تهاجم فرهنگی نظام استکباری به انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران، این تحقیق که به منظور بررسی تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی انجام شده است. از اهمیت بالایی برخوردار می باشد هدف این تحقیق، تبیین تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی بوده که برای پاسخ به پرسش اصلی تحقیق که تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی چیست، بوده است. برای سنجش تأثیر دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس بر عوامل حفظ و استمرار انقلاب اسلامی، اطلاعات مورد نیاز با روش کتابخانه ای و با کار میدانی پرسشنامه، از جامعه نمونه آماری اطلاعات لازم گردآوری گردید و با جمع بندی و تجزیه وتحلیل آماری پرسشنامه، نتیجه گیری ارائه شد. نتایج گویای این بود که به طور کلی دست آورد های فرهنگی دفاع مقدس بر حفظ و استمرار انقلاب اسلامی تأثیر قابل توجهی داشته است؛ و بررسی های انجام شده نشان می دهد که دست آوردهای فرهنگی دفاع مقدس همه عوامل حفظ و استمرار انقلاب اسلامی را تحت تأثیر قرار داده و پوشش می دهد
تأثیر انقلاب بر ارزش های اجتماعی «از فردگرایی تا جمع گرایی»(مقاله علمی وزارت علوم)
یکی از مباحث در مورد روحیات ایرانیان، جمع گرا یا فرد گرا بودن آنهاست. این موضوع تحت تأثیر عوامل متعددی است که نوع نظام سیاسی از مهم ترین آنهاست. نظام استبدادی در ایران در ابعاد فردی (دانشی، گرایشی و کنشی)، ابعاد فرهنگی-اجتماعی و اقتصادی بر جامعه تأثیر گذاشته و ارزش های جامعه را به سوی خودمداری پیش برده است. این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال است که انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری بر این ارزش اجتماعی گذاشت و چگونه با میراث اجتماعی حکومت استبدادی در ایران مبارزه کرد؟ به این منظور ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای، آثار حکومت استبدادی در ایران بررسی شده است و سپس با استفاده از روش میدانی، تأثیر انقلاب اسلامی بر ارزش های اجتماعی بر اساس مؤلفه جمع گرایی و فردگرایی تحلیل شده است. حاصل این تحلیل آن شد که انقلاب اسلامی ایران بر اساس ارزش های دینی و با روحیه ای مردمی و جمع گرایانه روی داد و تأثیر بسیار زیادی در از بین بردن خودمداری و ارتقای ارزش های جمع گرایانه داشت. البته پس از گذشت دو دهه از انقلاب هرچند جنبه های سیاسی جمع گرایی در بین مردم همچنان حفظ شد ولی جنبه های اجتماعی آن کاهش یافت.
نقش گفتمان انقلاب اسلامی در هم افزایی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
گفتمان انقلاب اسلامی از دیرباز در ایده و آرمان علمای بزرگ اسلام و شیعه وجود داشته است؛ لیکن پس از تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران فرصت بروز و ظهور پیدا کرد. هدف اصلی این پژوهش تعیین نقش گفتمان انقلاب اسلامی در هم افزایی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است. لذا با توجه به همین هدف، به سؤال اصلی "نقش گفتمان انقلاب اسلامی در هم افزایی مؤلفه قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟" پاسخ می دهیم. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی پیمایشی است. را به کمک آزمون توصیفی و آمار استنباطی نظیر آزمون تحلیل واریانس فریدمن و آزمون T یک نمونه ای و توضیح دوجمله ای مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. روش و ابزار گردآوری داده ها از طریق مراجعه به افراد صاحب نظر، تکمیل پرسشنامه، انجام مصاحبه، جمع آوری منابع مطالعاتی معتبر از کتابخانه تخصصی داعا و مراجعه به سایت های مرتبط با موضوع مقاله بوده است. روایی پرسشنامه از دو جنبه ظاهری و محتوا به جهت روشن و بدون ابهام بودن گویه ها و همچنین کفایت کمیت و کیفیت آنها توسط خبرگان، صاحب نظران و استادان دانشگاه تأیید شد. همچنین برای روایی سازه از فن تحلیل عاملی استفاده گردید. در این تحقیق، برای محاسبه پایایی یا هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کند، ابتدا یک نمونه اولیه پیش آزمون گردید که میزان ضریب اعتماد با روش آلفای کرونباخ مقدار آلفای حاصله 5/0 محاسبه شد. نوع تحقیق براساس اهداف توسعه ای- کاربردی است. جامعه آماری مرکب از: خبرگان، استادان و صاحب نظران حوزه امنیت ملی، فرهنگ و انقلاب اسلامی بوده است. در پایان نتایج پذیرش ولایت مطلقه فقیه، در بین سایر گفتمان ها بیانگر این است که این عامل بیشترین تأثیر را بر روی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران داشته است.
رابطه نهضت عاشورا و انقلاب های ظلم ستیز تا دوران معاصر
حوزه های تخصصی:
در ادوار مختلف تاریخی و در نقاط گوناگون جهان، قیام ها و انقلاب های فراوانی به انجام رسیده که تأثیر آنها بر مردم عصر خود و زمان های آینده متفاوت بوده است. اثرگذاری تعدادی از این خیزش ها، تنها در محدوده زمانی و مکانی محدودی صورت پذیرفته است. در این میان، برخی از قیام ها و انقلاب ها تا مدتی روابط بین الملل و برخی ملت ها را تحت تأثیر خود قرار داده اند، ولی به مرور زمان از قدرت و نفوذ آنها کاسته شده است تا جایی که یا تغییر آرمان داده اند یا به فراموشی سپرده شده اند و جز نامی از آنها در تاریخ وجود ندارد. قیام بزرگ و الهی امام حسین در روز عاشورای سال 61 هجری قمری، تنها نهضتی است که هرچند در ظاهر به شکست و شهادت افراد حاضر در آن انجامید، اما تأثیری شگرف و فوق العاده بر جنبش های مردمی پس از خود، در سطح جهان، به ویژه جوامع اسلامی داشته است. این حرکت بزرگ اعتقادی، پس از 14 قرن، همچنان پرقدرت و تأثیرگذار، الگوی کامل و بی نظیری برای آزادی خواهان و حق طلبان به شمار می رود.
تبیین و تحلیل عملکرد نهضت آزادی در رویارویی با نظام جمهوری اسلامی در دهه 1360
حوزه های تخصصی:
پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، سبب شد جریان ها و احزابی که مترصد فرصتی برای به دست آوردن سهمی در نظام آینده کشور بودند، از فضای به دست آمده، استفاده نمایند و اوضاع را به نفع خود تغییر دهند. نهضت آزادی نیز همانند سایر گروه ها فعالیت خود را آغاز کرد و توانست دولت موقت را در اختیار گیرد، امّا بدلیل مغایرت داشتن اصول فکری اش با انقلاب اسلامی، تماماً به مقابله با نظام اسلامی پرداخت. مسئله اصلی مقاله، تحلیل و بررسی عملکرد نهضت آزادی در دهه 1360 در مواجهه با انقلاب اسلامی است. فرضیه پژوهش آن است که با ناکامی سیاست های لیبرالی و تعامل گرای این جریان در مقابل تفکرشیعی انقلاب اسلامی، نهضت آزادی با استراتژی «انقلاب مسالمت آمیز» علیه نظام، اقداماتی از جمله مشروعیت زدایی و کاهش کارآمدی نظام جمهوری اسلامی در راستای از بین بردن حمایت های مردمی و همراه-ساختن جامعه برای قیام علیه نظام را در رأس برنامه های خود قرار داد. برای رسیدن به این اهداف از فضای به دست آمده ی جنگ، انتخابات و جریان های اپوزیسیون استفاده وافری نمود.