مطالب مرتبط با کلیدواژه

سواد


۲۱.

شناخت سواد دانشگاهی؛ چیستی و ماهیت آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شناخت پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷۹

کلیدواژه‌ها: سواد دانشگاهی مطالعات جدید سواد رهیافت سوادهای دانشگاهی سواد گفتمان های دانشگاهی مهارت زبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۴ تعداد دانلود : ۶۶۷
در این مقاله مفهوم سواد دانشگاهی به طور عمیقی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به همین منظور دیدگاهی تاریخی با ریشه یابی تکامل سواد دانشگاهی برگرفته از ادبیات نظری مربوطه فراهم خواهیم آورد. با وجود این، از همه مهم تر، در این مقاله به دنبال تعریف سواد دانشگاهی از طریق توصیف دیدگاه ها، رویکردها و الگوهای بسیار متفاوتی که متضمن این اصطلاح بسیار پیچیده است خواهیم بود. سپس به بررسی مفهوم «سواد» برگرفته از «مطالعات جدید سواد» خواهیم پرداخت، گفتمان های دانشگاهی را در ارتباط با حوزه ی سواد دانشگاهی مورد توجه قرار خواهیم داد و به نقش «مهارت زبانی» در توسعه ی سواد دانشگاهی خواهیم پرداخت. در خاتمه ی مقاله، آثار متأخر در زمینه ی سواد دانشگاهی بحث خواهد شد، و موضوع «وضعیت سواد دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران» را با تفسیری انتقادی مورد بررسی قرار خواهیم داد. لذا مجموع مباحث مطرح شده در این مقاله منظری مناسب ارائه می کند که از طریق آن کار تجربی در این حوزه از «توسعه ی دانشگاهی» می تواند مورد تحلیل قرار گیرد.
۲۲.

تحول عادت های شمارش با انگشتان در کودکان خردسال: نقش سواد و دست برتری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال هشتم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۳۰ 157-166

کلیدواژه‌ها: عادت های شمارش با انگشتان دست برتی سواد جنس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۳۴۵
برای بررسی تحول الگوی عادات شمارش با انگشتان در کودکان خردسال با تأکید بر نقش سواد و دست برتری، 200 نفر از کودکان پیش دبستانی و دبستانی شهر تهران به روش نمونه برداری خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامة دست برتری چاپمن و چاپمن (1987) و پرسشنامة شمارش با انگشتان (کورن، 1993 ) در مورد آنها اجرا شد. نتایج آزمون خی دو نشان دادند که بین دو گروه پیش دبستانی (فاقد سواد) و دبستانی (باسواد) و دو گروه راست برتر و چپ برتر در الگوی عادات شمارش با انگشتان تفاوت معنادار وجود دارد، امّا بین دو گروه پسر و دختر در الگوی عادات شمارش با انگشتان تفاوت معنادار یافت نشد. اکثر کودکان پیش دبستانی با دست راست (5/23%) و دست چپ (18%) و بیشترکودکان دبستانی با دست راست و همچنین، کودکان راست برتر اغلب با دست راست و کودکان چپ برتر اغلب با دست چپ شمارش از یک تا 10 را شروع کردند.
۲۳.

بررسی ویژگی های جمعیتی موثر بر میزان مشارکت روستاییان در روند توسعه روستایی (مطالعه موردی شهرستان ایجرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهارم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 19 - 37

کلیدواژه‌ها: مشارکت جمعیت سن شغل سواد ایجرود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۲۲۰
مشارکت مردم در توسعه روستایی بی گمان مستقیم ترین ، کم هزینه ترین و مطلوب ترین راهبرد امروز ادبیات توسعه روستایی است، با این وجود کاربرد آن در برنامه ریزی های روستایی با چالش های مختلفی روبرو است. هدف از تحقیق حاضر شناخت ویژگی های جمعیت افراد مشارکت گرا در مناطق روستایی و میزان اثرگذاری این ویژگی ها بر مشارکت روستاییان می باشد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و همبستگی است که بخش عمده ای از داده های آن بر اساس مطالعات میدانی و با روش نمونه گیری(کوکران)از سطح460خانوار نمونه ی منطقه جمع آوری شده است. نتایج نشان می دهد که جمعیت با مشارکت رابطه معنی داری(473/0)ندارد. بنابراین اندازه جمعیت در روستاها تا حدود زیادی وابسته به عوامل طبیعی منطقه می باشد و از کارکردهای انسانی همانند میزان خدمات که به روستاهای پر جمعیت از آن برخوردارند، تاثیر کمتری گرفته است. متغیر سن از متغیرهای فردی با میزان116/0بیشترین تاثیر را بر میزان مشارکت مردم دارد. متغیر سواد به صورت غیرمستقیم بر میزان مشارکت تاثیر داشته و ضریب تاثیر سواد 44/0- می باشد . میزان مشارکت(74/1)در منطقه کمتر از حد انتظار است و از متغیرهای جمعیتی سن بصورت مستقیم با ضریب تاثیر116/0، سواد و شغل به طور غیر مستقیم مشارکت را از خود متاثر می سازند. بنابر نتایج بدست آمده تنها راه پیشبرد توسعه مشارکتی فراهم ساختن زمینه های مشارکت از قبیل آموزش توام با تجربه و تسهیل قوانین مشارکتی است.
۲۴.

تحصیلات، فرهنگ سیاسی و مشارکت انتخاباتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و یکم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 65 - 90

کلیدواژه‌ها: مشارکت انتخاباتی سواد فضای کنش فرهنگ سیاسی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۷۰۱
هرساله شاهد انتخابات متنوع و متعددی در ایران هستیم؛ اما در مقایسه با پدیده سیاسی دیگر مانند انقلاب که به ندرت اتفاق می افتد و در این زمینه با ادبیات غنی سروکار داریم، بررسی انتخابات ضعف های عمده نظری و تجربی دارد. ناسازگاری بین یافته های پژوهش ها در زمینه رابطه تحصیلات و مشارکت انتخاباتی در طول 4 دهه اخیر در ایران، نشان می دهد در این زمینه اجماع نظری وجود ندارد و دلیل آن هم نبود تحلیل انتقادی در این زمینه است. این مقاله، با استفاده از دیدگاه انتقادی و تحلیل در فضای کنش درصدد است تبیین جامعه شناختی از مشارکت انتخاباتی براساس سواد و تحصیلات و درمجموع آموزش ارائه کند. از آنجا که تحصیلات و سواد و به صورت کلی آموزش در چارچوب و فضای کنش امری فرهنگی قلمداد می شود، از نظریه های مدرنیزاسیون و فرهنگ سیاسی برای تبیین آن استفاده شده است. روش پژوهش، تطبیقی درون کشوری است. جامعه آماری مدنظر شامل همه داده های اسنادی در 31 استان کشور و 429 شهرستان در سال 1395 و میزان مشارکت در انتخابات دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری است. نتایج نشان دادند بین مشارکت انتخاباتی و مشارکت سیاسی تمایز اساسی وجود دارد و برخلاف نظریه مدرنیزاسیون، بین سواد (تحصیلات) و مشارکت انتخاباتی (نه مشارکت سیاسی) رابطه خطی وجود ندارد. با افزایش تحصیلات تا سطح دیپلم، مشارکت انتخاباتی افزایش و با افزایش تحصیلات دانشگاهی، میزان مشارکت انتخاباتی کاهش می یابد. همچنین در سطح نظری، فرهنگ سیاسی تأثیر سواد و تحصیلات بر مشارکت انتخاباتی را توضیح می دهد.
۲۵.

اثربخشی آموزش سواد رسانه ای بر کاهش اضطراب اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۰) 173 - 207

کلیدواژه‌ها: سواد سواد رسانه ای اضطراب اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۳ تعداد دانلود : ۴۷۵
پژوهش حاضر که اثر بخشی آموزش سواد رسانه ای را بر کاهش اضطراب اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار داده، پژوهشی نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز تشکیل می دهند که از میان آنها 30 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) انتخاب شده اند. ابزار پرسشنامه محقق ساخته اضطراب اطلاعاتی به عنوان پیش آزمون پس آزمون مورد استفاده قرار گرفته و برنامه آموزشی طراحی شده به عنوان متغیر مستقل، در 9 جلسه 2 ساعته، هفته ای دو جلسه اجرا شده است. در نهایت نیز داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس و در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته اند. در تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره و چند متغیری استفاده شده است. نتایج، کاهش معنادار میانگین نمرات پس آزمون اضطراب اطلاعاتی گروه آزمایشی را در مقایسه با نمرات گروه کنترل نشان می دهد. به طور کلی، آموزش سواد رسانه ای در سطح معناداری سبب کاهش اضطراب اطلاعاتی و مؤلفه های آن شده است؛ از این رو، پیشنهاد می شود که آموزش سواد رسانه بیش ازپیش مورد توجه مسئولان و سیاستگذاران آموزشی قرار گیرد.
۲۶.

طراحی الگوی پیشنهادی برنامه درسی آموزش سواد سیاسی در دوره متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۹ 5 - 56

کلیدواژه‌ها: سیاست سواد سواد سیاسی دوره متوسطه اول عناصر برنامه درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۵ تعداد دانلود : ۶۲۰
الگوسازی مسیر رشد و بالندگی ساحت های متذکر در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران موضوعی است که بیش از هر چیز می تواند دستیابی به اهداف آموزشی این نظام را تضمین کند. در میان ساحت های شش گانه یاد شده در این سند، ساحت اجتماعی-سیاسی و تحقق اهداف آموزشی آن می تواند متضمن تحقق مفاهیم چون شهروند مسئول، نقش آفرین و مشارکت کننده ای باشد که هر نظام آموزشی به دنبال تربیت آن است. در این مقاله نگارندگان با هدف ارائه الگوی پیشنهادی برنامه درسی آموزش سواد سیاسی در دوره متوسطه اول، ضمن ارائه تعاریف سیاست مبتنی بر سه رویکرد کلاسیک، جدید و اسلامی، به مفهوم پردازی سواد سیاسی و استخراج مؤلفه های آن پرداخته و با توجه تناظر میان مؤلفه های سواد سیاسی و ویژگی های رشدی دوره اول متوسطه و مبانی برنامه درسی، اقدام به تبیین عناصر ده گانه برنامه درسی آموزش سواد سیاسی با محوریت منطق برنامه نموده اند. در مرحله نهایی پژوهش، الگوی پیشنهادی برنامه درسی مورد اعتباریابی قرار گرفت. این پژوهش از نوع آمیخته با روش کیفی- کمی کیو در سه مرحله مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل گویه ها از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی به روش استراوس و کوربین، مرحله وزن دهی مؤلفه های مستخرج سواد سیاسی بر اساس تحلیل عاملی چند متغیره و مرحله اعتباریابی از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت.
۲۷.

بررسی و تعیین عوامل موثر بر مهارت های زندگی نسل دیجیتال(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 105 - 116

کلیدواژه‌ها: مهارت های زندگی نسل دیجیتال سواد یادگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۴۰۵
این مقاله به بررسی مهارت های زندگی نسل دیجیتال می پردازد از نظر هدف اکتشافی و روش آن توصیفی پیمایشی است. در این پژوهش ابتدا ابعاد کلیدی مهارت های زندگی بر اساس مبانی نظری و پیشینه پژوهش در ایران و جهان شناسایی شدند که شامل ابعاد شناختی، سلامت و بهداشت، فن آوری و اطلاعات، سواد رسانه، سواد زیست محیطی، مهارت های کار و زندگی؛ فرهنگی، مهارت های اجتماعی می شدند. سپس پرسش نامه ای بر مبنای طیف 10تایی تدوین شد. روایی محتوایی پرسش نامه با توجه به دیدگاه متخصصان آموزشی و ضریب پایایی نیز با اجرا بین 40 نفر به صورت آزمایشی 973/0 بدست آمد. جامعه آماری دانش آموزان دختر دوره متوسطه و هنرستان های شهر تهران بوده که در مجموع 257385 می باشد و 20925 کلاس درس در این مقطع وجود دارد، نمونه آماری بر اساس روش خوشه ای چند مرحله ای تعیین شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل عامل اکتشافی، آزمون t، آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که بین وضعیت موجود و مطلوب مهارت های زندگی تفاوت معناداری وجود دارد و اولویت بندی مهارت های زندگی نسل دیجیتال از نظر دانش آموزان و معلمان به ترتیب عبارت است از مهارت های فردی با ضریب آلفای 965/0، سواد رسانه و اطلاعات 918/0:α، سواد اقتصادی 893/0:α و سوادهای قرن 877، 21:α.
۲۸.

مقایسه تاثیر آموزش های آواشناسی و زبان کامل بر سواد نوشتاری دانش آموزان پسر پایه اول ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 191 - 170

کلیدواژه‌ها: سواد آموزش نوشتن زبان کامل اول ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۲۶۷
پژوهش حاضر با هدف مقایسه سواد نوشتن دو گروه از دانش آموزان پسر پایه اول ابتدایی به انجام رسید. دو گروه دانش آموزان تحت دو روش آموزشی آواشناسی و زبان کامل در دو مدرسه متفاوت تحت آموزش قرار گرفتند. شروع آموزش نوشتن در گروه آواشناسی هم سو با زمان بندی کتاب درسی رسمی ایران، هم زمان با شروع آموزش خواندن بود، اما در روش زبان کامل آموزش نوشتن تقریبا با فاصله ای 2 ماهه از شروع آموزش خواندن شروع شد. روش پژوهش از نوع شبه تجربی و جامعه آماری تمام دانش آموزان پایه اول هر دو مدرسه در شهر تهران بودند. مدرسه زبان کامل دارای 65 دانش آموز و مدرسه آواشناسی دارای 45 دانش آموز بود. در این مطالعه از روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس استفاده شد. بدین گونه که از هر مدرسه 30 نفر و مجموعا 60 نفر انتخاب شدند. ابزار سنجش آزمون پیشرفت تحصیلی نوشتن اول ابتدایی (راغب، 1384) بود که به صورت گروهی در هر دو مدرسه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به انجام رسید. جهت تحلیل آماری در این پژوهش از تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که عملکرد گروه آموزشی زبان کامل در خرده آزمون املا بهتر از عملکرد گروه آواشناسی بود (05/0>P). در خرده آزمون بیان نوشتاری تفاوت معناداری میان دو گروه مشاهده نشد. این پژوهش ابتدا تلنگری است برای بررسی اثربخشی روش آموزش نوشتن فعلی و نتایج آن قابل استفاده برای طیف وسیعی از مربیان و مسئولین آموزشی پایه اول ابتدایی است تا بتوانند در روش تدریس آموزش نوشتن خود تجدید نظر های لازم را انجام دهند.
۲۹.

سنجش میزان سواد برنامه درسی معلمان و رابطه آن با موفقیت تحصیلی دانش آموزان

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی دوره سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸) 9 - 28

کلیدواژه‌ها: سواد برنامه درسی موفقیت تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۳۷۱
هدف پژوهش حاضر سنجش میزان سواد برنامه درسی معلمان و رابطه آن با موفقیت تحصیلی دانش آموزان بود. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ شیوه گردآوری داده ها توصیفی – همبستگی بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهر یزد که در سال تحصیلی 99-98 مشغول تدریس بودند که تعداد آن ها 2000 نفر بود. حجم نمونه آماری از طریق جدول مورگان، 322 نفر که از طریق نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعیین گردید. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه سواد برنامه درسی عباباف و همکاران (۱۳۹۲) و موفقیت تحصیلی (معدل دانش آموزان) استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها آزمون ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد استفاده قرار گرفت که نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین برنامه درسی به عنوان سند، به عنوان راهنمای عمل و به عنوان فرایند با موفقیت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (01/0>P)؛ همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که مؤلفه های سواد برنامه درسی قادر به پیش بینی موفقیت تحصیلی دانش آموزان می باشد.
۳۰.

تبیین عوامل پیدایشی سواد انقلاب اسلامی مدیران در منظومه فکری مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 465 - 490

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی سواد سید علی خامنه ای مدیر معرفت سیاسی مقام معظم رهبری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۳۸۵
معرفت سیاسی، پایه شناخت فعال رفتار سیاسی مدیران است و برای دستیابی به اهداف نظام یک رهیافت ارزشمند تلقی می شود. این مقاله که یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی اکتشافی است، تلاش دارد تا بر مبنای روش «داده بنیاد»، از مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب، عوامل پیدایشی «سواد انقلاب اسلامی» ارائه شود. معرفی مفاهیم، مقوله و فرامقوله های رویش یافته از درون داده ها به صورت تمام خوانی تا رسیدن به اشباع، مورد مطالعه قرار گرفته است. از سه نوع کدگذاری (مفهوم سازی) باز، محوری، انتخابی، 1476 کد اولیه، 85 کد ثانویه و مفهوم، 24 مقوله و 6 فرامقوله به نام متغیرهای علّی، محوری، مؤثر، راهبردی، زمینه ساز و پیامدی به دست آمد. متغیرهای پیدایشی سواد انقلاب اسلامی در مدیران و مسئولان نظام شامل بصیرت، تدبیر، الگوپذیری و ولایتمداری شد که «معرفت سیاسی» نام گرفت.
۳۱.

سواد رهبری آموزشی مدیران مدارس در نظام آموزش وپرورش: رویکرد فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت مدرسه دوره نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 539 - 498

کلیدواژه‌ها: سواد رهبری آموزشی مدیران مدارس شایستگی فراترکیب تبدیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۲ تعداد دانلود : ۵۷۴
روش پژوهش، فراترکیب تبدیلی بود که در گام اول و پس از ارائه سؤال پژوهش، اعضای تیم فراترکیب مشخص شدند. در گام دوم و سوم، منابع معتبر داده های پژوهش بر اساس دو معیار شمول و خروج شامل انتخاب پایگاه های  معتبر لاتین اسکوپوس، اشپرینگر 2005 تا 2019 و فارسی مگیران و نورمگز و ... در بازه زمانی 1378 تا 1398، جستجو و 600 مقاله بررسی شد که بر اساس فهرست الف (مرتبط)، ب (تا حدودی مرتبط) و ج (نامرتبط)، در نهایت، تعداد 42 مقاله انتخاب شد. در گام چهارم، با تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا 331 مضمون پایه سواد رهبری آموزشی استخراج شد. سپس با شیوه فراچکیده نویسی و دسته بندی، این 331 مضمون پایه در20 مضمون سازمان دهنده با عنوان سواد اطلاعاتی، سواد ارتباطی،  سواد رهبری، سواد اخلاقی، سواد شخصیتی، سواد اعتقادی،  سواد حرفه ای، سواد اقتصادی، سواد دیجیتال، سواد سلامت، سواد اجتماعی،  سواد بین المللی، سواد اداری، سواد تفکر، سواد فرهنگی، سواد آکادمیک، سواد نگرشی و ارزشی، سواد حقوقی، سواد پژوهشی و سواد هنری قرار گرفت و چارچوب سواد رهبری آموزشی مدیران مدارس را تشکیل دادند. چارچوب طراحی شده می تواند به عنوان معیاری برای انتخاب و یا طراحی دوره های آموزش ضمن خدمت مدیران مدارس در نظام آموزش و پرورش قرار گیرد.
۳۲.

تحلیل رابطه اشتغال زودرس با سطح توسعه انسانی در استان های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۳) 103 - 120

کلیدواژه‌ها: اشتغال زودرس توسعه انسانی امید به زندگی تولید ناخالص داخلی سواد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۹۱
اشتغال زودرس، هنگامی که جسم و روان کودکان و نوجوانان در حال رشد است و باید همه آنها تحصیل کنند و آموزش ببینند، آثار زیان باری را به جامعه تحمیل می کند؛ ضمن اینکه بسته به شدت آن نشانه بارز میزان فقر و فلاکت به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. با توجه به اهمیت موضوع، تحلیل تفاوت های فضایی این پدیده ناخوشایند در مقیاس استانی و تبیین رابطه آن با سطح توسعه انسانی و شاخص های سه گانه آن یعنی سرانه تولید ناخالص داخلی، سواد و امید به زندگی، هدف این پژوهش است. روش پژوهش حاضر، توصیفی تحلیلی و مقایسه ای رابطه ای است. بعضی از شاخص های پژوهش براساس داده های سرشماری سال 1395 محاسبه شده اند. شاخص میزان زوداشتغالی، نسبت اشتغال در سنین 10- 14 سال و 15- 19 سال به کل جمعیت آنها و شاخص توسعه انسانی براساس فرمول سازمان ملل متحد، ترکیبی از سواد، تولید ناخالص داخلی و امید به زندگی است. تحلیل شاخص های پژوهش در نرم افزار SPSS نشان می دهد بین میزان اشتغال زودرس با دو شاخص سرانه تولید ناخالص داخلی و سواد در سطح معناداری 05/0، رابطه معکوسی وجود دارد، ولی رابطه مزبور با شاخص امید به زندگی در سطح 08/0 تأیید شده است. می توان ادعا کرد در مناطقی که سطح سواد پایین تر است، سطح تولید ناخالص هم پایین تر است و زوداشتغالی رواج بیشتری دارد؛ بنابراین برای کمینه سازی پدیده نامطلوب زوداشتغالی، لازم است به سطح باسوادی و سرانه تولید داخلی به ویژه در مناطق شرقی و شمال غربی کشور توجه بیشتری شود. شکل های جغرافیایی در محیط نرم افزار ARC GIS، شکاف فضایی بین دو پهنه بحرانی مناطق شرقی- شمال غربی با سایر مناطق کشور را ارائه داده اند.
۳۳.

واکاوی مؤلفه های سواد فرهنگی برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه: یک مطالعه فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 197 - 223

کلیدواژه‌ها: سواد سواد فرهنگی دوره متوسطه برنامه درسی سنتز پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۲۹۶
هدف پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه های سواد فرهنگی برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه است. داده ها بر اساس یک طرح پژوهش کیفی از نوع سنتزپژوهی و با استفاده از گام های هفت گانه سندلوسکی و باروس (2006) جمع آوری شده اند. انتخاب نمونه با استفاده از ملاک های پذیرش و عدم پذیرش و برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی [1] صورت گرفت سپس با درنظرگرفتن میزان ارتباط با موضوع پژوهش منابع اولیه غربال و تعداد 26 منبع برای بررسی نهایی انتخاب شد، در ادامه با استفاده از تحلیل محتوای و کدگذاری باز و محوری منابع منتخب مورد تحلیل قرار گرفت. جهت بررسی قابلیت اعتبار یافته ها از ضریب توافق بین دو کدگذار استفاده شد که مقدار 76/. به دست آمد. نتیجه این تحلیل شناسایی 4 بعد و 14 مؤلفه بود. بعد خودآگاهی فرهنگی شامل سواد چندفرهنگی، مهارت های عملی، مهارت های آکادمیک، آشنایی با نمادها و مهارت های زندگی بود. بعد تفکر انتقادی شامل تفکر سطح بالاتر و استدلال صحیح، تقسیم بندی دانش، بستر استفاده و فرایند است. بعد مسئولیت پذیری مشتمل بر دو مؤلفه مسئولیت پذیری فردی و مسئولیت اجتماعی و مدنی بوده و بعد رهبری تأثیرگذار شامل الزامات فرهنگی جوامع آینده و نقش های تأثیرگذار جهانی است. نتایج این پژوهش می تواند مبنایی برای برنامه ریزان، پژوهشگران و دست اندرکاران حوزه تعلیم وتربیت در بعد فرهنگی باشد.   [1]- CASP
۳۴.

تغییرات مالکیت زمین در سواد (عراق) در دوره اولیه فتوحات مسلمانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اسلام سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 26-5

کلیدواژه‌ها: خلفای راشدین ساسانیان سواد عراق فتوحات مالکیت زمین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۲۳۷
سقوط ساسانیان ساختارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران را دگرگون کرد. تغییر مالکیت زمین یکی از نتایج این سقوط بود. با وجود اهمیت این موضوع تاکنون به تغییر مالکیت زمین پس از فتوحات مسلمانان در منطقه سواد (عراق) کمتر پرداخته شده است. پرسش اصلی پژوهش این است که چه نوع زمین هایی در سواد وجود داشت و بعد از تسلط مسلمانان به ویژه در دوره سه خلیفه اول، مالکیت این زمین ها چه تغییراتی کرد؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که در سواد مالکیت زمین ها به صورت خالصه، تیول، موقوفه، شخصی، بطایح و موات بود. پس از پیروزی مسلمانان، مالکیت زمین هایی که به صلح فتح شده بود تغییر نکرد اما مالکیت زمین های دیگر تغییر کرد و به صورت صوافی، وقف، اقطاع و اراضی خراجی درآمد. البته تصمیم هر یک از خلفا در این زمینه متفاوت بود.
۳۵.

تحلیل گفتمان سواد رسانه ای مربیان و بازیکنان لیگ برتر فوتبال ایران در دوران پاندمی کرونا براساس مدل ای سی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت ارتباطات در رسانه های ورزشی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۴ 63 - 48

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان سواد رسانه EC

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۲۳۱
تحقیق حاضر بدنبال ارائه یک تحلیل کامل از گفتمان های مربیان و فوتبالیست های لیگ برتر ایران در دوران کرونا بود. روش تحقیق حاضر از نوع کیفی و با رویکرد تحلیل گفتمان تیترهای روزنامه های ورزشی انجام پذیرفت. چهار روزنامه معتبر ورزشی داخلی با استفاده از نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه آماری تعیین گردیدند. روایی و پایایی تحلیل کیفی از طریق کدگذاری مجدد توسط متخصصان روش تحقیق کیفی تایید گردید. تیتر روزنامه های مورد بررسی از اسفند 98 الی خرداد 99 مورد بررسی قرار گرفتند. تحقیق حاضر تحلیل گفتمان مربیان و فوتبالیست ها از لحاظ پارمترهای "چیستی، چرایی و چگونگی"، و همچنین از لحاظ ابعاد کلی و مدل EC سواد رسانه ای مورد تحلیل و کدگذاری مورد بررسی قرار داد. فراوانی کل کدهای بدست آمده برابر 134 بود. از لحاظ پارامترهای تحلیل گفتمان بیشترین فراوانی کد را پارامتر "چیستی" به خود اختصاص داد. در ابعاد کلی نیز بعد احساسی سواد رسانه ای دارای بیشترین فراوانی بود. همچنین، از لحاظ مدل EC نیز بعد قابلیت های فردی(زیر مولفه شخصی) دارای بیشترین فراوانی در گفتمان های مربیان و ورزشکاران بوده است. در نهایت، تحقیق به ارائه یک چارچوب نظری از مولفه های مورد بررسی در تحقیق پرداخت. محققان آتی می توانند از این چارچوب به عنوان یک مبانی نظری جهت تحقیقات کیفی و کمی آتی بهره گیرند.
۳۶.

تبیین رابطه آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت و توسعه یادگیری الکترونیکی دانش آموزان( مطالعه موردی: شهر دورود)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: دانش شناسی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 62 - 73
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۲۰۸
هدف: این پژوهش با هدف تبیین رابطه آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت و توسعه یادگیری الکترونیکی دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود به انجام رسیده است. روش پژوهش : روش پژوهش حاضر  توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود به تعداد 1380 نفر است که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی مورگان تعداد 302 نفر تعیین شد. برای انتخاب نمونه ها از روش تصادفی ساده استفاده شد. جهت گردآوری داده های کمی پژوهش از پرسشنامه استاندارد سواد رسانه ای، پرسشنامه خلاقیت تورنس و پرسشنامه یادگیری الکترونیکی واتکین و همکاران (2004) استفاده شده است. پایایی پرسشنامه ها برای این پژوهش به ترتیب 78/ . ، 81/0 و 74/0 بوده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت به میزان 419/. و با توسعه یادگیری الکترونیکی به میزان 566/. رابطه مثبت وجود دارد. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که بین هریک از مؤلفه های سواد رسانه ای درک محتوای پیام های رسانه ای، آگاهی از اهداف پنهان پیام های رسانه ای، گزینش آگاهانه پیام های رسانه ای، نگاه انتقادی به پیام های رسانه ای، تجزیه و تحلیل پیام های رسانه ای با خلاقیت و یادگیری الکترونیکی دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود رابطه مثبت وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت آموزش هدفمند سواد رسانه ای در مدارس نقش مهمی در توسعه فعالیت های آموزشی و پژوهشی دانش آموزان داشته  و به تبع آن موجب پیشرفت تحصیلی و بهیود و تقویت یادگیری آنان می شود.
۳۷.

تحلیل نقش نهضت سواد آموزی در توسعه فرهنگی روستاهای استان گیلان

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۹ بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۶ 71 - 89
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۵۵
از زمان تشکیل نهضت سوادآموزی برای ایجاد فرصت یادگیری بزرگسالان تاکنون پیشرفت چشمگیری در راستای تحقق برخی از اهداف در نظر گرفته شده صورت گرفته است. پس از سه دهه فعالیت این سازمان با توجه به تجارب ملی و تعامل آن با تجارب بین المللی ضرورت بازنگری و مهندسی مجدد در بسیاری از رویه ها و روش های مورد عمل وجود دارد. این مقاله که با روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته به بررسی نقش نهضت سوادآموزی در توسعه فرهنگی روستاهای استان گیلان پرداخته است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش به روش اسنادی- میدانی به دست آمده است. به منظور تعیین نقش نهضت سوادآموزی در توسعه فرهنگی روستاهای گیلان، که برابر سرشماری سال 85 از درصد باسوادی بیشتری برخوردار بوده اند، تکمیل شده است. متغییر مستقل تحقیق سواد آموزی و متغییر وابسته توسعه فرهنگی روستاها در نظر گرفته شده که جهت برقراری رابطه، تعداد 15 گویه تعیین و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که نهضت سواد آموزی در طی مدت فعالیت خود توانسته است افراد زیادی را در سطح روستاها با سواد نماید و روستاییان بعد از با سوادی، سطح آگاهی و فرهنگ آن ها ارتقای یافته است، از طرفی از نظر انجام تکالیف عبادی و شرعی، تلاوت قرآن کریم، بهره گیری از احادیث نبوی و معصومین علیهم السلام دچار تغییرات چشمگیر و مثبتی شده اند. همچنین در تعاملات گفتاری و شنیداری موفق تر و در خصوص استفاده از کتب و نشریات ساده راغب تر شده اند. خارج کردن زنان از انزوا و ورود آنان در عرصه سیاسی- اجتماعی که از آثار و برکات سوادآموزی است. خصوصاً ضمن دنبال کردن اخبار از طریق رسانه های گروهی نسبت به رویدادهای محلی، ملّی، جهان اسلام و بین المللی حساس تر شده اند.
۳۸.

طراحی الگوی برنامه درسی سواد چندفرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ ۲۸۰-۱۸۷

کلیدواژه‌ها: سواد سوادچندفرهنگی برنامه درسی سوادچندفرهنگی دانشجومعلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۸۳
هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی برنامه درسی سوادچندفرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان بود که با استفاده از روش تحقیق آمیخته از نوع تشریحی انجام شد. در بخش کمی از روش توصیفی-پیمایشی و در بخش کیفی از روش تحلیل مرور نظام مند استفاده شد. جامعه آماری در قسمت کمی شامل دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان کشور بود و با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی بر اساس جدول کرجسی و مورگان 382 نفر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه سنجش سواد چندفرهنگی صادقی (1399) مشتمل بر سه مولفه ی دانش چندفرهنگی، نگرش چندفرهنگی و مهارت چندفرهنگی بود که با کمک 10 نفر از اساتید صاحبنظر، روایی پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت، و بر اساس آلفای کرونباخ، پایایی آن، 0.85 به دست آمد. یافته ها حاکی از آن بود که سواد چندفرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان در بُعد دانش چندفرهنگی در سطح نسبتاً مطلوب و در بُعد نگرش چندفرهنگی در سطح متوسط بود، اما در بُعد مهارت چندفرهنگی در سطح مطلوبی قرار نداشت. در بخش کیفی پژوهش پس از مطالعه بیش از 120 مقاله و کتاب (داخلی و خارجی) در زمینه موضوع مورد نظر، در نهایت 38 عنوان مقاله و کتاب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار لازم برای انجام این پژوهش چک لیست ها و کاربرگ ها و یادداشت برداری بود و تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل نظام مند انجام شد که از میان 236 عبارت، پس از طی مراحل کدگذاری، 105 کد باز و 15 کدمحوری، که الگوی برنامه درسی سواد چندفرهنگی دانشجومعلمان بر اساس آن طراحی شد. این الگو مشتمل بر شش مولفه اساسی( -ایجاد وفاق و اتحاد در عین تکثرگرایی؛ -پرورش شهروند فعال، دموکراتیک، محلی و جهانی؛ -تعالی کلاس جهانی؛ -کرامت انسانی (توجه به دیگری)؛ -معرفی فرهنگ های مختلف؛ -توسعه تفکر انتقادی) بوده و با استفاده از عناصر دهگانه طراحی شد.
۳۹.

طراحی مدل سنجش سواد اطلاعاتی خبرنگاران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال ۱۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۰ 101 - 121

کلیدواژه‌ها: سواد سواد اطلاعاتی خبرنگاران مهارت های سواد اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۵۹
هدف پژوهش: هدف این تحقیق، طراحی مدل سنجش سواد اطلاعاتی خبرنگاران است. روش تحقیق: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، اکتشافی و از نظر شیوه گردآوری و تحلیل اطلاعات، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری در حوزه کیفی شامل اساتید و متخصصان عرصه خبر بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده و با استفاده از روش دلفی، عوامل و مولفه های سواد اطلاعاتی خبرنگاران شناسایی شدند. جامعه آماری بخش کمی، کلیه خبرنگاران سازمان های خبری بودند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. یافته ها: پاسخ دهندگان در مجموع 7 عامل برای سواد اطلاعاتی و 30 مولفه برای سواد اطلاعاتی مطرح کردند و نتایج حاصل از بخش کمی نشان می دهد که استانداردهای فناوری اطلاعات، ابزارهای ارزیابی سواد اطلاعاتی، مهارت های سواد اطلاعاتی، عوامل شخصی، عوامل منطقه ای، عوامل منطقه ای محیط اطلاعاتی بر سواد اطلاعاتی تاثیر دارد و سواد اطلاعاتی بر پیامدهای سواد اطلاعاتی نوآوری سازمانی، اثربخشی، اعتماد، عملکرد مدیریتی تاثیر دارد. نتیجه گیری: برای ارتقای کارآمدی خبرنگاران، سنجش سواد اطلاعاتی آنها، مهم و راهبردی است و این مدل می تواند، سطح سواد اطلاعاتی خبرنگاران در سازمان های خبری را سنجش نماید.
۴۰.

شناسایی راهکارهای ارتقا سواد رسانه ای دانشجویان دانشگاه های افسری آجا در مواجهه با جنگ شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی ارتش سال ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۷ 1 - 25

کلیدواژه‌ها: دانشگاه های افسری آجا سواد سواد رسانه ای جنگ شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۴۸
برای داشتن افرادی توانمند که بتوانند هوشمندانه از فناوری های روز استفاده نمایند باید جامعه از سطح سواد بالایی در تمامی زمینه ها برخوردار باشند.سواد در دنیای کنونی صرفاً داشتن سواد خواندن و نوشتن نیست بلکه یک جامعه فعال و هوشمند باید به انواع سوادها مسلط باشند. یکی از انواع سوادهایی که جامعه باید به آن آشنا باشند، سواد رسانه می باشد. از اقشاری که همواره در معرض هجوم پیام های رسانه و جنگ شناختی دشمن بوده، سازمان های نظامی و کارکنان وابسته به آن می باشد. هدف این پژوهش شناسایی و راهکارهای ارتقاء سواد رسانه ای دانشجویان دانشگاه های افسری آجا در مواجهه با جنگ شناختی بوده به نحوی که با تقویت سواد رسانه ای بتوانند از ایمنی ذهنی بالایی برخوردار بوده و آسیب پذیر کمتری داشته باشند. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی می باشد. جامعه آماری در این تحقیق اسناد و مدارک کتابخانه و رساله ها و پایان نامه و همچنین مصاحبه با 11 نفر از صاحب نظران حوزه جنگ شناختی و سواد رسانه ای می باشد. در این تحقیق داده های حاصل از مصاحبه با صاحب نظران و اسناد و مدارک و مطالعات پیشین جمع آوری و با استفاده از نرم افزار MAXQDA تلخیص، کدبندی و تجزیه وتحلیل گردید. نتیجه ای که از این تحقیق به دست آمد نشان دهنده این است که با در نظر گرفتن ابعاد ساختارهای دانش، مهارت های رسانه ای و مرکز تصمیم گیری شخصی تحت 13 مؤلفه و 63 راه کار اجرایی می توان در دانشگاه های افسری ارتش جمهوری اسلامی ایران سواد رسانه ای دانشجویان را ارتقا بخشید به نحوی که در مواجهه با جنگ شناختی بتوانند عملکرد مناسبی داشته باشند.