دانش شناسی

هدف: تعیین تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر توسعه سواد اطلاعاتی جوانان است. روش پژوهش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری داده از نوع توصیفی-پیمایشی است. برای جامعه آماری، جوانان 18 تا 35 سال عضو کتابخانه در استان خراسان شمالی در نظر گرفته شد که تعداد آن ها 9003 نفر بود و طبق فرمول کوکران 368 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه های سواد اطلاعاتی دوئل (1994) پرسشنامه شبکه های اجتماعی جلالی و قیاسی (1398) است. روایی پرسشنامه ها قبلاً توسط پژوهشگران تأییدشده، برای تعیین پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد و پایایی آن ها به ترتیب 92/0 و 99/0 به دست آمده است. یافته ها: شبکه های اجتماعی می توانند 3/69 درصد از تغییرات سواد اطلاعاتی جوانان عضو کتابخانه های عمومی را پیش بینی کنند . مقایسه سواد اطلاعاتی از نظر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی نشان داد کاربرانی که استفاده خود از شبکه های اجتماعی مجازی را متوسط ارزیابی کردند، سواد اطلاعاتی بالاتری در مقایسه با دیگر گروه ها داشتند. از نظر مدت استفاده نیز، سواد اطلاعاتی در کاربرانی که استفاده کمتری داشتند، در مقایسه با سایر گروه ها بالاتر بود. افزون بر این، میانگین سواد اطلاعاتی در کاربران اینستاگرام و تلگرام بالاتر از سایر گروه ها بود. همچنین، نتایج مبین آن بود میانگین سواد اطلاعاتی در کاربرانی که با هویت واقعی در شبکه های اجتماعی مجازی فعالیت دارند بیشتر از کاربرانی است که با هویت جعلی فعالیت می کنند . نتیجه گیری: نتایج نشان داد سواد اطلاعاتی در افرادی که از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند بالاتر از افرادی است که از این شبکه ها استفاده نمی کنند و این تفاوت از نظر آماری معنادار است.

هدف: بین المللی شدن سازمان ها یکی از ارکان توجه به تحول و توسعه در کشورهای مختلف می باشد که نهاد کتابخانه ها به عنوان یک سازمان علمی نیز از این قاعده مستنثی نیست. لذا در این راستا هدف تحقیق حاضر ارایه الگوی بین المللی سازی نهاد کتابخانه ها با تأکید بر ابعاد مدیریت تحول است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع کاربردی و با رویکرد کیفی است. روش گردآوری داده ها استفاده از مصاحبه با خبرگان است. جامعه آماری را خبرگان آشنا به موضوع پژوهش (اساتید دانشگاه آزاد اسلامی و خبرگان در حوزه مورد مطالعه) تشکیل می دهند. روش تعیین حجم نمونه گلوله برفی بود که  طی آن 25 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و دلیل آن رسیدن به اشباع نظری و عدم احصاء اطلاعات جدید از طریق خبرگان بود. جهت بررسی روایی و پایایی به دلیل کیفی بودن یافته ها با ادبیات تحقیق و نظر دو داور خارجی مور استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش داده بنیاد استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که، 510 گزاره مفهومی به دست آمد که با توجه  به اشتراکات معنایی آن ها در 5 بعد شامل: ابعاد سیاسی و حکومتی، علمی و فناوری، انسانی و فرهنگی، ساختاری و سازمانی و بعد اقتصادی و اجتماعی تقسیم بندی شدند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که توجه به ابعاد سیاسی و حکومتی، علمی و فناوری، انسانی و فرهنگی، ساختاری و سازمانی و بعد اقتصادی و اجتماعی نقش مهمی در بین المللی سازی نهاد کتابخانه ها دارد.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیرگذاری بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان هادر نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکرد، پژوهشی  پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری شامل تمام مدیران، کارکنان ستادی و کتابداران کتابخانه های عمومی سراسر کشور به تعداد 7000 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب تعداد 364 نفر به عنوان حجم کل نمونه تعیین شد و با توجه به خطای نمونه گیری(05/0) و نیز احتمال عدم بازگشت برخی از پرسشنامه ها، 375 پرسشنامه توزیع گردید که 366 پرسشنامه وصول و تحلیل شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته بازاریابی محتوایی و قابلیت های پویایی سازمان رضایی(1395) استفاده گردید. داده ها به وسیله نرم افزارهای SPSS و PLS3.8  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: حاکی از آن است که  وضعیت بازاریابی محتوایی در سطح متوسط و قابلیت های پویایی سازمان نیز دارای وضعیتی مطلوب است. همچنین ضریب تأثیر بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان ها برابر 816% محاسبه گردید. و همچنین بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان در نهاد کتابخانه های عمومی کشور تأثیر معناداری داشته است. نتیجه گیری: قابلیت های پویایی سازمان در نهاد کتابخانه های عمومی کشور تحت تأثیر الگوی بازاریابی محتوایی قابل تبیین و الگوی ارائه شده دارای برازش مناسبی است. به طوری که ضمن تولید محتوای سودمند و مرتبط با نیاز و ترجیحات مخاطبان خود ابزار قدرتمندی را برای جلب اعتماد و نیز تغییر نگرش مخاطبان نسبت به خدمات ارائه شده ایجاد نموده ونیز با توسعه قابلیت های پویا می توانند مزیت رقابتی خود را افزایش داده و در نتیجه عملکرد آنها بهبود یابد.  

هدف: شناخت توسعه عدالت اجتماعی و مؤلفه های وابسته به آن، راهبرد جدیدی را فراسوی چشم انداز کتابخانه ها گشوده تا به صورت عملیاتی در این حوزه ها وارد شوند. هدف از پژوهش انجام شده ارائه الگوی نقش آفرینی کتابخانه های عمومی در توسعه عدالت اجتماعی است که بتوان آن را در کشور پیاده نمود. روش پژوهش: از نظر هدف کاربردی و از نوع روش اجرا میدانی و همبستگی است در واقع از روش ترکیبی استفاده شد. جهت گرداوری داده ها در بخش کیفی از پرسشنامه دلفی و در بخش کمّی از پرسشنامه محقق ساخته بهره گرفته شد. برای بررسی روایی پرسشنامه از نظرات خبرگان استفاده شد و  پایایی آن نیز با ضریب آلفای کرونباخ (79/0) مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری شامل متخصصان موضوعی در حوزه کتاب و کتابداران کتابخانه های عمومی در ایران و کتابخانه های عمومی سراسر کشور است که به پنج بخش شمال، جنوب، غرب، شرق و مرکز تقمسیم بندی شده اند و با روش غیرتصادفی در دسترس 22 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای سنجش نتایج حاصل از پرسشنامه ها نرم افزار آماری SPSS مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: ابعاد مدل شامل عوامل شناختی، عوامل انگیزشی، عوامل حرف ه ای و تخصصی، عوامل فرهنگی، عوامل ارتباطی و عوامل مدیریتی بود که به ترتیب دارای ضرایب و مقدار T (655/0، 45/5)، (712/واضح است که 0، 48/7)، (489/0، 38/3)، (566/0، 78/4)، (576/0، 85/4) و (492/0، 57/3) هستند که بر روی نقش آفرینی کتابخانه های عمومی در توسعه عدالت اجتماعی تأثیر مثبت و معناداری دارند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که توجه به توسعه کتابخانه های عمومی می توانند از طریق عوامل شناختی، عوامل انگیزشی، عوامل حرف ه ای و تخصصی، عوامل فرهنگی، عوامل ارتباطی و عوامل مدیریتی به عنوان عواملی مؤثر در توسعه عدالت اجتماعی ظاهر شده و ایفای نقش نمایند.

هدف: این پژوهش با هدف تبیین رابطه آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت و توسعه یادگیری الکترونیکی دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود به انجام رسیده است. روش پژوهش : روش پژوهش حاضر  توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود به تعداد 1380 نفر است که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی مورگان تعداد 302 نفر تعیین شد. برای انتخاب نمونه ها از روش تصادفی ساده استفاده شد. جهت گردآوری داده های کمی پژوهش از پرسشنامه استاندارد سواد رسانه ای، پرسشنامه خلاقیت تورنس و پرسشنامه یادگیری الکترونیکی واتکین و همکاران (2004) استفاده شده است. پایایی پرسشنامه ها برای این پژوهش به ترتیب 78/ . ، 81/0 و 74/0 بوده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت به میزان 419/. و با توسعه یادگیری الکترونیکی به میزان 566/. رابطه مثبت وجود دارد. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که بین هریک از مؤلفه های سواد رسانه ای درک محتوای پیام های رسانه ای، آگاهی از اهداف پنهان پیام های رسانه ای، گزینش آگاهانه پیام های رسانه ای، نگاه انتقادی به پیام های رسانه ای، تجزیه و تحلیل پیام های رسانه ای با خلاقیت و یادگیری الکترونیکی دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود رابطه مثبت وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت آموزش هدفمند سواد رسانه ای در مدارس نقش مهمی در توسعه فعالیت های آموزشی و پژوهشی دانش آموزان داشته  و به تبع آن موجب پیشرفت تحصیلی و بهیود و تقویت یادگیری آنان می شود.

هدف: هدف از انجام این پژوهش رتبه بندی موانع نظریه پردازی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی است.   روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف تحقیقی کاربردی، از نظر شیوه گردآوری اطلاعات، پژوهشی کتابخانه ای است که از تکنیک ه ای میدانی نیز بهره برده است. این تحقیق به لحاظ روش انجام در زمره پژوهشی توصیفی پیمایشی قرار گرفته است. داده های این پژوهش از طریق پرسش نامه ی محقق ساخته جمع آوری شد. دانشجویان رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه های دولتی تهران، جامعه ی آماری این پژوهش را تشکیل داده اند. در این پژوهش روش نمونه گیری تلفیقی متوالی مورد استفاده قرار گرفت. پرسشنامه بین  80  نفر از دانشجویان رشته ی مزبور توزیع شدکه تعداد 51 پرسش نامه برگردانده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. جهت پاسخگویی به سؤالات پژوهش، از آزمون فریدمن  استفاده شد. نرم افزار spss25 به منظور تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان از آن دارد که از میان  موانع  نظریه پردازی، به ترتیب موانع فردی با میانگین رتبه 84/6 در اولویت اول، موانع فرهنگی با میانگین رتبه ی 85/5 در اولویت دوم، موانع سیاسی با میانگین رتبه ی 62/4  در اولویت سوم، موانع مدیریتی با میانگین رتبه ی 95/3 در اولویت چهارم، موانع اجتماعی با میانگین رتبه ی 73/2 در اولویت پنجم، موانع آموزشی با میانگین رتبه ی 23/2 در اولویت ششم و موانع اقتصادی با میانگین رتبه ی 78/1 در اولویت هفتم قرار گرفته اند. اصالت / ارزش:   در بیان  اصالت و ارزش این پژوهش، می توان گفت که از نظر جامعه مورد مطالعه و همچنین به لحاظ موضوعی دارای اصالت است.  

هدف: ارائه مدل خلق تاب آوری پویا، در مقابله با  بحران کرونا در در میان کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. روش پژوهش: در پژوهش حاضر از روش فراترکیب و از پرسشنامه  42 سؤالی حاصل از روش دلفی استفاده شده است. روایی محتوای پرسشنامه نیز  از طریق دو ضریب نسبی روایی محتوی و شاخص روایی محتوی حاصل گردید. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ برابر با  969/0 به دست آمد. جامعه آماری شامل کلیه کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی کشور به تعداد 5621  نفر می باشد که به صورت  تصادف خوشه ای از میان آن ها 96 کتابدار مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها: از میان دو مؤلفه اصلی و زیرمؤلفه های آن ها که شامل ظرفیت چندگانه سازی و خلق ارزش مشترک هستند، به کمک تحلیل عامل اکتشافی 8 عامل استخراج گردید. در نهایت سه مقدار 01/0، 25/0 و 36/0 که به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای معیار«جی اُ اف» معرفی شد و حصول مقدار 647/0 نشان از برازش مناسب مدل داشت. نتیجه گیری: طی مراحلی اندازه گیری و محاسبات روایی سازه و آزمون روابط بین سازه های تحقیق انجام شد و بر اساس روش معادلات ساختاری مدل نهایی پس از تعیین برازش، تأیید گردید که در نهایت منجر به تأیید و ارائه مدل گردید.  

هدف : هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و تعهد سازمانی کتابداران در کتابخانه های دانشکده ای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی تهران است. روش پژوهش : پژوهش حاضر یک مطالعه پیمایشی- توصیفی [1] و از نوع همبستگی [2] است که در آن رابطه بین هوش فرهنگی و تعهد سازمانی کتابداران دانشکده های زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری شامل 25 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشکده ای دانشگاه علوم پزشکی تهران است. برای جمع آوری اطلاعات نیز از دو پرسشنامه هوش فرهنگی ارلی و آنگ [3] (2003)، و تعهد سازمانی می یر و آلن [4] (1991)، استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل رابطه متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون [5] و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. در نهایت داده ها نیز به وسیله نرم افزارSPSS   ویرایش 22 و همچنین نرم افزار Excel تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها : یافته ها نشان داد که از بین مؤلفه های هوش فرهنگی، مؤلفه استراتژی و پس از آن رفتار هوش فرهنگی رابطه معناداری با تعهد سازمانی دارند. ولی میان مؤلفه های دانش و انگیزش با تعهد سازمانی، رابطه ای وجود ندارد. همچنین یافته ها، از وجود ارتباط بین سن و سابقه کار کتابداران و هوش فرهنگی و تعهد سازمانی آن ها حکایت دارد؛ در حالی که بین تحصیلات و جنسیت کتابداران با تعهد سازمانی و هوش فرهنگی آن ها ارتباطی مشاهده نگردید. نتیجه گیری : با توجه به اینکه بین مولفه های هوش فرهنگی و تعهد سازمانی کتابداران ارتباطی انکارناپذیر وجود دارد، مشخص شد که تأثیرگذاری هوش فرهنگی بر تعهد سازمانی، وظیفه ای برخاسته از مؤلفه های استراتژی و رفتار هوش فرهنگی است. هوش فرهنگی به کتابداران، بالاخص مدیران کتابخانه ها کمک خواهد کرد تا با درک سریع و صحیح مؤلفه های فرهنگی مختلف، رفتاری متناسب از خود بروز دهند، بنابراین تقویت مؤلفه های هوش فرهنگی کتابداران، بسیار حائز اهمیت است و ارتباطی مستقیم و مؤثر بر تعهد سازمانی کتابداران این دانشکده ها دارد.     [1]. Survey– Descriptive [2]. Correlation Type Study [3] .Earley P. C and Ang S. [4]. Allen & Meyer’s Organizational Commitment Questionnaire [5]. Pearson Correlation Coefficient