علم سنجی

فلسفه هنر و علم تفکر و کسب بینش در مورد جهان و چیستی ها است. شناسایی زمینه های پژوهشی و محدوده موضوعات آن مهم به نظر می رسد، این پژوهش با هدف رسیدن به درک جامعی از روند و ساختار موضوعی مقالات حوزه فلسفه انجام شده است. پژوهش حاضر توصیفی با رویکرد علم سنجی که به تحلیل محتوای متون با استفاده از هم رخدادی واژگان و تحلیل شبکه های اجتماعی پرداخته است. جامعه پژوهش حاضر شامل مقالات حوزه فلسفه است که در پایگاه وب آو ساینس برای بازه 5 ساله 2017-2021 در نمایه استنادی هنر و علوم انسانی منتشر شده است، نهایتا 4829 مقاله به منظور ترسیم جامعی از ساختار فکری دانش در حوزه فلسفه انتخاب شد. برای تحلیل داده ها و ترسیم نقشه علمی از بستهR bibliometrix بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد بیشترین افزایش در مدارک منتشر شده در 3 سال گذشته رخ داده است، فیشر (Fischer) پرکارترین نویسنده در سال های اخیر بوده است. کشورهای آمریکا و انگلستان دو کشور برتر به لحاظ دریافت استنادهای حوزه علمی فلسفه هستند. برجسته ترین سازمانINST philosophy است. «کانت» و «فلسفه تجربی» بیشترین فراوانی را در بین سایر کلیدواژه ها داشتند. پژوهش های حوزه فلسفه به چهار خوشه تقسیم شده؛ خوشه های «مکاتب و نحله های فکری فلسفی» و «عمل گرایی» به عنوان خوشه با تراکم بالا و توسعه یافته شناخته شدند و خوشه های «فلسفه تجربی» و «فلسفه» خوشه های محوری اما توسعه نیافته بودند. با توجه به یافته ها و فراوانی بالای کلیدواژه کانت و روابط این کلیدواژه با دیگر کلیدواژه ها می توان به این نکته پی برد که آراء و نظریات کانت همچنان مورد توجه و وزنه سنگینی در مباحث فلسفی است. همچنین با توجه به خوشه های مستخرج، مشاهده شد که این پژوهش ها از تنوع بالایی برخوردار نیستند و مباحث مغفول مانده فلسفی بسیاری به نظر می رسد، هنوز وجود دارد.با تحلیل موضوعات مربوط به مدارک حوزه فلسفه، پیشرفت های علمی و روندهای همکاری علمی این حوزه برجسته می شود و این می تواند به سیاست گذاران و محققان کمک کند تا علاوه بر درک وضعیت فعلی تحقیقات فلسفی نسبت به پیش بینی و شناخت آینده نیز گام هایی بردارند.

دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، به عنوان نهادهای دانش محور نقش کلیدی در توسعه کشورها دارند و عملکرد آنها در حوزه های مختلف باید ارزیابی شود. در میان کارکردهای مختلف دانشگاه ها، پژوهش و تولید علم نقش برجسته ای دارد و بررسی برون دادهای علمی، بخش مهمّی از ارزیابی علمکرد دانشگاه ها محسوب می شود. یکی از روش های ارزیابی برون دادهای علمی، به کارگیری شاخص های علم سنجی است. بیشترین تعداد برون داد علمی دانشگاه های ایران در سالهای اخیر به موضوعات مهندسی اختصاص دارد. در این مقاله، 85097 مقاله علمی با موضوعات مهندسی در دانشگاه ها و مؤسّسات آموزش عالی دولتی تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری با روش پیمایشی-توصیفی انتخاب و بررسی می شود. داده های هر دانشگاه به صورت جداگانه با شاخص های تعداد تجمّعی برون دادهای علمی مهندسی، تعداد استنادها، سهم کیفی، شاخص h، پارامتر m و شاخص g تحلیل و رتبه بندی مؤسّسات انجام می شود. نتایج نشان می دهد دانشگاه تهران از نظر تعداد تجمّعی برون دادهای علمی مهندسی و تعداد استنادها، دانشگاه صنعتی شریف از نظر شاخص های h و g، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی از نظر سهم کیفی و دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل از نظر پارامتر m و سهم دانشکده های مهندسی در برون داد مهندسی، برترین دانشگاه های ایران در بین دانشگاه های مورد بررسی هستند. همچنین نتایج رتبه بندی های ارائه شده با نتایج نظام رتبه بندی ISC مقایسه می شود. یافته ها نشان می دهد رتبه بندی دانشگاه های ایران از نظر شاخص های تعداد تجمعی برون داد مهندسی، تعداد استنادها، شاخص h و شاخص g با نتایج نظام های رتبه بندی ISC همبستگی معناداری دارد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی تطبیقی تخصص گرایی تولیدات علمی دانشگاه های صنعتی در شهر تهران در حوزه مهندسی انجام شده است. این پژوهش از نوع کاربردی بود و با روش علم سنجی انجام شد. جامعه آماری دانشگاه های صنعتی در شهر تهران بودند. داده های پژوهش با استفاده از بخش جست وجوی پیشرفته پایگاه وب آوساینس گردآوری شدند. این داده ها مربوط به تولیدات علمی در حوزه مهندسی و زیرحوزه های آن در بین سال های ۱۹۹9 تا ۲۰۱8 هستند. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزارهای هیست سایت و اکسل استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که شاخص تخصص نسبی برای دانشگاه علم و صنعت 605/0، برای دانشگاه صنعتی شریف 576/0، برای دانشگاه صنعتی امیرکبیر 568/0، برای دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی 566/0 و برای دانشگاه صنعتی مالک اشتر 497/0 است. همچنین در این پژوهش شاخص تخصص نسبی برای هرکدام از دانشگاه های صنعتی در شهر تهران در زیرحوزه های مهندسی محاسبه شد. در بخش پایانی رتبه بندی دانشگاه های صنعتی در شهر تهران از نظر شاخص تخصص نسبی در زیرحوزه های مهندسی ارائه شده است. نتایج مطالعه بیانگر وضعیت مطلوب تخصص گرایی در دانشگاه های صنعتی در شهر تهران در حوزه کلی مهندسی است. همچنین دانشگاه صنعتی شریف رتبه اول را از نظر تخصص گرایی در بیشتر زیرحوزه های مهندسی دارد.

 این مقاله فصل آخر گزارش پژوهش علم در ایران از دارالفنون تا کنون است که در آن رشد علمی در نظام زندگی کشور تجزیه و تحلیل شده است. پیشینه آموزش علوم جدید از زمان صفویه و به خصوص از سال 1288 شمسی به بعد و شرایط کنونی رشد علمی از دیدگاههای اجتماعی ارزیابی و نقد شده است. همچنین، حاصل پژوهشها و پیشرفتهای علمی در سالهای اخیر از نظر ابعاد مختلف اجتماعی ، اقتصادی و تاریخی تحلیل شده است.

هدف: این پژوهش با رویکرد علم سنجی، پژوهش های صورت گرفته در حوزه امنیت اطلاعات در ایران را بررسی کرده است تا تصویری کاملی از وضعیت این پژوهش ها و این حوزه ارائه کند. روش پژوهش: روش مطالعه، پیمایشی- مقطعی و از نوع کاربردی است که با رویکرد علم سنجی انجام شد. بدین منظور از تحلیل هم واژگانی که از جمله روش های علم سنجی است، استفاده شد تا به مطالعه کمی، تولیدات علمی نمایه شده در حوزه امنیت اطلاعات مشتمل بر 1114 مقاله بین سال های 1380-1401 در پایگاه استنادی آی.اس.سی. پرداخته شود. یافته ها: دانشگاه علوم انتظامی امین، با چاپ 92 مقاله در صدر تولید علم در حوزه امنیت اطلاعات در ایران است. مجله مطالعات امنیت اجتماعی، با انتشار 35 مقاله بیشترین چاپ آثار حوزه امنیت اطلاعات را به خود اختصاص داده است. در میان نویسندگان، به ترتیب باقری با 9 مقاله، ابراهیمی آتانی با 8 مقاله و ترک لادانی با 7 مقاله بیشترین سهم را در تولیدات علمی حوزه امنیت اطلاعات در ایران دارند. کلیدواژه «امنیت» با بیشترین فراوانی تکرار، پُربسامدترین مفهوم شناخته شد. از نظر هم رخدادی دو کلیدواژه «امنیت»، و «مرز» بیشترین فراوانی را داشتند. نقشه هم رخدادی واژگان وجود چهار خوشه در حوزه مباحث امنیت، امنیت اطلاعات، احساس امنیت، امنیت پایدار را نشان داد. کلیدواژه «تروریسم» با داشتن دورترین فاصله از دیگر کلیدواژه ها ارتباط کمتری با بقیه مفاهیم داشت. نتیجه گیری: بعد از سال 1396 روند نزولی تولیدات علمی در حوزه امنیت اطلاعات در کشور مشاهده شد. تشکیل مجمعی از سوی انجمن های تخصصی به منظور تبادل آراء و نظرات نویسندگان صاحب اثر در نشریات پژوهشی با کیفیت بالا می تواند در توسعه این حوزه حیاتی باشد. خوشه های امنیت ملی، امنیت پایدار و جرم جزء خوشه های نابالغ نقشه ترسیم علمی امنیت اطلاعات در پژوهش های ایرانی شناخته شدند. انجام تحقیقات جهت توسعه دانش در حوزه این مفاهیم توصیه می گردد.

هدف: شفافیت مفهومی میان رشته ای است که تبلور آن در زمینه های متعدد مدیریتی مانند حکمرانی، اقتصاد، سلامت، حقوق، رسانه و حتی نهادهای مذهبی مشهود است. بررسی ساختار دانش، تحولات و گرایش های جاری حوزه شفافیت، حاکی از تغییر رویکردهای اطلاعات محور (متمرکز بر دسترس پذیرسازی و افشای اطلاعات) به سمت رویکردهای نوظهور شفافیت اجتماعی است. هدف از این پژوهش، شناسایی مراجع کلیدی و گرایش های جهانی پدیده شفافیت در سطح بین المللی است. از این رو، روندهای شکل گرفته در انتشار و استناد، بازیگران اصلی در سطح کشورها و سازمان ها، محمل های رسانه ای سرآمد، شامل ناشران و مجله ها و جبهه های پژوهشی مطرح و نوظهور، بر اساس موضوعات و واژگان کلیدی در حوزه شفافیت شناسایی شدند. روش: برای استخراج تولیدات علمی مرتبط، از مجموعه هسته وب آو ساینس، مشتمل بر پایگاه های داده و نمایه نامه های استنادی علوم اجتماعی و انسانی در مجله ها، همایش ها و کتاب ها استفاده شده است. جست وجو بر اساس ترکیب عنوان آثار، کلیدواژه های پدیدآورندگان و کلیدواژه های افزوده خودکار با پالایش زمینه پژوهشی اقتصاد، در فاصله سال های ۲۰۱۳ تا پایان ۲۰۲۲ میلادی بوده است. پردازش، تحلیل و مصورسازی اطلاعات، بر اساس اصول و مفاهیم و تکنیک های علم سنجی انجام شده است. برای اطلاعات کتاب شناختی، محتوایی و استنادی تولیدات علمی، از پایگاه کلریویت و برای اطلاعات مجله های علمی، از پایگاه جی سی آر استفاده شده است. ترسیم روابط استنادی، خوشه بندی واژگان کلیدی و ترسیم شبکه های هم آیندی با نرم افزار وی اواس ویوئر صورت گرفت و در محاسبات هم رخدادی، از روش تمام شماری با رعایت حد آستانه استفاده شده است. یافته ها: تحلیل 1,163 برون داد علمی نمایه شده در حوزه شفافیت، نشان دهنده روندی پویا با میزان رشد متوسط سالانه 38/9 درصد تولید و 27/40 درصد استناد است که میزان تولید آثار این حوزه، در سال آخر، از دو برابر میانگین عبور کرده است. جایگاه کشورهای مشارکت کننده بر اساس سهم تولید، اندازه و قدمت استنادهای دریافتی ارزیابی شد تا رفتار رقابتی آن ها رصد شود. دانشگاه لندن، دفتر ملی پژوهش های اقتصادی، سیستم دانشگاه کالیفرنیا، بانک مرکزی اروپا و اتحادیه دانشگاه های تحقیقاتی فرانسه، به عنوان فعال ترین سازمان ها در حوزه شفافیت شناسایی شدند. در این مجموعه، 30 درصد از آثار در 5 درصد از مجله ها منتشر شده است که برترین مجله های آن همچون برترین ناشران معرفی شده است. محورهای موضوعی کلیدی، در سه سطح حوزه های موضوعی تولیدی، دسته های موضوعی میانی و ریزموضوعات استنادی استخراج شدند. ده ریزموضوع استنادی برتر، به ترتیب عبارت اند از: سیاست پولی، حاکمیت شرکتی، رشد اقتصادی، قیمت گذاری، همکاری، انتخابات، مدیریت دولتی، ارزیابی فناوری سلامت، مقابله با انحصار و مسئولیت اجتماعی شرکتی. در نهایت، مجموع 145 کلیدواژه هم رخداد، در 5 خوشه دسته بندی و گرایش کشورهای برتر (آمریکا، انگلستان، آلمان، چین، فرانسه، هلند و کانادا) در این مفاهیم مقایسه شده است. نتیجه گیری: بررسی وضعیت تولید کشورها، پویایی رتبه بندی مشارکت در تولیدات، حجم و قدمت استنادهای دریافتی و همچنین، گرایش های خاص موضوعی هر کشور، نشان دهنده اهمیت برنامه ریزی ملی برای توفیق در مدیریت شفافیت است. در مسیر توسعه علمی، شناسایی مراجع کلیدی شفافیت، زمینه بهره وری در پیشبرد پژوهش ها و تعامل با سرآمدان شفافیت را فراهم می سازد و آشنایی با گرایش های جاری این حوزه، تسهیلگر تلاش در مسیرهای آینده دار است. ترکیب سازمان های برتر شناسایی شده از سازمان های دانشگاهی، غیرانتفاعی و فراملی، نشان می دهد که توفیق در حوزه شفافیت، مستلزم تنظیم گری برای توسعه متوازن دانشگاه، بازار و صنعت است. ساختار دانش حوزه شفافیت، ضرورت توجه به ذی نفعان گسترده، اعم از اشخاص حقوقی و حقیقی در مقام سیاست گذار، مدیر کسب وکار و پژوهشگر را در اکوسیستم شفافیت نشان می دهد. محورهای موضوعی مشترک فراگیر و محورهای بومی وابسته به هر کشور نیز، سرنخ هایی برای تدوین برنامه های پژوهشی در اختیار ما قرار می دهد تا بتوانیم هم سو با شناخت در سطح جهانی، برای حل مسائل اولویت دار خود اقدام کنیم.

پژوهش حاضر، تحلیل کتاب سنجی مطالعات جهانی حوزه رهبری زنان در پایگاه وب آو ساینس براساس پژوهش های پنج قاره و مقایسه آن ها با یکدیگر است. این پژوهش علم سنجی از نوع توصیفی- تحلیلی با بهره مندی از فنون کتاب سنجی و مصورسازی نظیر فنون تحلیل هم واژگانی و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شده است. جامعه پژوهش، 3207 رکورد در حوزه رهبری زنان در بازه زمانی 1975-2021، در پایگاه وب آو ساینس است که در آگوست 2021، بازیابی شده اند. از نرم افزارهای هیست سایت، بیب اکسل و اکسل به منظور تحلیل داده ها و از نرم افزار وی اُ اس ویور برای ترسیم نقشه ها استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد قاره های آمریکا، اروپا، آسیا، اقیانوسیه و آفریقا به ترتیب در 1575، 1005، 486، 227 و 172 تولید علمی سهم داشته اند. ایالات متحده آمریکا تأثیرگذارترین کشور و دانشگاه های استنفورد، نورث وسترن و هاروارد به ترتیب پرتولیدترین، تأثیرگذارترین و حائز بیشترین همکاری بودند. حوزه اقتصاد کسب و کار بیشترین مشارکت در مطالعات را داشته است. واژگان کلیدی جنسیت، رهبری و زنان پرتکرارترین واژگان در مطالعات قاره ها بودند. زوج های هم واژگانی جنسیت-رهبری، رهبری-زنان و جنسیت-زنان زوج های مشترک پرتکرار در پنج قاره بودند. در مطالعات قاره آمریکا «جنسیت، رهبری زنان، عملکرد، سازمان ها و رفتار»، در مطالعات قاره اروپا «جنسیت، زنان، کلیشه ها، آموزش و پرورش، اشتغال و خطر»، در مطالعات قاره آسیا «جنسیت، زنان، مدیریت، اشتغال، عملکرد و فرهنگ»، در مطالعات قاره اقیانوسیه «جنسیت، زنان، کلیشه ها، قدرت و مدیریت» و در مطالعات قاره آفریقا «جنسیت، رهبری، زنان، مدیریت، اشتغال و آموزش و پرورش» موضوعات داغ بوده اند. پژوهشگران آمریکایی بر عملکرد و رفتار رهبری/رهبران زن، پژوهشگران اروپایی بر رهبری زنان در آموزش و پرورش، پژوهشگران آسیایی، اقیانوسیه و آفریقایی بر مدیریت زنان در مشاغل و حوزه آموزش و پرورش متمرکز هستند. شناسایی موضوعات داغ زمینه را برای سرمایه گذاری بیشتر دولت ها به-منظور رشد و توسعه زنان برای احراز پست رهبری در سازمان ها آماده می کند.

پیشینه و اهداف: با توجه به رشد روزافزون فنّاوری اطلاعات و کسب وکارهای مبتنی بر داده و روند رو به رشد اطلاعات در پایگاه های داده، صنعت بیمه نیز به عنوان یکی از کسب وکارهای یادشده با حجم انبوهی از اطلاعات ذخیره شده روبه رو است. این حجم انبوه داده ها شرکت های بیمه ای را ملزم می سازد تا با شیوه های داده کاوی، دانش موجود در پایگاه های داده را کشف کنند. ازسوی دیگر توسعه روش های نوین داده کاوی و کشف الگوهای پنهان در پایگاه های داده به سرعت رو به افزایش است.روش شناسی: در این مقاله با هدف بررسی جامع بر کاربرد داده کاوی در صنعت بیمه دنیا، جدیدترین مستندات علمی مربوطه در چهار سناریوی مختلف شامل تحقیقات صنعت بیمه، داده کاوی در بیمه، کشف تخلفات و ریسک در بیمه از وب سایت علمی Web of Science دریافت و با رویکرد علم سنجی تحلیل و بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد رشد داده های موجود در شرکت های بیمه و شناسایی ریسک و فاکتورهای آن، شرکت های بیمه و پژوهشگران را به بررسی روش های نوین مدیریت پایگاه های داده و داده های بزرگ و همچنین شناسایی ریسک و فاکتورهای آن با استفاده از شیوه های داده کاوی ملزم می سازد.یافته ها: بدین منظور برای تسهیل در تحقیقات پژوهشگران آینده و استفاده از مطالعات پیشین داده کاوی در صنعت بیمه، در این مقاله شبکه هم استنادی کشورهای مختلف و معتبرترین مجلات علمی براساس شاخص ارزیابی استناد به مقالات معرفی شده است.نتیجه گیری: در نتایج این مقاله فهرست مجلات معتبر علمی و موضوعاتی را که در هریک به طور تخصصی به آن پرداخته شده، ارائه کرده ایم تا مرور ادبیات جامع در این مقاه مروری مسیر مطالعات آینده صنعت بیمه را هموارتر سازد. همچنین رتبه بندی برترین کشورهای جهان که متمرکز بر مطالعات داده کاوی در صنعت بیمه بوده است، آورده شده و رتبه ایران در میان سایر کشورها نیز مشخص شده است. استفاده از مطالعات و مجلات علمی معتبر می تواند راه پژوهش های آینده را در پیشرفت این مطالعات در صنعت بیمه ایران را هدفمندتر کند.

هدف: هدف این پژوهش مطالعه علم سنجی مهاجرت نخبگان کشور به دانشگاه های برتر آمریکاست. روش: روش انجام پژوهش علم سنجی و جامعه پژوهش، اعضای هیأت علمی ایرانی ده دانشگاه برتر آمریکا بود که بر اساس نظام های رده بندی بین المللی انتخاب شدند و اطلاعات آثار و استنادهای آنان از پایگاه اسکوپوس استخراج شد. نتایج: نتایج نشان داد 141 نفر اعضای هیأت علمی ایرانی در حوزه های علوم پزشکی، علوم فنی، هنر، علوم انسانی و علوم پایه در دانشگاه های آمریکا، مشغول فعالیت هستند. در میان دانشگاه های مبدأ قبل از مهاجرت، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران در دو رتبه نخست قرار دارند. در حوزه های بررسی شده میزان تولیدات علمی قبل از مهاجرت (39/0 درصد) در مقایسه با بعد از مهاجرت (61/99 درصد) بسیار اندک است. میزان تبادل علمی این اعضا با نویسندگان داخلی برابر با 23/4 درصد است. همچنین بررسی رفتار استنادی از حیث استناد به آثار ایرانی و آثار غیر ایرانی نشان می دهد که 136/0 درصد به آثار ایرانی و 864/99 درصد به آثار غیر ایرانی استناد می کنند.

هدف: در این پژوهش بر آنیم تا تأثیرگذارترین پژوهشگران حوزه آی متریکس، با استفاده از شاخص های نفوذ اندیشه ای و اجتماعی شناسایی شوند. با این هدف از شاخص های منتخب خانواده اچ (شاخص اچ، شاخص جی، و شاخص اچ. سی) برای تعیین نفوذ اندیشه ای پژوهشگران از مرکزیت های هم تألیفی (مرکزیت رتبه، مرکزیت بینابینی، و مرکزیت نزدیکی) استفاده شده است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش کتاب سنجی و همچنین رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی انجام گرفته است. جامعه پژوهش حاضر را تمامی مقاله های حوزه آی متریکس تشکیل می دهد که در بازه زمانی 1978 تا 2014 در وبگاه علوم نمایه شده اند و تعداد آنها 5944 رکورد است. برای محاسبه شاخص های مرکزیت و شاخص اچ از نرم افزارهای یو. سی. آی نت و بایب اکسل استفاده شده است؛ شاخص جی و شاخص اچ. سی نیز به صورت دستی و با فرمول نوبسی در نرم افزار اکسل محاسبه شده اند. پس از محاسبه همه شاخص های کاربردی در پژوهش، با استفاده از بسته های نرم افزاری اس. پی. اس. اس و لیزرل به پرسش های همبستگی پاسخ داده شده است. یافته ها: بررسی رابطه بین نمره های مرکزیت (نفوذ اجتماعی) و کارایی، حاکی از آن بود که بین سه نوع مرکزیت رتبه، بینابینی، و نزدیکی از یک طرف و کارایی از طرف دیگر، همبستگی مثبتی وجود دارد. نتایج مربوط به همبستگی میان شاخص های نفوذ اجتماعی و شاخص های نفوذ اندیشه ای، حاکی از وجود همبستگی مثبت بین این دو نوع نفوذ بود. به طور کلی و با توجه به پرونده های انفرادیِ ایجاد شده بر مبنای جمیع شاخص های اندیشه ای و اجتماعی که بر اساس مجموعه نمرات حاصل از شش شاخص اچ، اچ. جی، اچ. سی، مرکزیت رتبه، بینابینی، و نزدیکی محاسبه شد، به نظر می رسد «لیدسدورف» و «کوشا» به ترتیب تأثیرگذارترین پژوهشگران حوزه آی متریکس در سطح جهان و ایران هستند. اصالت: با توجه به یافته های حاصل از این پژوهش، به نظر می رسد که استفاده از شاخص های ترکیبی در حد متعادل، بینش به نسبت عادلانه و واضح تری درباره وضعیت و تأثیرگذاری پژوهشگران در یک حوزه علمی خاص به وجود می آورد. پس می توان برای هر یک از پژوهشگران پرونده ای انفرادی ایجاد کرد، به طوری که از نتایج به دست آمده، برای تصمیم گیری های مهمی نظیر کمیته های ترفیع و ارتقا، استخدام، اعطای درجه های پژوهشی و سایر موارد مشابه استفاده شود. 

هدف: هدف این پژوهش تحلیل پیوندهای میان این دو دسته از شاخص هاست.  روش: پژوهش حاضر مبتنی بر علم سنجی و جامعه آماری مشتمل بر 37 کشوری است که بر اساس اطلاعات مربوط به دوره پانزده ساله 1996 تا 2010 در پایگاه سایمَگو[1] در سه خوشه بررسی شده اند. داده های آماری این پژوهش از پایگاه های اطلاعاتی وب آو ساینس، سایمَگو، نظام رتبه بندی کیو اس، نظام رتبه بندی شانگهای و نظام رتبه بندی تایمز استخراج شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار اکسل[2] و اس. پی. اس. اس[3] و به منظور پاسخگویی به سؤال و فرضیه، از آزمون آماری همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شد.  یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهند که بین دو دسته شاخص های هزینه کرد تحقیق و توسعه و همچنین کیفیت انتشارات علمی کشورها همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین میان شاخص های استنادی، به عنوان مهم ترین بخش از شاخص های تعیین کننده کیفیت انتشارات علمی کشورها، ارتباط مستقیمی برقرار است.  اصالت اثر: بررسی ها نشان می دهند که میزان هزینه کرد در زمینه تحقیق و توسعه همواره تأثیر بسزایی در کیفیت انتشارات علمی کشورها داشته، پس در این پژوهش به تحلیل این مهم پرداخته شده است. <br clear="all" /> [1]. scimago. http://www.scimagojr.com 1. Excel 2. SPSS

هدف: این پژوهش قصد دارد ماهیت میان رشتگی مقاله های چهار حوزه نانو، زیستی، شناختی و اطلاعات را براساس تکنیک هم استنادی شناسایی کند. روش: این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی بوده و از تکنیک هم استنادی استفاده کرد. جامعه آماری، مقاله های ایران به زبان انگلیسی در قالب مقاله در چهار حوزه فناوری نانو (21393 مقاله)، زیستی(27578)، شناختی (16358) و اطلاعات (3535) سال های ۲۰۰1 تا ۲۰۱۵ که در اسکوپوس نمایه شده است. شاخص های مورداستفاده شامل تأثیرگذاری و تأثیرپذیری، شاخص شمول (دربردارندگی)، نظریه گراف، درخت پوشای بیشینه و کمینه است. یافته ها: بالاترین امتیاز شاخص شمول متعلق به حوزه اطلاعات در ترکیب «اطلاعات - زیستی» است. بالاترین تعداد استناد مشترک، مربوط به ترکیب حوزه های «نانو - اطلاعات - زیستی» است. تأثیرپذیری حوزه اطلاعات از سایر حوزه ها و تأثیرگذاری حوزه نانو بر سایر حوزه ها بیشتر است. نتیجه گیری: دو حوزه نانو و زیستی به میزان زیادی این قابلیت را دارند که از آثار نویسندگان مشترکی جهت استناد به مقاله های خود بهره مند شوند. در ترکیب سه گانه «نانو - اطلاعات - زیستی»، از بُعد استناد بین نویسندگان مشترک، هماهنگی یا میان رشتگی بیشتری دیده می شود و امکان بیشتری جهت بهره گیری از آثار نویسندگان به منظور استناددهی در مقاله های خود را دارند.

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل عوامل موثر بر تولید علم در رشته های ریاضی، فیزیک و شیمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان است. روش : پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، مدارک نمایه شده (1989 -2019) در حوزه های موضوعی شیمی، ریاضی و فیزیک از پژوهشگران دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس است. برای ترسیم نقشه های علمی، از نرم افزار ووس ویوور و برای پاسخ به فرضیه های پژوهش از آزمون های آماری t، تحلیل واریانس، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. یافته ها: بر اساس یافته ها، میزان همکاری های علمی بین المللی پژوهشگران ریاضیات دانشگاه در مقایسه با محققان رشته های شیمی و فیزیک بیشتر است. همچنین، میانگین تولیدات علمی بر حسب مرتبه علمی و جنسیت معنی دار، ولی بر حسب گروه آموزشی و محل اخذ مدرک معنی دار نیستند. بین تعداد واحد پایان نامه و تولیدات علمی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس رابطه معنی دار و همبستگی مثبت بالایی وجود دارد. اصالت اثر: تحلیل تولیدات علمی محققان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بر اساس پایگاه اسکوپوس و ترسیم شبکه هم تالیفی با نرم افزار ووس ویور از نوآوری های پژوهش حاضر است. واژه های کلیدی: علم سنجی، هم تالیفی، اسکوپوس

هدف: این پژوهش در راستای تحلیل ساختار فکری مطالعات موجود در زمینه سبزنُمایی و مسئولیت اجتماعی شرکت ها به بررسی مقالات علمی موجود و ترسیم نقشه علمی در این حوزه انجام شده است. روش : مطالعه حاضر از نوع کاربردی بوده و با رویکرد علم سنجی و فنون هم نویسندگی و هم رخدادی واژگان مهمترین نویسندگان و خوشه های موضوعی شناسایی شده و نقشه علمی در این حوزه ترسیم شده است. جامعه آماری نیز شامل 4685 مدرک علمی نمایه شده در پایگاه وبگاه علوم (Web of Science) سال های 1970 تا 2022 بوده است که با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار VOSviewer مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته ها: یافته ها حاکی از روند صعودی انتشار مقالات طی 52 سال اخیر بوده است که بیشترین تعداد مقالات در سال 2021 (1023) بوده است. نقشه همکاری نویسندگان نمایانگر سه خوشه با بیشترین مشارکت در شبکه علمی همکاری نویسندگان با مرکزیت «هان، احمد و الله» است. همچنین تحول واژه های کلیدی از تمرکز شرکت ها بر بازاریابی سبز و مسئولیت اجتماعی و وضع قوانین و سیاست های زیست محیطی به سمت ایجاد تردید و کاهش وفاداری و رضایت در مصرف کنندگان و به خطر افتادن اعتبار و عملکرد مالی شرکت ها و ایجاد اعتماد با تغییر سیاست ها، استراتژی ها و ارزش ها و افشای عملکرد زیست محیطی حرکت کرده است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحلیل خوشه های موضوعی در این پژوهش، بیانگر توجه پژوهشگران به بررسی علل و پیامدهای وقوع سبزنُمایی جهت شناسایی و پیشگیری از این دسته اقدامات شرکت هاست.

مقدمه: بسیاری از پژوهش های معتبر علمی جهان که در حوزه برنامه ریزی های تأمین مسکن صورت گرفته اند، بیانگر این موضوع اند که تأمین مسکن و سیاست های مربوط بدان در کشورهای درحال توسعه، به ویژه برای گروه های کم درآمد شهری، به یکی از مهمترین چالش های شهری بدل شده و تبعات متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی منفی خود را نیز در پی داشته است. رشد فزاینده پژوهش ها و مقاله های منتشر شده در این زمینه، بررسی جامع و نظام مند مطالعات این حوزه را ضروری می نماید.داده و روش: در این راستا هدف این مقاله به تصویر کشاندن وضعیت حاکم بر مطالعه حوزه برنامه ریزی و سیاست گذاری مسکن از طریق توصیف و تحلیل تطبیقی مقاله های انگلیسی منتشر شده در بازه ی زمانی سال 2000 تا 2022 در این حوزه شامل نویسندگان جهانی و ایران بوده که انطباق مطالعات جهانی و ایران را به تصویر می کشاند. برای این منظور، ابتدا کلید واژه های پر کاربرد مرتبط با برنامه ریزی مسکن در پایگاه های اطلاعاتی Web of Science و Science Direct جستجو و به عنوان داده های پژوهش بازیابی شدند. تجزیه و تحلیل این مقاله ها، با استفاده از روش های علم سنجی و همچنین، شاخص های خرد و کلان تحلیل شبکه های اجتماعی و با به کارگیری نرم افزار VOSviewer صورت گرفت.یافته ها: در این پژوهش، ضمن معرفی نویسندگان و دانشگاه هایی که از درجه ی مرکزیت نسبتا بالایی برخوردار بودند، مشخص گردید که بیشترین تاکید این مقاله ها روی مضامینی مانند Poverty, Facility, Price, Income, Market, Housing Affordability, Quantity and Quality بوده است. در ایران نیز پژوهشگران علاوه بر این 10 حوزه، در زمینه های دیگری همچون تاب آوری کالبدی، تاب آوری طبیعی، سیاست گذاری مسکن و... نیز فعالیت گسترده داشته اند.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش علاوه بر کمک به درک بهتر ادبیات تخصصی برنامه ریزی مسکن، به شناسایی شکاف های پژوهش موجود مطالعات ایران و جهان در این حوزه کمک می نماید و همچنین می تواند راهگشای مسیرهای آتی مطالعاتی و تحقیقاتی پژوهشگران این حوزه باشد.

هدف:با توجهبه ضرورتپژوهش های علم سنجی در رشد و توسعه تمامی علوم، هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل مقالات مربوط به این حوزهمی باشد. روش شناسی: روش تحقیقاز نوع توصیفی-کاربردی بوده و حوزه پژوهش شامل تمامی مقالات علم سنجیاست که از سال 1998 تا 2022 در پایگاه استنادی ساینس دایرکت نمایه شدند. بعد از پالایهمقالات3390 مورد از آن ها با کمک نرم افزار اکسل و وی.او.اس.ویوور برای تحلیل و نمایش داده ها مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها:یافته هایپژوهش بیانگر آن است که تعداد مقالات از سال 1998 روند صعودی داشته و سال 2021 بیشترین سهم را در تعداد مقالات دارا بود. همچنین مقالات پژوهشی با تعداد 2200 مقاله، مجله انفورمتریکسبا تعداد 482 مقاله و در حوزه پژوهشی نیز علوم اجتماعیبا 750 مقالهدر رتبه اول قرار داشتند. همچنین 10 خوشه شناسایی شد که موضوعاتکووید 19، سایت پیس، نقشه علمی، پایداری، وی.او.اس.ویوور، هوش مصنوعی،یادگیری ماشینی دارای نوع آوری بوده و همچنین: ضریب تأثیر، علم و فنّاوری،کتاب سنجی، همکاری، ارزیابی پژوهشی مقولات پیشین این حوزه بودند. نتیجه گیری:حوزه هایی چون؛بهینه سازی، علم و فنّاوری، نمایه استنادی علم، جامعه شناسی علم، نظرسنجی، استخراج و ارزیابی فناوری، تکامل موضوع، مدل سازی موضوع، نقشه برداریکتاب سنجی، دیجیتالی شدن؛ فنّاوری در حال ظهور و همکاریبین المللی کمتر موردتوجه قرار گرفتند.

هدف: دیداری سازی روند توسعه علم، میزان رشد تولیدات علمی، تعداد استنادات مدارک و همچنین مدارک پراستناد، نویسندگان برتر، مجلات پرانتشار و دسته بندی موضوعی مهم مربوط به مدارک حوزه عملکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی در بین کشورهای پر انتشار و درنهایت تهیه نقشه همکاری و برآورد تولیدات علمی این حوزه هدف این پژوهش بود.روش: پژوهش حاضر با توجه به هدف تحقیق از نوع تحقیقات علم سنجی و کاربردی و ازنظر گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی بود. این پژوهش با استفاده از رویکرد کمی و شاخص های علم سنجی نظیر شاخص مرکزیت، تحلیل هم رخدادی واژگان و شبکه های هم نویسندگی انجام شده است. داده های گردآوری شده از مقالات نمایه شده در این پایگاه، پس از بازیابی تعداد 278 رکورد مرتبط با پژوهش، بر اساس اهداف پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت. لازم به ذکر است که برای ترسیم شبکه ها و نقشه های به کاررفته در پژوهش حاضر و همچنین تحلیل داده ها از نرم افزارهای هیست سایت، گفی، نود اکسل و وی اُاِس ویوور استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مدارک پراستناد بین سال های 2005 تا 2018 در مجلات حوزه علم اطلاعات و کتابداری منتشرشده اند. کل مقاله های این حوزه توسط 640 نویسنده نگارش شده است. بیشترین همکاری مشترک در بین 23 نویسنده با حداقل 2 همکاری مشترک بود. سایر نویسندگان فقط در یک اثر همکاری داشتند. نویسندگان دارای بیشترین مرکزیت درجه ای در شبکه نویسندگی حوزه عملکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی به ترتیب کارولین کنوشیو، براندیت دی آلنزو و رکسان دوپوی؛ هر سه از دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا هستند. بیش ترین مرکزیت بینابینی را دانشگاه ملی استرالیا داراست. بر اساس شاخص مرکزیت درجه ای یا تعداد همکاری نیز ترتیب دانشگاه ها متفاوت است و به ترتیب مرکز پژوهش ایدز آرون دایموندز با 12 همکاری، دانشگاه ملی استرالیا با 11 همکاری و مرکز سرطان آلوین جی سایتمن با 11 همکاری در رتبه های اول تا سوم قرار می گیرند. بیشترین ارتباط میان دو موضوع مربوط به موضوعات کتابخانه های عمومی و خدمات اطلاعاتی به قدرت ارتباط 5 است و پس ازآن به ترتیب بیشترین ارتباط بین موضوعات رسانه های اجتماعی و کتابخانه های عمومی با قدرت ارتباط 4، پذیرش اجتماعی با کتابخانه های عمومی با قدرت ارتباط 4 و کتابخانه های عمومی با وب 2 با قدرت ارتباط 4 است.نتیجه گیری: بیشترین همکاری مشترک در تولید آثار در حوزه عملکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی به ترتیب بین کشور انگلستان با آمریکا، چین با آمریکا، استرالیا با آمریکا و انگلستان با اسکاتلند بوده است. بیشترین همکاری مشترک در بین دانشگاه غنا با دانشگاه علم و فنّاوری کوامه نکروماه و دانشگاه ایلینویز با دانشگاه درکسل بوده و مابقی دانشگاه ها همگی یک همکاری مشترک داشته اند. بیشترین درصد همکاری بین المللی متعلق به استرالیا است و کم ترین درصد همکاری بین المللی نیز مربوط به ایالات متحده است. با مطالعه عمیق تر موارد بیان شده می توان محدودیت ها و چالش ها ی مربوط به عملکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی را در کشورمان بهتر متوجه شد و در جهت برطرف سازی یا ارتقای آن تلاش کرد. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود که پژوهشگران ایرانی نیز در این حوزه بیشتر وارد شده و با نویسندگان سایر کشورها مشارکت علمی داشته باشند، مراکز علمی و پژوهشی نویسندگان ایرانی را موردحمایت قرار داده و تشویق کنند تا با نویسندگان دیگر کشورها مخصوصاً کشورهای آسیایی همکاری کنند تا سهم بیشتری در مشارکت علمی بین کشورها به دست آورند.

حوزه آینده پژوهی به دلیل ماهیت فرارشته ای آن محل برخورد موضوعات مختلف است که یکی از مهم ترین موضوعات؛ تصاویر آینده می باشند. هدف این پژوهش تحلیل علم سنجی مقالات علمی با موضوع تصاویر آینده در معتبرترین نشریات علمی جهان بوده است که به ارائه نگاشتی از تولیدات علمی مربوط به تصاویر آینده در خصوص اینکه چه حوزه ها، افراد، نشریات، سازمان ها و کشورهایی در انتشار مقالات تصاویر آینده سهم داشته اند، و همچنین چه مقالاتی پراستناد و چه موضوعاتی بین سال های 2019 تا 2024 ترند بوده اند، بپردازد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با استفاده از روش های علم سنجی و به طور خاص تحلیل هم واژگانی و هم رخدادی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش وب آف ساینس(بازه زمانی 2019 تا 2024) و جهت ترسیم نقشه های علمی از نرم افزار وی او اس ویوئر استفاده شده است. نتایج بیان گر این بوده است که حوزه های تاریخ و جامعه شناسی پرکاربردترین حوزه ها، کشور روسیه دارای بیشتری پژوهشگر، تصویر آینده، هوش مصنوعی و علوم موضوعات ترند و افرادی همچون آرن گری و پتری تاپیو، ویکتور تیتو بیشترین پژوهش را در خصوص تصاویر آینده داشته اند.

امروزه شیوه ها و ابزارهای متعددی برای سنجش تولیدات علمی در مورد کشورها وجود دارد. این مقاله با استفاده از روش علم سنجی به دنبال بررسی آثار چاپ شده در مجلات معتبر جهانی طی سالهای 1975 الی 2020 میلادی در خصوص تحولات گوناگون ایران می باشد. مقطع زمانی مذکور یکی از مهم ترین دوران تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورهای منطقه بخصوص ایران است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تحولات ایران بعد از انقلاب اسلامی، برای برخی از کشورها از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. تحولاتی که منجر به برجسته تر شدن مسائل پیرامون ایران در آثار و پژوهشهای محققان در سطح بین المللی شده است. خوشه بندی موضوعات در سه سطح مرتبط با ایران در لایه اول به مسائلی همچون سیاست خارجی، روابط کشورمان با قدرتهای بزرگ روسیه، چین و مباحثی همچون مسائل هسته ای، انقلاب و اسلام مربوط می شود. در سطح دوم یعنی خاورمیانه مباحثی همچون رابطه با عربستان سعودی، بهارعربی و مسائل خلیج فارس برجسته شده است. در لایه سوم با خوشه محوری ایالات متحده آمریکا به کشورهای همچون اسرائیل، عراق، ترکیه سوریه و موضوع تروریسم تأکید شده است. در این بین بیشتر محققان در کشورهای غربی بخصوص ایالات متحده آمریکا هستند که علاوه بر وجود زیرساختهای لازم از جمله مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی متعدد و پژوهشگران قابل توجه، استراتژی و منافع ملی تعریف شده در منطقه دارند. در نمایش واژگان و اصطلاحات بکار رفته ایران، خارومیانه و ایالات متحده آمریکا بیشترین تراکم را نشان می دهد..

ارزیابی پژوهش های حوزه علوم انسانی یکی از مباحث مناقشه آمیز است. تأمل در این مناقشه نشان می دهد که مباحث مطرح شده، بیشتر جدلی و خطابی است و چارچوب های نظری و معرفتی آن نامشخص و آشفته است. تلاش ما در این مقاله آن است که این مناقشه جدلی را به سطح یک مسئله معرفتی در حوزه فلسفه علم ارتقاء دهیم تا از رهگذر آن بتوانیم آن را درست صورت بندی و فهم کنیم. در بخش اول نشان می دهیم با قطع ارتباط با خاستگاه های فلسفه علمی و غلبه نگاه پوزیتیویستی، بحران علم سنجی رخ داد. سپس نشان داده خواهد شد که فهم این بحران درگرو بازگشت به فلسفه علم با رویکرد غیرپوزیتویستی است. نقد علم سنجی رایج و برجسته کردن بحران آن بدان معنا نیست که ارزیابی پژوهش های علوم انسانی، ناممکن و دست نایافتنی است، بلکه باید پژوهش ورزی در جوامع علوم انسانی در کانون توجه قرار گیرد تا پژوهش ورزی و ارزش های جامعه علمی برجسته شود. بنابراین ارزیابی روا و دقیق پژوهش های علوم انسانی نمی تواند صرفاً با کمی سازی صرف محصولات پژوهشی محقق شود بلکه این مهم درگرو تعامل مطالعات فلسفه علم، انسان شناسی علم و جامعه شناسی علم و تاریخ علم با علم سنجی است.