تولیدات علمی ایران

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل شبکه همکاری علمی پژوهشگران ایرانی حوزه علوم اجتماعی در پایگاه وب آو ساینس از ابتدا تا پایان سال 2014 میلادی است. پژوهش با استفاده از فنون تحلیل استنادی و تحلیل سطح همکاری علمی از ابزارهای علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را، تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی حوزه علوم اجتماعی تشکیل می دهد که از اولین تولید علمی نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس تا پایان سال 2014 (شامل 9318 مقاله) را در حوزه نامبرده در بر می گیرد. . داده ها از پایگاه وب آو ساینس استخراج شده و سپس با استفاده از نرم افزارهای هیست سایت و بایب اکسل تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که مقاله های حاصل همکاری در حوزه علوم اجتماعی در سال های مختلف از سیر صعودی برخوردار بوده است. بر اساس یافته های پژوهش جایگاه ایران در بین کشورهای خاورمیانه، از نظر میزان تولیدات علمی در رتبه سوم بعد از دو کشور رژیم صهیونیستی و ترکیه قرار گرفته است. بیشترین میزان همکاری ایران با کشورهای آمریکا، بریتانیا و کانادا است. سطح همکاری درون سازمانی 08/46 درصد و برون سازمانی 55/24 درصد و بین المللی 22 درصد است. به طور کلی میانگین ضریب مشارکت نویسندگان در دوره مورد بررسی 64 درصد و از روند صعودی برخوردار بوده است. این امر بیانگر افزایش تمایل نویسندگان به تولید مدارک مشارکتی در طول این دوره است و بیشترین مشارکت در تولید مدارک سه و دو نویسندگی برآورد شده است. به طور کلی یافته های این پژوهش نشان از تمایل پژوهشگران برای تولید علم به صورت مشارکتی است.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل نسبت تولید مقاله به پروانۀ ثبت اختراع در سال های اخیر در ایران و مقایسۀ آن با سایر کشورهاست. در این مقاله از فنون کتاب سنجی استفاده شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را ایران و کشورهای پیشرو در تبدیل علم به ثروت و برخی از کشورهای رقیب منطقه تشکیل می دهند. کشور ایران، در سال های 2006 تا 2015، سهم تقریبی 1/4 درصد از تولید علم جهانی را به خود اختصاص داده است و در مقایسه با سایر کشورهای رقیب و پیشرو وضعیت مطلوبی نداشته است. از نظر نسبت تولید علم به پروانۀ ثبت اختراع نیز از همۀ کشورهای مذکور عقب تر بوده است. از این مطالعه نتیجه گیری می شود که میان تولید علم و کاربردی کردن آن در ایران خلأ عمیقی مشاهده می شود. رسیدن به وضعیت مطلوب در زمینۀ تبدیل علم به ثروت و افزایش پروانه های ثبت اختراعات، به منزلۀ عاملی مهم در تبدیل علم به ثروت، نیازمند برنامه ریزی صحیح و تشویق مخترعان به ثبت کارهای فناورانۀ خود در مجامع بین المللی است. 

هدف: این مقاله قصد دارد ماهیت میان رشتگی مقاله های چهار حوزه نانو، زیستی، شناختی و اطلاعات را بر اساس فنّ هم تألیفی شناسایی کند. روش: این مقاله به لحاظ هدف کاربردی است و از فنّ هم تألیفی استفاده می کند. جامعه آماری پژوهش مقاله های ایران به زبان انگلیسی در قالب مقاله، در چهار حوزه نانو، زیستی، شناختی و اطلاعات سال های ۲۰۰1 تا ۲۰۱۵ است که در پایگاه استنادی بین المللی اسکوپوس نمایه شده است. شاخص های مورد استفاده شامل ضریب هم تألیفی، تعاملات بیرونی و درونی پژوهشگران، شاخص شمول (دربردارندگی)، نظریه گراف، درخت پوشای بیشینه و درخت پوشای کمینه است. یافته ها: بالاترین امتیاز شاخص شمول به حوزه نانو در ترکیب «نانو - زیستی» اختصاص دارد. بالاترین ضریب هم تألیفی برای ترکیب دوگانه «نانو – زیستی» و ترکیب های سه گانه «نانو - اطلاعات - زیستی» و «نانو - شناختی - زیستی» حاصل شد. حوزه اطلاعات، بالاترین میزان شاخص تعاملات درونی و حوزه نانو بالاترین تعاملات بیرونی پژوهشگران را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: شباهت ساختار اجتماعی حوزه نانو به حوزه زیستی در بالاترین سطح قرار دارد. ظرفیت و زمینه همکاری میان پژوهشگران حوزه های سه گانه «نانو - اطلاعات - زیستی» و «نانو - شناختی - زیستی» بالاست. پژوهشگران حوزه های دیگر توانسته اند به میزان زیادی در تدوین و انتشار مقاله در حوزه فناوری اطلاعات مشارکت کنند. به سبب ماهیت میان رشته ای حوزه نانو، امکان حضور و همکاری پژوهشگران و متخصصان این رشته در سایر رشته ها به میزان بالایی وجود دارد.

هدف: این پژوهش قصد دارد ماهیت میان رشتگی مقاله های چهار حوزه نانو، زیستی، شناختی و اطلاعات را براساس تکنیک هم استنادی شناسایی کند. روش: این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی بوده و از تکنیک هم استنادی استفاده کرد. جامعه آماری، مقاله های ایران به زبان انگلیسی در قالب مقاله در چهار حوزه فناوری نانو (21393 مقاله)، زیستی(27578)، شناختی (16358) و اطلاعات (3535) سال های ۲۰۰1 تا ۲۰۱۵ که در اسکوپوس نمایه شده است. شاخص های مورداستفاده شامل تأثیرگذاری و تأثیرپذیری، شاخص شمول (دربردارندگی)، نظریه گراف، درخت پوشای بیشینه و کمینه است. یافته ها: بالاترین امتیاز شاخص شمول متعلق به حوزه اطلاعات در ترکیب «اطلاعات - زیستی» است. بالاترین تعداد استناد مشترک، مربوط به ترکیب حوزه های «نانو - اطلاعات - زیستی» است. تأثیرپذیری حوزه اطلاعات از سایر حوزه ها و تأثیرگذاری حوزه نانو بر سایر حوزه ها بیشتر است. نتیجه گیری: دو حوزه نانو و زیستی به میزان زیادی این قابلیت را دارند که از آثار نویسندگان مشترکی جهت استناد به مقاله های خود بهره مند شوند. در ترکیب سه گانه «نانو - اطلاعات - زیستی»، از بُعد استناد بین نویسندگان مشترک، هماهنگی یا میان رشتگی بیشتری دیده می شود و امکان بیشتری جهت بهره گیری از آثار نویسندگان به منظور استناددهی در مقاله های خود را دارند.