درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۱۲۱ تا ۱۴٬۱۴۰ مورد از کل ۷۸٬۳۹۰ مورد.
۱۴۱۲۱.

بررسی تفسیری درخواست حضرت نوح(علیه السلام) در آیه 45 هود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴ 125-146

کلیدواژه‌ها: آیات 47 45 هود تفسیرکلامی عصمت انبیا عصمت و شفاعت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۴۱۷
درخواست حضرت نوح × از خدای متعال در آیات 47 45 سوره هود از دیرباز تاکنون معرکه آراء متکلمان و مفسران با گرایش های گوناگون کلامی بوده که رهآورد تفسیری آن، گاه در تعارض با مقام عصمت بوده است. نوشتار پیش رو در پی آن است تا پس از تتبع در دیدگاه های تفسیری در خصوص این درخواست و بررسی و نقد آنها، دیدگاه برگزیده را به صورت استدلالی تبیین کند. تعیین دقیق چیستی، چرایی و زمان درخواست حضرت نوح × با بهره گیری از شواهد و قرائن قرآنی و مهم ترین رهیافت های کلامی و تفسیری در خصوص عدم اجابت آن درخواست از دیگر مباحثی است که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته است. دیدگاه برگزیده در مجموع بیانگر آن است که کافر و ظالم بودن فرزند نوح، برای آن حضرت ثابت نشده بود.
۱۴۱۲۲.

حدیث و طبقه بندی آن در رویکردی تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴ ۴۹-۷۴

کلیدواژه‌ها: شیعه اهل سنت حدیث طبقه بندی تاریخ حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۳۰۳
حدیث در حوزه علوم اسلامی کمتر به عنوان یک فرایند دیده شده است. از مقوله روش بودن، از خانواده تاریخ بودن، ساختار مشخص داشتن و قصد ماندگاری از ارکان مهم این فرایند میراثی در اسلام است. طبقه بندی از مباحث اصلی فلسفه علم است و یکی از راه های تحلیل درست تاریخ، توجه به طبقه بندی تاریخی است. در علوم تاریخی، آنچه به یک طبقه بندی معنا می دهد، صرفاً امکان ذهنی و منطقی آن نیست بلکه واقعیت تاریخی نیز نباید از نظر دور ماند. ازاین رو اصلی را با عنوان «لزوم معناداری طبقه بندی» تعریف می کنیم و سه طبقه بندی « موضوعی» ، «دوره ای» و «شیعه-اهل سنت» را که بسیار مورد توجه است، بررسی می کنیم. تقسیم حدیث به شیعه و سنی از نمونه رایج این تقسیم ها در تاریخ حدیث است. به طور کلی تبیین روابط بین حدیث شیعه و سنی، مبتنی بر رویکرد تاریخی، این نتیجه روشن را به دنبال خواهد داشت که این طبقه بندی، دارای مبنای کاملاً قابل دفاعی در تحلیل دقیق تاریخ حدیث نیست؛ زیرا آنکه هریک از روابط پنج گانه، اعم از اتحاد، واکنش، متن و حاشیه، اقتباس و تمایز تنها با بخشی از احادیث و نه همه آن ها مرتبط است. طبقه بندی مبتنی بر واقعیات تاریخی، از منطق قابل دفاع تری در تحلیل تاریخی حدیث برخوردار است.
۱۴۱۲۳.

مناقب نگاری های اهل سنت درباره اهل بیت (ع) مطالعه موردی دُرر السّمط فی خبرالسِّبط

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 41 - 51

کلیدواژه‌ها: ابن ابار اندلسی تاریخ نگاری در اندلس تشیّع در اندلس دُرر السّمط فی خبرالسِّبط مناقب نگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۹ تعداد دانلود : ۳۶۷
گسترش تشیع در اندلس نسبت به دیگر مذاهب اسلامی بسیار کمرنگ بود. به رغم رشد اندیشه های گوناگون علمی و دینی، زمینه مناسبی برای توسعه اندیشه های علوی در اندلس فراهم نشد. با این همه چند تک نگاری درباره مناقب اهل بیت: توسط عالمان سنی در اندلس تألیف شده است.کتاب دُرر السّمط فی خبر السِّبط یکی از این مناقب نگاری هاست که با تأکید بر واقعه عاشورا به قلم ابن ابار اندلسی (متوفای ۶۵۸) نوشته شده است. بررسی چنین آثاری برای شناخت دیدگاه اهل سنت درباره اهل بیت: در اندلس مفید خواهد بود. پرسش اصلی پژوهش این است که کتاب درر السمط فی خبر السِّبط چه نقشی در معرفی اهل بیت: در اندلس داشته است؟ این اثر که در فضا و مکانی دور از محیط شیعی نگارش یافته گویای نفوذ و تأثیر تفکر اهل بیت: در میان مردمی است که تحت نفوذ حکومت های مخالف و متعصب می زیسته اند. همچنین این اثر در تلطیف و تعدیل دیدگاه معتصب سنیان نسبت به اهل بیت: مؤثر بوده است.
۱۴۱۲۴.

نگاهی روش شناسانه به نظریه ی قرارداد اجتماعی جان لاک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه دینی دوره بیستم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷۵ 21 - 44

کلیدواژه‌ها: جان لاک روش شناسی سوبژکتیویته قرارداد اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۶ تعداد دانلود : ۶۳۰
هر نظریه ای که در علوم انسانی مطرح می شود مبتنی بر مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی خاصی است. شناخت این مبانی و ارتباط آن ها با نظریه ی مدنظر را می توان «روش شناسی بنیادین» نامید. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد روش شناسی بنیادین به بررسی نظریه ی قرارداد اجتماعی «جان لاک» می پردازد و تلاش می کند که ارتباط این نظریه را با مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی لاک روشن سازد. به لحاظ هستی شناسی، سوبژکتیویته و اومانیسم و همچنین سکولاریسم اندیشه ی قرارداد اجتماعی لاک را راه بری می کند. تلفیق تجربه گرایی با نوعی مابعدالطبیعه و تضعیف عقل قدسی با قراردادن عقل در مقام داور وحی، دو مبنای مهم معرفت شناختی لاک در این نظریه است. به لحاظ انسان شناسی نیز نگاه خوش بینانه به طبیعت انسانی در اندیشه ی او تأثیرگذار بوده است. بر این اساس، نظریه ی قرارداد اجتماعی لاک که بعد از دوران مدرن مطرح شده است واجد ماهیت جدیدی است؛ ماهیتی که نمایانگر نگرش جدیدی به انسان و نسبت او با جهان است؛ نگرشی که در طی آن، انسان و خواست ها و امیال او محور قرار می گیرد.
۱۴۱۲۵.

بررسی واژگانی ترجمه های حداد عادل، معزی و انصاریان در آیاتی از جزء 29 و 30 قرآن کریم با تکیه بر نظریه سطح معنایی- لغوی گارسس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 1-32

کلیدواژه‌ها: قرآن الگوی گارسس سطح معنایی-لغوی انتخاب واژگانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۶۲۶
یکی از شاخه های نقد ترجمه، ارزیابی ترجمه به منظور تشخیص سطح کیفی آن است؛ از جمله الگوهای ارائه شده در این نوع ارزیابی و نقد، الگوی نقد ترجمه گارسس است که به سبب دارا بودن مؤلفه های تعیین میزان قابلیت وکیفیت متون ترجمه و میزان مطابقت آن ها با متن مبدأ، می تواند الگویی مناسب برای نقد ترجمه های قرآن کریم نیز باشد. پژوهش حاضر در نظر دارد تا انتخاب های واژگانی ترجمه حداد عادل، معزی و انصاریان را از آیات جزء 29 و30 قرآن کریم، طبق مدل پیشنهادی گارسس در سطح معنایی- لغوی، مورد نقد و ارزیابی قرار دهد و به این سؤال پاسخ گوید که میزان تطابق ترجمه های حداد عادل، معزی و انصاریان با روش گارسس در سطح معنایی-لغوی تا چه حد بوده است؟ مهمترین یافته های این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی با هدف ارزیابی میزان برابری متن مبدأ با مقصد صورت گرفته، بیانگر این است که واژگان ترجمه های مذکور از نظر مؤلفه های گارسس، قابل نقد و ارزیابی است به گونه ای که ترجمه های هر یک از مترجمان یا توضیحی (توضیح تفسیری و واژگانی) است و یا موارد بی شماری از همانندی و معادل سازی و قبض و بسط نحوی و انتقال ابهام را در خود دارند. بررسی میزان مطابقت ترجمه ها با سطح معنایی- لغوی الگوی گارسس نشان می دهد که ترجمه انصاریان در همه این سطح به جز قبض نحوی بیشترین مطابقت را با سطح معنایی لغوی دارد و در درجه دوم ترجمه حداد عادل به میزان متوسط از این سطح کاربست را دارا بوده به گونه ای که همه این سطح در ترجمه وی مشاهده می شود و در نهایت، ترجمه معزی به دلیل تحت اللفظی بودن به جز قبض نحوی که بالاترین مطابقت را داراست، در موارد دیگر کمترین کاربست را از الگوی گارسس داشته است.
۱۴۱۲۶.

دور محمد علی جمال زاده فی إحیاء الأدب الشعبی فی إیران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال بیست و سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ (۱۴۴۱ ه.ق) شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 53-80

کلیدواژه‌ها: التاریخانیه الجدیده التحلیل الثقافی القصه القصیره محمد علی جمال زاده مجموعه یکى بود یکى نبود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۳۵۶
لمحمد علی جمال زاده مکانته الممیزه فی أدب إیران المعاصر، ودوره البارز فی تجدید حیاه الأدب الفارسی الذی یجعله فی رأس قائمه المبدعین فی اللغه الفارسیه المعاصره بمبادرته فی الاستفاده من التراث الحضاری فی الأدب الفارسی وعرضه فی الجنس الأدبی الحدیث وتحدیدًا القصه القصیره. وعلى هذا، تأثر الأدب الفارسی فی بدایات القرن العشرین إلی حد بعید بالأدب الغربی، حیث استخدم الکتّاب الإیرانیون التقنیات الغربیه إلی جانب ما أخذوه من التراث الشعبی وواکبوا، عن قرب، الحرکه الحدیثه والمعاصره فی الأدب العالمی. تعد مجموعه یکی بود یکی نبود (کان یا ما کان) لمحمد علی جمال زاده أول مجموعه قصصیه فی إیران، تتحقق فیها العناصر الأساسیه للقصه القصیره بوصفها جنساً أدبیاً حدیثاً بمضامینه التراثیه متبنیا على ما کان موجودا فی الحکایات القدیمه منذ زمن بعید. یسعی هذا البحث إلی دراسه هذه العناصر فی هذه المجموعه علی ضوء المنهج الوصفی -التحلیلی مستعینا بالنقد التاریخانی الجدید أو ما یسمونه التحلیل الثقافی للنص، والذی استخدمت فیه الجمالیات الفنیه للتعبیر العصری عن التغیرات الاجتمایه ومن ثم الأدبیه فی المجتمع الإیرانی فی بدایات القرن الماضی.
۱۴۱۲۷.

بانورامیه الخوف لدی مارغریت فی روایه أقالیم الخوف لفضیله الفاروق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال بیست و سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ (۱۴۴۱ ه.ق) شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 105-130

کلیدواژه‌ها: روایه أقالیم الخوف مارغریت فضیله الفاروق بانوراما الخوف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۳۸۵
تتموضع أقالیم الخوف ضمن روایات شبه بولیسیه تمثّل فیها الکاتبه بالاستعانه من شخصیه البطله المترعرعه فی البیئه الأمیرکیه سلبیه الحیاه فی أقالیم الشرق الإسلامی. تتمیز هذه الروایه بأسلوب لایوفر للقارئ التعرف علی واقع الشخصیه للبطله بتسلسل الأحداث إلا بمفاجئته فی آخر الروایه بالاعتراف منها فی مشروع سری برمجته المنظمات الأمیرکیه لسرقه الجینات الذکیه للأدمغه العربیه. تهدف هذه المقاله من خلال المنهج التحلیلی-الوصفی إلی إلقاء الضوء علی أهم الأسباب التی تتیقظ بها مشاعر الخوف بتمثلاته السلبیه للإنسان الشرقی فی المجتمعات المحافظه. لقد تمثلت أهمیه البحث فی خطابات السارده الواصفه لفضاء الثالوث المحرم (الجنس، السیاسه والدین) الذی قلما خاضت فیه الکاتبات الجزائریه وهی خطاب صریح وخارج عن القیم المألوفه لما فیها من خروج على الأعراف الاجتماعیّه والأدبیه. تدل حصیله ما توصل إلیه المقال علی أن السارده من خلال طرح المضامین المحظوره ترید أن تصور الفساد المنتشر فی أجواء العالم الشرقی المستتر وراء القیم الأخلاقیه وتؤکد الروایه أن ممارسات أصحاب الدیانات ممن یعرجون علی سلّم العنف والکراهیه مرفوضه من جانب الدین الصحیح کما تکشف عن واقع السیاسه الأمیرکیه ومخاوفها التی تتظاهر ببذل الجهود لإنماء الدول الشرقیه وهی فی الحقیقه کدس السم فی العسل تنوی من وراءها الاحتلال البغیض والاستیلاء علی خیرات البلاد ونهب ثرواتها.
۱۴۱۲۸.

صاحب منصبان و اندیشوران ایرانی تبار مدفون در بقیع(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۸ بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۱) 149 - 166

کلیدواژه‌ها: بقیع ایرانیان صاحب منصبان اندیشوران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۶۵
با بعثت رسول خدا9 و گسترش تدریجی اسلام به اطراف و اکناف جزیرهالعرب، ایرانیان نیز در پی فتوحات، با روندی نسبتاً پرشتاب به اسلام گرویدند. بدیهی است حرمین شریفین، از همان ابتدا به عنوان کانون های معنوی برای تمام مسلمانان، همواره مورد توجه تمام مسلمانان بوده و هست. از اماکنی که در ادوار مختلف اسلامی مورد اقبال بوده، زیارت قبرستان بقیع و آرزوی دفن شدن در آن است؛ زیرا این مکان شریف، افزون بر مدفن چهار تن از ائمه اهل بیت : ، بسیاری از صحابه، تابعین و اندیشوران از هر مذهب و ملیتی ازجمله ایرانیان را در دل خود جای داده است. با عنایت به قداست بقیع و فضیلت دفن در آن، برخی صاحب منصبان و اندیشوران، یا طبق وصیتشان به مدینه منوره منتقل، و در بقیع دفن می شدند یا در سفر حج و زیارت مرقد مطهر نبوی9 ، به هر دلیلی که در آنجا فوت می کردند، به طور طبیعی در آن قبرستان شریف دفن می شدند. با توجه به کثرت ایرانیان مدفون در بقیع، در این مقاله فقط به برخی صاحب منصبان و اندیشوران ایرانی تبار مدفون در بقیع پرداخته شده و شرح حال آنها به ترتیب تاریخی آورده شده است. ملاک ایرانی بودن، انتساب آنان به شهرهای ایران در منابعی مانند تاریخ های محلی مدینه منوره است که در آنها به این نسبت تصریح شده.
۱۴۱۲۹.

تحلیل محتوای اقتصادنا؛ مبتنی بر تفکیک انواع نظریه های اقتصادی

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 47-64

کلیدواژه‌ها: شهید صدر اقتصادنا تحلیل محتوا نظریات اقتصادی مذهب اقتصاد اسلامی علم اقتصاد اقتصاد سیاستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۲۱۳
شهید صدر در جزء دوم کتاب «اقتصادنا»، به بحث درباره اقتصاد اسلامی می پردازد. محتوای این کتاب در سازمان امروزین دانش اقتصاد نیاز به تبیین دارد. این تحقیق با تقسیم گزاره های اقتصادی براساس انواع گزاره های علمی، محتوای کتاب «اقتصادنا» را کاوش و تحلیل می کند. یافته های تحقیق نشانگر این واقعیت است که اگرچه متن «اقتصادنا» بر محور تبیین اقتصاد مذهبی سامان یافته، در عین حال از تحلیل های اقتصادی مبنایی و علمی و ترسیم ارکان و مبانی اقتصاد سیاستی بهره مند است. فقدان تحلیل های سیاستی، ناشی از ماهیت مقطعی و زمانمند این تحلیل هاست که اجازه تجویز نسخه واحد را نمی دهد. با بهره گیری از تقسیم مباحث اقتصادی به واقعی- اعتباری، کلی جزئی و غیرتجربی تجربی، دریچه تازه ای برای تحلیل انواع نظریه های اقتصادی، ازجمله در «اقتصادنا» باز می شود.
۱۴۱۳۰.

بررسی محذور تأسیس فقه جدید در اثبات حکم با قاعده لا ضرر

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه میان رشته ای فقهی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 95 - 124

کلیدواژه‌ها: اثبات حکم امور عدمی امور وجودی فقه جدید قاعده لا ضرر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۲۴۴
قواعد فقهی گزاره هایی کلی هستند که نقشی کلیدی در استنباط احکام شرعی دارند. قاعده لا ضرر از جمله این قواعد است که به موجب آن هرگاه احکام موجود در شریعت اسلام سبب ایراد ضرر بر مکلفین گردد مرتفع می شود. اشکال مهمی که به قاعده فوق الذکر وارد شده، این است که در موارد عدم قانون گذاری شارع مقدس، لا ضرر کارایی لازم را نداشته و به موجب آن نمی توان احکامی وضع نمود که ورود ضرر را خنثی نماید چراکه در این صورت با محذور بزرگ تأسیس فقه جدید روبرو است. نکته فوق الذکر اساسی ترین محور مطالعه در پژوهش حاضر است. نگارنده به این نظریه نقد جدی دارد و در پژوهشی توصیفی - تحلیلی ضمن برشمردن قائلان و منکران شمولیت بر امور عدمی محذور ارائه شده توسط ایشان را در محک نقد فقهی قرار داده است. ضرورت بحث از آن روست که در فرض اثبات جریان قاعده در امور عدمی، می توان از این ظرفیت برای پاسخگویی به مسائل مستحدث و چالش های گوناگون فقهی در موارد خلأ قانونی بهره جست. نتیجه گیری بحث این است که تأسیس فقه جدید فی نفسه نمی تواند محذوری بر اثبات حکم با قاعده لا ضرر باشد؛ لذا لا ضرر اطلاق دارد و مفاد قاعده هم نفی حکم است هم اثبات حکم؛ لذا لا ضرر هم توان وتو و بی اثر کردن احکام ضرری را دارد و هم توان وضع حکم و قانون گذاری.
۱۴۱۳۱.

انسان شناسی در دعای عرفه شناخت ابعاد جسمی و روحی انسان در پرتو کلام امام حسین(ع)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۹ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۴) 133 - 163

کلیدواژه‌ها: دعا عرفه انسان‌شناسی امام حسین (ع) روانشناسی زیست شناسی هستی شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۳۰۳
دعا دریچه ای است که خالق هستی بین خود و انسان گشوده تا هم با او به نیازخواهی بپردازد و هم از این طریق به سوی او صعود کند. امام حسین7 ، که از مقام دعا به خوبی آگاه است، در صحرای عرفات برترین رازگویی و نیازخواهی را به پیشگاه خدای خویش عرضه می دارد و در پرتو این نجوا، ما را با حقایقی از عالم وجود آگاه می سازد؛ از معرفی خالق هستی گرفته تا عنایاتش به انسان.ایشان در این دعا، نعمتهای متعدد خالق هستی به انسان را به گونه ای واگو می کند که در کمتر دعایی می توان اینگونه مواهب خداوند را به شماره یافت. او از قبل تولد انسان، دوران جنینی، پس از تولد، تربیت و رشد،  یک دوره انسانشناسی، راهنماشناسی، هستی شناسی، روانشناسی، زیست شناسی و مهمتر از همه، خداشناسی به انسان ارائه می کند. بسیاری کوشیدهاند تا غوری در این دعا داشته باشند، اما این دعا دریایی است بس ژرف که دسترسی به عمق آن جز برای معصوم، برای دیگری میسّر نیست. این مختصر تلاشی در این زمینه به شمار می آید.
۱۴۱۳۲.

Applying Islamic Values of Management and Government System of Imam Ali (AS) into Current Political System of Pakistan(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۷, Issue ۲۴, Autumn ۲۰۲۰ 135 - 175

کلیدواژه‌ها: Management and Government Islamic values Imam Ali (AS) Political System of Pakistan

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۳۵
Every society has a kind of system of government that in order to manage and policy, it is necessary to solve the problems of society according to a set of principles and laws and guide the living standards of the people towards the enjoyment of welfare and prosperity. Accordingly and considering the importance of this issue, in this study, which was done by qualitative method and using library studies and field research, three important points were considered in this qualitative and comparative study: First, the need to establish an Islamic state and the need to maintain Islamic power to achieve Islamic goals, perceptions and principles. The second is the duty of the people, such as the one who controls the government and the scholars, who must preserve the legislation of Islam and implement the Islamic laws and the third is the way to establish the Islamic state and religious legislation.
۱۴۱۳۴.

«بایسته های اعتقادی و رفتاری مؤثر در فلاح از منظر قرآن کریم»

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی نامه جامعه سال ۱۸ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳۴ 73 - 95

کلیدواژه‌ها: ایمان انجام واجبات اجتناب از محرمات فلاح قرآن کریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۹۳
همانطور که خداوند متعال، در برخی از آیات قرآن کریم، اجر مؤمنان حقیقی را بهشت و نعمت های آن معرفی می کند؛ در برخی آیات دیگر نیز، به آنان وعده ی رسیدن به «فلاح» می دهد ؛ البته رسیدن به فلاح اقتضائات و شرایطی دارد که تا همه ی آن ها محقق نشود، تصور رستگار شدن نیز نباید داشت. بر اساس تحقیق حاضر که با عنوان «بایسته-های اعتقادی و رفتاری مؤثر در فلاح از منظر قرآن کریم»، به روش توصیفی-تحلیلی و کتابخانه ای نگاشته شده، فلاح یک اصل و اقتضاء پایه ای دارد که عبارت است از ایمان به: غیب؛ خدا؛ نبوت؛ کتب آسمانی، ملائکه؛ امامت و معاد. بنابراین، کافران بهره ای از فلاح، نخواهد برد. افزون بر ایمان به امور یادشده، انجام وظایف عبادی، ترک محرمات، تقوا، جهاد، ثبوت قدم در میدان نبرد، ذکر خداوند، تقرّب به پروردگار، صابر بودن، توبه، وفای به عهد، پرهیز از ربا و پرداخت زکات و...نیز به عنوان شرایط و رفتارهای لازم جهت رسیدن به فلاح مطرح می-شوند؛ چنانچه در فردی تمامی این موارد محقق شود، فلاح نیز در حقِ او تحقق خواهد یافت؛ لذا غیر از کافران، آن دسته از مؤمنان نیز، که تنها برخی از وظایف عبادی خویش را انجام می دهند و نسبت به محرمات اجتناب لازم را ندارند، رستگار نخواهند بود. ولی نفی فلاح از آن ها به معنای نفی بهشتی بودن نیست؛ زیرا به دلیل ایمان و انجام پاره ای از اعمال نیک چه بسا آنان نیز، در جرگه ی بهشتیان وارد شوند.کلیدواژه ها:ایمان، انجام واجبات، اجتناب از محرمات، فلاح، رستگاری، قرآن کریم
۱۴۱۳۵.

بازخوانی انواع وحی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 241 - 269

کلیدواژه‌ها: قرآن وحی انبیا انسان الهام رؤیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۵۶
واژه وحی در قرآن کریم در بیش از 75 آیه به صورت ها و مشتقات مختلف آمده است. از امیرالمؤمنین(ع)- اولین مفسر و مبین علوم قرآن پس از رسول الله- بیانی در معانی انواع وحی رسیده است. پس از آن حضرت، علمای اسلامی مانند اصحاب لغت، مفسران و علمای علوم قرآنی، معانی آن را ذکر کرده و گونه ها و انواعی برای آن قائل شده اند. در میان این تعریف ها همسانی و غیر همسانی مشاهده می شود. حاصل مشترک این تعریف ها و دسته بندی ها، این است که هر وحی به معنای پیام یا اشاره مخفی و سرّی دارای یک منبع صدور و یک دریافت کننده است. با دقت در همه آیات قرآن کریم که حاوی واژه وحی هستند، می توان گفت که منبع صادر کننده وحی- به معنای لغوی یعنی پیام رمزی- عبارت اند از الله حق تعالی، انسان، فرشته، و شیطان. این مقاله با استفاده از معنای لغوی و اصطلاحی وحی و به کمک آیات کریمه قرآن به بررسی انواع وحی بر انسان پرداخته است و آن را به وحی رسالی و غیر رسالی تقسیم نموده و چگونگی وحی رسالی را به وحی بی واسطه و با واسطه تقسیم کرده و به نقد برخی تعریف های دانشمندان علوم قرآن پرداخته و معتقد است که واژه وحی با الهام و رؤیا درباره انسان های برگزیده و انبیا تفاوت دارد.
۱۴۱۳۷.

بررسی ساختارشناسانه و تحلیل آماری فواصل قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 53 - 80

کلیدواژه‌ها: فاصله قرآنی حرف فاصله کلمه فاصله جمله فاصله ساختار فاصله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۱ تعداد دانلود : ۴۲۲
فاصله قرآنی، در پایان آیات پدیده ای است که یکی از وجوه امتیاز قرآن نسبت به شعر و نثر عربی است. این پدیده در پژوهش های قرآنی کمتر مورد بررسی و تحلیل ساختارشناسانه و آماری قرار گرفته است. ساختار فواصل را از سه جهت می توان مورد توجه قرار داد: حرف، واژه و جمله. کدام حروف بیشترین بسامد را در پایان آیه دارند و چرا؟ حروف ماقبل آخر آیات کدام اند؟ چه تعداد از واژه هایی که در آخر آیات هستند فعل و اسم، مذکر و مونث هستند؟ چه ارتباطی میان تفاوت فواصل سوره ها با آهنگ و ریتم آنها وجود دارد؟ بیش از 63 درصد آیات با حرف «ن» و «م» پایان یافته است که دارای صفت غنه بوده و حالت ترنم و آواز بیشتری نسبت به سایر حروف دارند. از فواید تحلیل آماری ساختار واژگانی فواصل آشنایی با اسماء و صفاتی است که در پایان آیات آمده اند. از جمله نکات قابل توجه دو نام «غفور رحیم» است که بیش از دیگر اسامی و صفات در پایان آیه قرار گرفته است. یکی از دلایل تفاوت آهنگ سوره های قرآنی به فواصل آیات آنها برمی گردد. بهر حال این مسائل به شکلی بدیع و نو در این مقاله مورد بررسی و توجه قرار گرفته است.
۱۴۱۳۸.

نقش سواد رسانه ای در حفظ و ارتقای هویت دینی جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۶, Issue ۲۰, Winter ۲۰۲۰ 135 - 154

کلیدواژه‌ها: هویت دینی جوانان سواد رسانه ای فضای مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲۱ تعداد دانلود : ۷۷۴
سواد رسانه ای در شکل گیری هویت تعاملات انسانی بسیار تأثیرگذار است؛ به طور کلی، فرد هنگامی که به تعامل با دیگری می پردازد، هویت خویش را به عنوان یک عضو جامعه پیدا می کند. از طرف دیگر، با ظهور فناوری های نوین ارتباطی، دگرگونی بنیادینی در معاملات و ارتباطات انسانی ایجاد شد و هویت در بستر تعاملات اجتماعی تعریف شد؛ اما در جهان معاصر که بشر با سیری وصف ناپذیر از جامعه صنعتی به فراصنعتی پا نهاده، در بحث هویت و مباحث اخلاقی و ارزشی سیر قهقرایی پیدا کرده است؛ به طوری که زمینه ظهور و بروز انواع نگرانی ها، ناآرامی های روانی و اجتماعی را در پی داشته است. در این میان، دین در تمدن بشری و هویت بخشی به انسان و جامعه انسانی نقشی اساسی دارد؛ هر چند دین نیز مانند زبان و نژاد شاخه ای از فرهنگ است، ولی می توان دین را اولین منبع هویت بخشی یک جامعه محسوب نمود. از آن جا که انتقال ارزش ها از طریق ارتباطات صورت می گیرد، با ظهور فناوری های جدید نوع ارتباطات نیز دچاردستخوش و دگرگونی های بنیادین می گردد که همین گستردگی ارتباطات بدون داشتن دانشی برای مواجهه هویت دینی، جوانان ایران معاصر را با نوعی بحران مواجه کرده است. به نظر می رسد تنها راه چاره انسان جهت در امان ماندن از این عوارض، این است که گمشده اساسی خود- معنویت و هویت دینی- را هر چه زودتر یافته و به هویت حقیقی خویش پی ببرد؛ البته این کار بدون داشتن علمی برای مواجه با این وسایل ارتباطی محقق نمی شود؛ چرا که هویت دینی حول محورهایی هم چون مرز جغرافیای- سرزمین- دین و مذهب، باورها و سنن فرهنگی و زبان مشترک تعریف می شود. از طرف دیگر، دستیابی به جامعه مجازی منجر به اجتماعی شدن بیشتر و سطوح بالاتری از جامعه پذیری می شود؛ لذا نیاز به سواد رسانه ای به عنوان سلاحی برای مقابله با ایدئولوژی و رفتارهای نوپدید کنشگران اجتماعی لازم است. در این پژوهش که بر اساس پرسش اصلی پژوهش مبنی بر این که آیا سواد رسانه ای در حفظ و ارتقای هویت دینی جوانان تأثیرگذار بوده است، با روش مصاحبه توصیفی- تحلیلی انجام یافته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استفاده از رسانه ها- به ویژه شبکه های اجتماعی مجازی- بدون داشتن دانش و مهارت سواد رسانه ای باعث تغییرات در میزان هویت دینی جوانان شده و با تغییر یا جایگزین شدن عوامل دیگر، معناسازی هویت را دستخوش تغییر نموده اند.
۱۴۱۳۹.

واکاوی رهاوردهای غائی مناظرات رضوی و کاربست آنها در عصر حاضر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۹ 135 - 161

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) مناظرات رضوی رهاوردهای غایی کاربست مناظرات تبیین معارف دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۴۲۴
مناظرات امام رضا (علیه السلام) با گروه های مختلف در موضوعات گوناگون، گنجینه ای از معارف رضوی است که از عالم آل محمد (صلی الله علیه وآله) به یادگار مانده است. در این مناظرات، مباحث مختلف از معارف دین اسلام بیان گردیده که پاس خ به شبهات و سؤالات و روشنگری در مسائل دینی از مباحث مهمّ مورد بحث در این گفتمان ها بوده است. توجه به اهداف امام (علیه السلام) از این مناظرات و نتایج این گفتگوها حایز اهمیت است زیرا علاوه بر تبیین و تشریح معارف رضوی، چیدمان مناظره مطلوب و خداپسندانه در هر عصری را نیز ترسیم می نماید. بر همین اساس، پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با رویکردی غایت شناسانه، مناظرات رضوی را بررسی و در ابعاد دینی، اجتماعی و سیاسی به رهاوردها و نتایج این مناظرات اشاره کرده است. نتیجه آنکه، امام(علیه السلام) در این مناظرات اهدافی را دنبال می کردند که مهم ترین آنها عبارتند از: هدایتِ افراد مناظره کننده، تبیین معارف دین، شبهه زدایی از معارف دین، تبیین جایگاه و مقام اهل بیت (علیهم السلام) و فرهنگ سازی مناظره مطلوب در جامعه. کاربست این اهداف و رهاوردها در عصر حاضر دو نتیجه مهم به دنبال خواهد داشت: نخست، به ترویج و تبلیغ معارف دین و پاسخگویی به شبهات در قالب مناظره کمک می کند. دوم، توجه به این اهداف و رویکردها و به کارگیری آنها، فرهنگ سازی مناظره مطلوب و نتیجه بخش در سطوح مختلف جامعه از ابعاد دینی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
۱۴۱۴۰.

چارچوبی برای حفظ امنیت و پیشگیری از نقض حریم خصوصی اطلاعات دیجیتال کاربران در صنعت دیجیتال پس از مرگ و مسائل اخلاقی آن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۷ (پیاپی ۵۹) 39 - 64

کلیدواژه‌ها: صنعت دیجیتال پس از مرگ شرکت های استارت آپ تجاری زندگی پس از مرگ چارچوب اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۳۹۹
عصر دیجیتال با تکیه بر فناوری های اطلاعاتی فرصت حضور افراد و آثار آن ها را در اینترنت و شبکه های اجتماعی فراهم آورده است. حجم زیادی از فضای وب را اطلاعات کاربرانی اشغال کرده که از دنیا رفته اند. شرکت های استارت آپ تجاری با هدف کسب درآمد به کسب و کاری با عنوان صنعت زندگی دیجیتال پس از مرگ (DAI) روی آورده اند. هدف از این مقاله معرفی صنعت دیجیتال پس از مرگ و تبیین ضرورت تدوین چارچوب اخلاقی برای این صنعت است. روش پژوهش حاضر سندی یا کتابخانه ای و متکی به رویکرد تحلیل مفهومی است. بر اساس یافته های پژوهش، صنعت زندگی دیجیتال پس از مرگ، چهار دسته از خدمات پس از مرگ را در بر می گیرد: 1- خدمات مدیریت اطلاعاتی 2- خدمات پیام رسان پس از مرگ 3- خدمات یادبود و گرامی داشت آنلاین 4 - خدمات خلق دوباره. حفظ یا حذف کاربران در فضای دیجیتال به سیاست ها و چارچوب اخلاقی ویژه ای نیاز دارد که این شرکت ها برای تضمین شأن و کرامت انسانی، حریم خصوصی و دیگر مسائل مرتبط اخلاقی باید این چارچوب ها را در نظر بگیرند. توسعه و رشد بقایای دیجیتال پس از مرگ در شبکه های اجتماعی مسائل و مشکلات اخلاقی پیچیده ای را پدید می آورد که به بررسی دقیق نیاز دارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان