درخت حوزه‌های تخصصی

هنرهای کاربردی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
تاریخ هنر جنبش ها/سبک ها/مکاتب گروه های ویژه منابع و کلیات نقد و بررسی کتاب هنرهای زیبا هنرهای کاربردی
طراحی داخلی طراحی صنعتی معماری کاربردی معماری منظر هنرهای صناعی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۰۶۱ تا ۴٬۰۸۰ مورد از کل ۹٬۸۳۶ مورد.
۴۰۶۱.

سیر شکل گیری میدان نقش جهان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۵ 113-131

کلیدواژه‌ها: شکل گیری میدان نقش جهان دوره صفویه اصفهان شاه عباس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۶۸
با وجود پژوهش های متعدد درباره روند و تاریخچه شکل گیری میدان نقش جهان، همچنان پرسش های متعددی در این زمینه وجود دارد که جواب دقیقی به آن ها داده نشده است. این پرسش ها به موضوعاتی از قبیل پیشینه میدان ، تاریخ دقیق ساخت و اتمام اجزای میدان، ترتیب شکل گیری اجزای میدان و... مربوط است. در این مقاله تلاش شده پاسخ های دقیقی در حد منابع و اسناد تاریخی موجود به این پرسش ها داده شود. روش پژوهش، تحلیلی تاریخی مبتنی بر متون تاریخی شامل کتب تاریخی دوره صفویه و نیز سفرنامه های آن زمان و برداشت های میدانی از قبیل مطالعه متن کتیبه های تاریخی ابنیه موجود در مجموعه و دیگر شواهد موجود است. هدف از این بررسی ها تدقیق و تکمیل پیشینه تاریخی یکی از مجموعه های تاریخی مهم معماری و شهرسازی ایران است. درباره دستاوردهای مقاله می توان به این موارد اشاره کرد: 1. پاسخ به ابهامات و پرسش های مرتبط با موضوع پژوهش و ارائه تصویری روشن از فرایند تاریخی شکل گیری میدان نقش جهان و اجزای آن، 2. گردآوری مهم ترین اسناد تصویری و متون تاریخی مرتبط با موضوع تحقیق، 3. تدوین چند سند تصویری از پیشینه و فرایند شکل گیری میدان در دوره صفوی که برای اولین بار در خصوص تاریخچه سیر تحول و شکل گیری میدان نقش جهان ارائه می شود و بیانگر پیشینه و نحوه توسعه میدان نقش جهان در دوره صفوی است.
۴۰۶۲.

تصویری از باغ حارث (امیر بلخ)؛ براساس حکایت رابعه از الهی نامه عطار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۱ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 6 - 13

کلیدواژه‌ها: باغ تاریخی داستان منظوم فارسی عطار داستان رابعه الهی نامه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۹ تعداد دانلود : ۴۵۳
شکل و طرح باغ بخش مهمی از خصوصیات آن را بازنمایی می کند. باوجود این، معمولاً گوناگونی طرح باغ دست کم به اندازه اهمیتی که دارد مورد توجه قرار نمی گیرد. مطالعه باغ های موجود و یا اسناد و مدارک باغ هایی که زمانی وجود داشته اند، ازجمله راه های اصلی برای شناخت گونه های مختلف باغ است. اما با توجه به اینکه بسیاری از باغ ها تخریب شده اند، فهم باغ سازی برخی دوره ها به راحتی میسر نیست. در نبود نمونه های یادشده، متون تاریخی و ادبی با بازنمایی تصویری از باغ، زمینه ای برای مطالعه فراهم می کنند. براین اساس هدف این مقاله بازیابی تصویر باغی است که عطار حین توصیف داستان رابعه به طور ضمنی آن را شرح داده است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش ها است که طرح کلی باغ حارث که صحنه رابطه دو شخصیت مد نظر شاعر است، چگونه است و براساس توصیفات شاعر، این باغ چه عناصری را شامل می شود. مقاله با تفسیر متن در پی پاسخ دادن به پرسش های تحقیق است و تصویر بازیابی شده براساس تفسیر متن شعر با تصویرهای دیگر مقایسه خواهد شد. مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که باغ حارث از دو بخش تشکیل شده است و این دو بخش از طریق یک عمارت به هم متصل می شده اند. باغ بخشی بیرونی و عمومی داشته که در جلوی عمارت طاق قرارگرفته بوده است. این باغ، باغی خصوصی نیز داشته که دربردارنده کوشک و چمن یا خیابانی می شده که حوضی بر سر راه خود داشته است. بررسی ها نشان می دهد که این باغ خصوصی احتمالاً ساختاری طولی داشته و بی شباهت به باغ توصیف شده توسط«هروی» در سده های بعد نیست.
۴۰۶۳.

تاثیر آلودگی بصری شهری بر نشاط اجتماعی و سرزندگی مردم شهر ستان نطنز در سال 1397

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: آلودگی بصری نشاط اجتماعی سرزندگی شهر نطنز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۴۶۴
هدف این تحقیق بررسی تاثیر میزان آلودگی بصری بر میزان کارایی فردی، عصبانیت، منفی گرایی و افسردگی مردم شهر نطنز در سال 1397 می باشد. جامعه آماری کل جمعیت شهرستان نطنز بوده و برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. حجم نمونه مورد نیاز پژوهش با توجه فرمول کوکران 262 نفر تعیین گردید. به منظور جمع آوری داده ها و اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردیده است. برای طراحی پرسشنامه از طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاده گردیده است، روایی یا اعتبار محتوای پرسشنامه توسط تعدادی از خبرگان در این حوزه مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پژوهش نیز با استفاده از آزمون کرونباخ بررسی شد. روش انجام تحقیق حاضر به صورت توصیفی- پیمایشی بوده است و آزمون فرضیه ها با استفاده از روش تی یک طرفه و نرم افزار SPSS نسخه 19 صورت گرفته است. نتایج تحقیق تاثیر معنی داری را در آلودگی بصری بر میزان عصبانیت و کارایی فردی نشان نداد(p≥0.05). اما با توجه به آنالیز داده ها تفاوت معناداری بین تاثیر آلودگی بصری بر منفی گرایی و میزان افسردگی مردم شهر نطنز مشاهده گردید(p≤0.05). به طور کلی با توجه به معنادار بودن رابطه منفی گرایی و افسردگی و میزان آلودگی بصری، خلق فضاهای شهری با کیفیت، جذاب، زیبا و سرزنده که شهروندان از بودن در آن احساس لذت و تعلّق کنند و هویت فرهنگی و شهری خود را در آن بازیافته و نشاط و سرزندگی را در تمام ابعاد فضاهای شهری حس نمایند، پیشنهاد می شود.
۴۰۶۴.

بازشناسی مولفه های معماری ایرانی اسلامی با تاکید بر فضاهای آموزشی

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: معماری ایرانی - اسلامی شاخص سبک مدارس ایرانی - اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۷ تعداد دانلود : ۴۷۹
در نگاهی کلی، هرچند از قرون اول تا چهارم قمری آثار معماری زیادی باقی نمانده، اما شاید بتوان این دوره را بیشتر با اتکا به اطلاعات موجود در متون تاریخی، راجع به شهرها و بناهای آن، دوره تولد و شکل گیری این معماری نامید. قرون پنجم و ششم دوران اوج گیری است. قرن هفتم، که با حمله مغول آغاز می شود، دوران سکوت است و قرن هشتم زمان ابداع های پرشتاب و پرهیجان بسیار. قرن نهم آغاز دوران تصیم گیری و قرن دهم ادامه آن و سده یازدهم دوران شکوفایی است. قرن دوازدهم مکث و آغاز حرکت جدید و سده های سیزدهم و چهاردهم عصر مهم نوآوری و خلاقیت های دوباره ، همزمان با خودباختگی در برابر غرب است. علی رغم این دگرگونی ها و افت و خیزهای مکرر، این معماری همواره حرکتی پیوسته و رو به جلو داشته و هیچ گاه فعالیت مداوم و پیگیرش، تلاش ها و جستجوهای دائمی و خلاقیت ها و نوآوری های چشمگیر در دامنه آن، در طول سال ها و سده ها، قطع نشده است. استمرار و تداومی، که این معماری را در طول تاریخ طولانی و عرض وسیع جغرافیایی-اش یک تن واحد و «یک معماری» کرده ، از مشخصات اصلی آن محسوب می شود.از این میان مدارس ایران همواره جایگاه ویژه ای داشته اند و در پارادایم معماری ایرانی- اسلامی نیز در دوره های مختلف شاخصه های ویژه ای داشته اند. این پژوهش سعی دارد از طریق بررسی اسناد کتابخانه ای و متون پژوهشی در باب معماری ایرانی – اسلامی، شاخص های مورد قبولی برای این معماری بیان داشته و همچنین با تاکید بر مدارس سنتی، شاخص های این ابنیه را در پارادایم معماری ایرانی – اسلامی استخراج نماید.
۴۰۶۵.

تأملی بر ابعاد وجودی انسان در معماری با تاکید بر آیات و روایات

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: ابعاد وجودی انسان معماری انسان مادی و معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۴۹۸
معماری، همواره بر اساس عقاید ساکنان آن خلق شده است و معمار اسلامی تا حد امکان به اصول، قواعد و روش های احداث خانه در آیات و احادیث توجه می نمود؛ لذا اثری که خلق می کرد، بر مبنای آن الگوها شکل می گرفت و همواره روح دینی در مسکن سنتی جریان می یافت. بر این اساس، این مقاله در جهت پاسخ گویی فرضیه ارتباط ابعاد وجودی انسان و معماری شکل گرفته است: فرضیه: بر اساس آیات قرآن و روایات معصومان(به طور مستقیم و غیرمستقیم) الگوهای اسلامی درباره مسکن و محل زندگی، دریافت می شود و می توان آن ها را در طراحی مسکن معاصر به کار برد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف پژوهشی توسعه ای و از لحاظ ماهیت کیفی و اکتشافی و شیوه گرد آوری داده ها کتابخانه ای و میدانی است. نتیجه پژوهش آشنایی با دستورات اسلام در مبحث معماری اسلامی با نگاهی به ابعاد وجودی انسان در دو بعد مادی و معنوی است که بعد مادی نگاه به محیط زیست، جلوه های بصری، نور، بهداشت، هندسه ساخت و وسعت و بعد معنوی آن شامل؛ آرامش، تجلی توحید، عبادت و بندگی، حفظ حریم و ارتباطات است با نگاهی به آیات و روایات درصدد تبیین و توضیح این اصول و مبانی در ایجاد در معماری شهری هستیم.
۴۰۶۶.

Increasing Environmental-Urban Challenges: Social-Anthropological Analysis

نویسنده:
منبع: Socio-Spatial Studies, Vol ۳, Issue ۶, Spring ۲۰۱۹ 21 - 29

کلیدواژه‌ها: Environmental Challenges land and water lifestyle Industrial Revolution multi-million populated cities

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۳۲۸
The present article tries discovering and reflecting the environmental challenges and issues of the urban space. The various urban communities are faced with different types of environmental-urban issues and this is per se in need of common solutions. Issues like water and land are currently being frequently seen especially in the cities of the developing countries. Similarly, the supply of the citizens’ financial needs is amongst the challenges increasingly reflected and manifested in the urban communities. The emergence of a set of urban challenges would be per se followed by novel and newly emerging issues. Considering the increase in the city dwelling population, these spots need new management and adoption of effective plans and policies. Following the increase in the world’s population since the second half of the twentieth century on and following the change in the population’s lifestyle, particularly the city-dwellers, these citizens have encountered new and unprecedented challenges and any hesitation in responding to their needs would be per se accompanied by new and more problems for them. During the three past centuries, the city’s health and comfortability have been largely jeopardized. The qualitative and quantitative changes in the city’s population during the era after industrial revolution rendered the cities themselves vulnerable from various respects in such a way that various organizations have to be coherently in search of a cure and solution to such problems. While only sixteen cities worldwide had populations above one million people until 1900, the number of cities with multi-million populations has increased since then and this has per se directly influenced the ascending trend of the urban challenges. Although there are numerous urban challenges, environmental problems are more widely observed than the other bottlenecks.<br /> <strong> </strong>
۴۰۶۷.

کیفیت طرح مفاهیم، روش های ارزیابی و مدل مفهومی کیفیت طرح های توسعه و عمران (جامع) در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۳ 73 - 94

کلیدواژه‌ها: کیفیت طرح ارزیابی طرح ارزیابی برنامه ریزی تحلیل محتوا طرح جامع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۲۶۸
جایگاه و اهمیت طرح ها در برنامه ریزی و ارزیابی آنها در جهات مختلف، موضوعی مورد توجه و قلمرویی چالش برانگیز در محافل علمی و حرفه ای است. یکی از رویکردهای مورد توجه ارزیابی طرح ها، بررسی اکیفیت طرح هاب برای پاسخ گفتن به سؤالاتی درباره مطلوبیت آنها در ابعاد مختلف، کاربرد روش ها و نظریه های برنامه ریزی و عوامل مؤثر بر قوت و ضعف آنها نسبت به وضعیت آرمانی است. با این حال در ایران جنبه های نظری و کاربردی موضوع به جامعه حرفه ای معرفی و تحقیق کاملی در زمینه کیفیت طرح های توسعه شهری انجام نشده است. لذا این مطالعه با هدف (1) معرفی مفاهیم و روش های ارزیابی کیفیت طرح های توسعه شهری، و (2) طراحی و ارائه مدل مفهومی ارزیابی کیفیت طرح های توسعه و عمران شهری (جامع) در ایران به انجام رسید. جهت دستیابی به اهداف فوق با بهره گیری از رویکردهای پژوهشی مروری و تحلیلی، مبانی نظری، روش ها و مطالعات مختلف در خصوص موضوع، بررسی و امدل و روشب مناسب جهت ارزیابی کیفیت طرح های توسعه و عمران (جامع) طراحی شد. براساس این مطالعه مدل مفهومی کیفیت طرح های جامع در ایران می تواند شامل مؤلفه های  (1) مبنای واقعی، (2) تحلیل و استنتاج، (3) طرح ها و برنامه ها، (4) اجرا، (5) هماهنگی سازمانی، (6) مشارکت، (7) سازمان دهی و ارائه، (8) نظارت و ارزیابی، (9) روش برنامه ریزی و (10) توسعه پایدار باشد.
۴۰۶۸.

تحلیل مورفولوژیک معماری مسکونی مدرن در کشورهای ترکیه و ایران (نمونه موردی: کاخ چانکایا و کاخ سعدآباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 113 - 126

کلیدواژه‌ها: معماری مسکونی کاخ سعدآباد پهلوی اول کاخ چانکایا جمهوری اول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۱ تعداد دانلود : ۵۵۵
بعد از ورود مدرنیسم به خاورمیانه کشورهای این منطقه در مواجهه با این موج، موجب شد تا قطع ارتباط با گذشته نمادین و بصری، نخستین دستاوردی شود که جمهوری ترکیه به رهبری مصطفی کمال آتاترک به دست آورد. ترکیه در ساختن دوباره خود موفق بود و الگویی برای همسایه اش ایران، در دوره پهلوی اول شد. از این رو بررسی، تأثیر مدرنیسم بر ساختارهای گذشته نمادین و بصری از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا تأثیر معماری کیوبیک برکاخ های آوانگارد این دو رهبر امری ضروری است. این نوشتار بر آن است این فرآیند و ریشه های آن را مورد مطالعه قرار دهد. روش تحقیقپژوهش از نوع کیفی و بر پایه شیوه تحقیق تحلیلی تطبیقی و با راهبرد تحلیل مورفولوژیک انجام گرفته است. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. جهت تحلیل موفولوژیک و بررسی تطبیقی، کاخ سعدآباد و کاخ چانکایا انتخاب شدند. سپس شاخص های مورد نظر، جهت مقایسه تعیین و بررسی ها انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد، تبادلات فرهنگی متقابل در قرن بیستم به طور قابل توجهی موجب تبدیل و تغییر فرهنگ شهری و مسکونی در ایران و ترکیه شده بود. بطوری که نمی توان از تولید معماری خالص "جهان شمول" در یک فضای انتزاعی به دور از تأثیر شرایط محلی و یا از معماری خالص"محلی" حرف زد در حالی که که یک مکان به مکان های دیگر به طور کامل وابسته است. کاخ های سعدآباد و چانکایا صرفاً متأثر از معماری محلی یا جهان شمول نیستند بلکه این بناها تحت تأثیر ویژگی های توأمان محلی و جهان شمول شکل گرفته اند. لذا مقایسه مورفولوژیک کاخ های سعدآباد و چانکایا، بیشتر از آنکه تبعیت از محتوای معماری کیوبیک داشته باشد، صرفاً تقلیدی تجددگرا از معماری غرب نبوده و سنت گذشته معماری(محلی) این کشورها کاملاً کنار گذاشته نشده و به واقع در نمونه های بررسی شده مفاهیم و فرم های سنتی و مدرن برهم منبطق یا باهم سازگارشده اند.
۴۰۶۹.

استفاده ترکیبی از چند روش در امکان سنجی قابلیت پیاده مداری معابر شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 141 - 158

کلیدواژه‌ها: قابلیت پیاده مداری PAWDEX SPACES PD چیدمان فضا معابر شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۶ تعداد دانلود : ۴۹۱
پیاده مداری اهمیتی اساسی در ادراک هویت فضایی و دریافت کیفیت محیط دارد و به این لحاظ مورد توجه نظریه پردازان متعددی قرار گرفته است. با توجه به تلاش های اخیر برنامه ریزان و طراحان جهت تشویق مردم به پیاده روی، مدل ها و روش های بسیاری جهت امکان سنجی پیاده مداری معابر ارائه شده اما هر کدام تنها ابعاد خاصی از معابر را مورد بررسی قرار می دهند. جامع نبودن این روش ها موجب شد که در این پژوهش با تلفیق چند روش و مدل شامل: چیدمان فضا، ارزیابی کیفیت کالبدی مسیر، ارزیابی راحتی پیاده و شاخص های روش پادکس، رویکردی نسبتاٌ جامع در سنجش پیاده مداری تدوین گردیده و در نمونه موردی های پژوهش به کار گرفته شود. استراتژی این پژوهش استقرایی و روش پژوهش توصیفی است. نمونه های موردی در این تحقیق معابر محله های باغ فردوس و زعفرانیه منطقه یک تهران می باشد. نتایج تحقیق حاکی از این است که هرچند وضعیت پیاده مداری در خیابان آصف از محله زعفرانیه براساس سنجش توسط مدل های چیدمان فضا و روش راحتی پیاده بر اساس سطوح سرویس، وضعیت بهتری نسبت به خیابان فیضی از محله باغ فردوس دارد اما نتیجه حاصل شده از ترکیب چهار مدل، خیابان فیضی را در وضعیت بهتری می شناساند.
۴۰۷۰.

نویافته های سردر مسجد جامع ارگ بم پس از زلزله سال 1382(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶ 25-46

کلیدواژه‌ها: ارگ بم مسجدجامع تحول تاریخی سردر منار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۷ تعداد دانلود : ۶۱۶
مسجدجامع ارگ بم از زمان پی نهادن تا امروز، روندی طولانی از دگرگونی، مرمت ، بازسازی و نوسازی را از سر گذرانده که بسیاری از این تغییرات تا پیش از زلزله 1382، در کالبد بنا پنهان بود. آشکار شدن ساختار اصلی سردر قدیمی مسجد و منارهای قدیمی متصل به سردر از جمله نویافته های پس از این زلزله است. این نویافته ها دوره بندی های قبلی پیشنهادشده برای مسجد را دچار تردید ساخته و پرسش ها و ابعاد پژوهشی تازه ای را مطرح ساخته است که پیش از این در نظر نبود. این پژوهش در پی آن است که ضمن معرفی شکل اولیه و دگرگونی های سردر، جایگاه زمانی آن را در دوره بندی کلی تحولات مسجدجامع ارگ بم از طریق بررسی اسناد و مدارک مکتوب و برداشت های دقیق میدانی و همچنین گمانه و پی گردی های باستان شناسی و با به کارگیری روش توصیفی تحلیلی مشخص کند. نتایج مطالعه و بررسی ها نشان می دهد که به رغم اینکه پژوهشگران سردر را منسوب به قرون اولیه اسلامی می دانند، این پژوهش بنا بر شواهد موجود اعم از مانده های معماری موجود، ابعاد خشت ها، ارتفاع پاکار نعل درگاه، پهنای جرز های طرفین ورودی، تنه تنومند و اندازه مغزه میانی منار، بر این باور است که سردر منسوب به قرن هشتم هجری است و همانند سایر سردرهای مظفری تیموری ارتفاعی بلند و تناسباتی کشیده دارد.
۴۰۷۱.

تحقیق درباره مبادی فضاهای شهری رفتارگرا و دموکراتیک؛ یکپارچه سازی نظریات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۸ 61 - 84

کلیدواژه‌ها: فضاهای شهری رفتارهای غیرجبری دموکراسی طراحی مردم مدار معیارهای کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۷۳۸
امروزه بهتر است تا فرایند طراحی بر اساس رفتار استفاده کنندگانِ از فضاهای شهری، سمت و سویی دموکراتیک و انسانی به خود بگیرد تا رفتارهای گوناگونِ انسان ها، بتوانند به نحوِ غیرجبری و غیرمغرضانه لحاظ شوند. این در حالی است که بی توجهی به ارزش های دموکراتیک و رفتاری در فرایند های طراحی شهری کشورمان، همچون معضلی غیر قابل تحمل، ثمره ای جز تقلیل و اضمحلال کیفیت های محیطی و اجتماعیِ فضاهای شهری ندارد. در چنین موردی، دیگر دست اندرکاران شهری نیز قافیه را می بازند و تبعاً شهرهایمان خاصیت های فضایی، مکانی و انسانیِ خود را از دست داده و شهروندان مجبور به انجام مکرر طیفی از رفتارهای تکراری و جبری و پوپولیستی می شوند. بدین سبب، این مقاله بر آن است تا با پیروی از نظریات مربوطه، به یک چهارچوب منطقی و پاسخده دست یابد که بلکه شامل شاخصه ها و معیارهای غایب نظامِ شهرسازیِ حال حاضر کشورمان باشد و بتواند به منظور طراحیِ دموکراتیک فضاهای شهری رفتارگرا به کار آید. در همین راستا، در ابتدا با کنکاش نظریاتِ اندیشمندان، شاخصه های فضاهای شهری رفتارگرا تبیین شده و سپس معیارهای کلیِ لازم برای نیل به طراحی شهری دموکراتیک، به تفکیک دو بُعد محیطی (کیفیت های پاسخده) و اجتماعی (حق به شهر و مشارکت عمومی) ارائه گشته است. همچنین نهایتاً با ادغام این دو موضوع، مسیرِ «طراحیِ دموکراتیک فضاهای شهری رفتارگرا» ایضاح شده است. در واقع همِّ نهایی، تسهیلِ روند خلق آن دسته از فضاهای شهری ای است که بر پایه حق انتخاب و آزادیِ عمل و همچنین تصمیم سازی و تصمیم گیریِ همه گانی مترتب می شوند و به منظور تجلیِ طیف وسیعی از رفتارها و دموکراسی شهری در وضعیت حال حاضر کشورمان شدیداً لازم هستند.
۴۰۷۲.

مسکن و اسکان غیر رسمی در جهان و ایران

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال دوم فروردین ۱۳۹۸ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: انقلاب صنعتی اسکان غیر رسمی توسعه شهری محلات نابسامان مسکن فقرای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۱۴۶
هر روز که می گذرد بر تعداد جمعیت کره زمین افزوده می شود، پیدایش حاشیه نشینی هم درجهان و هم در ایران همزاد و همراه پدیده مهاجرت و تا حدی پیامد آن بود. حاشیه نشینی در مقیاس وسیع و معنای جدید به دوره پس از انقلاب صنعتی در اروپا و پخش آن به سایر نقاط جهان برمی گردد، به همین دلیل نامتعارف ترین و غیراستانداردترین خانه های در مناطق شهری متعلق به حاشیه نشینان است. در سال های اخیر به تدریج محلات نابسامان و سکونتگاه های غیر رسمی و حاشیه ای در پیرامون شهرهای کشورهای جهان، خارج از توسعه شهری و به صورت خودرو شکل گرفته و گسترش یافته است . مقاله حاضربه پدیده اسکان غیر رسمی از جمله مسکن فقرای شهری پرداخته است و همچنین سکونتگاه های غیررسمی را به عنوان یکی ازعوامل تهدید کننده توسعه شهری می داند. هدف از انجام این پژوهش شناسایی و بررسی عوامل موثر در شکل گیری و نحوه ی تصمیم گیری و سیاست های دولت های مختلف جهان در رابطه با سکونتگاه های غیررسمی مورد مطالعه و ارائه راه حل هایی در جهت کاهش این مسئله و با توجه به گستردگی آن در کشورهای مختلف بتوان راهگشای بسیاری از مشکلات را ساماندهی نمود. چنانکه جهان در چند دهه اخیر همچنان رشد شتابان شهری شدن را طی کرد و در اوائل سده بیستم جمعیت شهری به بیش از 60 درصد کل جمعیت جهان رسید. این پژوهش در نظر دارد ویژگی های بخش مسکن در مناطق و کشورهای مختلف جهان و ایران ( اعم از توسعه یافته و در حال توسعه ) را نیز مورد مطالعه قرار دهد.
۴۰۷۳.

تحلیل عوامل موثر بر مشارکت مردمی درباززنده سازی بافت شهری با رویکرد توسعه گردشگری (نمونه موردی سنندج)

نویسنده:
منبع: هویت محیط دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 63 - 78

کلیدواژه‌ها: مشارکت مردمی باززنده سازی بافت شهری توسعه گردشگری سنندج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۴۲۲
امروزه گسترش فضاهای باز جمعی و ایجاد مراکز فراغتی به ویژه فضاهای گردشگری به یکی از اهداف برنامه ریزی فراغت تبدیل شده است که علاوه بر تامین اهداف اقتصادی و زیست محیطی، نقش موثری در تعادل بخشی به گذران فراغت و تامین سلامت جسمی و روانی جوامع دارد. تولد مفاهیمی همچون توسعه توریسم بیانگر شکل گیری تقاضای جدیدی از سوی گردشگران است که برای غنی تر کردن فرهنگ اجتماعی فردی خود پای در راه سفر و مکاشفه در سایر فرهنگ ها می گذارند. این امر واقعیت"اجتماعی"به عنوان مولفه ای اصلی و مهم در برنامه ریزی شهری را بیان می کند. واز سوی دیگر مشارکت در باززنده سازی مبتنی بر توسعه گردشگری رویکردی نوین به بازآفرینی شهری است. در این پژوهش به بررسی نقش مشارکت مردمی در باززنده سازی و توسعه گردشگری برای ارتقاء صنعت گردشگری بافت مرکزی شهر سنندج پرداخته شده است. روش انجام این پژوهش تحلیلی و توصیفی بوده و در بخش تحلیل، اطلاعات با استفاده از تکنیک تحلیل SWOT-AHP مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان داد، معیار تنوع و سرزندگی اجتماعی، و زیر معیار های پژوهش، خدمات و تسهیلات رفاهی، پویایی زندگی محلی و بومی، گردشگری پذیری، حفظ کاراکتر اجتماعی و بومی، دارایی های اجتماعی بیشترین تاثیر را در مشارکت مردمی دارا می باشد.
۴۰۷۴.

راهکارهای ارتقاء ایمنی در فضاهای باز پیرامونی ساختمان های بلند مسکونی (نمونه ی مورد مطالعه: برج بین المللی تهران)

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: ایمنی تهدیدات فضاهای باز پیرامونی ساختمان های بلندمرتبه مسکونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۶۰۶
نیاز به سکونت به منزله ی اساسی ترین رکن زندگی بشر مطرح است، تامین چنین نیازی مستلزم فضا و محملی است، و از آنجایی که امروزه تمایل به شهرنشینی افزایش یافته و در قبال چنین مهاجرتی شهر با کمبود زمین برای تامین فضای سکونت افراد مواجه است و نیز راهکار تامین سرانه ی سکونت افراد به دو صورت اتفاق می-افتد، نخست گسترش در سطح، سپس گسترش فضای سکونت در ارتفاع است، با نظر به آنکه امکان گشترس شهر در سطح محدود بوده، راهکار دوم (گسترس در ارتفاع) مورد توجه قرار می گیرد، به این ترتیب بلندمرتبه سازی از اهم مسائل روز معماری مسکونی محسوب می شود؛ و از آنجایی که در بلندمرتبه سازی نمی توان از نیروهای جانبی چون باد و زلزله چشم پوشید، توجه به امنیت افراد امری ضروری به شمار می آید، لذا در این پژوهش سعی شده تا با استفاده از منابع کتابخانه ای و مستندات به استخراج مبانی نظری، تعریف و دیدگاه نظریه پردازان پرداخته شود، سپس به دسته بندی ساختمان ها مبادرت ورزیده و به این ترتیب مفاهیم مستخرج، در قالب دیاگرامی تحت لایه های دفاعی تهیه و تنظیم شده و مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد سپس با نمونه ی مورد مطالعه (برج بین المللی تهران) مطابقت می یابد. ترتیب لایه اول (فضای خارجی)، لایه دوم (فضای داخلی) و لایه سوم (ساختمان) در ایمنی فضاهای پیرامون ساختمان های بلند مرتبه علی الخصوص ساختمان های بلندمرتبه مسکونی نقش بسزایی دارد. این پژهش از نوع کاربردی بوده و نتایج آن می تواند در مسکن و شهرسازی در بازنگری مبحث پدافند غیرعامل در مبحث 21 مقررات ملی سازمان نظام مهندسی ساختمان مورد استفاده معماران و شهرسازان قرار گیرد.
۴۰۷۵.

مؤلفه های خردگرایی در نگاره های شاهنامه؛ موردپژوهی نگاره دیدار تهمینه و رستم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال شانزدهم بهمن ۱۳۹۸ شماره ۸۰ 17 - 28

کلیدواژه‌ها: خرد شاهنامه مؤلفه های خردگرایی نگارگری ایرانی تهمینه و رستم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۵۲۱
بیان مسئله: مضمون خرد از بن مایه های اصلی اندیشه فردوسی در شاهنامه است. او در اندیشه خردستای خود علاوه بر گرایش های فردی و اجتماعی به آموزه های مزدایی و فرهنگ اسلامی نیز توجه داشته و خرد را در ابعاد مختلف آن، چه در معنی خرد عمومی و ناب بشری، در دو نوع فطری و اکتسابی، و چه در معنای خرد حکمی، ستوده است. داستان های شاهنامه از سویی، همچون بستری مناسب برای اشاعه این مضمون بوده و از سویی دیگر، در ادوار مختلف به عنوان یکی از مهمترین منابع انگیزشی برای شکل گیری نگاره ها مورد توجه نگارگران قرار گرفته اند. از جمله این حکایات ماجرای دیدار تهمینه و رستم است که در مکاتب مختلف نگارگری با همین عنوان، مصور گشته است. در این میان مسئله اصلی در این مقاله چگونگی ترجمان بصری این مضمون کلیدی در نگاره دیدار تهمینه و رستم است. هدف: در این پژوهش، مطالعه مضمون خرد، بیان انواع آن در اندیشه فردوسی و چگونگی تدابیر تجسمی نگارگر در بازنمود تصویری این مضمون در نگاره «دیدار تهمینه و رستم» است. روش تحقیق: در مقاله حاضر، با روش مطالعه موردی، ابتدا توصیف نگاره دیدار تهمینه و رستم از بعد صوری و سپس تحلیل مفاهیم مستتر در ورای عناصر با محوریت مضمون خرد صورت گرفته است. در این راستا اطلاعات از دو طریق اسناد مکتوب و مشاهده گردآوری شده اند. نتیجه گیری: تأمل در مفاهیم مستتر در عناصر بصری نگاره دیدار تهمینه و رستم نشان از آن دارد که نگارگر به تأثیر از فردوسی با مضمون خرد آشنا بوده و به بیان و ترجمان بصری آن در روند طرح ریزی و مصورسازی نگاره اهتمام ورزیده است. از همین رو، نگاره در دو بعد صورت و محتوا متضمن بازنمایی مضمون خرد است که مواردی همچون موقعیت مکانی شخصیت های اصلی، نقوش و آرایه های تزئینی، رنگ پردازی و حضور ضمنی عدد سه تحقق این امر را فراهم نموده اند.
۴۰۷۶.

تزئین گرایی، آفت باغ های ایرانی میراث جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 50 - 55

کلیدواژه‌ها: باغ ایرانی میراث جهانی منظر کشاورزی حفاظت گردشگری کشاورزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۵۵۰
نوشتار حاضر سعی دارد تصویری کلی از وضعیت فعلی منظر کشاورزی باغ های ایرانی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو ارائه نماید. باغ های مورد مطالعه میدانی در این پژوهش عبارتند از: باغ عباس آباد (بهشهر)، باغ فین (کاشان)، باغ اکبریه (بیرجند)، باغ دولت آباد (یزد)، باغ پهلوان پور (مهریز)، باغ چهلستون (اصفهان) و باغ شاهزاده (ماهان). در خصوص نتایج این مطالعه باید گفت علی رغم اصالت و هویت بخشی منظر مثمر در باغ ایرانی، توجه چندانی به حفاظت، مرمت و مطالعه آن نشده است. در باغ های فین کاشان و چهلستون این منظر کاملاً از بین رفته و به منظر زینتی غیراصیل تبدیل شده است. منظر کشاورزی باغ عباس آباد نیز در حال حاضر وجود ندارد. منظر تولیدی باغ های اکبریه، شاهزاده و پهلوان پور در حال حاضر موجود است که اقداماتی جدی در خصوص حفاظت و بهسازی آن باید صورت پذیرد. سطح مولد باغ دولت آباد، تغییر کاربری نیافته است اما حالت پویا و سرزنده ای هم ندارد. تدوین اصول و معیارها با مشورت گرفتن از صاحب نظران و خبرگان و انتشار آن در میان پایگاه های باغ های ثبت شده در میراث جهانی، بازدیدهای مکرر و دعوت از صاحب نظران داخلی و خارجی، می تواند زمینه را برای احیای دوباره بخش تولیدی باغ های ایرانی فراهم آورد تا تصویر کاملی از این باغ در معرض دید گردشگران و پژوهشگران قرار گرفته و زمینه برای برنامه ریزی و توسعه گردشگری کشاورزی نیز فراهم شود.
۴۰۷۷.

بررسی تأثیر سازه های تاشوی قیچی سان (پانتوگراف ها)، در جهت تسریع اسکان دهی

نویسنده:
منبع: معماری سبز سال پنجم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: سازه های قیچی سان سازه ی تاشو اسکان دهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۴ تعداد دانلود : ۵۴۴
همه ساله افراد زیادی در سراسر دنیا در اثر وقوع حوادث طبیعی و جنگ خانه و کاشانه خود را از دست می دهند. در ایران نیز حوادثی چون زلزله و سیل بیش ترین تعداد بی خانمان ها را در سال های اخیر در پی داشته است. پس از وقوع یک حادثه طبیعی گسترده یا جنگ زدگی، مناطق مسکونی به نوعی غیرقابل استفاده شده و افراد بازمانده ناگزیر به اسکان موقت در مکانی دیگر هستند. تاکنون چادرهای متنوعی به عنوان سرپناه اضطراری، طراحی و ساخته شده و در اختیار حادثه دیدگان قرار گرفته است. نیاز به سازه های متحرک در مناطق زلزله زده یا جنگی (جهت اسکان دهی سریع) که به طور ساده و سریع نصب شده و قابلیت حمل ونقل داشته باشد، باعث پیدایش سازه های تاشو فضاکار شد. خصوصیات بازشوندگی می تواند باعث استفاده چندین باره از یک سازه در یک محل یا مکان های متفاوت باشد. آنچه در این مقاله مورد بحث قرار می گیرد، بررسی، تحلیلی سیستم سازه ای تاشو برای ساخت پناهگاه موقت است. هدف از این پژوهش تعیین مدل های قابل تولید و متنوع برای توسعه فرم های پیشنهادی و سیستم های قابل ساخت و در دسترس و اجرا برای مقابله با بی خانمانی در مواقع اضطراری است. با این نگرش به معرفی و چگونگی کاربرد سیستم سازه ای تاشو پرداخته می شود.
۴۰۷۸.

افزایش تأمین درآمد پایدار راهبرد مدیریت شهری در رسیدن به بهبود و ارتقاء بهره وری سازمانی

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: تأمین درآمد پایدار مدیریت شهری بهره وری سازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۳ تعداد دانلود : ۶۴۷
نکته حائز اهمیت در بحث تأمین و اصلاح منابع مالی شهرداری ها پایداری منابع درآمدی است بطوریکه این درآمدها باید علاوه برداشتن قابلیت اتکا و استمرار پذیری تهدیدی برای توسعه پایدار شهری نیز نباشند. اگر شهر را به صورت یک موجود زنده تصور کنیم، این موجود زنده و بسیار پیچیده برای بقای خود به منابع گوناگونی احتیاج دارد، که یکی از مهم ترین و استراتژیک ترین این منابع، منبع اقتصادی است. اهمیت این منبع به اندازه ای است که در طرح جامع، طرح تفصیلی، برنامه های پنج ساله اول و دوم شهرداری و قانون شورای اسلامی اهدافی جهت دستیابی به منابع اقتصادی مطرح شده است و به دلیل اهمیت این منبع حیاتی، برای تامین منابع اقتصادی یک شهر باید در ابتدا منابع درآمد زایی وجود داشته باشد، لازم است تا چالش«تامین مالی شهرداری ها» به عنوان دغدغه اصلی مدیران شهری مورد توجه قرار گیرد. در ایران نیز کمک های دولت و نهادهای دولتی، درآمدهای حاصله از فروش اموال، درآمدهای حاصله از ارایه خدمات توسط موسسات انتفاعی شهرداری؛ درآمدهای مستمر شهرداری ها از محل عوارض و مالیات ها، کمک های اهدایی شهروندان و نهادهای خصوصی، فروش اوراق مشارکت و پروژه های سرمایه گذاری مشارکتی از جمله اصلی ترین منابع درآمدی مدیریت شهری هستند. کسب در آمد از منابع پایدار در طول زمان موجب تقویت شهرداری می شود که این خود سبب می گردد شهرداری نقش فعال تر و مفید تری در محیط شهری ایفا نماید و پاسخگویی مناسبی به نیاز های شهروندان در محیط شهری داشته باشد. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه راهکارهای کسب درآمد پایدار و راهکار مدیریت شهری در افزایش تأمین درآمد پایدار در رسیدن به بهبود و ارتقاء بهره وری سازمانی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد بهترین راه برای درآمد شهرداری، ایجاد درآمد پایدار از طریق افزایش مشارکت های مردمی است و شهرداری ها باید تا جایی که می تواند اتکای خود را به درآمدهای ناپایدار کمتر کند. همچنین قدیمی بودن قوانین شهرداری، نبود هماهنگی بین دستگاه های اجرایی با شهرداری، عدم ضمانت اجرایی جهت اجرای کامل قوانین، نداشتن جایگاه و منزلت عمومی شهرداری و شهرداران بر خلاف کشورهای پیشرفته از مهمترین تنگناها شهرداری ها می باشد.
۴۰۷۹.

اولویت سنجی عوامل موثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۷ 45 - 58

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اجتماعی ظرفیت دلفی فازی تحلیل شبکه ای توسعه پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۲۸۶
امروزه رویکرد جدید مدیریت بحران تاب آوری اجتماعات شهری است. یکی از ابعاد مهم تاب آوری، بعد اجتماعی است. هدف از این مقاله اولویت سنجی عوامل مؤثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر زلزله می باشد؛ در این راستا با روش اسنادی و کتابخانه ای شاخص های مطرح اجتماعی جمع آوری گردید، سپس با روش دلفی فازی به غربالگری شاخص ها پرداخته شد از پنجاه شاخص شناسایی شده بیست ونه شاخص در هفت معیار کلی طبقه بندی گردید. جهت اولویت سنجی معیارهای هفتگانه با تکنیک تحلیل شبکه ای توسط خبرگان ارزش وزنی آنها به دست آمد. نتایج حاکی از آن است که از معیارهای مؤثر در تاب آوری اجتماعی جهت تقابل با زلزله، سرمایه اجتماعی با بیشترین وزن (216/.) در رتبه اول و در مراحل بعدی سرمایه انسانی (184/.)، ویژگی جمعیتی (168/.)، ویژگی فردی (123/.)، کیفیت زندگی (126/.)، امنیت اجتماعی (112/.) و آمادگی روانی جامعه با وزن (058/.) در رتبه آخر قرار دارد.
۴۰۸۰.

بررسی تاثیر رویکرد سبز در زمین های بازی بر دستاوردهای کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 125-134

کلیدواژه‌ها: طبیعت کودک آموزش رویکرد سبز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۳۵۷
اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر رویکرد سبز (آب، خاک و گیاه) زمین های بازی بر دستاوردهای کودکان بود. دستاوردهای حضور کودک در فضای طبیعی شامل ارتقای مهارت های پرورشی، ذهنی و شناختی، تسهیل کنندگی آموزش و قابلیت احیای ارتباط کودک و طبیعت است. در این بین تسهیل کنندگی آموزش و احیا ارتباط گسسته شده کودک و طبیعت به عنوان فاکتورهایی که تنها با قرارگیری کودک در محیطی با رویکرد سبز حاصل می شود، از دستاوردهای کودک انتخاب شده و چگونگی دستیابی کودک به این دو مهم مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار و روش ها: جامعه آماری پژوهش شامل روان شناسان و والدین کودکان ۵ تا ۱۲ساله در تهران بودند که اطلاعات آنها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از روش های تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی و مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که رویکرد سبز در زمین بازی بر دستاوردهای کودکان تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین نتایج نشان دادند که میزان تاثیر زمین بازی طراحی شده بیشتر از زمین بازی بکر و طبیعی بر دستاوردهای کودکان است. نتیجه گیری: علی رغم حضور بازی در تجربه تاریخی بشر و نقش آن در رشد کودک، همچنین آگاهی از تاثیر قرارگیری کودک در فضای بازی طبیعی، امروزه شاهد کاهش کیفیت فضاهای بازی و بی توجهی به رویکرد سبز در آن هستیم. براساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت استفاده از زمین بازی طراحی شده با رویکرد سبز تاثیر معنی داری بر دستاورد کودکان خواهد داشت.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان