فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۰۰۱ تا ۲٬۰۲۰ مورد از کل ۴۹۸٬۹۳۴ مورد.
منبع:
معرفت ۱۳۸۷ شماره ۱۲۹
حوزههای تخصصی:
جامعه آغازین اسلام که پس از هجرت پیامبر به مدینه شکل گرفت، با وجود تعالیم اسلام و ارشادات نبوی، که بسیاری از اختلافات، درگیریها، رقابتها و دستهبندیها را از بین برد و یا کاهش داد، اما باز هم احزاب، گروهها و جریانات گوناگونی در میان صحابه وجود داشتند. در پیدایش این احزاب، گروهها و جریانات، عوامل بسیاری دخالت داشتند که دنیاگرایی، فقدان و یا ضعف ایمان، عصبیّت جاهلی، که در نژادگرایی و قبیلهگرایی نمود پیدا کرد، و تعارضهای فرهنگی حاکم بین دو گروه مکّی و مدنی در زمره مهمترین و اساسیترین عواملی هستند که زمینه را برای پیدایش احزاب، گروهها و جریانهای گوناگون فراهم ساختند. این نوشتار عوامل مذکور را مورد بررسی قرار میدهد.
سیمای اخلاقی امام باقر(ع)
منبع:
فرهنگ کوثر ۱۳۸۴ شماره ۶۲
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامان معصوم
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی الگوها و عبرتهای اخلاقی و رفتاری
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی تاریخ و سیره پیامبران و امامان در روایات
قاعدین دلایل، انگیزهها و نتایج عملکرد آنان در زمان خلافت على علیهالسلام
حوزههای تخصصی:
یکى از حوادث مهم تاریخ اسلام جنگ جمل مىباشد. آثار و نتایج این جنگ در ابعاد سیاسى ـ اجتماعى و نظامى، مهم و در جهان اسلام تأثیر گذار بوده است. دلیل اهمیت این جنگ، بدیع بودن آن است، زیرا براى اولین بار دو گروه از مسلمانان در مقابل هم صف آرایى کردند. و به همین سبب گروهى از مسلمانان مدعى شدند که توانایى تشخیص بر حق بودن هر یک از دو گروه متخاصم را نداشته، در نتیجه از هر دو گروه کنارهگیرى کردند. اما آنان با عملکرد خود ـ خواسته یا ناخواسته ـ پایهگذار تفکرات جدیدى در جامعه اسلامى شدند که در تاریخ از آنان به عنوان گروه «قاعدین» یاد مىشود.
هدف پژوهش حاضر بررسى شرایط سیاسى ـ اجتماعى جامعه اسلامى در شش ماهه اول حاکمیت امیرالمؤمنین علیهالسلام ، بهویژه هنگام وقوع جنگ جمل است. اگر چه براى تکمیل مباحث، گریز مختصرى به قبل و بعد از این جنگ، بهویژه نبرد صفین هم صورت خواهد گرفت. از این رو، تحقیق حاضر، ضمن معرفى شخصیتهاى مهم گروه قاعدین، در پى شناسایى علل و انگیزههاى گوشهنشینى و انزواى آنان در زمان نبردهاى داخلى دوران على علیهالسلام است.
جهان سوم به توسعه نیاز دارد یا به دموکراسی؟
حوزههای تخصصی:
در این نوشتار بهطور تلویحی؛ بر این نکته تأکید میشود که جهان سوم بیشتر به توسعه نیازمند است تا دموکراسی نویسنده به توسعه غربی نظر دارد و همچون هانتینگتون بر این باور است که اول باید تکنولوژی و نیروی انسانی متخصص ایجاد شود تا بهطور اتوماتیک فرهنگ مشارکت سیاسی نیز استوار گردد.
واکاوی معنای «تُبْلىَ السَّرَائرُ» بر اساس آیه 9 سوره طارق با تکیه بر آراء مفسّران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سراج منیر سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۱
29 - 47
حوزههای تخصصی:
قرآن کریم برای روز قیامت نام های مختلفی برمی شمارد، از جمله آن نام ها، «یَوْمَ تُبْلىَ السَّرَائرُ» است؛ یعنی «روزی که اسرار نهان انسان آشکار می شود». سؤالی که این مقاله بدان پاسخ داده است اینکه آیا اسرار نهان انسان ها برای همه خلایق آشکار می شود یا صرفاً برای خودِ انسان واضح می گردد؟ بامطالعه و بررسی تفاسیر و کتب مربوط، دو نظر جلب توجّه نموده است یکی اینکه اسرار نهان هر انسانی برای تمام انسان ها علنی می شود تا اگر از خوبان است یا از بدان، همه بفهمند و از این طریق بر پاداش یا عذاب او افزوده گردد؛ دیگر اینکه صرفاً برای خودِ انسان آشکار می گردد تا از یک طرف قدرت پنهان کردن اعمال را از او سلب نماید و از طرف دیگر آنچه را فراموش کرده است به حساب آوَرَد. البتّه جدای از این که کدام معنا درست باشد می تواند در دنیا، هشداری برای انسان باشد که توان پنهان سازی اعمال را ندارد! نظر مختار با تکیه بر سیاق، روایات تفسیری و آراء مفسران و با تأکید بر رحمت و ستّاریت الهی این است که اسرار انسان، فقط برای خودِ انسان و تمام کسانی که از او و یا به او، خوبی یا بدی داشته اند آشکار می گردد.
رئیس جمهور و مسؤولیت اجرای قانون اساسی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
به موجب اصل (113) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رئیس جمهور، «مسؤول اجرای قانون اساسی» شناخته شده است، با توجه به اینکه یکی از شؤون این مقام «ریاست قوة مجریه» است، محدودة این مسؤولیت را نمی توان ناظر بر «قوای سه گانه»، قلمداد نمود؛ چرا که این موضوع، عملاً زمینة نقض «اصل استقلال قوا» را فراهم می آورد. همچنین با توجه به زمینه های سلب صلاحیت «تنظیم روابط قوای سه گانه» از رئیس جمهور در جریان بازنگری قانون اساسی در سال 68 و ارتباط این صلاحیت با بحث «نظارت بر اجرای قانون اساسی» نیز نمی توان گفت که «بالاترین مقام رسمی کشور پس از رهبری» صلاحیت این امر را دارد، بلکه این مهم، صرفاً در صلاحیت «بالاترین مقام رسمی کشور» بوده و با توجه به آنکه از «ابزارهای اصلی» اعمال صلاحیتِ «حل اختلاف و تنظیم روابط قوا» توسط مقام رهبری، (مصرح در بند (7) اصل (110) قانون اساسی)، امکان «نظارت بر اجرای قانون اساسی» است. لذا هرگونه برداشتی غیر از برداشت فوق، مغایر با این اصل نیز قلمداد خواهد شد. بنابراین، طبق اصل (113) و (121) قانون اساسی، رئیس جمهور، مسؤول پاسداری از جنبه های اجرایی قانون اساسی، صرفاً در آن قسمت از قوة مجریه که تحت ریاست مستقیم وی است، می باشد.
همه گیری وبا در ایران(1904م) : برخی از ابعاد جامعه قاجاری
حوزههای تخصصی:
وبا در طول تاریخ 7 بار در جهان همه گیری جهان گستر داشته است. تا قبل از قرن 19 محدود به شبه قاره هند بود و در سال 1817 تجارت خارجی عامل انتشار این بیماری به سرزمین های دیگر شد و تلفات عظیمی به بار آورد. در قرن 19 چندین بار در اروپا همه گیر شد و عنوان مخوف ترین بیماری قرن را به خود اختصاص داد. همین ویژگی باعث نخستین تلاش ها جهت انجام قراردادهای بهداشتی بین المللی شد. وبا نخستین بار در سال 1821 وارد ایران شد اما دامنه و ابعاد وبای 1904 و نتایج زیان بار آن از قبیل نقصان در تجارت، فقدان نیروی انسانی ناشی از تلفات، افزایش قیمت غلات، کاهش امنیت عمومی، دزدی در قیاس با همه گیری های دیگر، بسیار گسترده بود. اما عامل مهمی که مانع همکاری مردم و مقامات دولتی با نیروهای خارجی برای مقابله با بیماری می شد، سوءظن نسبت به اقدامات نیروهای خارجی و تحریک احساسات مذهبی مردم توسط رهبران مذهبی از جمله آقا حسن ممقانی بود. این مقاله توسط آر. ام. بورل انگلیسی با تکیه بر اسناد و منابع دست اول عصر قاجار به تبیین همه گیری 1904 پرداخته است. در این مقاله تلاش بر آن بوده تا عوامل مؤثر بر گسترش وبا در ایران از جمله آب آشامیدنی آلوده، نحوه دفن مبتلایان و عدم امکانات پزشکی برای مقابله با شیوع آن مورد بررسی قرار گیرد.
رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور
منبع:
دادرسی ۱۳۸۵ شماره ۵۵
حوزههای تخصصی:
تشبه به کفار و پیروى از آنان(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
پدرسالاری، بن بست فمینیستها تأملی در نسبت و رابطه میان زنان و مردان
منبع:
حوراء شماره ۲۷
حوزههای تخصصی:
یکی از نظریات فمینیستی در موج دوم جنبش فمینیسم، نظریه پدرسالاری است. بر اساس نظریه پدرسالاری، منشأ اصلی فرودستی زنان را باید در نظام سلطه پدرسالاری (و یا مرد سالاری) جستجو کرد. نظریه پدرسالاری اگر چه در ابتدا، توسط فمینیستهای رادیکال بنیانگذاشته شد، اما از سوی سایر گرایشهای فمینیستی به استثنای فمینیسم لیبرال مورد قبول واقع گردید. در این مقاله نویسنده تلاش میکند با تبیین و توضیح این مفهوم یا نظریه، نقدی هر چند اجمالی از آن ارایه کند.
پیامدهای الحاق ج.ا.ا به دیوان بین المللی کیفری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
همسوسازی قوانین داخلی با مقررات مربوط به جنایات در اساسنامه دیوان بین المللی کیفری (اساسنامه رم) از بعد آثار الحاق ایران به دیوان اهمیت زیادی دارد. در مورد جنایات جنگی با توجه به اینکه هنوز ایران به دو پروتکل الحاقی به کنوانسیون های ژنو ملحق نشده؛ الحاق به دیوان صرف نظر از تعهدات بین المللی فعلی ایران، متضمن قبول تعهدات اسناد مزبور است. در مورد جنایت نسل زدایی و مصادیق آن، با توجه به الحاق ایران به کنوانسیون منع نسل زدایی (قانون اجازه الحاق دولت ایران به قرارداد بین المللی جلوگیری از کشتار جمعی (ژنوسید) مصوب30/9/1334)، مشکلی در الحاق به دیوان برای کشور متصور نیست. درباره جنایات علیه بشریت دو گزینه موجود است که انتخاب هر یک خالی از مشکلات نیست؛ انتخاب گزینه «رعایت ضوابط اساسنامه دیوان» مطابق اهداف دیوان است، ولی به مصلحت کشور نیست. گزینه دوم «لحاظ معیارهای داخلی در قانون مجازات اسلامی» هرچند می تواند مشکل گشا باشد ولی با این انتخاب مشکل کلی اجرای برخی مجازات های داخلی در مورد مساله شکنجه همچنان باقی می ماند.
نگرشی به میراث علمی مسلمانان در اسپانیا(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
رواسازی خشونت علیه زنان در احادیث مجعول
حوزههای تخصصی:
زن در اسلام مورد تجلیل و تکریم فراوانی قرار گرفته و از ارزش و مقام بسیار والائی برخوردار است. با این وجود، در برخی متون دینی روایاتی دیده میشود که حداقل به ظاهر نگاهی بدبینانه به زن را تلقی مینمایند و حتی در بعضی موارد، کرامت زن را مورد خدشه قرار میدهند. این نگاه منفی به زن، معلول عوامل مختلفی است که مهمترین آن، مجعول بودن اینگونه روایات است. منع کتابت حدیث و نفوذ تفکرات منفی خلیفه دوم بر زنان، از جمله مهمترین مبادی احادیث مجعول، از قبیل اسرائیلات میباشد. از اینرو، لازم است این روایات مورد بررسی سندی و دلالی قرار گیرند. این نوشتار به نحو گزینشی به بررسی بعضی از این روایات که از جهت سندی و دلالی مخدوش هستند، پرداخته و غیر مستند بودن آنها را آشکار میسازد. موضوعات کلی این روایات عبارتند از: تنبیه بدنی، آفرینش زن از مرد، فریب شیطان، نهی از علمآموزی، خانهنشینی.
بررسی تطبیقی برنامه درسی آموزش علوم در ایران و چند کشور جهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
"این مقاله برگرفته از یک پژوهش کیفی است که با روش تطبیقی و به کمک الگوی بردی از یک طرف همچنین روش توصیفی- تحلیلی برنامه درسی آموزش علوم در چند کشور جهان، را بررسی کرده است. بدین منظور اسناد و مدارک مرتبط با موضوع در کشورهای پیشرو در زمینه علوم و فن آوری (کشورهای منتخب) گردآوری توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه آنها انجام شد تا نتایج پژوهش آماده شود.
مقاله حاضر تلاش می کند، عناصر اساسی برنامه درسی از جمله هدف ها، محتوا، روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی آموزش علوم، را در کشورهای منتخب مطالعه و بررسی کند. نتایج به دست آمده از این پژوهش می تواند به برنامه ریزان، مؤلفان کتاب های درسی و معلمان و سایر علاقه مندان کمک کند تا با دید وسیع تری نسبت به تدوین بهتر برنامه درسی، تغییر برنامه درسی و انتخاب مناسب تر اهداف، محتوا، روش های تدریس و ارزشیابی اقدام کنند.
نتایج به دست آمده، شباهت ها و تفاوت های ملاحظه پذیری بین اهداف، محتوا، روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی در بین کشورهای مورد مطالعه و ایران را نشان می دهد. شباهت ها بیشتر در اهداف و محتوا و در اسناد مکتوب برنامه درسی یا برنامه درسی قصد شده موجود است، اما تفاوت ها بیشتر در روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی دیده می شود، هر چند در عمل فاصله ملاحظه پذیری بین کشور ایران با کشور های فوق در تمام عناصر ذکر شده وجود دارد که جای تامل دارد. البته، شاید بتوان آن را ناشی از اجرای برنامه درسی دانست که در برنامه درسی کسب شده توسط دانش آموزان همان طور که نتایج آزمون های تیمز نشان می دهد تاثیر می گذارد. به هرحال، نتایج پژوهش های بیشتر در این زمینه می تواند موضوع را بهتر مشخص کند.
"
عوامل مؤثر بر استقلالطلبی قوم چچن
حوزههای تخصصی:
نزدیک به سه قرن است که مناقشه چچن استمرار یافته است. چچنها از همان زمان که در نتیجه جنگهای استعماری، سرزمینشان به اشغال روسیه درآمد تا به امروز، سودای استقلال- طلبی در سر داشته و برای نیل به این مقصود لحظهای از مبارزه دست نکشیدند و حتی به اقدامهای خشونتآمیز نیز متوسل شدند که از سوی روسیه به شدت سرکوب شد. همین استقلالطلبی چچن¬ها است که آنها را در بین سایر اقوام روسیه متمایز میکند. این پژوهش بر آن است تا علل و عوامل مؤثر بر بروز و استمرار استقلالطلبی قوم چچن را شناسایی کرده و پاسخی برای این پرسش بیابد که چرا چچنها نسبت به سایر اقوام روسیه با خشونت بیشتری استقلال خود را پیگیری میکنند؟
نگاهی به شعر نو تغزلی و شاعران صاحب سبک آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بر اثر تحوّلاتی که در در دنیای معاصر روی داد، نگاه شاعران به عشق تغییر یافت و در نتیجه در شعر نو تغزلی دگرگونی هایی به وجود آمد. به طوری که، عشق آن مضمون بزرگ، به دور از مفهوم نازل خود، و به دور از خواهش تن به عشق انسانی و از قلمروی فردی به پهنه ی اجتماعی و از زمانه به زمان و تاریخ گسترش یافت. از این رو می بینیم که شعر نو تغزلی در آثار شاعران بزرگ و صاحب سبک معاصر شیوه های مختلفی پیدا کرد. در این پژوهش بر آنیم تا به شیوه ی تحلیلی و توصیفی این نکته را مورد بررسی و مداقّه قرار دهیم، تا ببینیم این تحوّلات در شعر نو تغزلی کدام یک از شاعران بنام معاصر تأثیر گذاشته و این دگرگونی ها در شعر آن ها به چه نحو بوده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نیما یوشیج با تغییراتی که در صورت و معنای شعر فارسی ایجاد کرد، توانست سبک جدیدی را بیافریند. این شیوه ی جدید بیش از همه در آثار فریدون تولّلی جلوه گر شد. عاشقانه های شاملو به گونه مثلثِ شاعر، معشوق و اجتماع شکل پذیرفته و در سراسر تغزل های وی،تکاپویی پیوسته در یگانگی با معشوق، اجتماع و در نهایت همه ی انسان ها دیده می شود. عاشقانه های سهراب سپهری از لحاظ نظام نظری و معناشناسی و نظام زیبایی شناسی، مبتنی بر جهان نگری و ادراکِ عاطفی احساسی وزیباشناختی کاملاً متفاوت با پیشینه عاشقانه سرایی پارسی است.