مطالب مرتبط با کلیدواژه

حسان بن ثابت


۱.

قاعدین دلایل، انگیزه‏ها و نتایج عملکرد آنان در زمان خلافت على علیه‏السلام

کلیدواژه‌ها: جنگ جمل قاعدین، سعد بن ابى‏وقاص عبداللّه‏ بن عمر اسامة بن زید ابوموسى اشعرى محمد بن مسلمه انصارى حسان بن ثابت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۶۹
یکى از حوادث مهم تاریخ اسلام جنگ جمل مى‏باشد. آثار و نتایج این جنگ در ابعاد سیاسى ـ اجتماعى و نظامى، مهم و در جهان اسلام تأثیر گذار بوده است. دلیل اهمیت این جنگ، بدیع بودن آن است، زیرا براى اولین بار دو گروه از مسلمانان در مقابل هم صف آرایى کردند. و به همین سبب گروهى از مسلمانان مدعى شدند که توانایى تشخیص بر حق بودن هر یک از دو گروه متخاصم را نداشته، در نتیجه از هر دو گروه کناره‏گیرى کردند. اما آنان با عملکرد خود ـ خواسته یا ناخواسته ـ پایه‏گذار تفکرات جدیدى در جامعه اسلامى شدند که در تاریخ از آنان به عنوان گروه «قاعدین» یاد مى‏شود. هدف پژوهش حاضر بررسى شرایط سیاسى ـ اجتماعى جامعه اسلامى در شش ماهه اول حاکمیت امیرالمؤمنین علیه‏السلام ، به‏ویژه هنگام وقوع جنگ جمل است. اگر چه براى تکمیل مباحث، گریز مختصرى به قبل و بعد از این جنگ، به‏ویژه نبرد صفین هم صورت خواهد گرفت. از این رو، تحقیق حاضر، ضمن معرفى شخصیت‏هاى مهم گروه قاعدین، در پى شناسایى علل و انگیزه‏هاى گوشه‏نشینى و انزواى آنان در زمان نبردهاى داخلى دوران على علیه‏السلام است.
۲.

نگاهی به شاعر «‌ موید به روح القدس » از زاویه ای دیگر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حسان بن ثابت مدح پیامبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۶
یکی از مهمترین و مشهورترین شاعران آغازین عهد اسلام ، که سهم بزرگی در حمایت و پشتیبانی مسلمانان در برابر مشرکان بر عهده داشت ، حسان بن ثابت است ، که پیامبر بزرگ اسلام (ص) وی را مؤید به روح القدس می دانست و اشعار او را در هجو مخافان خویش ، برنده تر و زیانبارتر از شمشیر به شمار می آورد . موضع گیری های او ، پس از وفات رسول خدا (ص) ، در برابر علی (ع) که منابع کمتر بدان پرداخته اند ، و اهل تحقیق نیز به جهت آن که او را یکی از صحابه نبی اکرم (ص) می دانند، کمتر به بررسی دقیق و موشکافانه ابعاد دیگر شخصیتی او نظر محقانه افکنده اند ، سبب شده است تا دیدگاه عوام نسبت به او ، مثبت و همراه با احترام باشد و جنبه های منفی حیات و شخصیت وی ،‌از نگاه نقد و بررسی ، به دور ماند ...
۳.

اثبات وقوع جنگ و درگیری فیزیکی در غزوه بنی قریظه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بنی قریظه حسان بن ثابت تقسیم غنایم انفال سکوت منابع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۹۷
غزوه بنی قریظه از وقایع چالشی در سیره پیامبر(ص) است. مشهور است که بنی قریظه در این واقعه محاصره و سپس تسلیم شده است و مردانشان در اسارت کشته شدند. مسئله این پژوهش این است که شواهدی دالّ بر وقوع جنگ و درگیری در قریظه وجود دارد که در گزارش مشهور اشاره نشده است و نشانگر نقص در گزارش مشهور است. در این نوشتار تمام گزارش ها و شواهد مذکور گردآوری و در پنج عنوان دسته بندی شده است. در ابتدا نشان دادیم هیچ روایتی وجود ندارد که به وقوع نیافتن جنگ در بنی قریظه تصریح کرده باشد، بلکه برخی از منابع در این باره سکوت کرده و برخی دیگر وقوع تیراندازی در این جنگ را بیان کرده اند. روایاتی نیز موجودند که از رشادت علی(ع) و زبیر بن عوام در این جنگ سخن می گویند که به دلیل سکوت منابع مشهور در این زمینه، کنار گذاشته شده اند. اشعاری از حسان بن ثابت نیز به عنوان یکی از شاهدان جنگ قریظه موجود است که وقوع جنگ خونینی را در قریظه تصویر می کند. همچنین تفاوت سرنوشت بنی قریظه و بنی نضیر در جنگیدن و نجنگیدن در روایت عبدالله بن عمر و ابیات حسان بن ثابت به عنوان شاهدان واقعه ارائه شد. دلیل مهم دیگر بر وقوع جنگ در قریظه، روش تقسیم غنایم این جنگ است که پس از تخمیس و جداکردن خمس غنایم، در میان شرکت کنندگان جنگ تقسیم شد. این روش تقسیم غنایم، بیانگر وقوع جنگ و درگیری فیزیکی در قریظه است که با غزوه بنی نضیر و قرارگرفتن غنایم آن در دست پیامبر(ص) به دلیل وقوع نیافتن جنگ متفاوت است. وجود این شواهد که معارضی ندارند در کنار یکدیگر بر وقوع جنگ و درگیری فیزیکی در بنی قریظه دلالت دارد.
۴.

تأثیر قرآن بر اشعار حسّان بن ثابت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم شاعر النّبی سور قرآنی حسان بن ثابت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۸۲
حسّان بن ثابت بن المنذر به عنوان "شاعر النبی(ص)" بر تارک ادبیات عربی خوش درخشید. در این پژوهش سعی شده به تأثیر آیات قرآن در اشعار حسان بن ثابت ، توجه ویژه شود، و این بررسی طبق چیدمان سور قرآنی انجام شده است. باید اذعان کرد واژه سرایی شاعر از دنیای محسوسات عبور می کند؛ تصاویر، نمادهای متعددی با حمایت روح القدوس در حیطه معنوی و مانند آن را به اوج می رساند و با تلوین نمادهای قرآنی به هنرنمایی می پردازد وتار و پود افکارش را از آسمان الهی به شکل مؤثر بر سیطره دنیا می گستراند.