فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۳٬۱۷۳ مورد.
منبع:
پژوهشنامه سبک زندگی سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۲شماره ۱۷
63 - 88
حوزههای تخصصی:
در فقه امامیه ازدواج موقت از عقود مشروع بوده و علاوه بر مصالح و منافع، دارای احکام و آثاری ازجمله عدم لزوم رفع نیازهای مالی و عاطفی زوجه است. عدم تبیین ضابطه مند حدودوثغور جواز و درنتیجه امکان سوءاستفاده از مشروعیت مطلق آن، موجب بازتاب های منفی و درنتیجه ایصال گزارش های متعددی از طرف کشورهای مختلف اسلامی و غیراسلامی و ارجاع نامه ها توسط سازمان هایی همچون فرهنگ و ارتباطات اسلامی به دانشگاه ها جهت تعیین میزان مشروعیت ازدواج موقت شده است. ازاین رو این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی امکان ارائه ملاک برای سنجش جواز یا عدم جواز ازدواج موقت بر مبنای شاخصه های سبک زندگی اسلامی پرداخته و با جمع آوری داده ها از طریق اسنادی، به تبیین عرصه ها و معیارهای همسو و متعارض ازدواج موقت با سبک زندگی اسلامی پرداخته است. یافته ها حاکی از آن است که ازدواج موقت نمی تواند به طور مطلق محکوم به جواز باشد؛ بلکه امکان ضابطه مندی بر اساس شاخصه های سبک زندگی اسلامی را دارد و درجایی که مؤلفه های سبک زندگی اسلامی با جواز ازدواج موقت در تغایر باشد بایسته است که جواز ازدواج موقت محدود شود. نتیجه اینکه با درنظرگرفتن شرایط، شاخصه ها و قابلیت نوسان حکمی ازدواج موقت میان وجوب تا حرمت، لازم است قوانین و به تبع آن فرهنگ جامعه اسلامی در راستای تحقق کارکرد ازدواج موقت مشمول تغییرات پیشنهادی گردد.
سنجش رابطه بین مولفه های سرمایه اجتماعی شهروندان آذربایجان غربی با اعتماد سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۰)
55 - 97
حوزههای تخصصی:
هدف تحقیق «سنجش رابطه بین مولفه های سرمایه اجتماعی شهروندان آذربایجان غربی با اعتماد سیاسی» با روش پیمایشی، در بین کلیه شهروندان استان آذربایجان غربی بالای 18 سال به تعداد ۲,۲۸۴,۳۵۹ نفر، با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 384 نفر حجم نمونه با استفاده از پرسشنامه انجام شد. یافته ها نشان داد: برمبنای ضریب روایی آلفا کرونباخ، کلیه گویه های متغیرها، از قابلیتِ پایایی لازم و مطلوبی برخوردار می باشند. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون حاکی از معناداری بین تمام متغیرها بود. طبق آزمون رگرسیون چندگانه، اعتماد سیاسی در استان آذربایجان غربی بستگی دارد به: افزایش 16 درصدی مشارکت سیاسی؛ افزایش 18 درصدی بخشش و روحیه داوطلبی؛ افزایش 15 درصدی مشارکت مذهبی و افزایش 35 درصدی عدالت در مشارکت مدنی. بنابراین هر چه میزان سرمایه اجتماعی در بین شهروندان افزایش پیدا کند، به همان نسبت میزان اعتماد سیاسی ایشان بیشتر شده و به موازات آن میزان مشارکت های مدنی و اجتماعی مردم نیز افزایش خواهد یافت.
جامعه چند فرهنگی در فلسفه سیاسی فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تحقیقات فرهنگی ایران سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۴)
79 - 103
حوزههای تخصصی:
این مقاله اندیشه های ابونصر فارابی را از حیث توجه به جامعه چند فرهنگی بررسی می کند و این پرسش را مطرح می دارد که آیا در اندیشه فارابی اقلیت ها و گروه های مختلف قومی و مذهبی به رسمیت شناخته می شوند؟ اگر پاسخ مثبت است چگونه چنین اتفاقی می افتد؟ در دو بخش مبانی هستی شناختی و مبانی سیاسی اجتماعی به مباحثی مانند تقدم فلسفه بر دین، مدینه جماعیه، جامعه عظمی، استفاده از تمثیل و خیال، شکل گیری تکاملی زبان و جامعه و پیچیده تر شدن زبان همراه با تکامل جامعه و تأثیر بحث های هستی شناسی فارابی بر پذیرش تکثر در جامعه پرداخته شده است. فارابی در بحث شکل گیری جامعه از چگونگی ایجاد فرهنگ های مختلف و سپس نحوه مواجهه آنها با یکدیگر سخن رانده است. مدینه جماعیه همان جایگاهی را برای اقلیت ها و گروه های مختلف قائل است که دموکراسی های پیشرفته امروزی قائل اند. جامعه عظمی در اندیشه او از همه ملت ها تشکیل شده است و از یک کشور کامل تر است. فلسفه که مبتنی بر روش شناسی و استدلال عقلی جهان شمول است، آراء عملی و نظری دین را معین می سازد و زبانی مشترک برای همه ساکنین مدینه فراهم می سازد و بدین ترتیب، حدیث گرایی و ظاهرگرایی دینی جایگزین حقایق عقلی نمی گردد. اینها همه اندیشه فارابی را منبعی غنی و کارامد برای تحلیل و بررسی یک جامعه چندفرهنگی قرار می دهد و پذیرش و مطلوبیت جامعه چندفرهنگی در اندیشه وی را نشان می دهد.
نقش سوژه انقلابی شریعتی در بسیج سیاسی مردم و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۹)
97 - 129
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی رویکرد سوبژکتیو علی شریعتی به مفهوم انسان و مسئولیت اجتماعی وی و تاثیر آن در خوانش انقلابی از مذهب به عنوان یک ایدئولوژی سیاسی رادیکال است. شریعتی با بکارگیری این رویکرد یک سوژه انقلابی را در ادبیات مذهبی تشیع صورتبندی کرد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که سوژه انقلابی چه جایگاهی در اندیشه شریعتی داشت؟ و تحلیل انقلابی شریعتی از مذهب تشیع تا چه اندازه در بسیج سیاسی توده های مردم در انقلاب اسلامی موثر بود؟ این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- تاریخی می خواهد ضمن تحلیل شاخصه های اصلی پروژه فکری شریعتی به ارزیابی نقش آن در پیروزی انقلاب اسلامی آن بپردازد. توجه به پیامد های سیاسی و اجتماعی رویکرد سوبژکتیو شریعتی، شامل توجه به سوژه انقلابی و بازتعریف آن در ادبیات مذهبی تشیع و نقش آن در ترسیم سیمای انقلابی مذهب به عنوان عامل تحول اجتماعی و تاریخی و سهم آن در شکل گیری و تکوین انقلاب اسلامی از مهم ترین یافته های این پژوهش است. نتیجه کلی این پژوهش نشان گر آن است که شریعتی با به کارگیری رویکرد سوبژکتیو، ایدئولوژیک و انقلابی به دین آن را به عنصراصلی بسیج سیاسی تاقشار مختلف در انقلاب اسلامی تبدیل کرد.
واکاوی شکل های مسئولیت اجتماعی دانشگاه و فراروی از آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هر تعریفی از مسئولیت اجتماعی دانشگاه دربردارنده ی آن است که شکل خاصی از دانشگاه را پیشاپیش در نظر گرفته باشیم. این شکل ها چه هستند و چه پیامدهایی دارند. این مقاله که بر پژوهش های منتشره در حوزه مسئولیت اجتماعی دانشگاه در دهه ۱۳۹۰ شمسی متمرکز است، درصدد شناسایی الگوهایی بر پایه پژوهش های مورد بررسی برآمده است. سپس با واکاوی انتقادی این شکل ها نشان داده شده که چرا باید از مطالعات موجود فراتر رفت و به شکل های بدیل دیگر اندیشید که بهتر بتواند مسئولیت اجتماعی دانشگاه را صورت بندی کند. سه شکل اصلی دانشبنگاه، دانشگاه خدمت محور و دانشگاه اجتماعی بر اساس رویکردهای موجود در فضای مطالعات دانشگاه و مسئولیت اجتماعی آن شناسایی شدند. این سه شکل مورد واکاوی و نقد قرار گرفت تا شکل چهارم یعنی دانشگاه بوم شناختی همچون بدیلی مسئول تر از نظر اجتماعی معرفی شود. درواقع، به شکلی ضمنی می خواهیم نشان دهیم که که الگوها و رویکردهای پژوهشگران نقشی اساسی در شکل یابی جهت گیری پژوهشی آن ها دارد و همین ضرورت ارائه شکل ها و الگوهای بدیل را نشان می دهد. چرا که امکان های تازه نظری و پژوهشی را ایجاد می کند. یافته ها نشان داد که بدون وجود درکی هستی شناختی از دانشگاه، هر شکلی از صورت بندی مسئولیت اجتماعی به تقلیل وجوه گوناگون دانشگاه به وجوه بازار یا دولت می انجامد؛ چیزی که به ویژه در پژوهش های دانشگاهی ایرانی درباره مسئولیت اجتماعی دانشگاه به چشم می خورد. پیشنهاد ما توجه به دانشگاه بوم شناختی همچون بدیلی مهم است که رونالد بارنت آن را صورت بندی کرده است.
ارتباط سنجی سبک های رهبری مدیران با انگیزش شغلی معلمان(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهشنامه سبک زندگی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۶
33 - 54
حوزههای تخصصی:
این تحقیق با هدف بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و سبک های رهبری مدیران با انگیزش شغلی معلمان انجام شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از حیث گردآوردی داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه معلمان دوره اول و دوم ابتدایی شهرستان زرند در سال تحصیلی1401-1400 به تعداد، 880 نفر بودند، که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 268 نفر به روش در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده هاپرسشنامه های استاندارد فرهنگ سازمانی دنیسون (2000)، انگیزش شغلی هرزبرگ(2000)، سبک رهبری هرسی و بلانچارد(1986) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی و میانگین) و استنباطی( آزمون معادلات ساختاری، ضریب همبستگی پیرسون) استفاده گردید. نتایج نشان داد که، بین فرهنگ سازمانی و سبک های رهبری مدیران با انگیزش شغلی معلمان مدارس ابتدایی شهرستان زرند رابطه وجود دارد. بین مولفه های فرهنگ سازمانی ( مشارکت شغلی، سازگاری، انطباق پذیری، مأموریتی) با انگیزش شغلی معلمان مدارس ابتدایی شهرستان زرند رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین سبک رهبری دستوری مدیران با انگیزش شغلی معلمان مدارس ابتدایی شهرستان زرند رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. بین سبک رهبری تشویقی، مشارکتی، تفویض اختیار مدیران با انگیزش شغلی معلمان مدارس ابتدایی شهرستان زرند رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
تبیین شاخص های پیوست فرهنگی در معماری ساختمان های قضایی بر اساس جهان بینی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد فرهنگ سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۲
187 - 219
حوزههای تخصصی:
مدیریت فرهنگی قوه قضاییه، باید ابزارهایی داشته باشد که به وسیله آن ها به مدیریت راهبردی فرهنگی معماری ساختمان های خود بپردازد. شاخصه های معماری اسلامی ایرانی به عنوان مهم ترین بستر فرهنگ می تواند یکی از مهمترین این ابزارها تلقی گردد. بدینوسیله طراحی الگویی کارآمد با موضوع فرهنگ اسلامی ایرانی در معماری قضایی نیاز مبرم می باشد. در این پژوهش به تبیین مولفه های فرهنگی الگوی معماری قضایی ایرانی-اسلامی پرداخته شده است، همچنین پژوهش دارای فرآیندی کیفی می باشد و از نظریه داده بنیاد برای کدگذاری داده ها و بیان مدل های نظریه ای بصری، اﺳ ﺘﻔﺎده ﺷ ﺪه است. ﭘﺲ از ﺑﯿﺎن ﻣﻘﺪﻣﺎت و مفاهیم پیرامون پیوست فرهنگی، معماری ایرانی اسلامی و اشتراکات این مباحث با مفاهیم قضایی، پژوهش ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ اﻟﮕﻮی ﮐﺎرﺑﺮدی با جهان بینی اسلامی و محوریت پیوست فرهنگی ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد، سپس طی پرسش نامه ای با جامعه ای شامل نخبگان وابسته این مباحث، عناوین و شاخص ها مورد قضاوت واقع شدند. پس از ﺳ ﻨﺠﺶ رواﯾ ﯽ و ﭘﺎﯾ ﺎﯾﯽ پاسخ ها در نرم افزار R Project، تحلیل توصیفی توسط تحلیل عاملی صورت گرفت. در تحلیل فاکتورهای پرسشنامه عامل ها دارای انطباق کامل با معیارهای اولیه جهان بینی پژوهش هستند و این موضوع تاییدی بر درست بودن دسته بندی شاخص ها است. همچنین معیار عدالت با بیشترین تطبیق و تفکیک نظری اولین جایگاه اولویت را دارا می باشند.
تبیین دلالت های «انطباق مراتب سلوک معنوی انسان بر مراتب معنوی قرآن و معصومین (علیهم السلام)» در حوزه سبک زندگی معنوی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهشنامه سبک زندگی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۶
55 - 70
حوزههای تخصصی:
بی شک انسان موجودی کمال گرا و محتاج به اعطای کمال از کامل مطلق است و مهم ترین کارکرد دین، هدایت انسان به سوی کمال واقعی اوست. رسیدن به این جایگاه مستلزم داشتن سبک زندگی باطنی و معنوی از خود دین و از مبدأ (استعداد انسان) تا مقصد (قرب هر چه بیشتر الهی) است. این پژوهش درتلاش است با تحلیل مراتب معنوی قرآن و امام معصوم، این مراتب را به مثابه مبانی سبک زندگی معنوی قرآنی معرفی کند. بدین منظور آیات و روایات مرتبط گزینش شد و با روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. درنهایت مسیر و مراتب سبک زندگی معنوی انسان، منطبق بر مراتب معنوی قرآن و امام معصوم تبیین گردید. از یافته های پژوهش اینکه قرآن و مقام امامت، دارای مراتب بی شمار معنوی در مراتب هستی اند که از اسم اعظم و اسماء حسنای الهی و عرش و کرسی گرفته تا مراتب عوالم برزخ و قیامت و مقام محمود و حوض کوثر، مراتب بهشت برای هدایت و ایصال به مطلوب قرار داده شده اند. انسان نیز موظف به چنگ زدن به این ریسمان های آویخته و متصل الهی است (که البته در باطن یکی اند) تا در مراتب آن سیر داده و صعود کند.
اثربخشی الگوی مشاوره ای مبتنی بر آموزه های اسلامی صبر و بخشش بر کاهش تعارضات زناشویی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهشنامه سبک زندگی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۶
71 - 89
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر باهدف اثربخشی الگوی مشاوره ای مبتنی بر آموزه های اسلامی صبر و بخشش بر کاهش تعارضات زناشویی انجام شد. طرح پژوهش آزمایشی از نوع شبه آزمایشی با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان مراجعه کننده دارای تعارض زناشویی به مراکز مشاوره شهر قم بودند. روش نمونه گیری به روش نمونه گیری در دسترس بود. حجم نمونه شامل 20 زن متاهل بودند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. برای سنجش تعارضات زناشویی از پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی و همکاران (1387) استفاده شد. تحلیل داده ها به روش تحلیل کوواریانس صورت گرفت. نتایج تحلیل داده های پژوهش نشان داد الگوی مشاوره مبتنی بر آموزه های اسلامی صبر و بخشش، باعث کاهش تعارضات زنان می شود و مقایسه دو گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری را بین آن ها نشان داد، بنابراین فرضیه پژوهش تأیید شد (05/0p>). همچنین مقدار اندازه اثر (969/0) نشان داد که میزان تأثیر الگوی مشاوره ی مبتنی بر صبر و بخشش بر کاهش تعارضات زناشویی، قوی است. درواقع، پایبندی به سبک زندگی اسلامی به ویژه مولفه های صبر و بخشش فرد را قادر می سازد که از جنبه های مختلف فیزیولوژیکی، شناختی و عاطفی، خشم خود را کنترل کند و به او کمک می کند که مسئولیت اعمال خود را در تعارض ها بپذیرد. بنابراین پیشنهاد می شود با برگزاری سلسله کارگاه های آموزشی در مراکز مشاوره و در زمینه درمان های روان شناختی با رویکرد اسلامی و بر مبنای الگوی تدوین شده در جهت حل تعارضات و بهبود زندگی زناشویی گام برداشت.
تحلیل معنایی نقوش ویژه سفالینه های هزاره های سوم تا چهارم ق.م. فرهنگ موسیان (با اتکاءِ بر جهان نگری و باورهای اجتماعی- فرهنگی مردمان پیش از تاریخ)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳
1 - 20
حوزههای تخصصی:
مستندات فرهنگی و هنری متعددی از بومیان فرهنگ موسیان، مردمانی که پیش از تاریخ در نقاطی از جنوب ایران قدیم زندگی می کرده اند، به جای مانده است. از این میان، نگاره های تصویرسازی شده ویژه ای بر روی سفالینه ها از این فرهنگ کشف شده است که بسیار جلب توجه می کند. آنچه باعث می شود این نگاره ها شاخص به نظر آید نقوش تجریدیِ بر روی آن سفال نگاره ها با محوریت انسان است. ترسیم این نقوش تجریدی و خاص نمی تواند بی معنا و مفهوم بوده باشد. سوال اساسی در اینجا این است که نقوش تصویرسازی شده این نگاره ها چه معنا، مفاهیم و پیام های پنهانی را در خود مستتر داشته و منتقل می کنند؟ با این توجه مسأله اصلی پژوهش حاضر، دریافت معنای پنهان در این نگاره ها با توجه به عناصر تصویری کاربردی در آنهاست. هدف پژوهش حاضر ضمن مطالعه بخش مغفول مانده از هنرهای تجسمی در فرهنگ ایران پیش از تاریخ، اثبات هم-گنی این نگاره ها در یک رسته و با یک نام موسومی بر اساس دریافت معنای پنهان نگاره-ها از جهان نگری اعتقادی_اجتماعی و فراروایت شده در فرهنگ پیشاتاریخ است. این مهم با اتکاء به شناخت و شناساندن زیست اجتماعی_فرهنگی مردمان پیش از تاریخ و تعمیم آن به عناصر تصویری نگاره های فرهنگ موسیان محقق خواهد شد. بر این اساس روش پژوهش حاضر کیفی_تحلیلی بوده که داده های آن با رویکرد تاریخی و با کاربست ابزار کتابخانه ای مهیا شده است. با تحلیل و تأویل متقن، معنای پنهان سفال نگاره های پیشاتاریخ موسیان آشکار و نگاره ها با عنوان و رسته نگاره های نمادین_اعتقادی فرهنگِ پیشاتاریخ موسیان موسوم می شود. این گزاره اخیر از نتایج بنیادین پژوهش است.
پیش بینی بهزیستی روانشناختی و تنظیم هیجان بر اساس باورهای مذهبی و سبک زندگی مذهبی در دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر همدان(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهشنامه سبک زندگی سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۲شماره ۱۷
119 - 136
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف پیش بینی بهزیستی روانشناختی و تنظیم هیجان بر اساس باورهای مذهبی و سبک زندگی دینی در دانش آموزان اجرا شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. نمونه این پژوهش 368 نفر (193 دختر و 175 پسر) دانش آموز مقطع متوسطه اول شهر همدان در سال 1401-1402 بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی، تنظیم هیجان و باور مذهبی پاسخ دادند. داده ها توسط شاخص آماری ضریب همبستگی پیرسون و نرم افزار spssنسخه 22 تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد باور مذهبیو سبک زندگی مذهبی ، بهزیستی روانشناختی و تنظیم هیجان را پیش بینی می کند و رابطه بین آنها از لحاظ آماری مثبت و معنادار می باشد. بدین معنی که دانش آموزانی که میزان باورهای مذهبی آنها بالاتر بود در فرایند مقابله با رویدادهای منفی زندگی، توانمندتر بودند و مولفه های شادکامی ، عزت نفس ،کنترل هیجان و رضایت از زندگی در انها تفاوت چشمگیری داشت . باور مذهبی، زمینه شکلگیری تعلق شخصی به منبع حمایتی متعالی است که به رفتار فرد، معنای دائمی و ویژه می بخشد و از این طریق سبک زندگی فرد را به شکل هدفمند، به سوی تحقق معنای بزرگ پیش خواهد برد.
ذات داری فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد فرهنگ سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۶۳
67 - 91
حوزههای تخصصی:
این مقاله با این هدف نگارش یافته است که ذات داشتن یا نداشتن فناوری رابررسی کند. این سوال برای فیلسوفان فناوری حایز اهمیت است :فایده عملی چنین موضوعی برای تغییر، اصلاح وتهذیب فناوری واستفاده درست از آن خودرانشان می دهد ،چراکه اگرفناوری ذات یا اوصاف ذاتی داشته باشد وان اوصاف لایتغیر باشد ،دیگر امکان تغییر واصلاح آن وجود نخواهد داشت .نویسنده با ذکر تعاریف گوناگون از فناوری ودسته بندی انهادرسه گروه، تعریف مختار خودرامشخص کرده وسپس با بیان تعاریف گوناگون ومعانی چهارگانه ذات داشتن و"ذاتی" سخن ذات گرایان فناوری رابررسی ونقدهای وارد بر آنها من جمله نقدهای واردبر تعریف هایدگر از فناوری(گشتل) رامطرح می کند .سپس با اشاره عوارض ذات گرایی از نگاه دیگران به این نتیجه می رسد که در دوازده حالت موجود (ضرب تعاریف سه گانه فناوری در تعاریف چهارگانه ذاتی) فناوری فاقد ذات است .پس تغییر واصلاح و تهذیب آن منطقا محال نیست .روش مقاله تبیینی وتحلیلی وشیوه گرداوری اطلاعات ان نیز کتابخانه ای می باشد
سیاست پژوهی نشاط اجتماعی معلمان ابتدایی (مورد مطالعه: شهرستان معمولان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی فرهنگ سال ۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)
123 - 154
حوزههای تخصصی:
ازنظر بس یاری از متخصص ان و صاحب نظران، مهم ترین عام ل ناکارآم دی سیاس ت گذاری آموزش وپرورش ای ران، منطب ق نب ودن سیاس ت ها و تصمیم ه ای ای ن ح وزه ب ا پش توانه های علم ی، نظ ری و پژوهش ی اس ت. هدف از این پژوهش سیاست پژوهی نشاط اجتماعی معلمان مقطع ابتدایی بر اساس رتبه بندی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی است. ازآنجاکه سیاست پژوهی یک فرآیند است؛ لذا در مرحله آماده سازی به گردآوری اطلاعات، در مرحله مفهوم سازی برای کسب اطلاعات مقدماتی به مصاحبه نیمه ساختاریافته با تعدادی از مشارکت کنندگان پرداخته شد و از نظریه های سلیگمن، تاو و داینر، شو و گیدنز استفاده شد؛ در مرحله تحلیل تکنیکی به بررسی عواملی که ممکن است علت مسئله باشند، پرداخته شد. در این پژوهش از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای تعیین عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی معلمان استفاده شد. تعداد کل جامعه آماری ۱۱۰ نفر از معلمان ابتدایی شهرستان معمولان است که با روش نمونه گیری تصادفی ۳۰ نفر از آن ها انتخاب شد. روش مورداستفاده در این پژوهش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که در آن به مقایسه زوجی معیارها و گزینه ها پرداخته شد. برای شناسایی معیارهای پنج گانه مؤثر بر نشاط اجتماعی از اعتبار سازه استفاده شد. در این پژوهش اولین عامل رتبه بندی شده مؤثر بر نشاط اجتماعی معلمان، امید به آینده است. دینداری، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سطح تحصیلات و پذیرش اجتماعی به ترتیب در مراتب بعدی قرار گرفتند. همچنین نتایج مقایسه زوجی معیارهای نشاط اجتماعی معلمان بر اساس جنسیت نشان داد که زنان پایگاه اقتصادی - اجتماعی و پذیرش اجتماعی را بیش از مردان و مردان امید به آینده، سطح تحصیلات و دینداری را بیش از زنان بر نشاط اجتماعی خود مؤثر می دانند. پس از تحلیل توصیه های سیاستی و یافته ها راهکارهای تقویت پایگاه اقتصادی-اجتماعی معلمان، توجه به اعمال مدرک تحصیلی در رتبه بندی معلمان، توسعه فعالیت های اجتماع محور، مدنی و داوطلبانه برای زنان و تشکیل بانک داده های مربوط به نشاط و شاد زیستی معلمان ارائه می شود.
مشهد در مسیر تقویت یا تضعیف هویت زیارتی؟(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد فرهنگ سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۲
61 - 92
حوزههای تخصصی:
با وجود رشد چشمگیر سفرهای زیارتی بین مقامات مذهبی، سیاسی، اجرایی و محققان دانشگاهی در ایران و جهان مناقشاتی در مورد تهدید زیارت از سوی الزامات بازار و شکلهای دیگر گردشگری وجود دارد. مقاله حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که آیا توسعه زیرساختها و جاذبه های تجاری اعم از مراکز اقامتی مدرنتر، مراکز تجاری و تفریحی شهر مشهد موجب زوال هویت زیارتی مشهد و تغییر انگیزه و رفتار مسافران مشهد شده یا خواهد شد؟ این پژوهش با رجوع به نظر خبرگان (شامل 23 پژوهشگر و صاحبنظر ایرانی حوزه های مرتبط)، تحلیلهایشان را به روش تحلیل مضمون، انتزاع، طبقه بندی و در قالب هفت مضمون توصیف کرده است. این نظرات با یافته های پژوهشهای تجربی و آرای نظریه پردازان این حوزه مقابله شده و در نهایت این نتیجه استنتاج شده است که اگرچه سازگاری کالبدی و زیبایی شناختی محدوده مشخصی در اطراف حرم امام رضا با هویت و کارکرد زیارتی منطقه باید در نظر گرفته شود، اما نه تنها نگاه ناب گرایانه به زیارت و زایر با واقعیتهای تاریخی و امروزین تطابق ندارد، بلکه شاهد تکثریابی کنشگران دینی و زایران هستیم. اغلب خبرگان حامی نوعی رویکرد کارکردگرا در توسعه فعالیتهای تجاری و تفریحی در مشهد بودند، بعضی مناقشه زیارت-گردشگری را اساسا مناقشه ای سیاسی دانستند و زیارت را به مثابه هویت پایه و مزیت رقابتی مشهد نسبت به سایر مقاصد میدانستند و از این رو خدشه بر هویت زیارتی مشهد در اثر توسعه فعالیتهای سوداگرانه و فراغتی را بعید می دانستند.
سوشیال تئوری انتقادی در مکتب اصالت فطرت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۹)
71 - 95
حوزههای تخصصی:
منظور از «مکتب اصالت فطرت» بهره گیری از رویکردهای فلسفی و دینی رایج نیست؛ بلکه مقصود، طرح ایده هایی است که اگرچه در یک جغرافیای معین شکل گرفته اند، ولی می توانند در مستوای جهانشمول مورد استفاده قرار بگیرند. به دلیل امکان وجود روایت های مختلف از مدرنیته؛ می توان با بازخوانی و بازسازی سنت تاریخی و تمدنی خود، وضعیت خود را بنحو غیریوروسنتریکی صورتبندی کرد و آن را مبنای ترسیم دورنمای آینده قرار داد. لذا، نیازمند بهره گیری از ایده ها و مفاهیمی هستیم که در زیست جهان اسلامی یا در ارتباط با آن شکل گرفته باشند. در این مقاله به مفاهیم و ایده های کلیدی برخی از اندیشمندان از جمله علامه طباطبایی (مفهوم ادراکات اعتباری)، علامه جعفری(مفهوم فرهنگ مشترک بشری)، سیدمحمدباقر صدر (مفهوم منطقهالفراغ)، علی شریعتی (مفهوم جامعه ی عوضی)، امام موسی صدر(مفهوم ادیان در خدمت انسان)، سیدحسین العطاس (مفهوم ذهن مُنقاد)، مالکوم ایکس (مفاهیم House Negro و Field Negro)، رضا داوری اردکانی (مفهوم عقل گلخانه ای) پرداخته می شود.
هنر مهاجرت در مجسمه سازی معاصر ایران (مطالعه موردی آثارهنری تندیس گران پناهنده آذربایجان روسیه)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳
186 - 202
حوزههای تخصصی:
پناهندگان آذربایجان روسیه جزو محنت دیده ترین گروه میان پناهندگان قفقاز بودند. آنان جزو اجتماعاتی بودند که مورد غفلت محققان قرار گرفتند. این پناهندگان در شکل گیری تندیس گری و نقاشی معاصر ایران نقش بسزایی داشتند. پژوهش حاضر به بررسی تاثیرات هنرمندان پناهنده آذربایجانی بر تندیس گری و نقاشی معاصر ایران و تأثیر بسترهای فرهنگی اجتماعی ایران بر آثار آنان پرداخته است. روش مورد استفاده نشانه شناسی فرهنگی است که پنج اثر و زندگی نامه هنرمند پناهنده آذربایجانی نامی را مورد بررسی قرار داده است. نویسندگان با به کارگیری مفاهیم متن، ضایعه فرهنگی، سپهر نشانه ای، هویت و فرم اجتماعیِ غریبه این متون را مورد تحلیل قرار داده اند. در این پژوهش هنرمندان پناهنده آذربایجانی معرفی و جایگاه آنان در ایجاد و تثبیت هنر نوگرا در ایران مطرح شده است. در تحلیل متن ها جمعا 136 مدلول استخراج شده است. سه رمزگان یادمانه ایران، زیست دشوار و بحران هویت در این متون کشف شدند. با تحلیل نشانه شناسی این رمزگان و دال ها سازوکارهای طرد و جذب فرهنگ (متنیت) ایرانی برای پناهندگان یافت شد. گمشدگی و وفاداری به عناصر متینت ملی از محصولات این سازوکارها است. با نشانه شناسی این متون چهارچوب هویت پناهندگان آذربایجانی در سپهر نشانه ای هنر معاصر ایران یافت شد. آنان با وجود آثار مطرح در هنر شهری و سهم شان در آموزش هنر مجسمه سازی با فراموشی اجتماعی جامعه هنری ایران مواجه شدند.
کاوشی در مفهوم «کودک به مثابهه کنش گر اجتماعی» و شناسایی عناصر بر سازنده آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۹)
173 - 205
حوزههای تخصصی:
برخلاف نگاه فرودست نگر در رویکردهای سنتی، کودک، همچون سوژه ای فعال، عامل و حتی در مقام کنش گر اجتماعی، مورد توجه رویکردهای نو به مفهوم کودکی قرار گرفته است. اما با وجود این توجه جدی به دوران کودکی و کنش کودکان، همچنان ممکن است با غلبه رویکردهای بزرگسال محور، مفهوم جدید و انتزاعی «کودک به مثابه کنش گر اجتماعی»، به تعبیرهای نادرست و ابهام برانگیز از کودکی و کنش کودکان بینجامد. در این پژوهش، با روش تحلیل مفهومی که کمک می کند مفاهیم به اصطلاحاتی با میزان کمتری از انتزاع بر گردانده شوند، به شناسایی عناصر برسازنده مفهوم «کودک کنش گر اجتماعی» پرداخته ایم که در دو قلمرو فردی و اجتماعی معرفی شده اند. در قلمرو اول خودِ کودک مطرح است و عناصر برسازنده آن عبارتند از: 1) دیدگاه و صدای کودک، 2) شایستگی های اجتماعی کودک و 3) عاملیت اجتماعی کودک. قلمرو دوم به بافت زندگی و محیط پیرامون کودک ارتباط دارد و عناصر آن شامل 1)عرصه های کنش اجتماعی، 2) شهروندی کودک و 3) رابطه کودک/بزرگسال هستند.
تکوین علوم انسانی و اجتماعی در جهان غرب از منظر روش شناسی بنیادین با تاکید بر مبادی معرفتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد فرهنگ سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۲
7 - 29
حوزههای تخصصی:
تکوین علوم انسانی و اجتماعی مدرن در جهانِ غربی، محصول یک سیر تاریخی است که معمولاً در گسست از قرون وسطی و از دوره رنسانس روایت می شود. افرادی نظیر میشل فوکو در نظم اشیاء: دیرینه شناسی دانش یا توماس کوهن در ساختار انقلاب های علمی و نظایر آنها کوشیده اند تا بر مبنای روش های دیرینه شناسی یا تحولات پارادایمی این تحولات را توضیح دهند. با این حال یکی از چشم اندازهای بسیار مهم در توضیح این تحولاتِ تاریخی، رابطه علم و دین و توضیح این تحولات بر اساس نگاه دینی و متعالی است. در این مقاله با بهره گیری از روش شناسی بنیادین، کوشش شده است تا با بررسی زمینه های «معرفتی» موثر بر شکل گیری این نظریات علمی در جهان غرب، فرایندِ تکوین این علوم را در نسبت با تحول معنای متافیزیک از شکل سنتی به شکل مدرنِ آن، مخصوصاً در کانت و متفکرین جامعه شناسی بررسی نماییم. با نظر به تاکید بر رابطه علم و دین در این روایت، این مقاله می تواند مقدمه ای بر تاملات علوم انسانی اسلامی باشد.
تأثیر فرهنگ و معیشت در شکل گیری کالبدی و فضایی زیستی خانه های سنتی شهر پاوه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تحقیقات فرهنگی ایران سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۶۳)
151 - 175
حوزههای تخصصی:
معماری بومی شاخه ای از معماری بر پایه نیازهای منطقه ای و مصالح ساختمانی است که بازتاب سنت های منطقه ای است. شهر پاوه در شمال غربی استان کرمانشاه با قدمتی بیش از سه هزار سال بسیاری از بناهای ارزشمند را در خود جای داده است که به صورت پلکانی و با توجه به توپوگرافی زمین ساخته شده اند. هدف مقاله حاضر، بررسی تأثیرگذاری فرهنگ و معیشت در شکل گیری کالبدی و فضایی زیستی خانه های سنتی پاوه است. روش این تحقیق از نوع کاربردی، و به لحاظ ماهیت از نوع پیمایشی، و به لحاظ شیوه تحلیل داده ها، توصیفی تحلیلی است. داده ها به دو روش آماری و مشاهده تجزیه وتحلیل شده اند. اطلاعات از طریق معیارهای معیشتی، موقعیت جغرافیایی، نوع مصالح، فرهنگ، عوامل محیطی و با روش مشاهده در بهار 1402 جمع آوری شد و از طریق آزمون های تحلیل عاملی و رگرسیون با نرم افزارهای SPSS و LISREL تجزیه وتحلیل شد. اعتبار سنجی روایی پرسشنامه از طریق اعتبار محتوایی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تأیید شد. با تحلیل عاملی تأییدی مؤلفه های تحقیق با بار عاملی بالای 0 .4 شناسایی و تأیید شدند. براساس یافته ها، مؤلفه فرهنگ و اقلیم بالاترین تأثیر را بر شکل گیری کالبدی و فضایی خانه های سنتی شهر پاوه دارند. ویژگی های فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، معیشتی شامل استفاده از مصالح بوم آورد، سلسله مراتب فضایی، تفکیک درست فضاها، ساخت خانه ها در بالا یا کنار یکدیگر و توجه به نکات اقلیمی از جمله جهت گیری صحیح، به کارگیری کرسی چینی، ابعادمناسب بازشوها و... مهم ترین عوامل در شکل گیری کالبد و سازمان فضایی خانه در پاوه است.
تدوین الگوی یکپارچه سبک زندگی نشاط محور با اتکا به نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی فرهنگ سال ۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)
97 - 121
حوزههای تخصصی:
این پژوهش باهدف تدوین الگوی یکپارچه سبک زندگی نشاط محور انجام شده است. نشاط همواره یکی از ضروری ترین نیازهای فطری بشر بوده است و نقش تسریع کننده ای در فرایند توسعه جامعه داشته است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده بنی اد انجام گرفته است. به همین منظور مطالعات صورت گرفته درزمینه نشاط و شادکامی در بازه زمانی سال 1391 تا 1400 موردبررسی قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها در س ه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام گرفت و بر اساس آن، مدل کیفی پژوهش طراحی شد. نتایج پ ژوهش پیش رو، نشان دهنده استخراج 49 کد یا مفهوم اولیه از مصاحبه ها و 19 مفهوم و 9 بعد است. عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، روان شناختی، جمعیت شناختی و دینداری از عوامل تأثیرگذار بر سبک زندگی نشاط محور هستند. یافته های پژوهش نشان داد مؤلفه های عوامل اجتماعی و اقتصادی تأثیر مستقیم بر سبک زندگی نشاط محور دارند. دینداری و عوامل فرهنگی از عوامل مداخله گر بر سبک زندگی نشاط محور است. شرایط جمعیت شناختی و ویژگی های روانی از عوامل زمینه ای مؤثر بر سبک زندگی نشاط محور هستند؛ همچنین افزایش سرمایه های اجتماعی، بهبود وضعیت روان شناختی و توسعه انسانی از پیامدهای سبک زندگی نشاط محور است.