آنی میرزاخانیان

مسئله محوری پژوهش حاضر این است که بازیگران موثر در آینده ارتباطاتِ سلامت در ایران کدام اند و مناقشات موجود حول چه موضوعات و دغدغه هایی سازمان یافته است؟ برای تحلیل این مسئله از رویکرد نظری روشی مَکتُر استفاده شده است که مشخصاً برای تبیین راهبردها و جهت گیری های بازیگران، نحوه مواجهه آن ها با برنامه ها، توازن قدرت بین آن ها، و واگرایی ها و همگرایی های بین آن ها طراحی شده است. در مرحله نخست بازیگران مؤثر شناسایی شدند که شامل یازده نهاد و فرد بودند؛ سپس با آن ها مصاحبه عمیق فردی به عمل آمد و نیز در پاره ای موارد اقدام به انجام بحث های گروهی متمرکز شد. در نهایت داده های گردآوری شده با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا تحلیل شدند. یافته های تحقیق نشان می دهند که مهم ترین بازیگران استراتژیک در حوزه آینده ارتباطاتِ سلامت که می توان بر روی آنها برنامه ریزی کرد عبارتند از محققان آینده پژوهی، استارتاپ های سلامت و رسانه ها. از منظر رقابت بین بازیگران ارتباطاتِ سلامت، مهندسین آی.تی، رسانه ها، محققان آینده پژوهی و استارتاپ های سلامت به ترتیب قوی ترین بازیگران هستند. از بُعد نسبت بازیگران با اهداف، در بین اهداف مطرح شده تبیین و ارزیابی پزشکیِ از راه دور و تبیین و ارزیابی سلامتِ همراه از اولویت بیشتری برخوردارند. همچنین از نظر بازیگران، تبیین و ارزیابی و تدوین معیارهای اجتماعی در اولویت آخر قرار دارد. از جنبه همگرایی در بین بازیگران، قوی ترین همگرایی در زمینه آینده ارتباطاتِ سلامت بین وزارت بهداشت، دستیاران حوزه پزشکی و محققان آینده پژوهی است و از بُعد واگرایی نیز بین دو هدف تبیین و ارزیابی سلامتِ همراه و تبیین و ارزیابی پزشکی از راه دور بیشترین فاصله وجود دارد، بدین معنی که این دو هدف در حوزه آینده ارتباطاتِ سلامت نسبت به هم فاقد همسویی هستند.

در عصر حاضر تغییر و تحولات در نظام اجتماعی ناشی از اینترنت، انکارناپذیر است. شبکه های اجتماعی بخش مهمی از فعالیت های آموزشی، پژوهشی و فراغتی دانشجویان را به خود اختصاص می دهد. با توجه به افزایش روزافزون دانش آموختگان و نقش آنان در تولید علم، شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از بسترهای حضور حداکثری جوانان و دانشجویان، می تواند نقش موثری در جذب و هدایت افراد به شرکت در دوره های آموزشی فنی وحرفه ای و کسب مهارت های لازم داشته باشد .مقوله آموزش به ویژه آموزش فنی و حرفه ای، نیز از این قاعده مستثنی نبوده و اهمیت رسیدگی به تاثیر عوامل فرهنگی بر آن بسیار اهمیت دارد و زمینه رشد آن در آینده و عقب نماندن از تکنولوژی را به همراه خواهد داشت. در این مطالعه از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان مراجعه کننده به مراکز آموزش فنی و حرفه ای شهر تهران هستند که تعداد آن ها (مراکز فنی و حرفه ای دولتی و غیردولتی) قریب 2000 نفر در بهار 1401 بوده اند و حجم نمونه محاسبه شده مطابق با جدول مورگان تعداد 384 نفر از دانشجویان بودند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه نیز، پرسشنامه الکترونیکی محقق ساخته بود. خلاصه نتیجه بررسی و آزمون فرضیات ده گانه پژوهش چنین بود که هر چه اعتماد دانشجویان به شبکه های اجتماعی بالاتر می رود گرایش آنها به شرکت در دوره های آموزش فنی و حرفه ای نیز افزایش می یابد اگرچه نمی توان تأثیر دیگر عوامل در این خصوص را نادیده گرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر نقش اطلاع رسانی سایبری بر آموزش امدادرسانی در شهروندان مطالعه موردی (ستاد بحران شهرداری قیامدشت) بود. بدین منظور با بهره گیری از روش توصیفی پیمایشی، اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته نقاط ضعف و قوت امداد و نجات و محقق ساخته عوامل تاثیر گذار بر بالا بردن سطح آگاهی شهروندان در مقابله و پیگیری از حوادث غیر مترقبه در فضای سایبر جم آوری شد. جامعه آماری شامل کلیه جامعه آماری تحقیق حاضر عبارت است از کلّیه مدیران و کارشناسان شهرداری و ستاد بحران که طبق برآوردی که از ستاد بحران انجام شده نزدیک به 70 نفر بود. به دلیل اینکه در جدول مورگان نمونه ها زیر60 نفر به دست آمد، در نتیجه نمونه به صورت تمام شمار در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. در سطح توصیفی با استفاده از مشخصه های آمار توصیفی و در سطح استنباطی از آزمون آزمون مناسب آماری t-test، آزمون فریدمن و نیز تحلیل واریانس و رگرسیون و swot استفاده شد. یافته ها نشان دادند که بین بین خصوصیات رسانه ای، موقعیت های مواجهه، دسترسی و بالا بردن سطح آگاهی شهروندان در مقابله و پیگیری از حوادث غیر مترقبه در فضای سایبر رابطه وجود دارد همچنین در خصوص نقاط قوت گروه امداد و نجات عبارت اند از: «کمّیت امکانات سایبری، اعتبارات جهت ارتقا امکانات سایبری، کمّیت امکانات و تجهیزات در فضای سایبری و ... و نقاط ضعف عبارت اند از: «کیفیت آموزش سایبری، وجود آموزش دهندگان با تجربه جهت استفاده از فضای سایبری و .... می باشد.

یک سال پس از خروج آمریکا از توافقنامه برجام، شورای عالی امنیت ملی ایران با صدور بیانیه ای اعلام کرد اجرای برخی اقدامات در چارچوب این تهعدنامه را متوقف می کند. سایت های خبری گوناگون که به پوشش اخبار مربوط به ایران می پردازند، در راستای مواضع و بر اساس گفتمان خود، اخبار کاهش تعهدات برجامی ایران را پوشش دادند که هدف این پژوهش تحلیل گفتمان سایت خبری بی بی سی فارسی در  پوشش اخبار  «کاهش تعهدات برجامی ایران» است. تحلیل گفتمان با بهره از رویکرد گفتمان کاوی ون دایک ، روشی است که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است . شروع بازه زمانی پژوهش، از روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ و پایان بازه زمانی مورد مطالعه 20 آبان ماه 1398 است. متون موردمطالعه 9 خبر از از بین 122 خبر منتشر شده در بی بی سی فارسی، دربازه زمانی مورد مطالعه است و به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد گفتمان ایران هراسی، گفتمان غالب در متون خبری بی بی سی فارسی است . دستیابی ایران به سلاح هسته ای هدف ایران از فعالیت های هسته ای معرفی می شود و نگرانی اروپا و سایر طرف های برجام از نقض برجام توسط ایران مورد تاکید قرار می گیرد. بی بی سی در عین حالی که به مقصر بودن آمریکا معترف است اما این تقصیر را برجسته نمی کند و تلاش می کند ایران را نقض کننده اصلی برجام معرفی کند. آنچه مشهود است گفتمان امپریالیسم جهانی بر بی بی سی فارسی مسلط است و آمریکا به عنوان یک ابرقدرت که کشورهای دیگر در برابر او دست بسته و ناچار هستند، پذیرفته شده است.

خروج یک جانبه آمریکا از برجام و به دنبال آن کاهش تعهدات برجامی ایران پس از یک سال، موضوعی بود که مورد توجه رسانه های مختلف برون مرزی قرار گرفت. هر یک از این رسانه ها بر اساس گفتمان و سیاست های خبری خود به پوشش اخبار مربوط به این رویداد پرداخته اند. هدف این مقاله شناخت گفتمان دو سایت خبری بی بی سی فارسی و العربیه فارسی در پوشش این اخبار است. روش پژوهش این مقاله، تحلیل گفتمان با رویکرد ون دایک و جامعه آماری آن تمام خبرهایی است که در سایت های مذکور و در بازه زمانی ۱۸ اردیبهشت تا 20 آبان 1398 (8 می تا 11 نوامبر 2019) به پوشش اخبار مربوط به کاهش تعهدات برجامی ایران پرداخته است. در این بازه، از بین 141 خبر منتشر شده در العربیه فارسی 8 خبر و از بین 122 خبر منتشر شده در بی بی سی فارسی 7 خبر، با روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس قاعده اشباع انتخاب شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد بی بی سی فارسی همسو با گفتمان امپریالیسم، خروج آمریکا از برجام را تصمیم شخصی ترامپ و ایران را عامل اصلی نقض کننده برجام بازنمایی می کند. العربیه فارسی نیز همسو با رسانه های غربی، ایران را عامل ناامنی در منطقه و تهدیدی برای جامعه جهانی معرفی کرده و گفتمان ایران هراسی را رواج می دهد.<br /> 

برجام، توافقنامه ای بین ایران، آمریکا و کشورهای اروپایی برای حل و فصل مناقشات هسته ای ایران بود. اما با خروج ترامپ از برجام، این توافقنامه به اهداف خود دست نیافت. ایران، یکسال پس از خروج آمریکا نیز به تعهدات خود عمل کرد ولی پس از یکسال به تدریج اجرای تعهدات خود را کاهش داد. رسانه های گوناگون بر مبنای گفتمان خود، نسبت به پوشش اخبار کاهش تعهدات برجامی ایران، اقدام کردند. العربیه فارسی و خبرگزاری صداوسیما، دو رسانه مهم منطقه هستند که هرکدام از زاویه نگاهی متفاوت و بر اساس گفتمان های خود، این اخبار را برای مخاطبان فارسی زبان خود پوشش دادند و ما در این پژوهش به مطالعه، بررسی و تحلیل گفتمان این دو رسانه پرداخته ایم. روش پژوهش این مقاله، تحلیل گفتمان بر مبنای رویکرد گفتمان کاوی ون دایک است. بازه زمانی مورد مطالعه در این پژوهش، از روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ تا 20 آبان ماه 1398 است. متون موردمطالعه 8 خبر از مجموع 141 خبر العربیه فارسی و 7 خبر از بین 329 خبر خبرگزاری صداوسیما است که در بازه زمانی مذکور به پوشش اخبار کاهش تعهدات برجامی ایران پراخته اند، نمونه ها، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. یافته های مقاله نشان می دهد در العربیه فارسی، ایران عامل ناامنی منطقه خاورمیانه و تهدیدی برای جامعه جهانی معرفی می شود گفتمان ایران هراسی ترویج می شود. در مقابل خبرگزاری صداوسیما برگفتمان مقاومت، اقتدار و ضداستکباری تاکید دارد و معتقد است ایران به منظور حفظ منافع ملی اقدام به کاهش تعهدات برجامی خود کرده است.

هدف تحقیق حاضر، مطالعه رابطه بین استفاده از رسانه های اجتماعی و هویت قومی طلاب کُرد و تُرک حوزه های علمیه شهر قم بوده است. پژوهش پیش رو با محوریت دو رکن اصلی، یعنی «رسانه های اجتماعی » و «هویت های قومی» و همچنین ارتباط این دو رکن در جامعه موضوع پژوهش، سامان یافته است. پرسش آغازین در این موضوع آن است که رسانه های اجتماعی مبتنی بر اینترنت چه جایگاهی در شکل دهی، تکوین، توسعه و تحول مؤلفه های هویت قومی دارند. روش تحقیق کمّی بوده و برای گردآوری داده ها از پرسش نامه برخط استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از رسانه های اجتماعی با هویت قومی طلاب کُرد و تُرک همبستگی مثبت دارد. بر اساس این یافته ها، عامل اصلی در اثرگذار بودن رسانه های اجتماعی بر هویت قومی، متغیرهای واسط یا عوامل اجتماعی و محیطی است. در صورتی که طلاب ادراک بالایی از برجستگی های قومی فرهنگی، انگیزه های قومی سیاسی، ظرفیت اقدام قومی سیاسی، و فرصت ها و هزینه های قومی داشته باشند، رسانه های اجتماعی می توانند به مثابه یک ابزار، هویت قومی آنها را تحت تأثیر قرار دهند و تقویت کنند؛ اما در صورتی که آنها در برابر مباحث اجتماعی و سیاسی یاد شده خنثی باشند، استفاده بیشتر از رسانه های اجتماعی، تأثیری بر هویت قومی آنها ندارد؛ چرا که در چنین شرایطی، کاربران در برابر محتواهای قومی قرار نخواهند گرفت و لذا هویت قومی آنها نیز دچار نوسان نخواهد شد.