جامعه شناسی

نمایش ۶٬۵۲۱ تا ۶٬۵۴۰ مورد از کل ۱۷٬۶۸۳ مورد.

۶۵۲۱.

سرمایه اجتماعی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در میان اقوام، اقشار و پیروان مذاهب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ایرج دوستی علی فلاحی

منبع: انتظام اجتماعی سال هفتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 115 - 142

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی قشر اجتماعی اعتماد اقوام ایرانی نیروی انتظامی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۳۸۰

زمینه و هدف: آگاهی از وضعیت سرمایه اجتماعی ناجا از دیدگاه قشرهای مختلف جامعه یکی از الزامات طراحی سند چشم انداز است، این پژوهش با هدف اصلی بررسی سرمایه اجتماعی ناجا از دیدگاه اقوام، اقشار و پیروان مذاهب در شهر تهران انجام شده است. روش شناسی: نوع پژوهش توصیفی پیمایشی، از نظر هدف کاربردی، از نظر زمانی مقطعی و پهنان گر بوده است. داده های پژوهش توسط پرسش نامه جمع آوری شده، اعتبار صوری توسط اساتید مجرب و میزان پایایی، توسط آزمون آلفاء کرونباخ به میزان (889/0) تأیید شده است. جامعه آماری تمامی شهروندان 18 سال به بالا شهر تهران و نمونه آماری با حجم تعداد 1536 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم به دست آمده است. سرمایه اجتماعی بر اساس 4 بعد (اعتماد، بهره مندی از خدمات، ارتباط و همکاری و همیاری) سنجش شده است. یافته ها: بُعد اعتماد به ناجا در حد بالاتر از متوسط و ابعاد بهره مندی، ارتباط و همکاری کمتر از حد متوسط به دست آمده است. سرمایه اجتماعی ناجا در میان اقوام، اقشار و پیروان مذاهب تفاوت معناداری ندارد، ولی سرمایه اجتماعی ناجا تحت تأثیر معنادار متغیرهای تأهل و وضعیت اشتغال است. نتیجه گیری: ناجا در تمامی ابعاد سرمایه اجتماعی بدون هیچ گونه تفاوتی درمیان قشرهای اجتماعی به انجام وظایف می پردازد. سرمایه اجتماعی مجردین از متأهلین کمتر بوده است، ناجا باید سعی کند با اصلاح فرآیندها و رفتار اجتماعی خود ارتباط، اعتماد و همکاری درستی برای بهرمندی افراد مجرد از خدمات پلیسی را فراهم کند. سرمایه اجتماعی شاغلین دولتی از غیر دولتی بیشتر است، به این معناست که ناجا با سازمان ها و نهادهای دولتی و رسمی ارتباط بیشتری دارد.

۶۵۲۲.

بررسی تأثیر هنجارهای زیست محیطی بر بازیافت پسماندهای خانگی: مورد مطالعه منطقه هفت تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بنفشه آقایی ابیانه صادق صالحی عبدالحسین کلانتری

منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 215 - 236

کلیدواژه‌ها: بازیافت بازیافت پسماند خانگی تهران زباله های خانگی هنجارهای زیست محیطی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۷

مشکلات زیست محیطی به طور عام و مشکلات ناشی از پسماند به طور خاص، از معضلات جوامع کنونی به شمار می روند. حل این مشکلات نیازمند مشارکت شهروندان است. به علاوه، در این زمینه عوامل اجتماعی- روانشناختی گوناگونی بر رفتار شهروندان تأثیر دارند که یکی از آنها هنجارهای زیست محیطی است. هدف مقالیه پیش رو سنجش و بررسی هنجارهای زیست محیطی و ارتباط آن با بازیافت پسماند خانگی در منطقیه هفت تهران است. برای تبیین این موضوع، از نظریه ها و تعاریف هنجاری استفاده شده است. روش تحقیق پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. 400 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تکمیل و پاسخ ها با نرم افزار SPSS تحلیل شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داده که شهروندان، هنجارهای زیست محیطی نسبتاً بالایی دارند (میانگین 37/3 از پنج)؛ شهروندان تهرانی، بازیافت پسماند خانگی خود را در سطح بالایی انجام داده اند (میانگین 09/3 از پنج) و نهایتاً، نتایج تحقیق نشان داده که بین دو متغیر رابطیه مثبت متوسطی وجود داشته است. به گونه ای که 11% از بازیافت پسماند به وسیلیه هنجارهای زیست محیطی تبیین می شود. بررسی دقیق تر موضوع نشان داده است که رابطیه بین دو متغیر تعاملی است و با افزایش هر یک، دیگری نیز افزایش می یابد.

۶۵۲۳.

تفاوت سازمان های رسانه ای با سازمان های صنعتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن خجسته باقرزاده

منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: مدیریت رسانه سازمان های صنعتی سازمان های رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۵۸ تعداد دانلود : ۹۸۲

مدیریت رسانه یکی از حوزه های پژوهشی جدید در جهان به شمار می رود. در کشور ما نیز این رشته دانشگاهی وارد شده است اما به دلیل تازگی و جوانی هنوز آن گونه که باید و شاید، ابعاد مختلف آن مورد بررسی و واکاوی قرار نگرفته است. متأسفانه این رشته علمی به شدت تحت تآثیر اصول مدیریت سازمان های صنعتی است در حالی که تفاوت ذاتی و ماهوی بسیاری بین این دو نوع سازمان وجود دارد، لذا یکی از نخستین اقدامات نظری و کاربردی، شناخت ماهیت سازمان های رسانه ای و تفاوت آن با سازمان های صنعتی است تا مدیران و محققان فارغ از تشابه لفظ سازمان که البته خود موجب شباهت هایی در میان آن دو می شود به تمایزات و تفاوت های آن دو که یکی واژه صنعتی است و دیگری رسانه ای، نیز توجه کافی بشود تا ادبیات مدیریت سازمان های رسانه ای درجهت واقعیت آن ها حرکت کند و دستاوردهای مفیدی برای اداره هرچه بهتر این سازمان ها برجا بگذارد. از این رو، این مقاله کوششی است درجهت توصیف ویژگی های سازمان های رسانه ای و تفاوت آن با سازمان های صنعتی. این تفاوت و تعیین خطوط تمایز یکی از مقدمات ضروری برای درک بهتر چیستی رشته جدید و جوان مدیریت رسانه است و هم به روشنی ضرورت و اهمیت توجه به این رشته را نمایان می سازد.

۶۵۲۴.

مواجهه سیاست گذاری فرهنگی با صنعت و گذار از آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود کوثری حسین سرافراز

منبع: راهبرد فرهنگ سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۰

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۴۵ تعداد دانلود : ۵۹۲

۶۵۲۵.

ارزیابی جامعه شناختی عدالت سازمانی و رابطه آن با فرهنگ سازمانی در سازمان های آموزشی (نمونه مورد مطالعه: کارکنان اداره های آموزش و پرورش مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهناز بزمی فریدون وحیدا محمداسماعیل انصاری منصور حقیقتیان

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سازمانی عدالت سازمانی سازمان های آموزشی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۰۶ تعداد دانلود : ۷۹۶

پژوهش حاضر به بررسی یکی از مهم ترین موضوعات مطرح در سازمان ها با عنوان عدالت سازمانی و تأثیر آن بر فرهنگ سازمان می پردازد. پژوهش با هدف تبیین رابطه میان عدالت سازمانی با فرهنگ سازمان در سازمان های آموزشی( کارکنان نواحی هفت گانه آموزش و پرورش مشهد) اجرا شده است. ازمیان حجم کل جامعه آماری تعداد 285 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای با تخصیص متناسب انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون و پرسشنامه عدالت سازمانی مورمن و نیهوف بوده است .نتایج حاصل از تحلیل معادلات ساختاری، حاکی از برازش مدل تأثیرعدالت سازمانی بر فرهنگ سازمان و معنی داری مدل با توجه به شاخص های برازش بود. تأثیر عدالت سازمانی بر فرهنگ سازمانی با ضریب تأثیر 46/0 معنی دار شد. همچنین، بیشترین تأثیر عدالت سازمانی بر مؤلفه سازگاری با ضریب تأثیر غیر مستقیم 38/0 است. یافته ها نشان دادند که قوی ترین بار عاملی فرهنگ سازمانی در آموزش و پرورش در بعد سازگاری با بار عاملی 82/0 و در عدالت سازمانی در بعد ادراک عدالت مراوده ای با بار عاملی 85/0است و کمترین بار عاملی فرهنگ سازمانی مؤلفه درگیر شدن در کار با بار عاملی66/0 است. در نهایت، خروجی لیزرل با مقادیر 14 /17=t و 22/0=R و 46/0=R رابطه میان متغیرهای مکنون عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی را تبیین کرد. بنابراین، میان ادراک کارکنان از عدالت در سازمان و فرهنگ سازمان رابطه وجود دارد و هر چه ادراک عدالت در سازمان افزایش یابد، نمرات مؤلفه های فرهنگ سازمانی افزایش می دهد.

۶۵۲۶.

از ساخت اجتماعی معرفت تا ساخت جمعی واقعیت: لاتور در مقابل بلور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رحمان شریف زاده غلامحسین مقدم حیدری

منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۱ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۸۳

کلیدواژه‌ها: اجتماعی ساخت رخداد کنشگر تاریخ مندی برنو لاتور دیوید بلور

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی معرفت

تعداد بازدید : ۱۵۶۴ تعداد دانلود : ۱۰۶۹

دیوید بلور و برنو لاتور هر دو ساخت گرای اجتماعی هستند ولی آنها براساس معنایی که از «اجتماعی» و «ساخت» می کنند و همچنین، تفاوت در امری که قرار است به لحاظ «اجتماعی» ساخته شود؛ رویکردشان در مقابل هم قرار می گیرد. برای بلور «اجتماعی» به معنای باورها و مفاهیم نهادینه شده در جامعه علمی است و «ساخت» به معنای «علت چیزی بودن» یا «به وجود آوردن چیزی» است، اما برای لاتور «اجتماعی» اختصاص به جامعه انسانی ندارد و برای او به معنای کالتیو (اجتماع) ی از کنشگران انسانی و غیرانسانی است و «ساخت» به معنای تغییر و تبدیل است. همچنین، بلور «معرفت علمی» را ساختی اجتماعی و لاتور ساخت معرفت علمی را مبتنی و متأخر بر ساخت «فکت های علمی» می داند.

۶۵۲۷.

بررسی تاثیر فرهنگ اسلامی بر امنیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد نادری

منبع: دانش انتظامی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۶۹)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ امنیت فرهنگ اسلامی امنیت اجتماعی ابعاد کلان فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۲۶ تعداد دانلود : ۵۳۳

زمینه و هدف: دین، فرهنگ و امنیت اجتماعی از مفاهیمی هستند که همواره بین آنها نوعی ارتباط وجود دارد. دین به عنوان ریشه و بنیان فرهنگ در جوامع اسلامی مطرح است. از سوی دیگر امنیت اجتماعی نیز با فرهنگ حاکم در جامعه ارتباط دارد؛ بر این اساس فرهنگ اسلامی به دلیل تکیه بر تعالیم وحیانی، توان تأثیرگذاری فزاینده ای بر امنیت اجتماعی دارد. در این نوشتار با تبیین نقش اساسی و بنیادی دین در فرهنگ، اثربخشی فرهنگ اسلامی در امنیت اجتماعی مورد توجه و مداقه قرار می گیرد. از این رو هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه و تأثیر فرهنگ اسلامی و ابعاد آن بر امنیت اجتماعی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر داده ها، کمّی؛ و از نظر ماهیت و نوع مطالعه پیمایشی مقطعی است.جامعة آماری مورد پژوهش حاضر را استادان هئیت علمی دانشگاه علوم انتظامی تشکیل می دهند که مشغول تدریس در دانشکده ها و مراکز آموزشی این دانشگاه هستند. یافته ها و نتایج: فرضیة اصلی به صورت وجود رابطة معنی داری بین فرهنگ اسلامی و امنیت اجتماعی تعریف شد. با استفاده از نظر استادان یک سری شاخص برای ابعاد کلان فرهنگی، از تعالیم وحیانی احصا شد و روایی آن مورد تأیید قرار گرفت. براساس پیمایش انجام شده، بین فرهنگ اسلامی مبتنی بر وحی و ابعاد کلان فرهنگی و امنیت اجتماعی همبستگی معناداری وجود دارد.

۶۵۲۸.

رنج کنش ساز و ریشه های انقلابی آن در اندیشه سیاسی مارکس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا خشک جان محمدرضا تاجیک

منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۳۴ تعداد دانلود : ۱۴۳۵

این مقاله به دنبال بررسی دیدگاه کارل مارکس، به عنوان جامعه شناس و فیلسوف سیاسی در ارتباط با برساخت عینی شرایط وقوع انقلاب با توجه به مفهوم کلیدی رنج انسانی است. مارکس در بررسی شرایط و زمینه های وقوع انقلاب، بر مفهوم رنج (که آن را در قالب الیناسیون و شرایط عینی و ذهنی منتهی به وقوع آن تعریف می کند) تمرکز کرده و از وجه پارادوکسیکال رنج سخن می گوید که مبتنی بر توأمانی وجوه مثبت و منفی رنج اجتماعی پرولتاریا است. از دید او، پیش شرط تحقق پراکسیس و کنش انقلابی، وابسته به وجود عینی و ذهنی رنجی اجتماعی است که با تحقق آگاهی (عینی و ذهنی) پرولتاریا نسبت به آن و خروج از وضعیت الیناسیون، می تواند او را از ابژه منفعل به سوژه فعال امر اجتماعی در جهت برساخت کنش انقلابی تبدیل کند. در این راستا او به عنوان فیلسوف سیاسی و جامعه شناس از نقش دین (که به زعم او برساخت عامدانه طبقه سرمایه دار برای آگاهی بخشی کاذب و خنثی کردن اثر رنج اجتماعی موجود است) غافل نیست و آن را به مثابه مانعی در جهت به اوج رسیدن رنج اجتماعی پرولتاریا و تبدیل آن به محرکه عینی لازم برای انقلاب نکوهش می کند. بنابراین مارکس با اذعان به وجه ایجابی رنج (علی رغم تعینات سلبی اجتماعی آن)، آن را در فرایند برساخت کنش سیاسی پرولتاریا (انقلاب) به مثابه یک نیروی حیاتی، پیش برنده و حتی ضروری در پروسه دیالکتیک تحول اجتماعی و سیاسی مورد توجه قرار می دهد.

۶۵۲۹.

دین عامه، ناکامی های عینی و استراتژی زنانه امیدواری: مطالعه تجربه دعانویسی در شهر سنندج.کمال خالق پناه،فاطمه میرزاوندیان،اخترجلوند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کمال خالق پناه فاطمه میرزاوندیان اختر جلوند

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: نظریه زمینه ای دعانویسی برساخت گرایی دین عامه امیدهای کوچک

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۷۲ تعداد دانلود : ۱۳۴۸

زندگی روزمره گستره وسیعی از باورها و کردارهای دینی و شبه دینی را دربرمی گیرد. به لحاظ نظری مفهوم دین عامه امکان بحث از ویژگی های فرهنگی و اجتماعی و مردمی بودن کردارهای دینی را در زندگی روزمره فراهم می کند. دین عامه جایگاهی مغفول در مطالعات دینی داشته است، مفهومی که در درون، بیرون و حاشیه های دین رسمی قرار دارد. این مقاله پس از بحثی نظری درباره مفهوم دین عامه، سعی در بررسی کردار دینی دعانویسی و تجربه آن در میان زنان شهر سنندج را دارد. ایده نظری مقاله حاضر این است که دین عامه و استقبال نسبت به آن پاسخی به ناکامی های عینی افراد در زندگی روزمره است. مقاله با اتخاذ رویکردی برساخت گرایانه، تجربه افراد از کردار دعانویسی را در چارچوب روش شناسی زمینه ای بررسی می کند. نتیجه آن که روایت افراد از تجربه دعانویسی نامنسجم و انعطاف پذیر و عاطفی است. این تجربه احساسی از کردار دینی دعانویسی در پیوند با ناامنی های عینی در زندگی روزمره شکل می گیرد. بنابراین کردار دینی دعانویسی خلاء میان انتظارات ذهنی و امکانات عینی را پر می کند. واژه های کلیدی: دین عامه، نظریه زمینه ای، برساخت گرایی، دعانویسی، امیدهای کوچک.

۶۵۳۰.

بررسی نقش عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر در نگرش منفی به ازدواج (مطالعه موردی شهروندان شهرستان کاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن نیازی محسن شاطریان الهام شفایی مقدم

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: خانواده سن ازدواج باورهای دینی نگرش به ازدواج افزایش توقعات

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۵۲ تعداد دانلود : ۳۵۶۲

نگرش به ازدواج یکی از مکانیسم های کلیدی برای پیش بینی رفتار واقعی در ازدواج بوده و متأثر از عوامل متعدد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی عوامل مختلفی که بر نوع نگرش جوانان به ازدواج تأثیر گذارده و موجبات افزایش سن ازدواج را فراهم می سازد، صورت گرفته است. به دلیل خصلت چندبعدی پدیده های اجتماعی و انسانی و تکثر نظریه های متعدد در خصوص زوایای گوناگون ازدواج، در این تحقیق سعی شده است با تلفیق نظریه های نوسازی، مبادله و نظریه اقتصادی به شناخت و تبیین بهتری از نگرش منفی به ازدواج و دلایل افزایش سن ازدواج دست یابیم. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از تکنیک پرسشنامه توأم با مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل جمعیت فعال (65-15 سال) شهرستان کاشان در سال 1391 است. با بهره گیری از فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد 620 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش تصادفی افراد مورد مطالعه انتخاب گردیده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد بین متغیرهای خانواده، وضعیت اقتصادی، افزایش توقعات، بیکاری، سنگینی مخارج ازدواج، انحرافات اجتماعی و اخلاقی، کارکرد نامناسب رسانه ها، ترس از آینده و تضعیف باورهای دینی با متغیر نگرش منفی به ازدواج رابطه معنادار وجود دارد. همچنین، مقدار آماره F محاسبه شده در رگرسیون تک متغیره نیز نشان می دهد هر یک از عوامل فوق در پیش بینی نگرش منفی به ازدواج مؤثر می باشد. به گونه ای که عوامل تضعیف باورهای دینی (15.57=F) قوی ترین پیش بینی کننده و بعد از آن عوامل سنگینی مخارج ازدواج (10.49=F)، و افزایش توقعات (7.34=F) قرار دارند.

۶۵۳۱.

رابطة اعتماد اجتماعی با سلامت اجتماعی در بین زنان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علیرضا افشانی حمیده شیری محمدآباد

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: زنان اعتماد اجتماعی اعتماد نهادی اعتماد تعمیم یافته سلامت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۱۴ تعداد دانلود : ۸۱۳

امروزه سلامت اجتماعی زنان به موضوعی مهم و حساس تبدیل شده است. سلامت اجتماعی، بازتاب شرایط جامعه است و از عوامل اجتماعی متعددی ریشه می گیرد. همچنین، در عصر حاضر اعتماد، به موضوعی حیاتی برای جوامع انسانی تبدیل شده است. از این رو، پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی رابطه اعتماد اجتماعی با سلامت اجتماعی زنان شهر یزد بپردازد. در این پژوهش، به روش پیمایش و با نمونه گیری خوشه ای متناسب (PPS)، 288 زن انتخاب شدند. یافته ها بیانگر آن است که ارتباط معنادار و مستقیمی بین اعتماد اجتماعی و سلامت اجتماعی وجود دارد و ابعاد مختلف اعتماد اجتماعی، 23 درصد واریانس سلامت اجتماعی را تبیین می کنند. براساس ضرایب بتای استانداردشده، متغیرهای قابلیت اعتماد به محیط (22/0β=)، اعتماد بین شخصی (21/0β=)، اعتماد تعمیم یافته (18/0β=) و اعتماد نهادی (12/0β=)، به ترتیب بیشترین سهم را در تبیین سلامت اجتماعی دارند؛ علاوه براین، نتایج مدل سازی معادله های ساختاری نشان داد که با افزایش اعتماد اجتماعی، سلامت اجتماعی نیز افزایش می یابد.

۶۵۳۲.

اسطوره جن و پری در ادبیات شفاهی منظوم خراسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمودرضا اکرامی فر

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: اسطوره جنّ رباعی دوبیتی لالایی پری مخلوقات ماورایی ادبیات شفاهی منظوم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی ادبیات

تعداد بازدید : ۳۰۲۴ تعداد دانلود : ۸۲۳

پژوهش در فرهنگ عامه یا تحقیق در فولکلور، حرکت برای شناخت باورها، اعتقادات، آئین ها و اسطوره های گذشتگان است و می تواند در خودشناسی، خودباوری و درنهایت هویت یابی نسل امروز مؤثر باشد. بخش عمده ای از فرهنگ جامعه در ادبیات شفاهی متبلور است و ازاین رو، این گونه ادبیات با نوع معیشت، سطح آرزوها، اقتصاد و اعتقاد مردم همخوانی شگرفی دارد. ادبیات شفاهی پدیدآورندگانی گمنام، ولی ناقلانی آشنا دارد و از نظر محتوایی در برگیرنده آرزوها و انتظارات بر باد رفته یا دور از دسترس، اسطوره ها، اعتقادات و باورهای فردی و جمعی مردم گذشته است که برخی از این اسطوره ها، باورها و اعتقادات به مخلوقات ماورایی از قبیل جن و پری مربوط می شود. وقتی بشر دیروز نتوانست برای دیده ها و شنیده هایش از پدیده های پیرامونش، پاسخی منطقی و متناسب با دانایی و تجربه و انتظاراتش پیدا کند، به تحیر فرو رفت، به خیال پردازی و افسانه سازی روی آورد و با خلق مخلوقاتی ماورایی و اسطوره ای و نسبت دادن بسیاری از امور به آن ها، به پرسش های واقعی خود پاسخی خیالی داد و از نظر روانی خود را قانع کرد. ادبیات شفاهی مردم خراسان که تجلّی گاه این امور است، گاهی به نثر و در قالب قصه و افسانه، نقل روایت، چیستان، ضرب المثل و گاهی به نظم و موزون بوده و در قالب مثنوی، قطعه، غزل، دوبیتی، رباعی، مفردات و ... بیان شده است. نگارنده تلاش دارد در این جستار کوتاه به بررسی جن و پری در ادبیات شفاهی منظوم (لالایی، دوبیتی، رباعی و...) خراسان بپردازد. به بیان دیگر در این مقالة پژوهشی در پی آن هستیم که دریابیم اسطوره جن و پری درکدام بخش از ادبیات شفاهی منظوم خراسان بیشتر بروز و ظهور دارند و بروز و ظهور این مخلوقات در قالب های متعدد چگونه است؟ تحقیق و بررسی، مطالعه و پژوهش در فرهنگ عامه و ادبیات شفاهی، حرکتی است به منظور شناخت نیاکان و بهره گیری از ذهن و زبان آن ها برای زندگی بهتر. برای گردآوری داده های این مقاله 2007 دوبیتی، 675 رباعی، 954 لالایی، 186 چیستان و حدود 30000 ضرب المثل منظوم بررسی شدکه درنهایت باید گفت: این مخلوقات که برای پاسخ به نیاز انسان ها خلق شده اند، در سایر فرهنگ ها مشابه هایی دارند و برخی از آنها با اعتقادات مردم گره خورده و بعضی مواقع آفرینشی مردانه خواه دارند.

۶۵۳۳.

نقش دین داری در تبیین میزان احساس امنیت اجتماعی(مطالعه ای در شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علیرضا افشانی راضیه ذاکری هامانه عباس عسکری ندوشن

منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال نهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) «ویژه نامه یزد»

کلیدواژه‌ها: خانواده احساس امنیت دین داری شهر یزد امنیت جانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۳ تعداد دانلود : ۷۲۶

آدمی از بدو حیات، به تأمین آسایش و امنیت خود و خانواده اش نیازمند بوده است. تأثیرپذیرى امنیت از اقتصاد، مذهب، فرهنگ، صنعت و جمعیت و تأثیرگذارى آن بر همة شاخه هاى توسعه و حیات انسانى، به آن نقش بنیادین می دهد. بزرگ ترین دستاورد ادیان الهی حفظ امنیت روحی و روانی انسان ها درمقابل تنش ها و وسوسه های شیطانی است؛ بنابراین دین داری نقش مهمی در تبیین احساس امنیت اجتماعی در جامعه خواهد داشت. مطالعة حاضر با هدف بررسی رابطة دین داری و میزان احساس امنیت اجتماعی در بین ساکنان شهر یزد انجام گرفته است. با روش پیمایش، 246 نفر از ساکنان شهر یزد با استفاده از شیوة نمونه گیری خوشه ای متناسب انتخاب شدند و با کمک ابزار پرسش نامه تحت مطالعه قرار گرفتند. احساس امنیت اجتماعی در دوازده بعد امنیت جانی، مالی، اقتصادی، شغلی، اخلاقی، فرهنگی، عاطفی، احساسی، فکری، حقوقی، قضایی و نوامیس و دین داری در پنج بعد فکری، اعتقادی، مناسکی، عاطفی و پیامدی سنجیده شده است. نتایج تحقیق هم سو با نظریات فروم، وبر، دورکیم، بوزان، پارسونز و نظریه پردازان مسلمان از همبستگی مثبت و معنادار میزان دین داری و ابعاد آن با میزان احساس امنیت اجتماعی نشان داشت. بنابراین، روحیة مذهبی و اعتقادات دینی نقش مهمی در تبیین احساس امنیت افراد اجتماع خواهد داشت. ازاین رو، استفادة مطلوب از ظرفیت های دینی و روحیة مذهبی افراد موجد شکل گیری امنیت اجتماعی پایدار و درنهایت توسعة همه جانبة اجتماع خواهد شد.

۶۵۳۴.

کارورزی مددکاری اجتماعی: کارکردها و الزامات (مطالعه موردی دانشگاه علامه طباطبائی) . ستار پروین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ستار پروین

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: مددکاری اجتماعی کارورزی دانشگاه علامه طباطبائی ارزیابی دانشجویان استادان سرپرست

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۲۳

مقاله حاضر به بررسی الزامات و کارکردهای (با تأکید بر مسائل و چالش های) مددکاری اجتماعی در دانشگاه علامه طباطبائی می پردازد. جامعه آماری پژوهش، شامل تمام استادان سرپرست کارورزی است. داده های پژوهش با روش کیفی و با استفاده از تکنیک مصاحبه گردآوری شده است. روش نمونه گیری، هدفمند و در دسترس بخشی و حجم نمونه برابر با 20 نفر است. یافته ها نشان می دهد که کارورزی های رشته مددکاری با مسائلی[1] مانند عدم همکاری مؤسسات، سپردن فعالیت های بی ربط با حوزه مددکاری اجتماعی، کاهش تعداد مؤسسات نسبت به گذشته، عدم نظارت مؤثر و مناسب استادان سرپرست، پایین بودن حق الزحمه استادان، سلیقه ای عمل کردن سرپرستان و نداشتن وحدت رویه در ارزیابی دانشجویان، عدم ارتباط مؤثر بین استادان سرپرست و دانشگاه، و کلیشه ای شدن امور مربوط به کارورزی و تقلیل دادن آن به امور اداری، عدم نیل به سمت تخصصی شدن در حوزه های گوناگون مددکاری اجتماعی، وجود فاصله بین مبانی نظری و عملی در کارورزی، بی انگیزگی دانشجویان (به ویژه دانشجویان پسر)، مشکلات رفت وآمد دانشجویان، عدم توانایی دانشجو در برقراری ارتباط حرفه ای و... مواجه است. واژه های کلیدی: دانشگاه علامه طباطبائی، مددکاری اجتماعی، کارورزی، ارزیابی دانشجویان، استادان سرپرست. [1]- لازم به ذکر است که این گونه مسایل در عمده مراکز آموزش عملی مددکاری اجتماعی داخلی و خارجی کم و بیش وجود دارد و به هیچ وجه قابل تعمیم به کلیت آموزش عملی مددکاری اجتماعی در دانشگاه علامه طباطبائی نمی باشد و این موارد صرفاً در برخی از فیلدها مشاهده می شود. با این حال تلاش های بسیاری برای کاهش این گونه مسایل در سالیان گذشته در گروه مددکاری اجتماعی انجام شده است.

۶۵۳۵.

چیستی نسبت دین و سرمایه اجتماعی با نگره فلسفی (مورد کاوی: پایش آیات قرآن در نظام وحیانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین خنیفر سمیه بابائیان مهابادی فائزه طاهری نژاد

منبع: فلسفه دین سال دوازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۲)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی نسبت دین و سرمایه اجتماعی نظام وحیانی نگره فلسفی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۸۲۸ تعداد دانلود : ۴۹۵

سرمایه اجتماعی مؤلفه ای است که در حوزه مدیریت و علوم رفتاری و در نگره فلسفی و وحیانی، به ویژه در کتاب های آسمانی به آن پرداخته شده و در سده اخیر در حوزه تحقیقات مدیریت و فلسفه حیات انسانی به عنوان موضوعی حیاتی مطرح بوده است. در این مقاله که دو جنبه نگاه وحیانی و نگره علمی(مدیریتی) مطمح نظر خواهد بود، سعی کرده ایم با نگاهی میان رشته ای و حرکت در مرزهای دانش به این مفهوم از منظر فلسفی، مدیریتی و دینی بپردازیم؛ از طرفی برخی سرمایه اجتماعی را دارای پایه عقلانیت فلسفی دینی می دانند. روش تحقیق تحلیل محتوا بوده است و با مطالعه تطبیقی و همگنی آیات وحیانی بر مؤلفه های مدل بانک جهانی در موضوع سرمایه اجتماعی به نتایج جالبی از این نگره رسیده ایم که بیانگر تشویق دین مبین اسلام به عضویت در شبکه های غیررسمی است و نسبت قریب دین و سرمایه اجتماعی در فلسفه حیات را نمایان می کند.

۶۵۳۶.

تعیین وضعیّت شاخص روابط خانواده به عنوان یکی از شاخص های سلامت خانواده و تأثیر آن بر کیفیّت عملکرد کارکنان نیروی انتظامی استان یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم مسعودنیا

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: عملکرد شغلی نیروی انتظامی سلامت خانواده روابط خانواده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۹۸ تعداد دانلود : ۵۵۵

تحقیق حاضر با هدف تعیین وضعیّت شاخص روابط خانواده به عنوان یکی از شاخص های نیم رخ سلامت خانواده های نیروی انتظامی استان یزد و رابطة آن ها با کیفیت عملکرد کارکنان انجام شد. پژوهش حاضر در قالب یک طرح پیمایشی و به صورت مقطعی انجام شد. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. ابزار جمع آوری داده ها عبارت بودند از پرسش نامة عملکرد شغلی پاترسون (PJPQ) و شاخص روابط خانواده (IFR). نرخ شیوع نارسایی در شاخص روابط خانواده بالا بود (59%). تفاوت معناداری میان خانواده های دارای مشکل در روابط خانواده و خانواده های فاقد مشکل در روابط خانواده از نظر کیفیت عملکرد کارکنان وجود داشت (05/0 < P). وضعیّت نیم رخ سلامت خانواده های منتخب نیروی انتظامی استان یزد از نظر شاخص روابط خانواده، مطلوب و رضایت بخش نبوده و نرخ شیوع نارسایی در شاخص روابط خانواده نسبتاً بالا بوده است. با توجّه به این که شاخص کیفیّت روابط در خانواده تأثیر بسزایی بر کیفیّت عملکرد شغلی کارکنان نیروی انتظامی استان یزد دارد. بنابراین، اقدامات مداخله ای با هدف ارتقای شاخص های سلامت خانواده ها به منظور بهبود کیفیّت عملکرد شغلی کارکنان ضروری به نظر می رسد.

۶۵۳۷.

مطالعه مقایسه ای عوامل اجتماعی موثر بر بی رمقی شغلی

نویسنده: بیژن زارع سیده نصیبه هاشمی

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره دوم بهار ۱۳۹۴ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: عدالت توزیعی عدالت رویه ای بی رمقی شغلی حمایت همکاران نوع سازمان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل

تعداد بازدید : ۶۴۲ تعداد دانلود : ۴۸۷

کار، یک منبع بسیار مهم برای امرار معاش و احراز موقعیت های اجتماعی است، که در عین حال می تواند به نارضایتی، تحلیل رفتن قوای جسمی و روانی نیز منجر شود، در سالهای اخیر یکی از مهمترین مسائل، در سیستم های اداری که توجه روانشناسان را به خود معطوف کرده است، بی رمقی شغلی است. بنابراین، در تحقیق حاضر عوامل اجتماعی موثر در بی رمقی کارکنان دانشگاه مازندران و آموزش و پرورش شهرستان بابلسر مورد بررسی قرار گرفته است. در تحقیق حاضر در مجموع 248 پرسشنامه در بین کارکنان دانشگاه مازندران و آموزش و پرورش شهرستان بابلسر توزیع گردید. نتایج در مورد کارکنان دانشگاه مازندران نشان داد از بین 5 متغیر مستقل (استقلال شغلی، عدالت توزیعی، عدالت رویه ای، نوع سازمان و حمایت اجتماعی همکاران) تنها 3 متغیر عدالت رویه ای، نوع سازمان و حمایت اجتماعی همکاران بر روی بی رمقی شغلی تأثیر دارند. در مورد کارکنان آموزش و پرورش تنها متغیر عدالت رویه ای بر بی رمقی شغلی تأثیر دارد. همچنین نتایج آزمون تی گروه های مستقل نشان داد هیچ تفاوتی میان زنان و مردان از نظر بی رمقی شغلی وجود نداشت. نتایج تحلیل واریانس یکراهه نشان داد گروههایی که از نظر سطح تحصیلات و سوابق خدمت با یکدیگر متفاوت بودند، در متغیر بی رمقی شغلی هیچ تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند.

۶۵۳۸.

ارزیابی اثربخشی گرافیک محیطی در ارتقای سطح فرهنگی جامعه با رویکرد ترغیب محور مطالعه موردی: ارتقای فرهنگ تفکیک پسماند بین دانش آموزان ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صفیه حاتمی

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سازی ترغیب گرافیک محیطی تفکیک پسماند

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۸ تعداد دانلود : ۶۳۰

فرهنگ هر جامعه نشانه میزان رشد و تعالی معنوی آن جامعه است. بر همین اساس گرافیک محیطی به منزلة شاخه ای جدید از هنرهای کاربردی در کنار کاربردهای متنوعی که دارد، از طریق ایجاد ارتباط تصویری در فضاهای عمومی به ارتقای سطح نگرش افراد می پردازد. اما عوامل زیادی چون همزمانی احتمالی سایر رسانه های جمعی و همچنین مشکلات ارزیابی بازخوردها، موجب عدم اطمینان از میزان خالص اثربخشی این رسانة هنری در میان سایرین شده است. اما به راستی میزان اثربخشی گرافیک محیطی در کمک به ارتقای فرهنگ جامعه یا حل نمونه ای از یک مشکل فرهنگی، از نظر کمی چه مقدار است؟ پژوهش حاضر سعی کرده است از طریق روش های میدانی، ضمن محدود کردن سایر عوامل مؤثر بر رفتار(چون ترغیب، تشویق های کلامی و...) و با ارسال پیام تنها به گروه هدف، میزان تغییر رفتار آن ها را قبل و بعد از اجرای یک کمپین گرافیک محیطی با موضوع تبلیغ فرهنگی از نظرکمی ارزیابی کند. بر همین اساس شیوه نیمه آزمایشی با مطالعه موردی ارتقای فرهنگ تفکیک پسماند در بین دانش آموزان پایة چهارم، پنجم و ششم دبستان، مبنای کار شد. پس از انتخاب تصادفی نمونه آماری با 230 نفر دانش آموز و 14 نفر پرسنل، چند استند محیطی متناسب با موضوع، طراحی، اجرا و در مدرسه نصب شد. برای ارزیابی بازخوردها نیز از دو روش استفاده شد: 1. اندازه گیری حجم پسماندهای ریخته شده در سطل های بازیافت، قبل و بعد از نصب استندها (متغیر مستقل) بر مبنای شیوة سری های زمانی. 2. توزیع پرسش نامه قبل و بعد از نصب استندها (پیش آزمون و پس آزمون) برای ارزیابی میزان اثربخشی طرح بر متغیرهای وابستة آگاهی، ترغیب، بهبود رفتار و تناسب طرح. نتایج پژوهش فوق علاوه بر اثبات اثر ترغیبی گرافیک محیطی در مسائل فرهنگی، نشان داد که حجم پسماندهای تفکیک شده بعد از اجرای این متغیر مستقل، با افزایش بیش از صددرصدی روبه رو بوده است. همچنین تحلیل پرسش نامة دانش آموزان و معلمان، در قالب نمودارهایی به نمایش در آمد که تغییرات معنا داری را در هر یک از متغیرها نشان می دهد.

۶۵۳۹.

نظام «نگرش آینده پژوهی» اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرحیم عیوضی عبدالرحیم پدرام

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: آینده اندیشی آینده پژوهی اسلامی نظام «نگرش آینده پژوهی» اسلامی سازی علم و فناوری

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۱۹۸۶ تعداد دانلود : ۱۲۱۸

آینده پژوهی اسلامی نسخه بدیل آینده پژوهی رایج است که تا کنون در عمل شکل نگرفته است. برای تحقق آینده پژوهی اسلامی باید توجه داشت که آینده پژوهی بر آینده اندیشی استوار است و بستر این دو، نگرش حاکم بر جامعه است. این سه، نظامی را با عنوان نظام «نگرش آینده پژوهی» شکل می دهند که ترسیم گر ابعاد نظری و کاربردی آینده پژوهی است. این مقاله می کوشد به این پرسش پاسخ گوید که زیرساخت کلیدی برای تحقق آینده پژوهی اسلامی چیست. بنابراین افزون بر معرفی نظام «نگرش آینده پژوهی» نشان داده می شود که آینده پژوهی اسلامی در قالب نظام «نگرش آینده پژوهی» اسلامی شکل می گیرد. نظام های رایج و اسلامی به طور کامل مستقل از یکدیگر نیستند و افزون بر وجوه افتراق، دارای وجوه اشتراکی نیز هستند. البته در مبانی و سطوح کلان اشتراکات ناچیز است. ضمن آنکه دین مبین اسلام تنها عامل اصلی و اساسی تفاوت این دو نظام به شمار نمی رود و شرایط و اقتضائات زمانی و مکانی شکل گیری نظام «نگرش آینده پژوهی» اسلامی نیز سبب آشکار شدن تفاوت هایی میان این دو نظام می شود.

۶۵۴۰.

عوامل مؤثر بر رفتار پیشگیری از تولید پسماند خانگی خانوارهای روستایی شهرستان قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پروانه صفری الموتی علی شمس

منبع: روستا و توسعه سال هجدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: زنان روستایی مدیریت پسماند پسماند خانگی رفتار پیشگیری قزوین(شهرستان)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۱ تعداد دانلود : ۵۱۰

تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر رفتار پیشگیری از تولید پسماند خانگی خانوارهای روستایی شهرستان قزوین صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه خانوارهای روستایی شهرستان قزوین بود (31338=N)؛ و حجم نمونه با استفاده از رابطه کوکران برابر با 247 خانوار محاسبه و از طریق روش نمونهگیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شد. «رفتار پیشگیری از تولید پسماند خانگی» از طریق شاخصسازی ترکیبی مرکب از هفده گویه در قالب طیف لیکرت سنجیده شد. همچنین، از روش های آماری ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، تحلیل رگرسیون و آزمون های مقایسه میانگین ناپارامتری کروسکال والیس و من ویتنی برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سن، مسئولیتپذیری زیست محیطی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و منزلت اجتماعی و «رفتار پیشگیری از تولید پسماند خانگی» رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین، تحصیلات، درآمد، تعداد افراد خانوار و دانش با «رفتار پیشگیری از تولید پسماند خانگی» رابطه منفی و معنیدار دارند. تحلیل رگرسیونی گام به گام نیز نشان داد که شش متغیر سن، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، درآمد، مسئولیتپذیری زیستمحیطی و منزلت اجتماعی 57 درصد از واریانس رفتار پیشگیری از تولید پسماند خانگی زنان روستایی را تبیین می کنند.

درخت حوزه‌های تخصصی