مطالب مرتبط با کلیدواژه

اقوام ایرانی


۱.

گوناگونی و انسجام ملی در جامعه ایرانی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی زبان فارسی امنیت اجتماعی انسجام ملی اقوام ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۰ تعداد دانلود : ۸۰۶
سرمایه گذاری و تدوین استراتژی برای ایجاد و ارتقا انسجام در سطح ملی از جمله تلاش های دیرپای دولت های جدید به شمار می رود، به ویژه آنکه کمتر جامعه ای در جهان پساوستفالیایی کاملا همگون و فارغ از تنوع بوده است. گوناگونی و ناهمگونی در جوامع ملی عمدتا شامل ابعاد و انواعی چون دینی، مذهبی، قومی ،زبانی و فرهنگی می شود و در این صورت می توان جامعه ایرانی را جامعه ای ...
۲.

تحلیلی بر وضعیت هویت قومی در جامعه ایران، مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: قومیت هویت قومی قوم اقوام ایرانی ناسیونالیسم قومی نظریه های قومیت سیاستگذاری قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵۴ تعداد دانلود : ۱۸۹۵
ترکیب جمعیت ایران به نحوی است که اطلاق جامعه چند قومی به آن چندان دور از واقعیت نیست. حضور و زندگی قومیت های مختلف چون فارس ها، ترک ها، کردها، لرها، بلوچ ها، ترکمن ها و عرب ها در جوار یکدیگر و در چارچوب جغرافیایی سیاسی واحد بیانگرتنوع قومی ـ فرهنگی جامعه ایران است. به همین جهت عمدتا نطفه بحران هویت در درون آنها وجود داشته است، که در برهه های زمانی خاص جنبه بحران سیاسی یافته اند، نظیر آنچه در آذربایجان، کردستان، ترکمن صحرا و… اتفاق افتاده است. مساله قومیت ها در ایران و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر و با حکومت مرکزی به عنوان یک واقعیت مهم در گذشته، حال و آینده مطرح بوده و خواهد بود. پرسش این نوشتار آنست که آیا سمت و سوی بازسازی هویت قومی در ایران در راستای فرایندهای هویت بخش مدرن است یا اینکه نوعی بازگشت به گذشته های سنتی مفهوم قومیت می باشد؟ در این نوشتار سعی بر آن است تا در سطح کلان ضمن گذری بر مساله قومیت ها در ایران به بررسی وضعیت کنونی و جایگاه قومیت ها در کشور، و تبیین سمت و سوی بازسازی هویت قومی، خصوصا در بین دانشجویان پرداخته شود.
۳.

بررسی تعامل و همبستگی اقوام ایرانی در گفتمان اتحاد ملی

کلیدواژه‌ها: اقوام ایرانی تعامل و همبستگی گفتمان اتحاد ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۲۱
پژوهش حاضر تحت عنوان « بررسی تعامل و همبستگی اقوام ایرانی در گفتمان اتحاد ملی» میباشد که به بررسی و تبیین همبستگی اقوام ایرانی در گفتمان اتحاد ملی می پردازد. چرا که انسجام ملی برای پایدار ماندن اجتماع یک نیاز و ضرورت اساسی است که همواره باید مورد توجه جدی قرار گیرد. هویت ملی در فضای تنوع قومی و مرزبندی های اجتماعی به عنوان یک عامل مؤثر در انسجام ملی قابل توجه است. هدف این نوشتار ارزیابی تعامل و همبستگی اقوام ایرانی به عنوان زمینه ای برای تحقق گفتمان اتحاد ملی است. در این پژوهش با بهره گیری از رویکرد جامعه شناسی تاریخی، وجوهی از گذشته که واجد اهمیت بوده و از طریق منابع کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است، مورد بررسی قرار می گیرد. در این نوشتار نگارنده در پی آن است که تعامل و همبستگی اقوام ایرانی را در گفتمان اتحاد ملی مورد بررسی قرار دهد.
۴.

تأثیر استفاده از رسانه های جمعی و اجتماعی بر هم گرایی بین قومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رسانه جمعی اقوام ایرانی رسانه اجتماعی هم گرایی اقوام روابط حضوری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی قوم شناختی قومیت ها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات میان فرهنگی
تعداد بازدید : ۲۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۳۰
هدف اصلی این پژوهش، بررسی میزان تأثیر استفاده رسانه های جمعی و اجتماعی بر هم گرایی اقوام ایرانی است. روش تحقیق از نوع پیمایشی و حجم نمونه آماری، ۱۲۰۰ نفر بالای ۱۷ سال از اقوام مورد نظر بوده و نمونه گیری نیز براساس ترکیبی از روش های احتمالی طبقه ای و خوشه ای چندمرحله ای انجام شده است. براساس یافته ها، میانگین هم گرایی اقوام بین نمونه موردنظر برابر با ۴۷/۶۲درصد بوده و به ترتیب افراد قوم بلوچ، کرد، لر، فارس، آذری و عرب بیشترین تا کمترین میزان گرایش هم گرایی بین قومی را داشته اند. استفاده از شبکه های ماهواره ای قومی و تلویزیون های خارجی، بیشترین تأثیر منفی را بر هم گرایی اقوام داشته و پس از آن، شبکه های ماهواره ای فارسی زبان در مسیر افزایش واگرایی، نقش ایفا کرده اند. شبکه های سراسری صداوسیما و مطبوعات، نقش ایجابی در هم گرایی اقوام داشته اما نقش اینترنت معنادار نیست. استفاده از رسانه های اجتماعی وب محور بیش از شبکه های اجتماعی بر بستر تلفن همراه هوشمند، باعث افزایش هم گرایی اقوام ایرانی شده است.
۵.

«اقلیت های قومی در ایران» یا «اقوام ایرانی»؟ از نگاهی ژورنالیستی تا دیدگاهی حقوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران اقوام ایرانی اقلیت قومی نظام بین الملل حقوق اقلیت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۰ تعداد دانلود : ۵۲۴
واژه «اقلیت» از اصطلاحات بحث برانگیز در حقوق بین الملل است. هر گروه قومی که از ویژگی های یک اقلیت برخوردار باشد، شایسته اطلاق عنوان اقلیت قومی است و در نتیجه ذیل حمایت های نظام بین الملل حقوق اقلیت ها قرار می گیرد. ایران از دیرباز محل سکونت اقوام مختلف بوده است، اما قابلیت انطباق مفهوم حقوقی بین المللی «گروه های قومی اقلیت و غیرحاکم» بر اقوام ایرانی، در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، موضوعی است که نیاز به بررسی دارد؛ ازاین روی، نوشتار فرارو به پاسخ به این پرسش می پردازد که آیا در ایران گروه یا گروه هایی قومی وجود دارند که بر اساس موازین حقوق بین الملل بتوان آن ها را اقلیت قومی نامید؟ به باور نگارندگان، با توجه به رویه قضایی و دکترین حقوقی بین المللی و با عنایت به ترکیب جمعیتی و ساختار سیاسی-اجتماعی-فرهنگی و شمای قومیتی و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، هیچ یک از گروه های قومی کشور را نمی توان، به مفهوم خاص کلمه، مصداق اقلیت قومی دانست.
۶.

زمینه های تاریخی و اجتماعی مؤثر بر شکاف قومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شکاف فعال اقوام ایرانی نابرابری قومی زمینه های تاریخی و اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۷ تعداد دانلود : ۶۴۵
کشور ایران اقوام بسیار متنوعی را در خود جای داده است. مطابق منابع و شواهد، شکاف قومی در میان بخشی از اقوام ایرانی فعال شده است. فعال شدن شکاف قومی عوامل پرشماری دارد و پیامدهای سیاسی اجتماعی آن نیز پیچیده است. هدف این تحقیق، بررسی زمینه های تاریخی و اجتماعی مؤثر بر شکاف قومی و سازوکار فعال شدن آن در میان پنج قوم ایرانی است. مبانی نظری تحقیق در نظریه استین روکان و نظریه های چندمتغیره قومی ریشه دارد. جامعه آماری شامل اقوام ساکن در ایران است. روش تحقیق تاریخی تطبیقی است. اتکای مطالعه بر منابع اسنادی بوده و بیشتر از داده های ثانوی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که شکاف قومی در فرآیندی تاریخی در میان بعضی اقوام ایرانی فعال شده است. تشکیل دولت متجدد مرکزگرا، ملت سازی ناقص و ایجاد نابرابری قومی در ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، و احساس تبعیض قومی نقشی برجسته در این فعال شدن داشته است. مدیریت توزیع عدالت و کاهش نابرابری در ابعاد مختلف شکاف قومی فعال را ترمیم و آن را به شکاف غیرفعال تبدیل خواهد کرد.
۷.

سرمایه اجتماعی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در میان اقوام، اقشار و پیروان مذاهب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی قشر اجتماعی اعتماد اقوام ایرانی نیروی انتظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۳۰۱
زمینه و هدف: آگاهی از وضعیت سرمایه اجتماعی ناجا از دیدگاه قشرهای مختلف جامعه یکی از الزامات طراحی سند چشم انداز است، این پژوهش با هدف اصلی بررسی سرمایه اجتماعی ناجا از دیدگاه اقوام، اقشار و پیروان مذاهب در شهر تهران انجام شده است.   روش شناسی: نوع پژوهش توصیفی پیمایشی، از نظر هدف کاربردی، از نظر زمانی مقطعی و پهنان گر بوده است. داده های پژوهش توسط پرسش نامه جمع آوری شده، اعتبار صوری توسط اساتید مجرب و میزان پایایی، توسط آزمون آلفاء کرونباخ به میزان (889/0) تأیید شده است. جامعه آماری تمامی شهروندان 18 سال به بالا شهر تهران و نمونه آماری با حجم تعداد 1536 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم به دست آمده است. سرمایه اجتماعی بر اساس 4 بعد (اعتماد، بهره مندی از خدمات، ارتباط و همکاری و همیاری) سنجش شده است. یافته ها: بُعد اعتماد به ناجا در حد بالاتر از متوسط و ابعاد بهره مندی، ارتباط و همکاری کمتر از حد متوسط به دست آمده است. سرمایه اجتماعی ناجا در میان اقوام، اقشار و پیروان مذاهب تفاوت معناداری ندارد، ولی سرمایه اجتماعی ناجا تحت تأثیر معنادار متغیرهای تأهل و وضعیت اشتغال است.   نتیجه گیری: ناجا در تمامی ابعاد سرمایه اجتماعی بدون هیچ گونه تفاوتی درمیان قشرهای اجتماعی به انجام وظایف می پردازد. سرمایه اجتماعی مجردین از متأهلین کمتر بوده است، ناجا باید سعی کند با اصلاح فرآیندها و رفتار اجتماعی خود ارتباط، اعتماد و همکاری درستی برای بهرمندی افراد مجرد از خدمات پلیسی را فراهم کند. سرمایه اجتماعی شاغلین دولتی از غیر دولتی بیشتر است، به این معناست که ناجا با سازمان ها و نهادهای دولتی و رسمی ارتباط بیشتری دارد.
۸.

مقایسه مهارت های حرکتی دستکاری کودکان 7 تا 9 سال اقوام ایرانی: یک مطالعه میان فرهنگی

کلیدواژه‌ها: مطالعه میان فرهنگی مهارت های حرکتی دستکاری اقوام ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۳۷۰
مقدمه و هدف: با اینکه رشدحرکتی تحت تاثیر نمو و بالیدگی قرار می گیرد، اما شرایط محیطی و فرهنگی بر آن تاثیر می گذارد. هدف از این پژوهش مقایسه میان فرهنگی مهارت های حرکتی دستکاری کودکان اقوام ایرانی بود. روش: نمونه ها از 240 (120 دختر، 120 پسر) کودک 7 تا 9 سال مراکز استان های تهران، لرستان، خوزستان و کردستان تشکیل شدند. جهت سنجش مهارت های حرکتی دستکاری از آزمون رشدحرکتی اولریخ  (2000)، استفاده گردید. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد اثر اصلی استان در مهارت های دستکاری معنادار است. در نمره کل دستکاری امتیاز کودکان استان لرستان به طور معناداری بیش تر از کودکان خوزستان (001/0 = P) بود و کودکان استان کردستان امتیاز بیش تری نسبت به کودکان لرستان به دست آوردند (001/0 = P) اما تفاوت معناداری بین سایر استان ها مشاهده نشد. همچنین تعامل جنسیت و استان تنها در مولفه ی غلتاندن معنادار بود. بدین صورت که کودکان پسر در استان های لرستان و خوزستان به طور معناداری امتیاز بیشتری نسبت به کودکان دختر به دست آورده اند (001/0 = P). نتیجه گیری:  با توجه به یافته ها به نظر می رسد شیوه های مختلف رشدحرکتی می تواند نتیجه ی تفاوت های فرهنگی و محیط اجتماعی کودکان، نگرش متفاوت خانواده ها به فعالیت بدنی باشد.  
۹.

پیمان صلح ایلام و آشور در 674 پیش از میلاد؛ زمینههای شکلگیری و سرانجام آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیمان صلح ایلام آشور اقوام ایرانی جنوب میانرودان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۴۷۶
پیمان صلح سال 674 پیش از میلاد میان ایلام و آشور، در تاریخ روابط این دو دولت، پیمانی منحصربه فرد محسوب می شود؛ زیرا تنها پیمان دوستاﻧﮥ میان دو دولت است که با اطمینان از آن سخن می گویند. متن و مفاد این پیمان به جا نمانده است؛ اما اشاره های آمده در نامه ها، پیشگویی ها و سالنامه های آشوری، وجود آن را اثبات می کند. پیش از این، عوامل زمینه ساز این معاهده و نقض آن، موضوع پژوهش ها نبوده است و از طرفی، این معاهده چرخشی آشکار در سیاست های دو طرف را نشان می دهد؛ بنابراین در این پژوهش تلاش شده است این مسائل بررسی شود. از آنجایی که برای بررسی این معاهده اسناد ایلامی در اختیار نبود، تکیه اصلی بر نوشته های میانرودانی است. بر اساس این اسناد، در سده هفتم پیش از میلاد با ورود سکاها و کیمریان و قدرت گرفتن اقوام ایرانی که پیش از این وارد فلات شده بودند، فلات ایران شاهد تغییرات چشمگیری بود. اقوام ایرانی در ائتلاف هایی که با سکاها و کیمریان تازه وارد شکل دادند، مرزهای شمالی ایلام و مرزهای شرقی آشور را پی درپی تهدید می کردند. از طرفی، ایلام در مرزهای شرقی خود نیز با پارسیان روبه رو بود که براساس اسناد آشوری، مشکلاتی برای این دولت ایجاد کرده بودند؛ بنابراین ایلام و آشور که در این موقعیت در معرض تهدید دشمنی مشترک بودند با انعقاد این پیمان به متحد هم در مقابل آن بدل شدند؛ اما این پیمان در سال 664 پیش از میلاد با ﺣﻤﻠﮥ ایلام به بابل نقض شد. علت های این نقض را باید در پایبندنبودن کامل دو طرف به معاهده، چنددستگی و آشفتگی در طبقه حاکمه ایلام، اشتراک منافع اقتصادی با مناطق جنوبی میانرودان و رضایت نداشتن از ﺳﻠﻄﮥ آشور بر این مناطق دانست که این منافع را با تهدید مواجه کرده بود.
۱۰.

بررسی تطبیقی وجوه نوستالژی گرایی در منظومه های محلیِ معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ عامه اقوام ایرانی نوستالژی منظومه های محلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۸۴۲
یکی از بارزترین مظاهر فرهنگ عامه اقوام ایرانی، اشعار محلی است که به زبان و گویش محلی سروده می شوند. منظومه بلند نوستالژیک، گونه نوپدیدی از شعر محلی است که نشانه های آن از نیمه دوم قرن اخیر، در اقوام مختلف ایرانی مشاهده می شود. این منظومه ها که عمدتاً روزگار ماقبل تجددِ عصر پهلوی را بازتاب می دهند، نمایشگر غم غربت و نوستالژی گرایی شاعران محلی و به تبع آن اقوام ایرانی اند. در مقاله حاضر، وجوه نوستالژی گرایی در 40 منظومه برجسته محلی بررسی شده است. واکاوی این منظومه ها نشان می دهد که بازگشت به کودکی و بازگشت به طبیعت، برجسته ترین وجوه نوستالژی گرایی در این اشعار است و شاعران محلی می کوشند از طریق اشاره به جغرافیای بومی، آداب و رسوم، بازی ها، ابزارها، اشخاص و اماکن نوستالژیک، خاطره جمعی مردم خویش را بیدار کنند و بر حفظ مؤلفه های هویت بومی تأکید ورزند. برخی دیگر از وجوه نوستالژی گرایی نظیر اسطوره گرایی و شکایت از روزگار، با فراوانی کم تر در این منظومه ها بازتاب یافته اند. بازنمایی عناصر فرهنگ عامه اقوام ایرانی در این پژوهش نشان می دهد که این مؤلفه ها، با وجود تنوع و تفاوت، دارای جنبه های مشترک بسیاری هستند.
۱۱.

تأثیر بومی گزینی در نظام آموزش عالی بر انسجام اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۰۲
ادبیات توسعه در ایران در سال های اخیر شاهد ظهور مفاهیمی از قبیل محلی گرایی، بومی گزینی و غیره بوده که دارای بار مثبت برای توسعه پایدار ایران پنداشته شده است. اگرچه نمی توان از برخی وجوه و پیامدهای مثبت رویکردهای بومی سازی و محلی گرایی جهت مدیریت و توسعه کشورها چشم پوشی کرد، اما اجرای سیاست هایی از این دست برای جوامعی چون ایران بدون در نظر گرفتن برخی الزامات سیاست داخلی می تواند تبعات ناخوشایندی را در بلندمدت به دنبال داشته باشد. از جمله طرح هایی که در سال های اخیر در راستای تسهیل تحصیلات عالیه و برخی اهداف اجتماعی در ایران به مورد اجرا گذاشته شده است، طرح بومی گزینی دانشگاه ها است. این طرح در مرداد ماه سال 1387 به پیشنهاد وزارت علوم، به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. مسؤولان ذیربط از جمله وزارت علوم و سازمان سنجش کشور دلایل مختلفی را در دفاع از این طرح ارائه می کنند که محور آنها عبارتند از: کاهش آسیب های اجتماعی و فرهنگی در محیط های خوابگاهی، کاهش هزینه های دانشگاه ها و دانشجویان، برقراری نوعی عدالت آموزشی و غیره. این که استدلال متولیان امر در دفاع از بومی گزینی تا چه حد قابل دفاع است، موضوع بحث این مقاله نیست، بلکه این نوشتار در پی آن است تا نشان دهد آنچه در طرح بومی گزینی مورد غفلت واقع شده، آثار و پیامدهای آن در حوزه انسجام اجتماعی و وحدت و هویت ملی ایرانیان است.
۱۲.

بررسی جامعه شناختی علل جمع گرایی تاریخی در جوامع عشایری ایران

کلیدواژه‌ها: اقوام ایرانی فرهنگ عشایر جمع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۸۷
اجتماع ایرانی، دارای زیست بوم و خرده فرهنگ های قومی است که هویت آن در نظام عشایری، اشتراک دارد. هویت اجتماعات عشایر با سه ویژگی، دام، انسان، مراتع مشخص می شود و کنش ها تحت تأثیر ساختار قدرت، زیست بوم، معیشت و آداب ورسوم سنتی معنا و مفهوم پیدا می کند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی جامعه شناختی علل جمع گرایی تاریخی خرده فرهنگ اقوام عشایری ایران است و سؤالی که پژوهش حاضر قصد جواب به آن را دارد این است که چه عاملی منجر به تقویت جمع گرایی اقوام عشایری در قبال تفّرد و پراکندگی گروهی شده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل اقتصادی (نظیر کمیابی منابع مثل غذا، علوفه، آب و تهدید احشام و وابستگی عشایر به وضعیت دام، افزایش مرتع و چراگاه، افزایش قلمرو زیستی)، عوامل اجتماعی (ازجمله تهدید و غارت، مسائل ناموسی، وجدان جمعی، زیست بوم، طرد اجتماعی، وابستگی هویتی، نفوذ بیگانگان، مسئولیت اجتماعی، بقا و بسط عشیره)، عوامل فرهنگی (نظیر روحیه جنگاوری، عصبیت، اقتدارگرایی، انزواطلبی، خویش سالاری، پدرسالاری، دفاع مشترک، پایین بودن سطح آرزوها و آگاهی اجتماعی، آینده نگری، محلی گرایی، تقدیرگرایی، بیگانه هراسی، قدرت نمایی) و عوامل تاریخی (ازجمله استبداد تاریخی، سرنوشت اقوام، اختلافات تاریخی، حافظه جمعی، عملکرد نخبگان اجتماعی، فقدان امنیت حکومت مرکزی، ارباب رعیتی بودن مدیریت جامعه)، مکانیسم و بسترهای زیست جمعی زمینه ساز جمع گرایی در بین عشایر ایرانی شده است.
۱۳.

نقش سیاست های قومی و مذهبی در مشارکت اقوام در امنیت، توسعه همه جانبه و همگرایی با تأکید بر ترکمن های شمال و شمال شرق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت اقوام ایرانی امنیت همگرایی اقوام قوم ترکمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۱۷۰
ایران کشوری چند قومیتی است و برحسب دو عنصر شاخص مذهب و زبان بین اقوام ایرانی تمایز وجود دارد و آن ها را به چند دسته تقسیم می کند. در این که موضوع اقوام و مسئله قومیت یکی از مهم ترین مباحث و مسائل مطرح در ایران معاصر است تردیدی نیست. در این راستا مهم ترین نکته در سیاست گذاری و مدیریت قومی، ایجاد توازن و سازش میان تعلقات ملی و قومی است. مشارکت مردم در امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، یکی از مباحث مهم جامعه شناسی و علم سیاست است؛ نظام های سیاسی بر پایه ی اعتماد عمومی و اراده ی مردم استوار می گردند و استمرار و اقتدار آن ها وابسته به مشارکت و دخالت مردم است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله حاضر این است که مشارکت سیاسی و اقتصادی اقوام ایرانی در مدیریت کشور چه اثر و نقشی در امنیت و توسعه همه جانبه و همگرایی اقوام دارد؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به این سؤال اصلی در صدد آزمونان هستیم این است که به نظر می رسد که در تاریخ ایران هر زمان دولت مرکزی به اقوام و گروه های قومی توجه کرده ساختار سیاسی ما شاهد مشارکت و همیاری و همسویی آن ها با خواست های حاصل از سیاست گذاری های مرکز بوده ایم. تحقیق حاضر به صورت توصیفی -پیمایشی انجام می شود. بدین صورت که ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به گرداوری و تحلیل مشارکت سیاسی و اقتصادی و ادبیات قومیت پرداخته شود و در ادامه با استفاده از روش دلفی به آزمون فرضیات پژوهش پرداخته می شود. یافته های مقاله نشان می دهد که تشویق اقوام ایرانی به حذف ناسیونالیسم افراطی قومی و نهادسازی سازمانی، بستری برای مشارکت نظام مند در متن نظام سیاسی فراهم می سازند و از طرف دیگر چنانچه احساس هویت متفاوت در کنار احساس محرومیت های سیاسی-اجتماعی قرار گیرد می تواند موجد عوارض امنیتی در کشور باشد. همچنین سبکی وزنه مدیریت سیاسی به نسبت وزنه جمعیتی و احساس محرومیت های اقتصادی و اجتماعی نسبت به مرکز در ایران می توانند احساس هویت متفاوت در قومیت ها را تشدید نمایند.  
۱۴.

سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و کاربست قدرت نرم در همگرایی اقوام ایرانی؛ مورد مطالعه شبکه تلویزیونی شما(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رسانه شبکه تلویزیونی شما قدرت نرم همگرایی اقوام ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۱۷
در دنیای امروز رسانه ها، نهادها و شبکه های رسانه های بواسطه بهره گیری از قدرت نرم تأثیری موثر بر تغیر رفتار و نگرش انسان ها دارند و می توانند ابزاری موثر برای ایجاد فرهنگ جدید و یا شکل دهی به هویت های قومی و همگرایی اقوام داشته باشند. بنابراین با شرایط کنونی جهانی شدن رسانه ها و هجوم و هجمه دنیای مجازی و ارتباطات اینترنتی - ماهواره ای، مولفه های هویتی فراوانی بر جامعه و به ویژه قومیت ها تزریق می شود که اگر مدیریت رسانه ای کشور با در نظر گرفتن حساسیت های قومی در برنامه های خود به مدیریت این مولفه ها در راستای رفع چالش ها و کاهش بحران های قومی توجه کند، همگرایی قومی به نحو مطلوب شکل خواهد گرفت. در این راستا هدف از این مقاله توصیفی - تحلیلی بررسی نقش و کارکرد سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران با محوریت «شبکه تلویزیونی شما» در کاربست قدرت نرم در همگرایی اقوام ایرانی است. نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است که «شبکه تلویزیونی شما» بواسطه بهره گیری از مولفه های قدرت نرم و برجسته سازی آداب و سنن صحیح فرهنگ بومی و محلی، معرفی شخصیت ها و مفاخر ملی و دینی، ارائه تصویری بکر از زیبایی های خرده فرهنگ های داخلی و نیز معرفی تاریخ، فرهنگ و جاذبه های گردشگری و طبیعی هر استان، معرفی و پخش موسیقی اقوام نقش موثری در «جامعه پذیری»، «تقویت ارزش های اسلامی»، «تقویت ارزش های ملی» و « تقویت همبستگی ملی و جلوگیری از واگرایی اقوام» در جامعه ایرانی داشته است.
۱۵.

شناسایی و رتبه بندی عوامل قومی مؤثر بر برند ملی با استفاده از فرایند آزمون کیو(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۴۰
برندسازی ملی در هر کشوری به عنوان یک دارایی، شناسه و هویت از جایگاه قابل توجهی برخوردار است و بسیاری از کشورها، برای تحکیم موقعیت خود در صحنه جهانی بدان اهمیت می دهند. گروه های قومی نیز که بخشی از تاریخ، فرهنگ، هویت، رفتار و جمعیت کشور را شکل می دهند، در فرایند برندسازی ملی نقش آفرینی می کنند. از همین رو مقاله حاضر در چارچوب نظریه بازنمایی «ریچارد دایر» به بررسی تأثیر اقوام ایرانی بر برند ملی پرداخته است. با استفاده از روش کیو، الگوی ذهنی 57 نفر از متخصصان «امور فرهنگی و میراث کشور»، «توریسم»، «مناسبات اجتماعی»، «دولت»، «سرمایه گذاری و مهاجرت» و «صادرات» شناسایی و بر اساس جداول کیو مرتب سازی گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی الگوی ذهنی مشارکت کنندگان بر مبنای دو متغیر اقوام ایرانی و برند ملی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت که حاصل آن شناسایی 8 عامل برای اقوام ایرانی و 6 عامل برای برند ملی بوده است. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که هرکدام از ذهنیت های شناسایی شده، مفاهیم و ویژگی های متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. همچنین یافته ها حاکی از آن است که میان برخی دیدگاه های شناسایی شده از متغیرهای اقوام ایرانی و برند ملی رابطه ای معنادار وجود دارد.
۱۶.

آسیب های فضای مجازی برسبک زندگی اقوام ایرانی(مطالعه موردی: قوم بختیاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب اقوام ایرانی سبک زندگی فضای مجازی قوم بختیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۱۷
مقدمه: زندگی هرفردی در گرو روشی است که بعنوان سبک زندگی خود انتخاب می کند به طوری که یا باعث رشد و کمال انسان می شود ویا اینکه نابودی وزوال اورا فراهم  می آورد. هدف پژوهش: هدف ازانجام این پژوهش بررسی آسیب های فضای مجازی برسبک زندگی اقوام ایرانی با مطالعه موردی قوم بختیاری می باشد. روش شناسی تحقیق: این جستار با استفاده از روش کتابخانه ای توصیفی- تحلیلی با مطالعه دیدگاه و نقطه نظرات مختلف در این زمینه نسبت به گردآوری آن اقدام شده است. بنابراین مقاله پیش روی  به اهدف توصیف و تحلیل به آسیب های مختلف فضای مجازی برسبک زندگی اقوام  می پردازد وبا الگوی سیاست پژوهی ابعاد مذکور باروش توصیفی - تحلیلی استخراج شده است. قلمروجغرافیایی پژوهش: پژوهش حاضر، عهده دارِ بررسی علل، ریشه ها، بسترها، مؤلفه ها و پیامدهای آن بصورت علمی و یکپارچه می باشد. یافته ها و بحث: یافته ها نشان می دهد فضای مجاری تاثیرات بسیار زیادی بر سبک زندگی افراد دارد بازیگران این حوزه ضمن نشانه گرفتن افکار وعقائد کاربران ، سعی درتغییرسبک زندگی آنها دارند. نتایج: استفاده از فضای مجازی و تکنولوژی فراگیر اینترنت، به عنوان یک پیشرفت علمی و ابزاری تسهیل ساز در زندگی انسانی، امری مطلوب و ضرورتی انکارناپذیر است. این پدیده نوظهور همچون دیگر پدیده های تکنولوژیک در کنار محاسن و خدمات فراوانی که به جامعه بشریت ارزانی داشته است، مخاطرات فرهنگی و آسیب های  نامطلوب اعتقادی به ویژه برای اقوام و ایلات به همراه دارد که با برنامه ریزی دقیق و مواجه درست می توان از مخاطرات آن در امان ماند.
۱۷.

مهمان نوازی در فرهنگ عامّه و تأثیر آن بر گردشگری و ایران شناسی

کلیدواژه‌ها: مهمان نوازی فرهنگ مردم اقوام ایرانی گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۶۷
زندگی ایرانی- اسلامی ویژگی های خاصی دارد که از جمله آنها می توان به مهمان نوازی به عنوان بخشی از فرهنگ شفاهی و ناملموس اقوام ایرانی اشاره کرد و تجلی آن را در ادبیات، هنر، شعر، موسیقی، آداب و رسوم اقلیمی می توان مشاهده کرد. فرهنگ و ادبیات اقوام ایرانی، مهمان و مهمانی و صفت مهمان نوازی را بشکل ویژه ای مورد توجه قرار داده است. این موضوع مورد توجه ایران شناسان، گردشگران و جهانگردان واقع شده و می تواند به عنوان یک عنصر اثرگذار فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی- سیاسی تلقی گردد. به این ترتیب دانش- صنعت گردشگری باید برای کسب و کار پررونق و موفق به عنوان آیینه تجلّی شخصیت جهانی مردم ایران، به موضوع مهممهمان نوازی توجهی شایان داشته باشد. مهمان نوازی ایرانیان از دیرباز در سفرنامه ها، مستندها و مصاحبه های گردشگران به عنوان سفیران بازگشته از ایران، بعنوان جاذبه برتر شناخته شده است. نوشتار حاضر بر پایه مطالعات مردم شناسی، مهمان نوازی را به عنوان یکی از رفتارهای پسندیده و اخلاقی زندگی ایرانی، در فرهنگ عامه مورد پژوهش قرار داده، درصدد است با توجّه به عناصِر قوم شناسانه رابطه آن را با فرایند جذب گردشگر نمایانتر سازد.
۱۸.

تحلیل انتقادی گفتمان چپ نو در برخورد با مسئله هویت ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۳۶
چپ نو ایرانی از دهه 70 شمسی به این سو، با ترجمه آثاری از اندیشمندان مکتب فرانکفورت و دیگر نحله های نئومارکسیستی غربی، جایگاه خود را در فضای روشنفکری ایران، به ویژه در حوزه مطالعات فرهنگی کشور تثبیت کرد. از آن پس، یکی از مهم ترین چالش های چپ نو در بررسی تاریخ و فرهنگ ایران، مسئله هویت ایرانی بوده است. مقاله حاضر سعی دارد به صورت کیفی و با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، سویه های ایدئولوژیک و کارکردهای اجتماعی گفتمان چپ نو در برخورد با مسئله هویت ایرانی را واکاوی نماید. به پیروی از روش پژوهش، نقد گفتمان چپ نو در سه سطح متن، تفسیر و زمینه ارائه می شود. پرسش اصلی تحقیق آن است که هویت ایرانی در گفتمان چپ نو چگونه بازنمایی شده است؟ فرضیه مطرح شده در پاسخ به این سؤال این است که علی رغم تکاپوی شبه علمی چپ نو در تحلیل نظری هویت ایرانی، این تحلیل برآمده از یک ایدئولوژی سیاسی غیرمنسجم با ماهیتی وارداتی و غیربومی است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که چپ نو، عناصر هویت ایرانی را نه در بستر تاریخ و فرهنگ ایران، بلکه در پیروی ترجمه ای و تقلیدی از اجداد فکری خود، با برچسب هایی مانند فاشیسم، شووینیسم و نژادپرستی بازنمایی می کند تا برای پیشبرد ایدئولوژی خود در سطح جهانی، از چپ نو غربی و در سطح ملی، از نیروهای متخاصم با هویت ایرانی یارگیری کند. بااین حال، مجموعه نامتناهی از تضادها و تعارض های تئوریک، کلیت گفتمان را با بحران درون گفتمانی مواجه و در زمینه اجتماعی بی اثر ساخته است.
۱۹.

تحلیل نقش سازمان های اطلاعاتی در تقویت همبستگی اقوام ایرانی (مطالعه موردی کُردها)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۳
یکپارچگی ملی یکی از منابع قدرت و عوامل امنیت ساز به شمار می رود؛ ازاین رو، در جوامع ناهمگون، همگرایی و همبستگی گروه های مختلف اجتماعی ازجمله اقوام، به منظور تحقق یکپارچگی که اغلب بر محور هویت ملی محقق می شود، از اهمیت بسزایی برخوردار است. حکومت ها برای تحقق این هدف از ابزار گوناگونی بهره می برند؛ در این میان، سازمان های اطلاعاتی با توجه به وفاداری به نظام سیاسی، دسترسی به سیاست گذاران و تصمیم گیران و برخورداری از امکانات منحصربه فرد، نقش تعیین کننده ای دارند. بر این اساس، نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که «نقش سازمان های اطلاعاتی در تقویت همبستگی ملی اقوام ایرانی چیست؟» که با بررسی و تلفیق ادبیات موجود درخصوص همبستگی اجتماعی و کارکردهای سازمان های اطلاعاتی، تلاش شد با ارائه مدل به این سؤال پاسخ داده شود. همچنین، به منظور محسوس نمودن مباحث طرح شده، شهروندان کُرد اهل سنت استان کردستان به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. با استفاده از منابع کتابخانه ای، تحلیل ثانویه، اخبار، تحلیل ها و گزارش های موجود، مشخص شد سازمان های اطلاعاتی با ارائه شناخت از وضعیت ها و فرایندها، نظارت بر روندها و درصورت نیاز، اقدام تخصصی متناسب با ویژگی های فرایند همبستگی، در تسهیل این فرایند، تقویت نقاط مثبت، رفع آسیب های سیستم و خنثی سازی تهدیدات و اقدامات موجد اختلال در آن، ایفای نقش می نمایند.