درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیای انسانی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
جغرافیای روستایی جغرافیای شهری
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۱۶۱ تا ۱٬۱۸۰ مورد از کل ۱۰٬۴۰۹ مورد.
۱۱۶۱.

عوامل مؤثر بر بهره مندی از مزیت های جغرافیایی در فرایند توسعه پایدار نواحی روستایی مورد: شهرستان خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) ۲۰۸-۱۸۳

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار نواحی روستایی مزیت جغرافیایی شهرستان خرم آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۲۵۸
مقاله حاضر، با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهره مندی از مزیت های جغرافیایی در فرآیند توسعه پایدار در روستاهای شهرستان خرم آباد تهیه شده است. روش تحقیق ترکیبی (کمی-کیفی) است. از مدل کیو برای تحلیل مساله استفاده گردید. جامعه آماری روستاهای شهرستان خرم آباد هستند. مشارکت کنندگان بخش کیفی روستاییان خبره اند که 30 نفر با اشباع نظری انتخاب و با انجام مصاحبه نیمه ساختمند داده ها جمع آوری گردید. در بخش کمی نیز خبرگان روستایی بوده اند که از 150 روستا یک نفر انتخاب و در مجموع تعداد 150 نفر انتخاب شد. با توجه به یافته ها نتایج حاصل شد: نواحی روستایی مورد مطالعه علیرغم برخورداری از مزیت های جغرافیایی متنوع نتوانسته اند از مزیت های جغرافیایی خود در فرآیند توسعه پایدار بهره مند شوند از این روی در مسیر ناپایداری قرار گرفته اند. این ضعف بهره مندی متأثر از عوامل مختلفی است که در این بین نقش عوامل اقتصادی (پایین بودن سطح درآمدی در نواحی روستایی، تورم و توزیع نامتوازن منابع اعتباری، بی ثباتی نظام بازار، ضعف خدمات پشتیبان و همچنین ضعف برخورداری از بنگاه های فرآوری) و مدیریتی-نهادی (ضعف ترتیبات حقوقی-نهادی و نبود نظام برنامه ریزی یکپارچه برای فعالیت های کشاورزی متناسب با بازار داخلی و خارجی) از اهمیت بیشتری برخوردار است.
۱۱۶۲.

توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی با تأکید بر رویکرد سرمایه اجتماعی ( مطالعه موردی: شهر اسلامشهر)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۹) 1 - 23

کلیدواژه‌ها: توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی اسکان غیررسمی سرمایه اجتماعی اسلامشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۴۰
زمینه و هدف: اسلامشهر یکی از مقاصد اصلی مهاجرین به تهران در دهه های اخیر بوده است ، این مهاجرین که از روستا ها و شهر های دور و نزدیک به اسلامشهر مهاجرت کرده اند. در بسیاری از موارد بدون هر بررسی یا هماهنگی یا سازگاری با محیط جدید به ساخت و ساز غیر مجاز در محدوده شهری و نیز روستا های نزدیک به شهر اقدام نموده و سکونتگاه های غیررسمی را شکل داده اند. شرایط نامناسب بهداشتی، فقدان زیرساخت های مناسب، فقدان خدمات شهری، تراکم بالای جمعیت، اجتماع گروه های کم درآمد، وجود مشاغل غیررسمی و از همه مهم تر بالا بودن ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی مجموعه ویژگی ها و شرایطی هستند که ساکنان محلات اسکان غیررسمی شهر اسلامشهر با آن روبه رو هستند. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیلی بر توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی با تأکید بر رویکرد سرمایه اجتماعی در شهر اسلامشهر می باشد. روش بررسی: این تحقیق به لحاظ هدف جز تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش شناسی در رسته تحقیقات توصیفی –تحلیلی قرار می گیرد. جمعیت جامعه آماری که 548620 نفر می باشد و حجم نمونه برابر با 384 نفر می باشد. در تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه از آمار توصیفی همچون میانگین، میانه، فراوانی، درصد فراوانی و... استفاده خواهد شد و در جهت اثبات فرضیات پژوهش نیز از روش های آمار استنباطی همچون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی تک نمونه ای و ... استفاده شده است. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد براساس نمرات میانگین مستخرج از پرسشنامه ها و آزمون تی تک نمونه ای، 33 شاخص مورد مطالعه در دو سطح (انطباق نسبی، انطباق پایین) از لحاظ انطباق با الگوی استاندارد یعنی عدد سه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که 12 شاخص در سطح انطباق نسبی و 21شاخص در سطح انطباق پایین قرار دارند. همچنین بین متغیر سرمایه اجتماعی و توانمندسازی سکونتگاه غیررسمی اسلامشهر رابطه معناداری وجود دارد. جهت رابطه بین سرمایه اجتماعی و توانمندسازی مثبت و معنادار است با توجه به عدد همبستگی (0.672)، شدت همبستگی در حد متوسط است. نتایج بیانگر این بوده است که افزایش سرمایه اجتماعی موجب توانمندسازی سکونتگاه غیررسمی شهر اسلامشهر می شود.
۱۱۶۳.

بهسازی بافت فرسوده شهری با رویکرد افزایش ایمنی محیطی فضاهای عمومی (مطالعه موردی: محله بریانک منطقه 10 تهران)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۹) 24 - 33

کلیدواژه‌ها: بهسازی بافت فرسوده ایمنی محیطی فضای عمومی منطقه ده تهران محله بریانک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۱
زمینه و هدف: بهسازی بافت های فرسوده شهری امروزه از جمله راهکارهایی هست که در راستای بهبود وضعیت زندگی و به ویژه مبحث ایمنی در این بافت ها مطرح شده است.  براین اساس در پژوهش حاضر در پی بررسی بهسازی بافت فرسوده شهری با رویکرد افزایش ایمنی محیطی فضاهای عمومی(نمونه موردی؛ محله بریانک منطقه 10 تهران)می باشیم. روش بررسی: روش تحقیق حاضر توصیفی و تحلیلی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر ساکنان محله بریانک واقع در منطقه ده شهر تهران می باشند. اطلاعات مورد نیاز آن نیز از دو طریق کتابخانه ایی و میدانی با استفاده از کتابها، مقالات، پایان نامه ها، اسناد و مصاحبه و پرسشنامه و GIS جمع آوری خواهد شد. قلمرو پژوهش محله بریانک منطقه ده تهران می باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و از طریق نمونه گیری تصادفی 384 نفر به عنوان جامعه آماری انتخاب شده و پرسش نامه بین آنان توزیع شده است. داده ها با استفاده از آزمون های آماری در نرم افزار spss  و آزمون ضرایب، همبستگی رگرسیون و تی تک نمونه ای مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها و نتیجه گیری: بهسازی و نوسازی بافت فرسوده محله موجبات بهبود اسکلت بندی ساختمان ها، بهبود جنس مصالح آنها، اصلاح تعداد طبقات و درنتیجه افزایش دوام بناها و ایمنی در برابر بحران را در پی خواهد داشت. از این رو بهسازی و نوسازی بافت های مسئله دار محلات به ویژه در محله ی بریانک که بافت فرسوده بسیار زیادی دارد و موجب تنزل کیفیت زندگی برای ساکنانش شده، می تواند موجبات رونق کالبدی، اقتصادی و محیطی در این محله را فراهم نموده و افزایش کیفیت زندگی و رفاه را برای ساکنان آن به ارمغان بیاورد.
۱۱۶۴.

ارزیابی و اولویت بندی عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی (مورد مطالعه: حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه پایدار فضا دوره سوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 1 - 21

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری گردشگری روستایی جریان گردشگری حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۲۶۲
جریان گردشگری نشان دهنده جابجایی فضایی گردشگران در یک منطقه است در عین حال نیز توزیع فضایی گردشگران در سراسر مقصدهای گردشگری تحت تاثیر عوامل زیادی است. بنابراین شناخت مهمترین این عوامل بر توسعه گردشگری کمک می کند. از این رو در تحقیق حاضر هدف اصلی شناسایی مهمترین عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی بوده است. پژوهش از نظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، از نوع کاربردی است. افرد نمونه تحقیق شامل 30 متخصص در حوزه گردشگری بوده که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. منطقه مورد مطالعه مقاصد گردشگری روستایی در حوزه نفوذ گردشگری مشهد بوده است. برای تحلیل یافته ها از نرم افزار spss، معادلات ساختاریPLS و مدل تصمیم گیری چند معیاره DFAHP استفاده شده است. در تحقیق حاضر متغیر جریان های جذب گردشگری با استفاده از 7 عامل در قالب 31 مؤلفه مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین میانگین به شاخص دسترسی پذیری بامیانگین 82/3 تعلق دارد. همچنین بررسی عوامل نشان داد که مولفه های کیفیت دسترسی پذیری، امکانات اقامتی و قابلیت دسترسی پذیری در اولویت اول تا سوم اثرگذاری بر ایجاد و تقویت جریان های جذب گردشگری قرار دارد.
۱۱۶۵.

ارزیابی تأثیر شاخص های مدیریت دانش بر عملکرد مدیریت شهری (مطالعه موردی: شهرداری های شهرداری کرمانشاه)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۸) 101 - 118

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش مدیریت شهری عملکرد شهرداری ISM MICMAC.شهرداری کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۱۹۸
زمینه و هدف: یکی از مسایل رفتاری بسیار مهم در حوزه مدیریت موضوع مدیریت شهری بوده که تعیین کننده متغیرهای زیادی از سازمان است. و به دنبال آن در دهه های اخیر موضوع مدیریت دانش به عنوان یک نیاز استراتژیک برای موسسات، سازمانها و نهادهای خدماتی مطرح شده است. که تضمین کننده برتری های بلندمدت برای سازمان ها به خصوص در زمینه مدیریت شهری و جوامع و میزان بهره گیری آن ها از سرمایه های انسانی، فکری و اطلاعاتی شهرداری است. در همین راستا؛ هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیر شاخص های مدیریت دانش بر عملکرد مدیریت شهری با استفاده از مدل ساختاری تفسیری ISM در شهرداری کرمانشاه است. و از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. روش بررسی: در روند تهیه و تولید داده ها ابتدا عوامل مؤثر بر تاثیر مدیریت دانش بر عملکرد مدیریت شهری شهرداری کرمانشاه با استفاده از نظرات 20 نفر از متخصصین این موضوع و استادان و کارشناسان در سازمان های ذی ربط از طریق روش دلفی شناسایی شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات 10عامل به عنوان عوامل تاثیرگذار قوی مدیریت دانش بر عملکرد مدیریت شهری، شهرداریهای کرمانشاه از  مدلسازی تفسیری-ساختاری ISM و سپس با نرم افزار میک مک بهره گرفته شده است. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد معیار تکنولوژی، فرهنگ سازمانی، زیرساخت های منابع انسانی جزء تأثیرگذارترین عوامل و پنج معیار رهبری، مکانیسم فرایند، مشارکت شهروندان، تقویت سازمان های غیر دولتی و شهر هوشمند جزء تأثیرپذیرترین عوامل به شمار می آیند و بین متغیرهای مدیریت دانش و مدیریت شهری رابطه دوسویه وجود دارد و تاثیر بسیاری بر همدیگر می گذارند. همچنین نتایج حاصل از میک مک نشان می دهد اکثر عوامل جز متغیرهای پیوندی می باشند از وابستگی بالا و قدرت هدایت بالا برخوردارند. و در خاتمه به ارائه پیشنهادی برای تقویت مدیریت دانش بر مدیریت شهری شهرداری کرمانشاه پرداخته شده است.
۱۱۶۶.

شناسایی پیشران های موثر در بازآفرینی شهری سکونتگاه های غیررسمی با رویکرد آینده پژوهی (نمونه موردی: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال نهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۹) 127 - 149

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری آینده پژوهی سکونتگاه های غیررسمی شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۹۴
توسعه افسارگسیخته شهرنشینی تأثیرات و پیامدهای منفی بر کالبد شهرها به جای گذاشته و موجب برهم خوردن تعادل های اجتماعی و محیطی و درنتیجه ظهور سکونتگاه های غیررسمی و بافتی ناکارآمد شهری گشته است. رویکرد بازآفرینی شهری با ایجاد تغییرات مثبت و پایدار در پی ارتقای این بافته ای ناکارآمد می باشد. ازین رو هدف از این پژوهش شناسایی پیشران های کلیدی مؤثر بر بازآفرینی شهری با رویکرد آینده پژوهی در شهر زاهدان می باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، از حیث روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی صورت گرفته است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل مدیران، کارکنان و اعضای نهادهای فعال است که در بازآفرینی و نیز مدیریت و توسعه امور فرهنگی در این منطقه نقش دارند. روش جمع آوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. در این تحقیق از روش های تحلیل ساختاری و تکنیک دلفی استفاده شده و نرم افزار مورداستفاده در این تحقیق MIC MAC می باشد. بر اساس نتایج مدل تحلیل ساختاری 10 شاخص به عنوان مهم ترین و کلیدی ترین شاخص های مؤثر بر بازآفرینی شهری در شهر زاهدان انتخاب شد که از میان این 10 شاخص انتخاب شده، هفت شاخص از گروه متغیر مدیرتی – نهادی و قانونی، دو شاخص از گروه متغیر اجتماعی – فرهنگی و یک شاخص هم از گروه متغیر محیطی و کالبدی بوده اند. درنتیجه مهم ترین و کلیدی ترین متغیر در بازآفرینی شهری در شهر زاهدان، متغیر مدیریتی – نهادی و قانونی می باشد و بهبود و ارتقاء توان کارشناسی و تخصصی شهرداری، یکپارچگی سیاست های بخش های مختلف شهری، تأکید بر وجود یک مرکز هماهنگ کننده سیاست ها و برنامه ریزی های شهری، تدوین استانداردهای ارزیابی خدمات مدیریت شهری، ملزم نمودن کلیه نهادهای رسمی و غیررسمی به همکاری و هماهنگی با بازآفرینی شهری از جمله مهمترین پیشنهادات در ارتباط با بازآفرینی شهر زاهدان می باشند.
۱۱۶۷.

ارائه الگوی بهینه چیدمان مجتمع های مسکونی با تاکیر بر کاهش پدیده جزیره گرمایی (نمونه موردی: مجتمع های مسکونی میان مرتبه شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۰ 224 - 239

کلیدواژه‌ها: سازماندهی مجتمع مسکونی جزیره حرارتی Envi-met

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۲۱۶
در سال های اخیر و با افزایش جمعیت شهرها، ساخت و سازهای شهری نیز افزایش یافته و به موجب آن، انواع فعالیت های صنعتی نیز در آنها توسعه یافته است. این موضوع منجربه شکل گیری پدیده ای تحت عنوان خرد اقلیم در شهرها شده است که امروزه به موضوعی قابل توجه در مجامع علمی تبدیل شده است. از آنجا که شکل و فرم سازماندهی فضاها در بلوک های شهری، نقشی قابل توجه در شکل گیری این مهم دارد لذا پژوهش حاضر با بررسی تاثیر فرم و شکل ساختمان های مسکونی به عنوان مهمترین اجزای شکل دهنده کالبد بلوک های شهری، به تاثیر این موضوع بر شکل گیری جزایر حرارتی می پردازد. بنابراین این پژوهش با هدف دستیابی به آسایش حرارتی و کاهش اثرات پدیده جزیره گرمایی در فضای ایجاد شده به واسطه مجتمع های مسکونی میان مرتبه، به دنبال ارائه فرم بهینه مجتمع های مسکونی برای شهر شیراز می باشد. در این راستا، روش تحقیق به کار رفته در این مقاله به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش شناسی، روش تحقیق کمی است. لذا تحقیق بر پایه ی دو راهبرد استدلال منطقی تجزیه و تحلیل منابع کتابخانه ای از یک سو و سنجش کمی، بر پایه ی نرم افزار (نسخه Envi-met 4 Basic) از سوی دیگر بنا شده است. این پژوهش به تحلیل و مقایسه شش الگو ی متفاوت فرم در شهر شیراز پرداخته است. از این رو داده های دمایی 12 ظهر 1تیر ماه 1397 به عنوان انقلاب تابستانی مبنای ارزیابی و مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بهترین وضعیت در دمای متوسط تابشی متعلق به پلان مرکزی تک عنصره است.
۱۱۶۸.

تبیین سازه های مؤثر و چالش های توسعه کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: روستای ظفرآباد، دهستان نورآباد، استان لرستان)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۸) 54 - 67

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی کارآفرینی روستایی توسعه پایدار روستای نورآباد دهستان ظفرآباد استان لرستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۲۰۰
زمینه و هدف: تقویت کارآفرینی روستایی به عنوان اهرمی مؤثر در تسریع رشد اقتصادی و توانمند سازی اجتماعی نقش مهمی در فرایند توسعه روستایی ایفا می کند. در این میان قابلیت ها و موانعی وجود دارد که با شناسایی آن ها علاوه بر رشد و توسعه کارآفرینی در میان جوامع روستایی، می توان زمینه های دستیابی به توسعه پایدار را نیز فراهم نمود. باتوجه به جایگاه کارآفرینی در فرایند توسعه روستایی و ضرورت شناسایی موانع و چالش های پیشرو در این حوزه، هدف از انجام این پژوهش شناخت موانع و چالش های توسعه کارآفرینی در روستای ظفرآباد است که نتایج آن یاریگر تقویت کارآفرینی و توسعه اقتصادی منطقه موردمطالعه است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، 567 نفر روستای ظفرآباد است، ک ه طبق جدول استاندارد مورگان، 200 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای انتخاب نمونه ها از روش تصادفی سیستماتیک بهره گرفته شد. به منظور پی بردن ب ه متغیره ای زیربنایی تحقیق و تلخیص آن ها، ب ا اه داف تأیی دی و اکتش افی از م دل تحلی ل ع املی (روش چرخش واریمکس) استفاده ش د. در ای ن روش پ س از ح ذف گویه های بی اثر، مهم ترین عوامل مؤثر در قابلیت ها و موانع توسعه کارآفرینی در روستا به ترتی ب اولوی ت شناس ایی و تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد این روستا پتانسیل و قابلیت های کارآفرینی دارد اما میزان توسعه کارآفرینی در آن پایین است، از بین موانع موجود عوامل فردی بیشترین تأثیر را در توسعه کارآفرینی روستایی در محدوده موردمطالعه دارند.  
۱۱۶۹.

تحلیل کیفی آسیب های همه گیری کووید ۱۹ بر اقامتگاه های بوم گردی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 6 - 21

کلیدواژه‌ها: بوم گردی آسیب های اقتصادی تخریب خلاق مناطق روستایی استان مازندران تحلیل کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۳۷
بوم گردی مانند هر نوع کسب وکار دیگر در گردشگری از پیامدهای منفی بحران کرونا مصون نماند. معمولاً، بوم گردی به عنوان یکی از راهکارهای توسعه پایدار نواحی روستایی قلمداد می شود. البته بوم گردی نیز همانند سایر انواع گردشگری، امروزه تحت تأثیر ویروس کرونا و پیامدهای منفی آن است. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی آسیب های ناشی از بحران کرونا بر کسب وکار بوم گردی، بسترهای تشدیدکننده آن و پیشنهادهایی برای کاهش آسیب ها در مناطق روستایی مازندران است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با ابزار مصاحبه انجام شده است. نمونه گیری هدفمند انجام شد که بعد از انجام 21 مصاحبه با صاحبان اقامتگاه های بوم گردی اشباع نظری صورت گرفت. مصاحبه ها در مناطق روستایی استان مازندران انجام شد. در تحقیق حاضر، باورپذیر کردن گزینشی به عنوان روش سنجش اعتبار استفاده شد. با نقل قول های مستقیم و مختلف، به صورتی مستند، باورپذیری نتایج تحقیق از سوی محققان از طریق مستدل شدن متن با نقل قول هایی قابل قبول، قابل فهم شد. برای تأیید روایی ابزار سنجش، از گونه های روایی و راهبرد استفاده شد. در بخش استخراج و کدگذاری، 57 مفهوم اولیه حاصل شد که در 5 مقوله اصلی (آسیب های اقتصادی)، 2 مقوله اصلی (آسیب های اجتماعی)، 3 مقوله اصلی (آسیب های روانی) جای گرفتند. بسترهای تشدیدکننده آثار کرونا در 2 مقوله اصلی قرار گرفتند. هم چنین، کاهش درآمد مهم ترین آسیب اقتصادی و کاهش شاخص های تضمین و قابلیت اطمینان خدمات گردشگری مهم ترین آسیب شغلی بود. نهایتاً، از دیدگاه صاحبان اقامتگاه های بوم گردی مهم ترین بستر تشدید آثار کرونا بر بوم گردی، مدیریت اجرایی ناکارآمد و فقدان مهارت های شغلی شناسایی شدند. 
۱۱۷۰.

ارزیابی شاخص های شهر مطلوب سالمندان (نمونه موردمطالعه: شهر یاسوج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال نهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۸) 59 - 81

کلیدواژه‌ها: سالمندان شاخص های شهر مطلوب شهر مطلوب شهر یاسوج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۰۹
  امروزه جوامع بشری با مسئله بزرگ افزایش شدید نسبت جمعیت سالمندان به کل جمعیت، روبه رو هستند. علت این مسئله، پیشرفت های بهداشتی و پزشکی و کاهش آمار موالید و مرگ ومیر است. در این میان، نکته مهم آن است که 60 درصد افراد سالمند در کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند؛ کشورهایی که آمادگی لازم برای رویارویی با پدیده سالمندی و پیامدهای بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی آن را ندارند. هدف از این پژوهش ارزیابی شاخص های شهر مطلوب سالمندان و ارزیابی مهم ترین بعد در شهر یاسوج می باشد. این تحقیق بر اساس هدف «کاربردی» و ازلحاظ ماهیت و روش «توصیفی-تحلیلی» می باشد. شیوه گردآوری اطلاعات شامل مطالعات کتابخانه ای (فیش برداری و اسنادی) و مطالعات میدانی (پرسش نامه) است. جهت تحلیل داده ها از مدل های تحلیل آماری در SPSS شامل آزمون T تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون چند متغیره و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج ارزیابی شاخص ها نشان داد که شهر یاسوج ازنظر مطلوبیت برای سالمندان از شرایط مناسب و باکیفیتی برخوردار نبوده و در طراحی و ساخت شهر یاسوج، رفاه و آسایش سالمندان به درستی موردتوجه قرار نگرفته و فقط در برخی از ابعاد به این امر توجه شده است.
۱۱۷۱.

تحلیل مقایسه ای رابطه بین حس باهمستان و کیفیت زندگی در شهرها (پژوهش موردی: شهرک ولیعصر و محله پایین در شهر قائن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال نهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۸) 83 - 101

کلیدواژه‌ها: حس باهمستان شهر قاین کیفیت زندگی محله پایین محله ولیعصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۹۸
هدف از پژوهش حاضر تحلیل و بررسی مقایسه ای وضعیت حس باهمستان و کیفیت زندگی و رابطه بین این دو متغیر در دو محله متفاوت از هم (شهرک ولیعصر به عنوان محله جدید و محله پایین به عنوان محله قدیمی) در شهر قاین است. رویکرد کلی این تحقیق توصیفی - تحلیلی است و یک تحقیق پیمایشی محسوب می شود. جهت گردآوری داده های میدانی از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل جمعیت دو محله مذکور است. حجم کل نمونه بر اساس فرمول کوکران 370 نفر تعیین شد و سهم هر محله از این حجم نمونه با توجه به جمعیت آن مشخص گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون T گروه های مستقل و همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که وضعیت کیفیت زندگی و حس باهمستان در هر دو محله مطالعاتی بالاتر از حد متوسط است و از این نظر تفاوت معناداری بین دو محله وجود ندارد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نیز نشان می دهد که در محدوده مطالعاتی بین «حس باهمستان» و «کیفیت زندگی» رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بنابراین تقویت حس باهمستان در محلات شهری می تواند به افزایش رضایت از زندگی کمک کند.
۱۱۷۲.

تحلیل چرخه پایدار آب در ساختمان به منظور تجلی ساختمان های آب صفر خالص(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹) ۵۶-۴۳

کلیدواژه‌ها: پایداری آب خاکستری چرخه آب ساختمان آب صفر خالص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۲۱۲
دسترسی به کیفیت و کمیت مناسب آب در طول چرخه حیات ساختمان و در طی مراحل مختلف ساخت و بهره برداری بسیار مهم است. اهمیت بنیادین آب از این واقعیت مشهود است که دو هدف از اهداف هفده گانه توسعه پایدار سازمان ملل متحد مستقیماً به آب می پردازند. شرایط اقلیمی گرم و خشک، بارندگی کم و تبخیر زیاد، استفاده نادرست از منابع محدود آب و ایجاد آلودگی بحران کمی و کیفی آب در ایران را در مقیاس های مختلف رقم زده است. بخش عظیمی از اتلاف آب در مقیاس ساختمان (مسکونی، تجاری و اداری) صورت می گیرد. از این رو در بسیاری از نقاط کشور مخصوصاً در مناطق خشک و نیمه خشک ضرورت اتخاذ راهکارهایی در جهت استفاده بهینه از منابع آب در بخش ساختمان اجتناب ناپذیر است. در مطالعه حاضر با تمرکز بر روش های کاهش مصرف آب در مقیاس ساختمان، کاربست منابع آب جایگزین، روش های بازیابی منابع آب به منظور دستیابی به ساختمان های آب صفر خالص مورد واکاوی قرار می گیرد. یافته ها حاکی از آن است که ایجاد چرخه پایدار آب در ساختمان از طریق سیستم های استحصال آب باران، سیستم های جمع آوری و تصفیه آب خاکستری به عنوان منابع آب جایگزین، جمع آوری و تصفیه آب های سیاه در محدوده ساختمان و بهره گیری از آن در جهت تغذیه سفره های آب زیرزمینی و یا ورود به منابع تأمین آب می تواند بستری برای تحقق ساختمان های آب صفر خالص فراهم آورد.
۱۱۷۳.

کاربست اصول و ملاحظات توسعه مجدد اراضی قهوه ای شهری: پهنه صنعتی متروک در محله حکیمیه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۰ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 165 - 188

کلیدواژه‌ها: اراضی قهوه ای استفاده مجدد تطبیقی توسعه مجدد تهران میراث شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۹۶
همجواری اراضی قهوه ای با بافت شهر و خصوصا محلات مسکونی، در پی توسعه شهری، تهدیدی جدی و در عین حال، فرصتی حیاتی ناظر بر تنزل و یا ارتقا کیفیت های زیست نظیر سرزندگی، پویایی و امنیت محیطی است. علیرغم تلاش های انجام شده در سال های اخیر، در جهان و نیز کشور، به منظور احیاء و توسعه مجدد این اراضی، تدوین اصول و ملاحظات مدون به منظور کاربست در فرآیند توسعه مجدد آن ها، هم چنان مغفول مانده است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال کاربست اصول و ملاحظات در چارچوب توسعه مجدد اراضی قهوه ای شهری است. رویکرد پژوهش، کیفی و روش شناسی در سطح نظری، فراترکیب است تا اصول و ملاحظات ابتدا از میان ادبیات، استخراج و تدوین و سپس در سطح تجربی و مبتنی بر روش مطالعه موردی، در ارتباط با نمونه ای عینی، به صورت مصداقی واکاوی شوند. این چنین، اصول «درک اهمیت و روایت مکان»، «تعیین علل فرسودگی و متروک شدن سایت»، «پاکسازی یا مهار آلودگی ها»، «سازگاری استفاده ثانویه متناسب با شرایط سایت و بافت پیرامونی»، «انعطاف پذیری به منظور استفاده مجدد»، «حفظ، نمایش و به کارگیری عناصر هویتمند و واجد ارزش» و «حفظ و ارتقاء کیفیت دید» و ملاحظات اختصاصی هر یک، در پهنه صنعتی متروک متعلق به کارخانه روغن نباتی ناب واقع در محله حکیمیه شهر تهران، به عنوان نمونه مطالعاتی، مورد کاربست قرار گرفته اند. پیاده سازی و تطبیق اصول هفت گانه مذکور متناسب با شرایط خاص هر سایت، گامی اساسی و رهیافتی کلیدی در پاسخ به چالش توسعه مجدد اراضی قهوه ای شهری و متعاقبا مراحل برنامه ریزی و طراحی آن ها است.
۱۱۷۴.

تحلیل انطباق مطالعات برنامه ریزی روستایی با چالش های مناطق روستایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 246 - 261

کلیدواژه‌ها: جغرافیا برنامه ریزی روستایی پایان نامه های کارشناسی ارشد تحلیل محتوا علم سنجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۵۷
مناطق روستایی از جنبه های بسیاری مهم بوده و برنامه ریزی روستایی از گرایش های تحصیلی در جغرافیا بوده که به طور خاص مطالعات مرتبط با روستا را مطالعه می کند. در ارتباط با این موضوع و به دلیل اهمیت پژوهش و تحقیق، انتخاب هدفمند موضوع مطالعات در این رشته تحصیلی می تواند از یک سو بخشی از نیازهای جامعه روستایی کشورمان را رفع و از سوی دیگر به عوامل سیاست گذاری و تصمیم گیری های مرتبط در تدوین راه حل های مشکلات و مسائل موجود در این مناطق کمک کند. تحقیق به تطبیق مطالعات برنامه ریزی روستایی با چالش ها و مشکلات توسعه در مناطق روستایی پرداخت. واحد تحلیل شامل 150 پایان نامه کارشناسی ارشد در دانشکده جغرافیا دانشگاه خوارزمی بود. برای تهیه ماتریس خودتعاملی از Ravar Matrix و برای تحلیل شبکه نیز از شاخص های تراکم شبکه، مرکزیت درجه، مرکزیت بینابینی، بردار ویژه و ضریب خوشه بندی استفاده شد. برای هم رخدادی واژگان کلیدی نیز از Ucinet و برای ترسیم مناسب گراف ها و شبکه ها، از Gephi استفاده شد. افراخته و ریاحی به عنوان اساتید کلیدی و مهم در شبکه علمی گروه بوده اند که ارتباطات علمی بیشتری نیز با اساتید گروه دارند. موضوع توسعه پایدار به عنوان موضوع اصلی در پایان نامه ها بوده که بیشتر موردتوجه قرار گرفته ولی موضوع موردبحث کمتر توجه شدن به بخشی از موضوعات اصلی در ابعاد آن است. تجدید حیات روستایی در بعد اقتصادی، حفظ پایدار منابع و به خصوص آب در بعد زیست محیطی و موضوع مهاجرت های روستایی در بعد اجتماعی از مهم ترین موضوعات هستند که باید مطالعات روستایی بیشتر به صورت موردی این موضوعات را موردبررسی قرار دهند. 
۱۱۷۵.

بررسی زیر ساخت ها و راهکارهای مؤثر در شکل گیری و توسعه حمل و نقل سبز شهری

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۸) 156 - 168

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار حمل ونقل سبز شهری ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۱۹۶
زمینه و هدف: امروزه با توجه به نقش پراهمیت سیستم حمل ونقل در توسعه پایدار شهری اتخاذ سیاست های مناسب در بخش حمل ونقل شهری و توسعه حمل ونقل پایدار به عنوان یکی از زمینه های اصلی رشد شهری موردتوجه می باشد. حمل ونقل سبز به معنی حمل ونقلی پایدار با کمترین آثار منفی بر محیط زیست می باشد که با توجه به شرایط حال حاضر دنیا می بایست در پی دستیابی به این مهم باشیم و با استفاده از فناوری های نوین به کاهش آثار زیست محیطی ناشی از حمل و نقل بپردازیم. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر بهره گیری از حمل ونقل سبز در بهبود شرایط زیستی شهرهای ایران است. روش بررسی: این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی است و از لحاظ ماهیت توصیفی، تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی - کتابخانه ای می باشد. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد؛ امروزه به رویکرد حمل ونقل سبز شهری در بسیاری از مناطق دنیا توجه خاصی شده است. در ایران در بسیاری از شهرها تحت تأثیر تحولات جهانی و اجرای طرح های مختلف شهری، عامل اقتصادی به عنوان عامل اصلی تعیین کننده درآمده است و تحولات قرن جاری و اقتصاد متکی بر نفت، تراکم بیش ازحد جمعیت، تمرکز فعالیت ها و فراوانی ساخت وسازها، رشد و گسترش فیزیکی کانون های شهری و تخریب اکوسیستم طبیعی شهرهای کشور را در پی داشته است؛ هرچند در برخی از شهرهای کشور اقداماتی در جهت دستیابی به حمل ونقل سبز شهری انجام شده است ولی نمی توان ادعا کرد که توسعه حمل ونقل متکی بر اقتصاد سبز شهری به طور کامل در ایران انجام شده است ولی ضرورت ایجاد و برنامه ریزی برای به کارگیری این الگوواره با توجه به مشکلات پدید آمده برای شهرهای کشور هر روز بیشتر احساس می شود؛ و در ادامه پیشنهادها و راهکارهایی در جهت اجرای این رویکرد ارائه شده است.
۱۱۷۶.

بررسی وضعیت گردشگری روستایی در دوره کووید-19 و اثرات آن (مورد: روستاهای گردشگری شهرستان شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه پایدار فضا دوره سوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 65 - 81

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی کووید - 19 اثرات پاندمی شهرستان شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۸۲
در چند سال گذشته با شیوع کووید-19، زندگی بشر دگرگون شده است. شاید بتوان گفت که مهمترین تاثیرپذیری در بخش اقتصادی بوده است. یکی از بخش های مهم اقتصادی کشورها که ارتباط زیادی با بحران و شیوع پاندمی دارد، گردشگری است؛ چرا که گردشگران متناسب با وضعیت هر منطقه، اقدام به برنامه ریزی و سفر می نمایند. بنابراین با شیوع کووید-19، بخش گردشگری نیز شرایط جدیدی را تجربه کرده است. در این تحقیق هدف آن است که در ابتدا وضعیت گردشگری روستایی بررسی شود و سپس اثرات شیوع کووید-19 در گردشگری روستایی شناخته و تحلیل گردد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات پیمایشی با استفاده از ابزار پرسش نامه است. جامعه آماری تحقیق را ساکنان سه روستای گردشگری دشت ارژن، بند امیر و قلات در شهرستان شیراز تشکیل می دهند که بالغ بر 7465 نفر بوده است. بر اساس محاسبه فرمول کوکران، حجم نمونه به تعداد 365 نفر محاسبه شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه بوده که روایی آن از طریق جامعه نخبگان تایید و پایایی نیز از طریق آلفای کرونباخ با ضریب 84/0 تایید شد. مقایسه نوع گردشگران وارد شده در حال حاضر نسبت به قبل از شیوع بیانگر این نکته است که میزان گردشگران داخلی وارد شده به سه روستا نسبت به گردشگران خارجی از سرعت بیشتری برخوردار است. نتیجه آزمون تایید نمود که پاندمی کووید-19 از نظر اقتصادی و اجتماعی در سطح کمتر از 05/0 تاثیرات منفی در زمینه های مختلف از جمله کاهش درامد، کاهش اشتغال، تعطیل شدن اقامتگاه های گردشگری، کاهش عرضه محصولات، کاهش منابع مالی، کاهش جذب سرمایه، کاهش تعامل، کاهش تورهای گردشگری و کاهش مشارکت زنان در بخش گردشگری داشته است. البته سه متغیر آموزش و دانش گردشگری روستاییان، خلاقیت و نوآوری گردشگری و همچنین جایگاه فناوری در گردشگری بعد از شیوه پاندمی، شرایط مناسب تری داشته است.
۱۱۷۷.

تحلیل راهبردی بازآفرینی ساختاری-کارکردی بازارهای سنتی در شهرهای ایران؛ مورد مطالعه: سراهای بازار تاریخی شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۱) 851 - 866

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی بازار سنتی سرا شهر زنجان شهرسازی تاکتیکال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۳۹
یکی از مبادی هویتی و تاریخی- فرهنگی شهرهای ایرانی بازار و عناصر تشکیل دهنده آن است. این در حالی است که امروزه بازارهای سنتی نتوانسته پاسخ گوی نیازهای شهروندان باشد و شکل گیری فضاهای تجاری جدید به واسطه الزامات شرایط زندگی مدرن به افول ساختاری-کارکردی بازار و عناصر وابسته به آن از جمله سراها منجر شده است. لذا بخش هایی از فضاهای بازار از جمله سراها، که با نیازهای امروز مردم انطباق نداشت، از رونق افتاده و به حاشیه رانده شده است.مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال بررسی و تطبیق راهبردی ساختار و کارکرد سراهای بازار تاریخی زنجان بر اساس نیازهای فعلی جامعه شهری است. گردآوری داده ها با مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شد. برای تحلیل داده ها از آزمون تک نمونه ای T و رویکرد تحلیل اثرات متقابل تعاملی با کمک نرم افزارهای SPSS و Scenario Wizard استفاده شد.یافته های تحقیق نشان داد در بین سراهای بازار، سرای ملک نسبت به دیگر سراها وضعیت بهتری برای احیا و بازآفرینی دارد. همچنین، مهم ترین راهبرد برای بازآفرینی و احیای ساختاری- کارکردی سراهای بازار زنجان به منظور مرمت و بازآفرینی معماری و طراحی سراها باید مبتنی بر مؤلفه های «نمای بیرونی (طراحی و معماری نمای بیرونی سرا)، تناسب (تناسب کاربری حجره های سرا با کارکرد بازار و سرا)، کیفیت روشنایی سرا، و حس تعلق مکانی باشد. بنابراین، به منظور بازآفرینی سراها، افزایش و توسعه کاربری های مختلط، ایجاد تنوع و گوناگونی، و تقویت و گسترش لبه های فعال ضروری است.
۱۱۷۸.

مطالعه تطبیقی آسیب پذیری بافت شطرنجی و نیمه شطرنجی شهر سلماس در برابر زلزله از دید پدافند غیر عامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 15 - 26

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری بافت شطرنجی BWM پدافند غیر عامل فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۲۷۶
هر ساله بلایای طبیعی و غیر طبیعی در سراسر جهان مرگ و میر، آسیب های جسمی و بیماری های زیادی را به بار می آورند.  به طوری که از 70 نوع بلایای طبیعی ثبت شده در جهان، 13 نوع آن در کشور ما به ثبت رسیده است. این تحقیق با هدف سنجش و مدل سازی آسیب پذیری در بافت شطرنجی و نیمه شطرنجی شهر سلماس بر اساس شاخص های پدافند غیر عامل انجام گرفته است. نوع تحقیق حاضر کاربردی بوده و روش انجام کار توصیفی_ تحلیلی است و گردآوری اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. برای رسیدن به هدف تحقیق، تعداد 14 شاخص بر اساس نظرات نخبگان انتخاب شده و در نرم افزار GIS لایه های اطلاعاتی برای آنها تشکیل شده است. برای محاسبه وزن شاخص ها از روش تصمیم گیری چند معیاره BWM استفاده شده و نتایج آن در نرم افزار GAMS مورد تحلیل قرار گرفته است. سرانجام وزن به دست آمده از روش BWM در شاخص های 14 گانه استاندارد شده با توابع فازی و منطق بولین ضرب شده و با هم ترکیب شده است. نتایج بیانگر آن است که در بافت شطرنجی، چهار هزار و 866 قطعه در پهنه آسیب پذیری خیلی کم، دو هزار و 719 قطعه آسیب پذیری کم، دو هزار و 862 قطعه آسیب پذیری متوسط، سه هزار و 435 قطعه آسیب پذیری زیاد و 430 قطعه در پهنه آسیب پذیری خیلی زیاد واقع شده اند. در بافت نیمه شطرنجی، 611 قطعه در پهنه آسیب پذیری خیلی کم، دو هزار و 598 قطعه آسیب پذیری کم، سه هزار و 669 قطعه آسیب پذیری متوسط، پنج هزار و 350 قطعه آسیب پذیری زیاد و سه هزار و 57 قطعه در پهنه آسیب پذیری خیلی زیاد قرار دارند. به طور کلی می توان گفت میزان آسیب پذیری در بافت شطرنجی نسبت به بافت نیمه شطرنجی کمتر است.
۱۱۷۹.

تحلیل نقشه دانش تاب آوری اقتصاد روستایی در برابر مخاطرات محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) ۲۴-۱

کلیدواژه‌ها: شبکه اجتماعی نقشه دانش اقتصاد روستایی نقشه هم نویسندگی نقشه هم رخدادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۲۲۰
بررسی و تحلیل زیست بوم مطالعات جهانی در حوزه تاب آوری اقتصاد روستایی، به دلیل تکثر و پراکندگی زیاد روستاهای کشور، آسیب پذیری سگونتگاه های روستایی در مواجهه با انواع مخاطرات طبیعی و انسانی و پیامدهای مختلف ناشی از آن ها ضرورتی مضاعف دارد، لذا واکاوی انبوه اسناد علمی معتبر و دانش فربه تولید شده جهانی، در این زمینه می تواند راهگشای بسیاری از مطالعات و اقدامات توانمندسازی اقتصادی جوامع محلی در سطح کشور باشد. در این راستا هدف کلی مطالعه حاضر، تحلیل نظامند شبکه دانش و ترسیم نقشه تاب آوری اقتصاد روستایی با بررسی شبکه هم نویسندگی و هم رخدادی واژگان این حوزه است تا منبع ها و روندهای دانش و کمبودهای آن را مشخص گردد. برای انجام این تحقیق درآغاز، داده ها از پایگاه اطلاع رسانی اسکوپوس احصاء شدند. آن گاه، مرحله های داده آمایی انجام و بر پایه ی هدف های تحقیق، داده های نهایی با استفاده از الگوریتم های مبتنی بر تحلیل شبکه ی اجتماعی در نرم افزار VOSviewer ارزیابی و تحلیل گردید. یافته ها نشان دادند که از میان بیش از 1105 سند علمی و 3493 نویسنده، کشورهای آمریکا، انگلستان و استرالیا، چین و ایتالیا بیشترین انتشارها و نویسندگانی چون سالویا، کورانتا، شاو و کاستیلو بالاترین ارجاع ها را داشته اند. خوشه ی فکری لی جینگ از چین، بیشترین تراکم شبکه را دارا بود. تحلیل هم رخدادی واژگان، چهار خوشه ی پژوهشی در مطالعات تاب آوری اقتصاد روستایی مرتبط با پیوندهای حکمروایی، تغییرات اقلیمی، توسعه پایدار و فقر را آشکار ساخت. یافته های تحلیل شبکه دانش و ترسیم نقشه آن در این مطالعه می تواند دستاوردهای ارزشمندی برای پژوهشگران جغرافیا و برنامه ریزی روستایی داشته باشد و افق های نوین مطالعاتی را به روی آنان بگشاید.
۱۱۸۰.

مدلسازی جریان عرضه و تقاضای بهینه برق شهری با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 82 - 91

کلیدواژه‌ها: استان فارس مدل سازی سیستم عرضه/تقاضا نرم افزار EnergyPLAN منابع انرژی تجدیدپذیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۲۳۲
گسترش استفاده از منابع انرژیهای تجدیدپذیر در کشور و عدم قطعیتهای همراه آن، لزوم برنامهریزی و مدلسازی انرژی را پررنگ میکند. استان فارس یکی از استانهای پهناور و پرجمعیت کشور است که پتانسیل مناسبی برای بهرهگیری از منابع تجدیدپذیر دارد، اما قیمت سطح پایین سوختهای فسیلی در کشور، باعث محدود کردن سهم منابع تجدیدپذیر در تأمین برق این استان شده است. در این پژوهش با استفاده از نرمافزار EnergyPLAN سیستم عرضه تقاضای برق استان را تا سال 1399 مدل کرده و با تعریف سناریوهای مختلف برای منابع تجدیدپذیر و با در نظر گرفتن پارامترهای محیط زیستی، گاز طبیعی مصرفی و درصد منابع تجدیدپذیر به مقایسه حالتهای مختلف سیستم عرضه تقاضا پرداخته میشود. در ادامه، با مدلسازی سیستم عرضه تقاضا برای 4 سال آینده، میزان رشد منابع تجدیدپذیر در سیستم تخمین زده شده و پارامترهای یادشده مورد بررسی قرار میگیرند. نتایج مدلسازی برای حال نشان میدهد در صورت نبود نیروگاههای تجدیدپذیر در این استان، سالانه 280 هزار تن دیاکسید کربن بیشتری منتشر میشد. همچنین، نتایج شبیهسازی برای آینده بیانگر آن است که در صورت احداث نیروگاههای جدید، میزان نفوذ تجدیدپذیر به عدد 8/14 درصد خواهد رسید که سبب جلوگیری از انتشار 930 هزار تن دیاکسید کربن نسبت به حالت پایه (عدم احداث نیروگاه جدید) تا سال 1403 خواهد شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان