طاهره صادقلو

طاهره صادقلو

مدرک تحصیلی: استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۷۶ مورد.
۱.

تحلیل و بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات در جوامع روستایی (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان طرقبه شاندیز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پذیرش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی توسعه روستایی شهرستان طرقبه شاندیز تکنیک تصمیم گیری PSI

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۱
امروزه با افزایش به کارگیری فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در زندگی انسان ها، گسترش و توسعه آن به یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع تبدیل شده است. با توجه به نقش مؤثری که فناوری های نوین می تواند در توسعه جوامع داشته باشد در این میان جوامع روستایی برخلاف جوامع شهری در استفاده از فناوری های جدید بسیار محتاطانه عمل می کنند؛ بنابراین به کارگیری فناوری های اطلاعاتی در جامعه روستایی ابتدا نیازمند پذیرش این فناوری ها توسط روستاییان است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی سطح پذیرش اجتماعات روستایی از فناوری های نوین، همچنین عوامل مؤثر بر پذیرش آن است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون همسبتگی اسپیرمن، تی دو نمونه مستقل و رگرسیون (روش Enter)) و نیز تحلیل عاملی اکتشافی و مدل تصمیم گیری PSI جهت رتبه بندی روستاها استفاده شد. در این تحقیق تعداد دوازده روستای دهستان شاندیز واقع در شهرستان طرقبه شاندیز به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. از طریق روش نمونه گیری کوکران 234 سرپرست خانوار مورد پرسش قرار گرفتند. یافته های پژوهش گویای این است که سطح پذیرش روستاییان مورد مطالعه از فناوری های نوین در حد متوسط است و مهم ترین عوامل مؤثر بر پذیرش و به کارگیری فناوری های جدید شامل عوامل آموزشی و امکانات (با مقدار ویژه 99/9)، عوامل فرهنگی و اعتقادی (با مقدار ویژه 29/2)، عوامل اقتصادی (با مقدار ویژه 93/1) و عوامل فردی (با مقدار ویژه 31/1) است.
۲.

تحلیل سطح آگاهی و دانش مدیریت ریسک کودکان روستایی از مخاطره زلزله (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان زیرکوه واقع در استان خراسان جنوبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت ریسک کودکان روستایی زلزله ادراک و دانش شهرستان زیرکوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۳۰
در سال های اخیر، مطالعات حوزه ادراک و دانش کودکان از مخاطرات و تقویت میزان آمادگی آن ها در برابر مخاطرات نسبت به گذشته به شدت گسترش یافته است. علت این مسئله را می توان تغییر رویکردهای مدیریت بلایا از رویکردهای انفعالی گذشته به تلاش برای مدیریت پیش از خطر و تأثیر فزاینده آمادگی همه گروه ها و اقشار یک جامعه ازجمله کودکان، در موفقیت این رویکرد دانست. در این راستا مطالعه حاضر به ارزیابی و تحلیل سطح آگاهی کودکان از مخاطره زلزله در قالب متغیرهای شناخت مخاطره و علل و اثرات و نحوه رویارویی با آن در قالب متغیرهای آگاهی از اقدامات پیشگیرانه، آمادگی و شیوه های مطلوب واکنش در بین 169 کودک 5 تا 12 ساله در شهرستان زیرکوه استان خراسان جنوبی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه پرداخته است. یافته های تحقیق بیانگر این است که میانگین سطح آگاهی و دانش مدیریت ریسک کودکان 5 تا 12 ساله روستایی موردمطالعه از زلزله و شیوه های واکنش با آن بسیار اندک و نیازمند اصلاح و تقویت است؛ نتایج آزمون T تک نمونه در ارزیابی میانگین آگاهی و دانش مدیریت ریسک در هر چهار بعد موردسنجش پایین تر از سطح ارزش متوسط است. همچنین بر اساس نتایج آزمون همبستگی رابطه مستقیم و معنادار بین ادراک و آگاهی از ماهیت زلزله با دانش مدیریت ریسک در هر 4 بعد وجود دارد.
۳.

بررسی و تحلیل اثر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و تغییر هویت اجتماعی در نواحی روستایی (منطقه موردمطالعه: دهستان شاندیز از توابع شهرستان طرقبه-شاندیز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی فناوری اطلاعات و ارتباطات هویت اجتماعی دهستان شاندیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تغییر سه بعد فضایی-مکانی، اجتماعی-فرهنگی و اقتصادی هویت اجتماعی در 12 روستای دهستان شاندیز انجام شد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی-توسعه ای و از نظر روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی بود. واحد تحلیل خانوار روستا بود و جامعه آماری شامل سرپرستان خانوار در روستا های موردمطالعه با حجم 281 خانوار بود. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از تکمیل پرسش نامه از نرم افزارهای اکسل و SPSS از آزمون های همبستگی اسپیرمن، یومن ویتنی، رگرسیون و تحلیل مسیر و همچنین برای نمایش توزیع فضایی روستاهای موردبررسی روی نقشه از نرم افزار GIS استفاده شد. نتایج بیانگر این است که میزان استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی کمتر از حد متوسط است و براساس آزمون تی دو نمونه مستقل، توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در منطقه موردمطالعه در تغییر هویت اجتماعی روستاییان تا حدودی نقش داشته است؛ به طوری که در بعد اجتماعی-فرهنگی برای زنان میانگین 08/3 و مردان میانگین 93/2، در بعد مکانی–فضایی برای مردان میانگین 06/3 و برای زنان میانگین 05/3 و در بعد اقتصادی برای مردان میانگین رتبه ای 6/134 و برای زنان 4/147 را نشان می دهد. همچنین آزمون تحلیل مسیر نشان داد که بین شاخص های چهارگانه موردبررسی، تلویزیون با میزان 384/0، بیشترین تأثیرات و شاخص اینترنت با میزان 118/0، کمترین تأثیر را بر میزان تغییر هویت اجتماعی پاسخ گویان مناطق روستایی موردمطالعه به خود اختصاص داده اند. با توجه به نتیجه به دست آمده می توان اظهار کرد که فناوری اطلاعات و ارتباطات توانسته است تغییراتی را در هویت اجتماعی نواحی روستایی به وجود آورد. 
۴.

تحلیل اثرات کالایی شدن بر تحولات کاربری اراضی پیراشهری کلانشهر مشهد (مورد مطالعه: شهر شاندیز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی کالایی شدن روستا گردشگری شهر شاندیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۶۶
امروزه نگاه تک بعدی به مکان و فضا از یک سو و نگاه سرمایه ای و اقتصاد بازار در غیاب کنترل و محدودیت های دولت از سوی دیگر زمینه ساز کالایی شدن مناطق روستایی به خصوص در فضاهای گردشگری است. بر همین اساس، پژوهش حاضر به تحلیل اثرات کالایی شدن در منطقه گردشگری شاندیز در بعد تحولات کاربری اراضی پرداخته است. شیوه ی پژوهش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مدل های تحلیل فضایی همچون الگوهای تراکمی، مدل های تحلیل لکه های داغ و خودهمبستگی فضایی است. اطلاعات لازم در بازه بلندمدت (1400-1380) از طریق داده های GIS و در بازه کوتاه مدت (1396-1400) با استفاده از تصاویر ماهواره ای Sentinel به دست آمده است. همچنین، جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای ArcGIS، TerrSet بهره گرفته شد. یافته های تحقیق نشان داد که در بازه زمانی 20 ساله در منطقه شاندیز در حدود 700 هکتار از اراضی کشاورزی و باغات تغییر کاربری یافته اند که از این میزان 55/39 درصد به عنوان پهنه های طبیعی، 45/10 درصد تبدیل به راه و 82/21 درصد هم به اراضی بایر ، در 18/28 درصد (197 هکتار) از زمین های کشاورزی و باغات، ساخت وساز صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل لکه های داغ نشان داد که بیشترین تغییر کاربری در محور غربی شاندیز به سمت ییلاقات روستای ابرده اتفاق افتاده است.
۵.

ارائه الگوی مطلوب مدیریت یکپارچه حوضه های آبخیز و نقش آن در توسعه پایدار اقتصاد روستایی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز داورزن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت یکپارچه حوضه آبخیز توسعه پایدار اقتصاد روستایی داورزن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۳۵
امروزه مدیریت منابع در پهنه های زیستی یکی از چالش های اصلی سازمانی – اجتماعی می باشد که موفقیت آن زیر نفوذ عوامل و سازه های بسیاری قرار دارد. لذا تلاش برای طراحی الگوی جامع و یکپارچه برای حوضه های آبخیز به گونه ای که تمامی این سازه ها و رفتار آن ها قابل پیش بینی و هدایت باشند یکی از اهداف و برنامه های سازمان های متولی در این امر است. هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی مطلوب مدیریت یکپارچه و نقش آن در توسعه پایدار روستایی در حوضه آبخیز داورزن می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. بنابراین، ابتدا به شناخت وضع موجود و چالش های اثرگذار بر توسعه یکپارچه حوضه آبخیز داورزن به عنوان متغیرهای وابسته پرداخته شد. سپس با استفاده از پیشران های مدیریت حوضه آبخیز به عنوان متغیرهای مستقل شناسایی شدند. از ﻣﺪل معادلات ساختاری(SEM) در قالب نرم افزار SMART PLS برای تحلیل یافته ها استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل 60 نفر از کارشناسان اجرایی شامل مدیران روستایی و متخصصان این حوزه می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مولفه مشکلات سیاست گذاری با ضریب 0.743 بیشترین ضریب را در بروز چالش های حوضه آبخیز داورزن دارا می باشد و در زمینه ضعف توسعه روستایی نیز مؤلفه اقتصادی با ضریب 0.607 بیشترین تاثیر را داشته است.
۶.

تحلیل تأثیر ادراک از خطر بر میزان تاب آوری جوامع محلی در برابر سیلاب (منطقۀ موردمطالعه: روستاهای شهرستان بینالود)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ادراک ریسک مخاطرات تاب آوری جوامع محلی مدیریت مخاطرات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۳
همواره ادراک مخاطرات و آگاهی از اثرهای آنها براساس ماهیت عقلایی زیستی بشر و تمایل وی برای بقا، موجب تلاش برای کاهش احتمال وقوع مخاطرات و ارت ق ای آم ادگ ی در برابر اثرهای احتمالی می شود. در این راستا، در پژوهش حاضر، تأثیر ادراک از خطر سیلاب بر میزان تاب آوری جوامع محلی در خانواده های روستایی شهرستان بینالود بررسی و تحلیل می شود. این پژوهش ازنظر روش، توصیفی تحلیلی و از حیث هدف، کاربردی است. واحد تحلیل در این پژوهش، 190 خانوارهای روستایی منطقه با استفاده از فرمول کوکران و با خطای 07/0 تعیین شده است. نتایج تحلیل آزمون های آماری نشان دهنده این است که شاخص های بعد ادراک احساسی و شناختی به ترتیب با میانگین 5/3 و 1/3 بیشترین تأثیر و سپس عملکردی با میانگین 5/2 کمترین مقدار را در سطح نمونه ها دارد؛ همچنین نتایج ارزیابی میزان اثرگذاری ابعاد ادراک خطر بر میزان تاب آوری با استفاده از آزمون رگرسیون نشان دهنده این است که از بین ابعاد ادراک خطر، بعد شناختی بیشترین اثر را در تاب آوری روستاهای مطالعه شده داشته است. از سویی، براساس نتایج به دست آمده از آزمون تحلیل واریانس، اختلاف معناداری بین تاب آوری گروه های با سطح ادراک خطر متفاوت در جوامع محلی وجود دارد و گروه های با سطح ادراک متوسط بیشترین میزان تاب آوری را بین سایر گروه ها دارد؛ همچنین زنان روستایی درک بیشتری از سیلاب و احتمال وقوع آن داشته و درنتیجه تاب آوری آنها بیشتر است. از طرفی، مقایسه ادراک و تاب آوری بین افراد بیمه شده و نشده نشان دهنده آن بود که افراد بیمه شده ادراک و تاب آوری بیشتری نسبت به افراد بیمه نشده دارند.
۷.

بررسی نقش طرح صدور سند اماکن روستایی بر ارتقای زیست پذیری سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: دهستان زبرخان شهرستان نیشابور)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طرح صدور سند زیست پذیری سکونتگاههای روستایی دهستان زبرخان شهرستان نیشابور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۱
اجرای طرح صدور سند اماکن روستایی یکی از اهداف دولت در رسیدن به توسعه و از بین بردن محرومیت روستاهای کشور در چارچوب برنامه توسعه است. در این راستا اجرای طرح صدور سند با اثر گذاری بر کیفیت محیط و زیست پذیر نمودن سکونت گاه-های روستایی، زمینه ماندگاری در روستاها را فراهم نموده است. بر این اساس، پژوهش حاضر، با هدف سنجش میزان اثرگذاری طرح صدور سند بر زیست پذیری سکونت گاه های روستایی انجام شد. برای رسیدن به هدف پژوهش از روش شناسی توصیفی- تحلیلی و از طریق شیوه مطالعه اسنادی و پیمایشی(پرسشنامه محقق ساخته) استفاده شد. جامعه نمونه پژوهش 140 خانوارهای روستایی برخرودار ایز این طرح می باشند که از طریق روش کوکران تعیین شده اند. تعداد خانوار برخوردار از این طرح مبنای انتخاب روستاهای مورد مطالعه بوده است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که اجرای طرح صدور سند بر ارتقای تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی زیست پذیری نقش داشته است. بیشترین میانگین این تغییر نیز مربوط به مؤلفه کالبدی-زیرساختی با مقدار 459/3 است. میزان تاثیرگذاری اجرای طرح با فاصله زمانی از اجرای طرح رابطه معنادار و مستقیمی داشته است. نتایج رگرسیون خطی نیز مؤید این مطلب است که مؤلفه کالبدی-زیرساختی زیست پذیری بیش ترین تاثیرپذیری از متغیر سابقه اجرای طرح را داشته است. با استفاده از آزمون کروسکال والیس به ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻔﺎوت ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻔﺎوت ناشی از اثرات صدور سند بر زیست پذیری سکونت گاه هایﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ پرداخته شد که روستای باغشن در میان روستاهای مورد مطالعه در رتبه اول قرار گرفت.
۸.

تحلیل و تبیین شاخص های منظر کالبدی و تغییرات آن در روستاهای حاشیه کلانشهرها (مورد مطالعه: روستاهای حاشیه شمالی کلانشهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منظر روستایی تغییرات کالبدی هویت کالبدی تغییرات کارکردی کلانشهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۴۱
از آنجا که محیط روستا یکی از عناصر سازمان فضایی است و منظر روستا با ابعاد مختلف کالبدی_عملکردی از اهمیت و جایگاه خاصی در سازمان بصری محیط روستایی برخوردار است و از سوی دیگر با تغییرات سبک زندگی و نیازمندی های روستاییان در سال های اخیر به تشدید و تسریع فرآیند تغییر منظر انجامیده و مدیریت و برنامه ریزی این فضاها بویژه در پسکرانه های کلانشهر، نیازمند توجه بیشتری است. پژوهش کاربردی حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال شناسایی شاخص های تبیین منظر و میزان تغییرات آن در روستاهای حاشیه کلانشهر مشهد است. برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) بهره گرفته شده است و تجزیه تحلیل داده ها توسط آزمون های (کروسکال-والیس، ویلکاکسون و فریدمن) انجام شده است. نتایج بررسی ها حاکی از آن است که از بین مؤلفه های منظر، مؤلفه هویت منظر بیشترین تغییر را داشته است. در واقع وقوع تغییرات کالبدی در روستاها، سبب کاهش حس خاطره انگیزی، سرزندگی و شادابی، میزان تجانس و هماهنگی فضاهای مختلف، کمرنگ شدن ارزش های فرهنگی بومی شده است و در نهایت بیشترین تغییر در «بعد هویت منظر روستاها» را در پی داشته است. نتایج آزمون فریدمن، بیانگر بالاترین تغییر در شاخص کاربری اراضی از میان کل شاخص های منظر است. بنابراین، توجه به تغییرات منظر به عنوان مهم ترین پیامد تغییر کاربری اراضی قابل توجه است.
۹.

شناسایی پیشران ها و سناریوهای مؤثر بر مدیریت یکپارچه روستاهای حوضه آبخیز داورزن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت یکپارچه آبخیز رویکرد آینده پژوهی توسعه روستایی داورزن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۶۶
مدیریت یکپارچه آبخیزداری می تواند به عنوان یک پیش شرط لازم برای مدیریت پایدار و بهبود سبک زندگی و معیشت مردم محلی موردتوجه قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی پیشران ها و سناریوهای مؤثر بر مدیریت یکپارچه روستاهای حوضه آبخیز داورزن است. برای این کار از ابزار پرسش نامه استفاده شد که به وسیله کارشناسان خبره و اجرایی(شامل اعضای هیئت علمی صاحب نظر و کارکنان منابع طبیعی، سازمان های مردم نهاد فعال و جوامع محلی) تکمیل گردید. اعضای آن به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. برای مشخص کردن پیشران های چالش برانگیز از مدل MICMAC استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، شاخص هایی ازجمله پایین بودن متوسط درآمد و سرمایه بهره برداران؛ کمبود تسهیلات اعطایی کم بهره بانک ها، مؤسسات اعتباری و صندوق حمایت از توسعه تنوع معیشتی و اتکای ضعیف دولت به بخش خصوصی در واگذاری اختیارات به این بخش به دلایلی ازجمله ورشکستگی یا بی تعهدی سرمایه گذاران و... مهم ترین پیشران های دخیل در زمینه مدیریت یکپارچه آبخیز روستایی داورزن را شکل می دهند. برای تشریح سناریوهای محتمل از نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شد. نتایج این بخش نشان داد از مجموع 24 وضعیت موجود، سناریوی دهم به عنوان مطلوب ترین حالت سناریوی ممکن در نظر گرفته شد.
۱۰.

Spatial Analysis of Tourism Development Potential of Tourism Destination Villages (Case Study: Mashhad Tourism Sphere of Influence)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Ecological potential Tourism capacity Village Tourism Sphere Influence Mashhad

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۷۲
Purpose - Today, tourism is mentioned as a suitable approach for socio-economic and physical development in rural areas. Therefore, rural areas have capabilities and potentials in terms of tourist attractions; however, not all areas have the same capabilities for development. The purpose of this study is to evaluate the ecological potential of the study area and to find the relationship and alignment between tourism capacity and ecological potential in rural areas of Mashhad tourism sphere of influence. Design/methodology/approach - The present theoretical study was conducted with applied purposes using the descriptive-analytical method. GIS and SPSS software and CoCoSo multi-criteria decision-making model were used to analyze the data. Findings- According to research findings the most influential indicator was the distance to tourism water resources and the least influential indicator was the distance to fault. Therefore, the highest ecological potential belongs to the foothill villages of the study area. Also, in terms of tourism capacity, the most effective factors have been the natural attractions of the village and its suburbs and the quality of village road. Original/value - On this basis, the highest tourism potentials belong to villages of Pivehzhan, Virani, and Radkan, respectively. According to the results of the study there is a significant positive relationship between ecological potential of the studied villages and their tourism capacity and there is no relationship between the number of tourists and ecological potential of the studied villages.
۱۱.

بررسی سطح ادراک گردشگران از مخاطرات مقاصد روستایی و عوامل مؤثر در آن (مطالعه ی موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی مخاطرات محیطی ادراک خطر تصمیم سفر شهرستان گرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۸۰
صنعت گردشگری، در کنار مزایا و منافع خود، با مخاطرات و فرایندهای تهدیدکننده ای روبه رو است که، در صورت عدم مدیریت، با افول مزایای این صنعت مواجه خواهیم شد. یکی از مهم ترین راه های مدیریت مخاطرات مقاصد گردشگری ارتقای ادراک گردشگران از مخاطرات محیطی پیش از سفر است. مقاله ی حاضر به بررسی و پاسخ به این سؤال پرداخته که ادراک گردشگران از مخاطرات نواحی روستایی در چه سطحی است و چه عواملی در این ادراک تأثیرگذارند. برای این منظور، از روش شناسی توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. حجم نمونه ی تحقیق شامل 267 گردشگر روستایی روستاهای هدف گردشگری شهرستان گرگان است که براساس فرمول کوکران با جامعه ی آماری نامعلوم تعیین شده است. داده های گردآوری شده از طریق پرسش نامه با استفاده از آزمون های آماری مقایسه ی میانگین، آزمون های هم بستگی و تحلیل عاملی اکتشافی تجزیه وتحلیل شدند. براساس نتایج، از بین ابعاد سازنده ی متغیر ادراک ریسک مخاطرات (شناختی، احساسی و عملکردی) در بین گردشگران، بُعد احساسی بیشترین و بُعد عملکردی کمترین مقدار را دارد. همچنین، با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی عوامل مؤثر در ادراک خطر گردشگران به چهار محور شناخت مقصد، عوامل زیرساختی و فیزیکی مقصد، شرایط و توانایی های فردی و دریافت های اجتماعی از محیط قابل دسته بندی هستند.
۱۲.

ارزیابی و اولویت بندی عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی (مورد مطالعه: حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری گردشگری روستایی جریان گردشگری حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۴۷
جریان گردشگری نشان دهنده جابجایی فضایی گردشگران در یک منطقه است در عین حال نیز توزیع فضایی گردشگران در سراسر مقصدهای گردشگری تحت تاثیر عوامل زیادی است. بنابراین شناخت مهمترین این عوامل بر توسعه گردشگری کمک می کند. از این رو در تحقیق حاضر هدف اصلی شناسایی مهمترین عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی بوده است. پژوهش از نظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، از نوع کاربردی است. افرد نمونه تحقیق شامل 30 متخصص در حوزه گردشگری بوده که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. منطقه مورد مطالعه مقاصد گردشگری روستایی در حوزه نفوذ گردشگری مشهد بوده است. برای تحلیل یافته ها از نرم افزار spss، معادلات ساختاریPLS و مدل تصمیم گیری چند معیاره DFAHP استفاده شده است. در تحقیق حاضر متغیر جریان های جذب گردشگری با استفاده از 7 عامل در قالب 31 مؤلفه مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین میانگین به شاخص دسترسی پذیری بامیانگین 82/3 تعلق دارد. همچنین بررسی عوامل نشان داد که مولفه های کیفیت دسترسی پذیری، امکانات اقامتی و قابلیت دسترسی پذیری در اولویت اول تا سوم اثرگذاری بر ایجاد و تقویت جریان های جذب گردشگری قرار دارد.
۱۳.

شناسایی عوامل موثر بر ادراک گردشگران روستایی از ریسک مخاطرات محیطی و تاثیر آن بر رفتار سفر گردشگر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی مخاطرات ادراک خطر تصویر مقصد دهستان طرقبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۱۸۵
ادراک خطر را می توان اولین و موثرترین گام برای هدایت مطلوب وموفقیت فرایند مدیریت ریسک به شمار آورد. امروزه گردشگری به عنوان یکی از کارکردهای جدید فضاهای روستایی، با مخاطرات و تهدیدات بسیاری برای گردشگران همراه است که ادارک این مخاطرات میتواند نقش قابل توجهی در تصمیم سفر، آمادگی و واکنش آنها در مواجهه با این مخاطرات ایفا کند. بر این اساس مقاله حاضر، به بررسی عوامل موثر بر ادراک ریسک و تاثیر آن بر تصمیم گردشگر به روش پدیدارشناسی هوسرل پرداخته. نتایج نشان میدهد بیشترین مخاطرات احتمالی درک شده توسط گردشگران در بعد مخاطرات انسانی خطر تصادفات جاده ای و در بعد طبیعی سیلاب است. گردشگران نمونه در ادراک خطر مقصدهای گردشگری عوامل عینی نظیر تجربه و مشاهدات را موثرتر از عوامل ذهنی دانسته اند و بعد از ادراک خطر دو رفتار اجتناب از سفر یا رویارویی با مخاطره به صورت برابر در نمونه ها انتخاب شده است.
۱۴.

تحلیل نقش بازارهای محلی در توانمندسازی زنان روستایی، مورد: شهرستان قائن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زنان روستایی بازارهای محلی توانمندسازی زنان توسعه روستایی شهرستان قائن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۴۲
یکی از راه های توانمندسازی زنان روستایی فراهم آوردن زمینه حضور آنها در فعالیت های اقتصادی و بخصوص فروش تولیدات و محصولات کشاورزی و صنایع دستی است که نیازمند مهیا نمودن شرایط مطلوب از جمله ایجاد بازارهای مناسب برای این محصولات است. لذا، پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش بازارهای محلی در توانمندسازی زنان روستایی در شهرستان قائن می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی؛ با روش شناسی توصیفی و تحلیلی است و برای گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی مبتنی بر ابزار پرسشنامه محقق ساخته بهره گرفته شده است. حجم نمونه این تحقیق شامل 80 زن روستایی از 21 روستای شهرستان قائن است که به صورت تمام شماری در زمان مطالعات میدانی به عنوان فروشنده در بازارهای محلی مورد مطالعه حضور داشته اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های رگرسیون و مقایسه میانگین و برای رتبه بندی روستاهای مورد بررسی از مدل کوکوسو بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که زنان مورد مطالعه در بعد فردی بیشترین تاثیر را از شرایط بازار پذیرفته اند. همچنین بازار های محلی بیشترین تاثیر را بر توانمندسازی زنانی که در روستاهای قومنجان، تیغدر و روم سکونت دارند داشته است.
۱۵.

بررسی و تحلیل میزان احساس امنیت ناشی از مخاطرات انسانی در نواحی روستایی؛ مورد مطالعه: دهستان کنویست(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مخاطرات انسانی ناامنی روستایی احساس امنیت دهستان کنویست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۰۷
امنیت مفهومی چند بعدی و پیچیده است که دستیابی به آن برای داشتن یک جامعه پویا و سالم، از الزامات اساسی است. یکی از مهمترین مقوله های توسعه انسانی در نواحی روستایی، احساس امنیت می باشد. در نواحی روستایی مورد مطالعه، به علت قرار گیری در حاشیه کلانشهر مشهد سبب ایجاد و بروز زمینه های ناامنی شده است که بیشترین مصادیق آن شامل ترس از سرقت خودرو و تجهیزات، ترس از سرقت منازل و تجهیزات ماشین آلات کشاوری، بوده است. هدف اصلی پژوهش، برآورد میزان احساس امنیت در برابر معضلات اجتماعی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه خانوار روستایی دهستان کنویست تشکیل می دهد که در نهایت 190 خانوار از 12 روستای دهستان به صورت تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب و با استفاده از ابزار پرسشنامه اقدام به جمع آوری اطلاعات گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین میزان احساس ناامنی در بین مقوله ها به ترس از اختلافات درون خانوادگی در خانواده با مقدار 2/79 درصد، سپس احساس ناامنی در برابر وجود درگیری های محلی با مقدار 7/56 درصد و احساس ناامنی در برابر نداشتن درآمد پایدار از منابع شغلی با 49 درصد بیشترین مقادیر احساس ناامنی در بین سایر مقوله ها بیان شده اند. همچنین نتایج نشان از وجود رابطه معنادار بین فاصله از شهر و میزان احساس ناامنی دارد، به این معنا که روستاهای واقع در حاشیه شهر به مراتب احساس ناامنی بیشتری دارند، به طوریکه بیشترین و کمترین میزان احساس ناامنی به ترتیب در روستای شترک و تبادکان بوده است.  
۱۶.

تحلیل رابطه سطح انتظارات از دولت و تمایل جوامع محلی به اقدامات پیشگیرانه در برابر مخاطرات (مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان نیشابور)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تمرکززدایی جوامع محلی سوانح طبیعی شهرستان نیشابور مدیریت ریسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۲۱۳
امروزه، تأکید بر مدیریت ریسک و اجرای اقدامات پیشگیرانه به عنوان اساسی ترین رویکرد در ادبیات مدیریت بحران مطرح است. اما تحقق این فرایند، به ویژه در جوامع روستایی و با جلب مشارکت جوامع محلی به انجام دادن اقدامات پیشگیرانه تحت الشعاع عوامل و موانع بسیاری است که سطح انتظارات جوامع محلی از دولت و وابستگی به آن برای مدیریت بحران و اثرهای آن یکی از مهم ترین این عوامل است. بنابراین، در پژوهش حاضر به تحلیل تأثیر انتظارات از دولت بر میزان تمایل جوامع محلی به مشارکت در انجام دادن اقدامات پیشگیرانه در برابر سوانح طبیعی با روش توصیفی- پیمایشی و با ابزار پرسش نامه پرداخته شده است. به منظور سنجش هدف و تحلیل داده ها، از آزمون های تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیون خطی، و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت کاربردی و از لحاظ نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. بر اساس نتایج به دست آمده، در منطقه مورد مطالعه میزان تمایل روستاییان به اقدامات پیشگیرانه پایین تر از سطح متوسط است. در حالی که سطح انتظارات مردم از دولت در برابر سوانح طبیعی بسیار بالاست. همچنین، ضمن تأیید ارتباط بین این دو متغیر، تأثیرگذاری متغیر انتظارات روستاییان از دولت بر عدم تمایل جوامع محلی به اقدامات پیشگیرانه در برابر سوانح طبیعی با میزان ضریب 38 درصد تبیین و تأیید می شود. از سویی، بر اساس نتایج به دست آمده، تمایل به اقدامات پیشگیرانه در بین روستاییانی که واکنش ترجیحی آن ها در برابر سوانح بر اساس مستندات و آرشیو تجربه آن هاست بیشتر از سایر روستاییان است.
۱۷.

اولویت بندی جاذبه های گردشگری با هدف توسعه گردشگری (منطقه مورد مطالعه: شهر مشهد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری جاذبه گردشگری روش تصمیم گیری چند معیاره شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۳۴
صنعت گردشگری با اشتغال زایی مستقیم و غیر مستقیم و در نتیجه، کسب درآمد برای مقصدهای گردشگری، نقش مهمی در اقتصاد منطقه دارد. برای دستیابی به این درآمد، ابتدا باید گردشگر جذب شود و به منظور برخورداری از منافع حاصل از گردشگری، اولویت گردشگران در انتخاب مقصدهای گردشگری بررسی شود. بنابراین با توجه به اینکه بسیاری از سفرهای داخلی در ایران نیز دیدارهای مذهبی از مکان های مقدس نظیر مشهد و قم است; هدف از این تحقیق، شناسایی اولویت جاذبه های گردشگری در شهر مشهد با استفاده از تکنیک آنتروپی، VICORو SPSS است. انگیزه مطالعه این تحقیق بررسی کردن استقبال گردشگران از انواع جاذبه های جدید و قدیمی موجود در این شهر است. نتایج بدست آمده نشان داد که در مجموع، بارگاه امام رضا(ع) اولویت اول جاذبه گردشگری را در میان گردشگران و مسئولان مورد مطالعه است و سایر جاذبه های گردشگری در اولویت های بعدی قرار گرفته اند. بنابراین شهر مشهد با جاذبه های جدید ایجاد شده برای توسعه گردشگری در این شهر تاکنون موفق نبوده است.
۱۸.

تحلیل ظرفیت رویارویی کشاورزان در برابر مخاطره خشکسالی (نمونه موردی: کشاورزان شهرستان فریمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خشکسالی ظرفیت رویارویی کشاورزان روستایی شهرستان فریمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۲۶۹
تغییرات اقلیمی و اثرات آن بر جوامع روستایی واقعیت انکارناپذیری است؛ به طوری که به عنوان تهدیدی در جهت توسعه و پیشرفت ملی قلمداد می گردد. جوامع روستایی در کشورهای در حال توسعه در معرض خطرات مربوط به تغییرات اقلیمی هستند و انطباق پذیری (سازگارسازی) برای رویارویی و واکنش مناسب با این امر ضروری است؛ ازاین رو این جوامع برای نسل های آتی خود، از استراتژی های رویارویی متنوع، به منظور پاسخگویی به تنش های زیست محیطی بهره می گیرند. هدف این مطالعه، کاربرد دیدگاهی تلفیقی در ارزیابی ظرفیت رویارویی اجتماعات روستایی در برابر خشکسالی؛ در سه بُعد آگاهی، توانایی و اقدام و با محوریت اصول چهارگانه دانش مدیریت بحران، یعنی پیشگیری، آمادگی، و مواجهه و با دو رویکرد سازه ای و غیرسازه ای، در منطقه فریمان استان خراسان رضوی، کشور ایران می باشد. مطالعه حاضر با رویکرد توصیفی - تحلیلی و ماهیت کاربردی، دو گام اساسی را دربرمی گیرد: 1) تعیین شاخص ها و معیارهای ظرفیت رویارویی و انطباق پذیری با استناد به پیشینه نظری و مطالعات کتابخانه ای؛ 2) مطالعات میدانی به شیوه پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه در 5 دهستان و بین 170 کشاورز انجام شده است. یافته های تحقیق در تمامی ابعاد ظرفیت رویارویی و انطباق پذیری بیانگر وضعیت نامناسب کشاورزان در مناطق روستایی مورد مطالعه می باشد؛ به طوری که نتایج آزمون T تک نمونه ای در ارتباط با سه بعد اصلی آگاهی(میانگین 45/2)، توانایی(میانگین 22/2)، و اقدام (میانگین 99/1) نشان از پایین تر بودن این ابعاد از سطح میانگین 3 است. همچنین نتایج آزمون ANOVA در ارتباط میان متغیر تحصیلات و گروه سنی که با مؤلفه های ظرفیت رویارویی و انطباق پذیری موردبررسی قرار گرفت، نشان داد که جز در بعد غیرسازه ای ظرفیت اقدام در سنجش متغیر تحصیلات با سطح معناداری 078/0 و متغیر سن با سطح معناداری 098/0؛ در سایر موارد، تفاوت معناداری میان سطوح مختلف تحصیلی و سنی با سطوح ظرفیت رویارویی و انطباق پذیری وجود دارد. بر اساس نتایج آزمون همبستگی، رابطه میان متغیر «وسعت زمین کشاورزی» با سطوح ظرفیت رویارویی در مؤلفه توانایی و در بعد مواجهه در سطح معناداری 043/0 و ضریب همبستگی 163/0 معنادار است. همچنین در مؤلفه اقدام، وسعت زمین کشاورزی در ابعاد غیرسازه ای با سطح معناداری 004/0 و ضریب همبستگی 231/0 و بعد نهادی ارتباطی با سطح معناداری 008/0 و ضریب همبستگی 214/0 ارتباط معناداری را نشان می دهند. همچنین در مؤلفه اقدام نیز با سطح معناداری 015/0 و ضریب همبستگی 196/0 نشان از ارتباط معنادار دارد.
۱۹.

بررسی تأثیرات تبعیض جنسیتی بر میزان مشارکت پذیری زنان روستایی (منطقه مورد مطالعه: دهستان های گلمکان و رادکان شهرستان چناران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی تبعیض جنسیتی دهستان های گلمکان و رادکان زنان روستایی شهرستان چناران مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۱۰۹
در جهان امروز، کسب شخصیت اجتماعی وابسته به مشارکت و خارج شدن از دایره فعالیت های شخصی در جهت توسعه امری ضروری است. از این روست که مشارکت زنان به منزله بخش مهمی از نیروی توسعه و نابرابری جنسیتی به منزله یکی از مسائل و مشکلات مهم جامعه شناخته شده است. زنان روستایی، به عنوان عناصر تأثیرگذار فضاهای روستایی، به علت ناآگاهی از حقوق خود تا حد زیادی در معرض این تبعیض قرار دارند. ازاین رو، هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیرات تبعیض جنسیتی بر میزان مشارکت پذیری زنان روستایی است. روش شناسی تحقیق توصیفی تحلیلی بوده که به صورت کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. از روش پیمایشی در قالب 116 پرسش نامه خانوار، به بررسی افراد نمونه در 10 روستا از دهستان های رادکان و گلمکان شهرستان چناران پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داده که بر اساس آزمونt، بیشترین اثر تبعیض جنسیتی بر کاهش میزان مشارکت اقتصادی زنان روستایی با میانگین رتبه ای53 / 3 است. همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان دهنده اهمیت نسبی تبعیض جنسیتی بر مشارکت پذیری زنان است. ازاین رو، می توان گفت از آنجا که زنان روستایی در زمینه اقتصاد روستا مشارکت زیادی دارند و در زمینه های دامداری، کشاورزی، باغداری و... همپای مردان کار می کنند، در زمینه اقتصادی بیشترین تبعیض را به خود اختصاص داده اند، زیرا با وجود مشارکت فراوان در این زمینه از امکانات و مزایای اقتصادی بهره چندانی نمی برند.
۲۰.

تحلیل عوامل مؤثر بر تمایل به توسعه واحد های گاوداری روستایی در شهرستان خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد دامی اقتصاد روستایی دامداری فعالیت دامی شهرستان خرم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۵۰
دستیابی به خودکفایی در تأمین نیاز های اساسی و غذایی جمعیت روزافزون کشور به ویژه تولیدات دامی که با توجه به ظرفیت های موجود در کشور و وجود منابع داخلی فراوان و قابل استفاده، از ارزش بسیار بالایی برخوردار لزوم توجه به این بخش را ضرورت بخشیده است. در این راستا پژوهش حاضر، به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر توسعه واحد های گاوداری روستایی سنتی و نیمه صنعتی در شهرستان خرم آباد هست. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی بهره برداران واحد های گاوداری روستایی شهرستان خرم آباد در سال 1397 می باشد که از بین 4762 تعداد گاودار مشغول به فعالیت در این حوزه، تعداد 185 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه تعیین و سپس به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مبنای گردآوری داده های موردنیاز قرار گرفتند. روایی شکلی و محتوایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرسنجی از اعضای هیئت علمی گروه اقتصاد و توسعه روستایی دانشگاه لرستان مورد تأیید قرار گرفت و برای سنجش پایایی از پیش آزمون و محاسبه ضریب پایایی آلفای کرونباخ و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی عوامل مؤثر بر توسعه واحد های گاوداری روستایی در شهرستان خرم آباد به ترتیب اهمیت در شش دسته؛ ۱) قیمت-اعتبارات، ۲) خدماتی-حمایتی، ۳) زیرساختی، ۴) خدمات دام پزشکی و عوامل اصلاح نژادی، 5) آموزشی-ترویجی و 6) پشتیبانی دسته بندی شدند. این عوامل توانستند 93/76 درصد از واریانس کل را تبیین نمایند. همچنین نتایج حاصل از مقایسه میانگین که از طریق آزمون من ویتنی بیانگر این بود که بین نظرات دامدار های سنتی و مدیران گاوداری های نیمه صنعتی ازلح اظ عوامل مؤثر بر توسعه واحد های گاوداری روستایی اختلاف نظر وجود دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان