مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
بوم گردی
حوزه های تخصصی:
بوم گردی به قصد بازدید از خاستگاهها و زیستگاههای طبیعی و با هدف حفاظت از میراث فرهنگی به مثابه گزینه سودمند اقتصادی تلقی می شود. این گونه ازگردشگری نیز در برگیرنده آثار زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی می باشد. ترویج فرهنگ محیط زیست و تسهیل در اعمال تمهیدات مربوط به آن، درآمدزایی، ایجاد فرصت های شغلی و ارتقاء ارزشهای معنوی و فرهنگی جامعه میزبان از جمله ره آوردهای مثبت این نوع گردشگری تلقی می شود. استان گلستان با در نظر گرفتن ویژگیهای طبیعی مانند بر پارک های ملی و مناطق حفاظت شده بی نظیر، زیستگاهها، آبشارها و تالابهای دیدنی و به موازات آن احراز نمودهای فرهنگی ارزشمند از جمله مراکز عمده بوم گردی در ایران می باشد. این مقاله سعی دارد ضمن معرفی جاذبه های مهم بوم گردی دراین استان به ارایه مدلی برای تحقق بوم گردی پایدار دست یازد، چرا که هرگونه تلاش در این خصوص به ارتقاء وضعیت اقتصادی استان منجر می شود. تفویض کنترل تالاب های گمیشان، آلاگل، آجی گل با توجه به میزان شکنندگی و آسیب پذیری آنها به سازمان حفاظت از محیط زیست، مسیریابی مجدد جاده اصلی تهران - مشهد با توجه به خسران های زیست محیطی که گردشگران در این گنجینه ملی ایجاد نموده اند و مجهز نمودن جاذبه های طبیعی استان به ویژه پارک جهان نما به امکانات و تأسیسات گردشگری از جمله پیشنهادات این مقاله است.
سنجش توانمندیهای بوم گردی مناطق حفاظت شده با استفاده از GIS (مطالعه موردی:پناهگاه حیات وحش قمیشلو)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اهمیت و نقش پناهگاه های حیات وحش به عنوان بهترین مناطق با مدیریت در ابعاد گوناگون آموزشی، پژوهشی، علمی، تفرجی و گردشگری، تربیت نیروی انسانی و از همه مهمتر حفظ تنوع زیستی، هم در سطح ملی و هم در سطح جهانی در همه کشورها به رسمیت شناخته شده است . پناهگاه حیات وحش و پارک ملی قمیشلو، یکی از مناطق چهارگانه با مدیریت استان اصفهان است که سنجش توانمندی های گردشگری آن می تواند به تداوم حیات و زیست بوم آن کمک جدی بنماید. هدف از این پژوهش، ارزیابی توان اکوتوریستی (بوم گردی) پناهگاه و پارک ملی قمیشلو با استفاده از مدل SWOT است. در این مدل، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید ها به عنوان بهترین راهبرد طبیعت گردی محاسبه شده اند. همچنین با تهیه پرسشنامه، معیارهایی برای منطقه گردشگری مورد نظر انتخاب و با استفاده از مدل AHP به هر کدام از معیارها وزن داده و با کمک نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS ) به معیارهای انتخاب شده وزن داده شد و نرخ سازگاری محاسبه گردید، بهترین معیار برای گردشگری در منطقه انتخاب گردید و در نتیجه راهبردهای مدیریتی اتخاذ گردید. این پژوهش بر اساس مطالعات گسترده میدانی و پیمایشی صورت گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که این منطقه از لحاظ شرایط آب و هوایی، چشم اندازهای طبیعی، وجود قلعه های تاریخی می تواند به عنوان یکی از قطب های گردشگری استان به شمار آید.
توسعه بوم گردی با تأکید بر مشارکت جوامع محلی (مطالعه موردی: روستای جنت رودبار، شهرستان رامسر)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فایرلو و بو (۲۰۱۲)، معتقدند که گردشگری می تواند نقش مخرب در جوامع میزبان داشته و به عنوان تخریب گر محیط زیست طبیعی عمل نماید. در حالی که گردشگری جدید که در قالب بوم گردی مطرح می شود حساس به مسائل زیست محیطی و همچنین به فرهنگ محلی است و توجه ویژه ای به نگرش جوامع میزبان می دهد. برای دستیابی به بوم گردی محور، لازم است به نقش جامعه محلی و ساز و کارهای حمایت و مشارکت آنها توجه کافی صورت بپذیرد.
رشد و توسعه گردشگری طی سال های گذشته در بسیاری از مناطق شمالی کشور، پیامدهای نامطوب و نامناسبی را به همراه داشته است. روستای جنت رودبار به عنوان یکی از روستاهای شهرستان رامسر، از جمله مناطق مورد توجه برای طرح های بوم-گردی است و تحقیق حاضر در صدد است تا به بررسی مساله توسعه بوم گردی در این روستا با تأکید بر مشارکت جوامع محلی بپردازد. در این راستا، تحقیق حاضر در صدد پاسخگویی به چهار سؤال اساسی ذیل می باشد:
۱- نگرش جامعه محلی نسبت به طرح توسعه بوم گردی چیست؟
۲- اثرات و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی بوم-گردی برای جامعه محلی چیست؟
۳- میزان حمایت جامعه محلی از طرح توسعه بوم گردی چقد است؟
۴- عوامل موثر بر میزان حمایت جامعه محلی از طرح توسعه بوم گردی کدامند؟
ارزیابی بوم گردشگری (اکوتوریسمی) پارک ملی کلاه قاضی با استفاده از الگوی برنامه ریزی راهبردی فریمن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بوم گردی یا اکوتوریسم یکی از شاخه های گردشگری است که بیشترین سازگاری را با طبیعت دارد و در سال های اخیر، توجه طبیعت دوستان را به خود جلب کرده است. اما توسعه بوم گردی در مناطق مختلف، گاهی بدون توجه به ارزش های اکولوژیکی و تنها برای کسب منافع اقتصادی ایجاد شده است. از این رو به منظور مدیریت بهتر و حفظ ارزش های محیط زیست، لازم است توسعه با برنامه ریزی و مبتنی بر راهبردهای خاصِ هر منطقه انجام گیرد. پارک ملی کلاه قاضیْ واقع در جنوب استان اصفهان، با داشتن ذخایر ژنتیکی متعدد، سیمای سرزمین منحصربه فرد و زیستگاه های متنوع، می تواند مقصد گردشگران باشد و این عامل، موجب توسعه بوم گردی می شود. این پژوهش با هدف بررسی عوامل قوت، ضعف، فرصت، تهدید و ارائه راهکارهای مناسب برای توسعه بوم گردی در منطقه، به صورت توصیفی - تحلیلی انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و تعیین راهبرد های توسعه بوم گردی از الگوی SWOT و در پایان به منظور اجتناب از محدودیت های این الگو و کمی کردن ارزش ها و اولویت دهی راهبردها، از روش های AHP و فریمن استفاده شده است. ماتریس فریمن موسوم به ماتریس ذی نفعان بر اساس اولویت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اکولوژیکیِ پارک تهیه شده است. نتایج تحقیق نشان داد که ویژگی های مثبت منطقه بیشتر از ویژگی های منفی آن بوده است و در مقابل فرصت های موجود در منطقه، تهدید بیشتری وجود دارد. از این رو با توجه به وضعیت پارک، استفاده از راهبرد های تهاجم و رقابتی ضروری است. در ادامه برای حفظ سلامت پارک و توسعه پایدار در منطقه، دو راهبرد به عنوان مهم ترین راهبردهای ضروری منطقه برای توسعه بوم گردی پیشنهاد شد: الف) تدوین برنامه جامع مدیریتی به منظور حفاظت از تنوع گونه ای و توسعه بوم گردی در منطقه با امتیاز 107؛ ب) تدوین برنامه های بلندمدت پایش محیط زیستیِ پارک به منظور شناخت منابع آلاینده و تخریب کننده و ارائه روش های علمی - عملی برای کاهش آثار محیط زیستی با امتیاز 104. برنامه ریزی مبتنی بر راهبردهای ارائه شده، می تواند توسعه بوم گردی منطقه را همگام با حفظ موقعیت محیط زیستی و کاهش تهدیدها و بهبود شرایط نامطلوب تضمین کند.
ارائه مدل آینده نگر کارآفرینی مبتنی بر بوم گردی در روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی: روستاهای گردشگری شهرستان خوروبیابانک)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۱
91 - 102
حوزه های تخصصی:
امروزه در کشور ایران برای رفع چالشهای توسعه روستایی و ایجاد برخورداری روستائیان از شرایط مطلوب زندگی، استفاده از کارآفرینی در بوم گردی و گردشگری روستایی در نقش مکمل فعالیتهای کشاورزی در روستاهای هدف گردشگری مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش کاربردی با استفاده از روش میدانی و با استفاده از پرسشنامه از 31 خبره دردسترس، مبتنی بر روش گلوله برفی و کاربست نرم افزار میک مک انجام شد. مدل کارآفرینی مبتنی بر بوم گردی در یک ساختار سه گانه شامل ارکان، زیرساخت و شاخص، واجد 15مولفه مشخص شد. مهمترین معرفها ازدیدگاه هیات خبرگان شامل مهاجرین به روستا، تامین نیاز و معیشت، صنایع دستی، صنایع فرهنگی، تنوع اجتماعی، سرمایه اجتماعی، تامین آینده، کاریزما، نوگرایی می باشد. پیشرانهای کلیدی کارآفرینی با کاربرد نرم افزار میک مک و تشکیل جدول اثرات متقابل در سه سطح و با تاثیرگذاری مستقیم و غیر مستقیم تحلیل شد. بیشترین خالص تاثیر گذاری در اثرهای مستقیم مربوط به آژانس داران و تورگردانان است. عوامل "آژانسداران و تورگردانان" با شدت نه، "خطرپذیری و سرمایه" با شدت شش، "بوم گردان" با شدت شش، "مشارکت" با شدت چهار و "محصولات و خدمات" با شدت دو، جز متغیرهای ورودی بوده و به عنوان پیشران های کلیدی در کارآفرینی مبتنی بر بوم گردی در روستاهای هدف گردشگری شهرستان خوروبیابانک دارای بیشترین شدت خالص اثرگذاری مستقیم هستند. <br /> عوامل "آژانسداران و تورگردانان" با شدت نه، "خطرپذیری و سرمایه" با شدت شش، "بوم گردان" با شدت شش، "مشارکت" با شدت چهار و "محصولات و خدمات" با شدت دو، جز متغیرهای ورودی بوده و به عنوان پیشران های کلیدی در کارآفرینی مبتنی بر بوم گردی در روستاهای هدف گردشگری شهرستان خوروبیابانک دارای بیشترین شدت خالص اثرگذاری مستقیم هستند.
اثرات اقتصادی- اجتماعی بوم گردی بر توانمندی جوامع محلی مورد: ناحیه بلده در استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بوم گردی با بهره گیری خردمندانه از منابع طبیعی و محیط زیست نقش مهمی در توانمندسازی جوامع محلی دارد. از جمله نقش های اثربخش این نوع گردشگری تأثیر بر وضعیت اقتصادی-اجتماعی جوامع محلی است. هدف از این تحقیق بررسی اثرات اقتصادی-اجتماعی بوم گردی مراتع ییلاقی بلده بر توانمندی جامعه محلی بوده است. روش انجام تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی، جامعه آماری پژوهش از بهره برداران مراتع حریم روستاهای هدف گردشگری شامل کلیک، بردون، یوش، بلده، بطاهرکلا، مرچ، یالرود، سر اسب و کمررود جمع آوری شده که به شیوه هدفمند انتخاب شده است. با استفاده از فرمول کوکران و تطبیق با جدول مورگان حجم نمونه خانوار 214 برآورد گردید. داده های پژوهش به صورت اسنادی و پیمایشی (پرسشنامه) به روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده جمع آوری گردید. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از همبستگی کندال تائو b و آزمون رتبه ای فریدمن استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد بین گویه های عوامل اقتصادی-اجتماعی و شاخص توانمندی رابطه مثبت و معنی داری وجود داشته است. همچنین افزایش سطح درآمد و پس انداز، افزایش اشتغال فصلی روستاییان، افزایش مشارکت فرهنگی و اجتماعی مردم و ایجاد فرصت زنان روستایی برای فعالیت در شغل های جانبی از بیشترین میانگین وزنی و کمک به جذب منابع مالی و بودجه های دولتی و تغییر سبک زندگی به دلیل مراوده با گردشگران از کمترین امتیاز برخوردار شد. با توجه به آنکه اغلب فعالیت های روستاییان و دامداران، فصلی بوده و در سایر فصول عملاً با بیکاری مواجه اند؛ توانمند کردن آنان با حمایت های مالی دولت و ارائه تسهیلات ویژه به آن ها می تواند به ایجاد فرصت های بیشتر اشتغال در این نواحی منجر گردد.
تحلیل ظرفیت های محلی برای توسعه بوم گردی در روستای بنگلایان بندرعباس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱
45 - 70
حوزه های تخصصی:
در پژوهش حاضر، با اتکا به دو مفهوم محصول گردشگری و بوم گردی جامعه بنیاد، ظرفیت های محلی روستای بنگلایان در دهستان سیاهو بخش فین از توابع شهرستان بندرعباس به منظور ایجاد امکان عرضه بوم گردی برای گردشگران سنجیده شد. پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و نیز ماهیت داده های آن کمی– کیفی بود. داده های مورد نیاز برای محاسبه شاخص ها در دو بعد مطالعات میدانی از طریق پرسشنامه (359 نفر از گردشگران و 15 نفر از نخبگان و کارشناسان) و آمار و اطلاعات اخذ شده از سازمان های مرتبط گردآوری شدند. تعیین حجم نمونه برای گردشگران از طریق رابطه کوکران و روش نمونه گیری تصادفی صورت گرفت و در مورد پرسشنامه کارشناسان و نخبگان نیز حجم نمونه بر اساس نظر پرسش گر و به روش نمونه گیری گلوله برفی تعیین شد. همچنین، پایایی پرسشنامه ها با روش ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد که روستای بنگلایان از نظر جاذبه های گردشگری و وضعیت اجتماعی از ظرفیت های مناسب برای توسعه بوم گردی برخورار است، اما بر اثر فقدان تأسیسات، امکانات و خدمات و همچنین، ضعف عناصر س ازمانی و نهادی، این منطقه دارای ضریب نفوذ، ضریب ماندگاری و ضریب تراکم گردشگری پایین است.
سنجش اندازه تحقق پذیری مشارکت در مدیریت بوم اقامتگاه های بیابانی با استفاده از روشSMART (مطالعه موردی: بوم اقامتگاه بیابانی متین آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از تاسیسات مهم بوم گردی، اکولوژ می باشد. اکولوژبه عنوان "بوم اقامتگاه" دارای نقش چند بعدی در تداوم فرایند بوم گردی، میان شبکه ذینفعان و ذیحقان می باشد. اکولوژ، اقامتگاهی است که ضمن فراهم آوردن امکان اسکان و جذابیت برای بوم گردان، از طراحی و ساختی کاملا منطبق با اصول توسعه پایدار بوم میزبان بهره مند بوده و در مهم ترین ویژگی، زمینه و فرصت مشارکت جامعه میزبانرا در راستای توسعه بوم و بهبود وضعیت زندگی آنان خلق می کند. بوم های بیابانی از جمله مقاصد بوم گردی در ایران هستند که لازم است تعریف، طراحی، ساخت و مدیریت اکولوژ در آنها بصورت پایدار صورت پذیرد. از اینرو هدف مقاله حاضر سنجش تحقق پذیری مشارکت در مدیریت بوم اقامتگاه های بیابانی است. در این راستا بوم اقامتگاه بیابانی متین آباد در شهرستان نطنز به عنوان اولین بوم اقامتگاه بیابانی در استان اصفهان انتخاب شد. نتایج این مقاله که با استفاده از روش SMART بدست آمده است نشان می دهد، شاخص "پذیرش فعالیت بوم گردی به عنوان مکمل تامین معیشت" به معادله خط- 0. 23x + 4. 93 Y= و R 2</sup>=0. 32 و با میانگین امتیاز 4. 2 X=و مجموع 21. 2= Ʃ در پنج سطح SMART، دارای بیشترین وزن در تحقق مدیریت مشارکتی در اقامتگاه های بوم های بیابانی و شاخص"عدم تعرض به حریم بوم گردان" به معادله خط Y=0. 16x + 1. 88 وR 2</sup>=0. 115 و با میانگین امتیاز 2. 3 X=و مجموع 11. 8= Ʃ در پنج سطح SMART، دارای کمترین وزن در تحقق هدف فوق می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد رابطه معناداری میان اندازه مجموع مربعات (R 2</sup>) و اندازه n=20 - Ʃ SMARTدر اولویت بندی نهایی شاخصهای مشارکت در مدیریت "بوم اقامتگاه" وجود ندارد.
تأثیر المکونات الإداریه القانونیه ومشارکه أصحاب المصلحه فی صناعه السیاحه البیئیه لی مشارکه ملائکه الأعمال (دراسه حاله: مقاطعه کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۲۸ سال ۱۴۴۳ شماره ۱
93-119
تهدف هذه الدراسه الی البحث فی مدی تأثیر مکونات الإداره القانونیه ومشارکه المنتفعین فی صناعه السیاحه البیئیه علی جذب ملاک الأعمال فی محافظه کرمانشاه. ﺗﻌﺘﻤﺪ ﺍﻟﺪﺭﺍﺳه فی عرض المتغیرات ﻋﻠﻰ منهج ترکیب (الکمیه والکیفیه) والتبنی نسبیاً وجهات نظر الخبراء بالنتائج المستخلصه من تقنیه دلفی حیث تضم خمس وعشرین خبیر وأکادیمی سیاحی وفی القسم الثانی تم توزیع استبانات بین 100 فرد من الشرائح المستهدفه وتنظیم إحصائیات تم تصنیفهم الی ثلاثه فئات، هم أصحاب الکفاءات، رواد الأعمال والمثقفین وللإجابه علی الاستبیان تم طرح الاستماره، ولاختبار المنهج تمّ اعتماد تحلیل عامل تأییدی ( CFA ) وعلی نمذجه المعادله الهیکلیه للمربعات الأقل( PLS ) واستخدام تطبیق القبان الالکترونی Smart PLS نسخه 3، وذلک للإجابه علی الاستبیان. یشیر معامل AVE بقیم أکثر من 0.5 علی جمیع هیاکل النموذج عن تاثیر التقارب المتناغم للمکونات الإداریه _القانونیه ومشارکه المساهمین فی السیاحه البیئیه علی جذب ملاک الأعمال (المستمثمرین) ومؤشر معامل الارتباط یظهر بالتوالی0/38 و0/65 ؛ لذلک، تعتبر مکونات الإداره القانونیه ومشارکه أصحاب المصلحه فی الصناعه البیئیه مؤثره فی اجتذاب رأس المال والخبره لدی ملاک الأعمال.
پتانسیل سنجی مناطق مستعد توسعه بوم گردی در شهرستان کامیاران
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۲
460 - 472
حوزه های تخصصی:
بوم گردی شکل جدیدی از گردشگری و یکی از راهکارهای توسعه پایدار در مناطق روستایی است. بسیاری از مناطق به دلیل شرایط محیطی و فرهنگی مناسب، پتانسیل بالایی جهت توسعه بوم گردی دارند که از جمله این مناطق، شهرستان کامیاران است. با توجه به اهمیت موضوع و پتانسیل بالای شهرستان کامیاران، در این تحقیق به پتانسیل سنجی مناطق مستعد توسعه بوم گردی در این شهرستان پرداخته شده است. در این تحقیق از نقشه های توپوگرافی 1:50000، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر و لایه های اطلاعاتی به عنوان داده های تحقیق استفاده شده است. ابزار اصلی تحقیق نرم افزار ArcGIS است. روش کلی تحقیق به این صورت است که با استفاده از پارامترهای محیطی و انسانی و همچنین مدل تلفیقی منطق فازی و AHP، مناطق مستعد توسعه بوم گردی در شهرستان کامیاران شناسایی شده است. بر اساس نتایج حاصله، بخش زیادی از مساحت شهرستان کامیاران شامل روستاهای مجاور شهرهای کامیاران و موچش و همچنین روستاهای واقع در مسیر کامیاران-پالنگان به دلیل نزدیکی به جاده اصلی، نزدیک به نقاط شهری، نزدیکی به رودخانه، نزدیکی به ژئوسایت و سایت های فرهنگی و همچنین ارتفاع و شیب کم، پتانسیل بالایی جهت توسعه بوم گردی دارند.
واکاوی نقش اقامتگا ه های بوم گرد ی د ر حوزه فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری فرهنگ دوره اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳
51 - 62
حوزه های تخصصی:
تمایل روزافزون گرد شگران به کسب تجارب اصیل فرهنگی فرصت های بی نظیری برای صنعت گرد شگری و به طور خاص بوم گرد ی به وجود آورد ه است. رشد بوم گرد ی چالش های جامعه محلی و مد یریت مقاصد را به همراه د اشته است. به طوری که تأمین منافع ذی نفعان و کنترل اثرات فرهنگی را به ضرورتی اجتناب ناپذیر بد ل ساخته تا د ارایی ها و تجلیات فرهنگی مقصد ها حفظ شد ه و توسعه یابند .این تحقیق با هد ف بررسی نقش و اثرات اقامتگا ه های بوم گرد ی د ر حوزه فرهنگ با استفاد ه از رویکرد تحلیل مضمون انجام شد ه است. روش نمونه گیری د ر این پژوهش برای شناسایی و استخراج نظرات خبرگان، هد فمند گلوله برفی است. د اد ه ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و تا رسید ن به اشباع مقوله ها و کسب پایایی اد امه یافت. د ر پایان الگوی اثرگذاری اقامتگاه های بوم گرد ی از بُعد فرهنگی استخراج شد . یافته های تحقیق نشان د اد که اثرگذاری اقامتگاه های بوم گرد ی با آشناسازی و ترویج فرهنگ جوامع میزبان آغاز می شود و با گذار از مراحل، به توسعه پاید ار فرهنگی مقصد می انجامد .اقامتگاه های بوم گرد ی به د لیل اتخاذ رویکرد فرهنگی د ر هد ف گذاری، برنامه ریزی د ر تأسیس و مد یریت فعالیت های گرد شگری، از اثرات فرهنگی مثبت بر جامعه میزبان و مهمانان برخورد ار هستند و اثرات منفی بوم گرد ی را محد ود و مهار می کنند . بنابراین اد اره این نهاد اجتماعی-اقتصاد ی نیاز به شناخت عمیق فرهنگ بومی و برنامه اجرایی منسجم د ارد . همچنین اقامتگاه بوم گرد ی وجه تمایز بارزی با د یگر تأسیسات اقامتی گرد شگری د ارد ، زیرا بر جوامع بومی و مقاصد اثرات مد یریت شد ه ای د ارد . از این رو توسعه کمی آن ها نیازمند رعایت اصول بوم گرد ی، نظارت د قیق و جامع د ولت، تشکل های صنفی و مؤسسین است.
تبیین مدل توسعه سیستم اقامتگاه های بوم گردی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: شهرستان خلخال)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات مدیریت گردشگری سال ۱۶ بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۳
359 - 392
حوزه های تخصصی:
یکی از مباحث مهم در حوزه اقامتگاه های بوم گردی، ارائه مدل مفهومی توسعه آتی اقامتگاه های بوم گردی است. این مدل ها بیان کننده ساختار سیستم اقامتگاه های بوم گردی و عوامل تأثیرگذار، روابط، قدرت و جایگاه هر یک از عوامل در سیستم بوم گردی است. شهرستان خلخال در استان اردبیل، از مناطق مستعد بوم گردی کشور است. ضعف الگوها و پیوندها در یک دهه گذشته یکی از دلایل ضعف اقامتگاه های بوم گردی در این شهرستان است؛ بنابراین در این پژوهش ضمن تبیین مقوله های سیستم اقامتگاه های بوم گردی، مدل بهینه توسعه آتی اقامتگاه های بوم گردی نیز ارائه شده است. برای این منظور داده های لازم از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی از نمونه آماری پژوهش که شامل پژوهشگران، مسئولین، مردم و کارآفرینان است، گردآوری شده و از طریق مدل تحلیلی کیو (Q)، عامل های اصلی و الگوهای فکری شناسایی و با روش تحلیل محتوای کیفی، مقوله های مؤثر تعیین شد. درنهایت پس از تحلیل نتایج، مدل توسعه آتی، ارائه شد که این مدل شامل برهمکنشی از مجموعه عوامل و مؤلفه های مؤثر بر توسعه اقامتگاه های بوم گردی است.
تحلیل چالش ها و نقش سازمان های غیر دولتی در توسعه بوم گردی در مناطق روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۷)
201 - 2014
حوزه های تخصصی:
بوم گردی توجهی اساسی به پایداری دارد و منافع اقتصادی و اجتماعی فراوانی برای جوامع محلی به ارمغان می آورد. جلب مشارکت مردم محلی یکی از اصول بوم گردی است. سازمان های غیر دولتی نقش برجسته ای در توسعه بوم گردی مبتنی بر مشارکت جوامع محلی دارند و در بیشتر موارد، به علت حفاظت از تنوع زیستی و محیط زیست یا توسعه پایدارِ زندگی مردم محلی، در موضوع بوم گردی تأثیر بسزایی می گذارند. در این پژوهش، با توجه به ضرورت توسعه بوم گردی و با به کارگیری روش نظریه زمینه ای، چالش ها و مشکلات پیش روی سازمان های غیر دولتی فعال در حوزه بوم گردی ایران بررسی شد. نمونه مطالعه شده دربردارنده 37 نفر از متخصصان بوم گردی و مدیران و کارشناسان سازمان های غیر دولتیِ فعال در حوزه بوم گردی، مدیران دولتی و اقامتگاه داران و ساکنان جامعه محلی است که با استفاده از راهبردهای نمونه گیری نظری، استقرای تحلیلی و حداکثر واریانس انتخاب شده اند. پرسش های مصاحبه های نیمه ساختاریافته پیرامون سؤالات اساسی تحقیق تدوین شده و پاسخ های افراد تحلیل و در سه مرحله کد گذاری شده است. نتایج نشان داد که تعدد سازمان های متولی بوم گردی و نبود دیدگاه صحیح درباره بوم گردی و سازمان های غیر دولتی، از کدهای فضای کلان مؤثر بر کارکرد این سازمان ها است. بر اساس یافته های تحقیق، پیشنهادهایی به منظور بهبود نقش آفرینی سازمان های غیردولتی ارائه شده است.
ارائه چارچوبی برای تبیین پیشایندهای ورود موفق کارآفرینان به حوزه بوم گردی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات مدیریت گردشگری سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۵
165 - 200
حوزه های تخصصی:
امروزه بوم گردی به عنوان زیرمجموعه گردشگری، علاوه بر کمک به توسعه پایدار، مزیت هایی همچون انتقال و آشنایی با آداب ورسوم بومی و منطقه ای نیز به دنبال دارد. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبی برای تبیین پیشایندهای ورود موفق کارآفرینان به حوزه بوم گردی است. رویکرد این تحقیق کیفی، ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را خبرگان و فعالان حوزه های مرتبط با بوم گردی با حداقل 2 سال سابقه تشکیل می دهد که با استفاده از روش نمونه گیری نظری و با مصاحبه اکتشافی با 14 نفر اشباع حاصل شده است. در این مطالعه از نظریه زمینه ای گلیزری برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شده که درنتیجه آن 30 واقعه در 4 مفهوم و 2 مقوله اصلی برچسب گذاری شده است. یافته ها نشان می دهد برای ورود موفق کارآفرینان به حوزه کارآفرینی باید بین عوامل توانمندساز و ظرفیت ساز نوعی هم افزایی از طریق تعاملات چندگانه بین عوامل تحریک کننده، تسهیل کننده، توسعه دهنده و زمینه ساز ایجاد شود.
مدل سازی الگوی تاب آوری کسب وکارهای بوم گردی در مناطق روستایی استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از مهمترین انواع بخش های صنعت گردشگری، گردشگری در حوزه بوم گردی است. این بخش همواره مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان توسعه روستایی بوده است چراکه در استفاده از فضا و ویژگی های محیط روستایی برای گردشگران جذابیت ایجاد کرده و همچنین به بهبود و ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی مناطق روستایی منجر می شود. فعالیت کسب وکارهای این حوزه همواره دستخوش تغییر و تحولات عمده ای بوده است و در شرایط پیچیده و پویای اقتصادی، صاحبان کسب وکارهای بوم گردی بایستی برای شناسایی مخاطرات این صنعت آماده شده و ظرفیت تاب آوری خود را ارتقا دهند. بر این اساس، هدف از انجام این پژوهش، مدل سازی الگوی تاب آوری کسب وکارهای بوم گردی در مناطق روستایی استان گیلان می باشد که با روش داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از خبرگان تجربی و دانشگاهی می باشند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و فرآیند جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق انجام شد. سپس مفاهیم استخراج شده در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده و در نهایت با استخراج، تلفیق و ترکیب مفاهیم و دسته بندی آنها، مدل سازی الگوی تاب آوری کسب وکارهای بوم گردی در مناطق روستایی استان گیلان در قالب عوامل علّی، پدیده محوری، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها انجام شد. در انتها نیز پیشنهادهایی متناظر با نتایج پژوهش ارائه شد.
شناسایی عوامل موثر بر وفاداری گردشگران به اقامتگاه های بوم گردی (مورد مطالعه: اقامتگاهای منتخب خراسان جنوبی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اهداف: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر وفاداری گردشگران نسبت به اقامتگاه های بوم گردی شهرستان های بیرجند، سربیشه، و خوسف انجام پذیرفته است. روش: پژوهش حاضر، از نوع پژوهش های کمی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، مبتنی بر داده های کتابخانه ای و میدانی (از طریق پرسشنامه) بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگرانی است که در اقامتگاه های بوم گردی شهرستان های بیرجند، سربیشه، و خوسف اقامت داشته اند. حجم نمونه در این پژوهش250 نفر با استفاده از روش کوکران، درنظر گرفته شده است. در این تحقیق به منظور تحلیل داده ها، علاوه بر شاخص های آمار توصیفی همچون توزیع فراوانی، آزمون های آماری استنباطی بکار گرفته شده است. نتایج/یافته ها: به طورکلی نتایج نشان داد عوامل محسوس (با آماره پیرسون 0.678)، عامل اعتبار (با آماره پیرسون 0.586)، عامل اطمینان (با آماره پیرسون 0.146)، عامل پاسخگویی (با آماره پیرسون 0.485)، عامل همدلی (با آماره پیرسون 0.586)، و عامل وفاداری (با آماره پیرسون 0.394) بر وفاداری گردشگران نسبت به اقامتگاه های بوم گردی به طور مثبت و معنادار می باشند. نتیجه گیری: در این تحقیق، عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران نسبت به اقامتگاه های بوم گردی شهرستان های بیرجند، سربیشه، و خوسف بر اساس مؤلفه های شش گانه: عوامل محسوس، اعتبار، اطمینان، پاسخ گویی، همدلی، و وفاداری ارزیابی گردید. با توجه به ارتباط مستقیم و معنی دار بودن عوامل مذکور بر میزان وفاداری گردشگران، لازم است تا مالکین اقامتگاه ها نسبت به بهبود عملکرد خود هم راستا با عوامل مذکور، اقداماتی را در دستور کار خود قرار دهند.
حقوق متقابل اعضاء صنعت بوم گردی مبتنی بر الگوی نظام بهره برداری پایدار در مقاصد بوم گردی، مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اگرچه فعالیت های بوم گردی و تعداد بوم گردان در حال افزایش است اما اظهارات شاهدان عینی و مطالعات نشان می دهد که همچنان سهم جامعه محلی از منافع فعالیت های بوم گردی بسیار ناچیز است. این مسئله دارای تضاد آشکار با تعریف بوم گردی پایدار است. الگوی نظام بهره برداری پایدار، زمینه افزایش سهم منافع و تحقق حقوق جامعه محلی را از فعالیت های بوم گردی در مقاصد آن فراهم می سازد. الگوی نظام بهره برداری پایدار با ایجاد یک چارچوب قانونی و رسمی، بستر تحقق بهره مالکانه و موقعیت مناسب جامعه محلی را به عنوان یکی از سهامداران فعال و مؤثر در مدیریت تعاملی منطقه میزبان با سایر بخش های صنعت بوم گردی همچون تورگردانان، دفاتر خدمات مسافرتی و بخش دولتی فراهم می سازد. همچنین الگوی نظام بهره برداری پایدار یک ابزار پنهانی است که باعث حفاظت منابع طبیعی می شود. زیرا جامعه محلی درخواهند یافت که منافع ایشان در گرو حفاظت از منابع طبیعی به عنوان جاذبه های مقاصد بوم گردی است. هدف این مقاله تعیین حقوق متقابل اعضاء صنعت بوم گردی بر پایه الگوی نظام بهره برداری پایدار در جهت بازساخت رویه مشارکت اقتصادی و اجتماعی جامعه محلی در روستاهای هدف گردشگری استان اصفهان است. روش پژوهش این مقاله بصورت اسنادی، تحلیل محتوا و کاربرد ابزار مصاحبه ساختاریافته با 21 نفر از کارشناسان خبره می باشد. نتایج این پژوهش تعیین کننده 47 عامل حقوقی برای پنج عضو صنعت بوم گردی شامل جامعه محلی، دفاتر خدمات مسافرتی و تورگردانان، بخش دولتی و بوم گردان در تقابل با یکدیگر است.
امکان سنجی و مکان یابی مناطق مستعد احداث اکوکمپ های عشایری (مطالعه موردی: بخشی از شهرستان سمیرم)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صنعت گردشگری به دلیل درآمدزایی و ایجاد اشتغال در دهه های اخیر مورد توجه زیادی از سوی دولت ها قرار گرفته است. در این بین گردشگری عشایری، به عنوان فرصتی نوین به بیان و معرفی چشم انداز های مناطق عشایری که به دیدنی ترین جاذبه عصر تکنولوژی لقب گرفته اند، می پردازد. با توجه به اهمیت موضوع در این پژوهش به بررسی توانایی ها و ظرفیت های اکوتوریسمی و شناسایی مناسبترین مکان ها در دهستان وردشت برای توسعه اکوکمپ عشایری پرداخته می شود. پژوهش حاضر کاربردی و از نظر ماهیت روش توصیفی-تحلیلی است. روش جمع آوری داده ها نیز به صورت ترکیبی از نوع پیمایشی و اسنادی می باشد. بر این اساس 25 پرسش نامه برای امکان سنجی و 10 پرسش نامه نیز برای شناسایی مناسب ترین مکان به کار گرفته شد و با بهره گیری از روش SWOT قابلیت ها و توانایی-های منطقه شناسایی و طبقه بندی گردید و با بهره گیری از تکنیک AHP در محیط GIS بهترین مکان جهت احداث اکوکمپ عشایری انتخاب شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که استراتژی نوع تهاجمی دارای برتری نسبی در مقایسه با سایر استراتژی های چهارگانه است یعنی در منطقه باید نقاط قوت و فرصت را به حداکثر رساند. با توجه به معیارهای انتخاب شده براساس روش AHP مناسب-ترین مکان برای توسعه اکوکمپ عشایری ، روستاهای تنگ دوئی، ورق، گردنه خاکی، حسین آباد، کاسنگان سفلی، علی آباد، کاکا آباد علیا، حیدر آباد، کنده قبرستان، فتح آباد، نصرت آباد، ملاقلی، جلال آباد، صادق آباد، دولت قرین علیا، هفتجان، دزبان، دره، سولک، نرمه، حاجی آباد، شوره چمن، دیزیجان، مزرعه سورد، قاپاقلو، گل کن سفلی، گل کن علیا، مزرعه میل و رباط، مطلوبیت مناسب جهت ایجاد اکوکمپ را دارند.
تبیین نقش بوم گردی در توسعه جوامع روستایی (مورد مطالعه: روستای افین)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه کلام سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱
241 - 257
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر، بوم گردی به عنوان یکی از گونه های گردشگری توانسته است نقش قابل توجهی در توسعه جوامع روستایی داشته باشد. بر این اساس، این پژوهش با هدف تبیین نقش بوم گردی در توسعه روستای افین نگاشته شد. در این زمینه، تاثیرگذاری بوم گردی بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، و کالبدی روستا مورد بررسی قرار گرفت. رویکرد کلی پژوهش، از نوع پژوهش های کمی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، مبتنی بر داده های کتابخانه ای و میدانی می باشد. به منظور توزیع پرسشنامه، نمونه ای به تعداد 252 نفر مورد بررسی قرار گرفت. جهت توزیع پرسشنامه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. تحلیل داده ها، با استفاده از شاخص های آمار توصیفی همچون توزیع فراوانی و آزمون های آماری استنباطی از جمله آزمون تی تک نمونه ای، خی دو و فریدمن انجام شده است. به طورکلی نتایج نشان می دهد که بوم گردی موجب توسعه اقتصادی، اجتماعی، و کالبدی روستای افین شده است. در این زمینه توسعه بوم گردی در روستای افین، موجب بهبود حمل ونقل، رونق و احیای صنایع دستی، ایجاد فرصت سرمایه گذاری، ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، فروش محصولات کشاورزی، افزایش دانش و اطلاعات مردم، آشنایی با اقوام گوناگون، انگیزه جهت کار اشتراکی، همکاری برای حل مسایل گردشگری، بازگشت مهاجرین به روستا، توجه به زیباسازی منازل، استفاده از نمادهای سنتی در روستا، بهبود سیستم دفع زباله و فاضلاب، تمیزی محیط، حفاظت بیشتر از محیط روستا، توجه به حفظ بناهای تاریخی شده است.
تاثیر نگرش های زمینه گرای فرهنگی در طراحی مجموعه های بوم گردشگری
حوزه های تخصصی:
در عصر ما رشد بالای شهرنشینی و شلوغی و ازدحام بیش ازحد جمعیت و مشکلات ناشی از کمبود فضاهای گردشگری طبیعی چاره ای جز مراجعه به مناطق بکر و دست نخورده را برای شهروندان ندارد. در این راستا کشورها برای حل این معضل، ایجاد کسب وکارهای کوچک گردشگری را در مناطق سنتی و بافت های سنتی روستایی پیشنهاد داده اند که اکثر آن ها به صورت خانوادگی اداره می شوند. کشور ایران با توجه به تنوع اقلیمی، محیط مناسبی برای ایجاد این نوع کسب وکار دارد و در چند سال اخیر، ایجاد مجموعه بوم گردی مسئله مهم محافل گردشگری بوده است که همچنان در قالب کارکردی مؤثر از نظر دست اندرکاران این حوزه غافل مانده است. لذا سؤال اصلی تحقیق بدین گونه است که؛ چگونه عوامل زمینه ای بستر طبیعی شهر می تواند در کیفیت بخشی طراحی مجموعه تفریحی -بومگردی مؤثر باشد؟ و در این راستا نتایج تحقیق حاکی از آن است که با ورود گردشگران نیازها و امکانات رفاهی آنان نیز به عنوان نیاز با خود حمل می شود و در این راستا جنبه های خدماتی و سرویس دهی آنان نیز گسترش یافته و الگوی اقتصاد شهری و روستایی در پیامد آن شکل می گیرد.