فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۹۰۱ تا ۳٬۹۲۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
پیشینه و هدفدر ادبیات و برنامه ریزی مطالعات گردشگری و توسعه گردشگری، خلاقیت و نوآوری، بدون شک عامل ضروری برای توسعه محسوب می شود. استان اصفهان به عنوان یکی از قطب های گردشگری کشور و همچنین سهم 8/7 درصدی این استان در توسعه فناوری دیجیتال، می تواند نقش قابل توجهی را در توسعه ایفا نماید. با توجه به مقدمه مذکور مناطق روستایی استان اصفهان که دارای ظرفیت و قابلیت گردشگری می باشند آنگونه که باید و شاید از این فرصت خود کاربرد ننموده و ساکنان این نواحی با مشکلات زیادی روبرو بوده، حال فناوریهای اطلاعاتی-ارتباطی به عنوان مولفه ای تاثیرگذار در جهت معرفی، شناسایی، گسترش و توسعه گردشگری این نواحی می تواند مثمر ثمر واقع گردد. ازاین رو تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است: تاثیرات فناوری اطلاعاتی-ارتباطی برایجاد زیرساخت های گردشگری خلّاق در منطقه موردمطالعه چیست؟ روش شناسیتحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نوع تحقیقات علی است. جامعه آماری پژوهش را 3808 سرپرست خانوار 19 روستای انتخابی هدف گردشگری در استان اصفهان را تشکیل داد. از فرمول کوکران برای محاسبه حجم نمونه آماری استفاده و تعیین حجم نمونه (برابر با 349 خانوار) با روش تصادفی سیستماتیک از جامعه روستایی انجام شد. برای رعایت اصول و تکنیک کار و سنجش میزان پایایی در تدوین و تنظیم پرسشنامه، روش آلفای کرونباخ در SPSS 22 بکاررفته است. نتایج حاکی از آن است که پرسشنامه از پایایی بالا برخوردار و برابر 855/0 است. همچنین ضمن اطمینان از نرمال بودن توزیع داده ها با کاربرد از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف برای سنجش اطلاعات گردآوری از آزمون تی تک نموده ای و مدل معادلات ساختاری(Smart PLS) کاربرد شده است.یافته ها و بحثنتایج آزمون همبستگی پیرسون (با اطمینان از توزیع نرمال داده ها) نشان می دهد که بین ابعاد فناوری اطلاعاتی-ارتباطی با شکل گیری زیرساخت های گردشگری خلاق در سطح معناداری کمتر از 0.01، همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد، پس با افزایش کاربرد از اطلاعاتی-ارتباطی و ابعاد آن، زیرساخت های گردشگری خلاق نیز بهبودیافته است. جهت بررسی تأثیر فناوری اطلاعاتی-ارتباطی بر زیرساخت گردشگری خلاق با کاربرد از رویکرد مدل سازی معادله ساختاری واریانس محور متغیرهای مستقل و وابسته پژوهش به صورت متغیرهای مکنون و در قالب مدل های عاملی مرتبه اول وارد مدل معادله ساختاری گردیدند. تمام شاخص های پژوهش حاضر بار عاملی بیش از 4/0 داشته و از اعتبار و روایی بالایی برای سنجش متغیرها برخوردار هستند و همبستگی قابل قبولی بین شاخص ها وجود دارد. رابطه بین شاخص های معنادار و مستقیم است؛ که طبق ضرایب استاندارد، 2/27 درصد از تغییرات در سطح زیرساخت های گردشگری خلاق نمونه به طور مستقیم توسط شاخص فرایند خلاق پیش بینی می شود. در کل با توجه به مقدار ضریب تعیین (R2) برای متغیر زیرساختهای گردشگری خلاق (967/0) مشخص شد تأثیرگذاری فناوری اطلاعاتی-راتباطی روستایی بر زیرساخت های گردشگری خلاق در سطح قوی است.نتیجه گیری گردشگری خلاق روستایی قادر است بخش های جدیدی را به ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی روستا بیفزاید و فرصت های جدیدی را برای پیشرفت روستا در مقیاس ملی و فراملی ایجاد کند. در کل با توجه به مقدار ضریب تعیین (R2) برای متغیر زیرساخت های گردشگری خلاق (967/0) مشخص شد تأثیرگذاری فناوری اطلاعاتی-ارتباطی روستایی (ICT) بر زیرساخت های گردشگری خلاق در سطح قوی است؛ و 7/99 درصد تغییرات زیرساخت های گردشگری خلاق در منطقه موردمطالعه به وسیله کاربرد از فناوری اطلاعاتی-ارتباطی روستایی پیش بینی شده است. مقدار به دست آمده برای شاخصGOF (به میزان 887/0)، نیز برازش بسیار مناسب مدل ساختاری تحقیق را تائید می کند.
ارزیابی نقش گردشگری در تغییر الگوهای فرهنگی نواحی روستایی با استفاده از مدل دیمتل (مورد مطالعه: روستای محمود آباد، شهرستان خدابنده، استان زنجان)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳
38 - 63
حوزههای تخصصی:
صنعت گردشگری به عنوان صنعت سبز دارای جایگاهی ویژه در مباحث توسعه پایدار محیطی، به ویژه در روستاها و حفظ محیط زیست بوده که یکی از ابعاد آن گردشگری روستایی است. به طوری که توجه و توسعه ی آن می تواند برای کشورهای درحال توسعه که با معضلاتی چون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند، از اهمیت فراوانی به لحاظ تنوع بخشی اقتصادی برخوردار باشد. پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی نقش گردشگری در تغییرات فرهنگی(سبک ازدواج) روستای محمودآباد می پردازد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی– تحلیلی صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق متشکل از 15 نفر از مدیران محلی روستای محمودآباد و کارشناسان این حوزه را تشکیل می دهند. در پژوهش حاضر تأثیرگذارترین و تأثیرپذیرترین عوامل موثر بر تغییرات الگوی فرهنگی ازدواج روستای محمودآباد بررسی شده است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد عوامل میزان درآمد و سن ازدواج بیشترین تأثیرگذاری و نوع همسر یابی و همسر گزینی، میزان درآمد، سبک برگزاری ازدواج بیشترین تأثیرپذیری و عوامل میزان درآمد، سبک برگزاری ازدواج، نوع همسر یابی و همسر گزینی بیشترین تعاملات و روابط را با سایر عوامل دارا می باشند.
پیشایندهای جذب گردشگران پزشکی در شهرک های سلامت اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
گردشگری پزشکی موضوع نسبتاً جدیدی است. علی رغم وجود مطالعات بسیار در حوزهٔ سلامت در ایران، مطالعهٔ چندانی در حوزهٔ بازار گردشگری پزشکی انجام نشده است. هدف پژوهش حاضر بررسی پیشایندهای جذب گردشگران پزشکی در شهرک های سلامت اصفهان است. روش پژوهش کاربردی و آمیخته از نوع کیفی و کمّی است. در پژوهش کیفی، با انجام روش کدگذاری، به روش تم، مدل نظری به دست آمده و سپس، از طریق روش دیمتل و تحلیل شبکهٔ فازی، متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر احصا شده است. یافته ها نشان دادند که بیشترین وزن، با وزنی برابر با 193/0، مربوط به بعد «هزینه های سفر» است. در بین معیارها، «هزینهٔ جراحی» اولویت اول را کسب کرد. معیارهای «فاصله از مبدأ» اولویت دوم، «پکیج های کامل توریستی و درمانی» اولویت سوم، «هزینه های حمل ونقل» اولویت چهارم و «هماهنگی بین کادر درمان» اولویت پنجم و «هزینهٔ دارو» اولویت ششم در بین 36 معیار را کسب کردند که تقریباً 21 درصد از وزن کل معیارها را به خود اختصاص دادند و این نشان از اهمیت فراوان این معیارها است. نتایج پژوهش نشان می دهد که متغیرهای اثرگذار شامل فنّاوری و تجهیزات درمان، کیفیت خدمات و جاذبه های گردشگری، شرایط فرهنگی و متغیرهای اثرپذیر شامل هزینه های سفر، کارکنان و فرایند درمان، تبلیغات و بازاریابی بوده که اثرگذارترین آن ها متغیر فنّاوری و تجهیزات درمان و اثرپذیرترین آن ها متغیر هزینه های سفر است.
تبیین عوامل مرتبط با نخبه پروری در جهت اثربخشی سازمانی و برنامه ریزی منطقه ای در شرکت صنایع مس ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل مؤثر بر نخبه پروری در جهت اثربخشی سازمان در شرکت صنایع مس ایران صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر از دو گروه تشکیل شده است، گروه اول شامل خبرگان آشنا با تئوری های نخبه پروری و اثربخشی سازمان است، که تعداد آنها نامشخص می باشد و در سطح کشور پراکنده اند و نحوه انتخاب آنها به صورت گزینشی است و در این تحقیق در بخش تدوین و طراحی مدل از نظرآنها استفاده شده است و گروه دوم شامل کلیه کارکنان شرکت صنایع مس ایران (9200 نفر) می باشد، که در تمامی ادارات این شرکت مشغول به انجام وظیفه می باشند که با توجه به فرمول کوکران 369 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند.متدولوژی انجام تحقیق توصیفی پیمایشی بوده و در زمینه جمع آوری داده ها از پرسش نامه های محقق ساخته(1399) عوامل مؤثر بر نخبه پروری، اثربخشی سازمان که روایی آنها به ترتیب 94.9/0، 93.8/0 و دارای پایایی 99.1/0، 94.6/0 می باشند، استفاده شده است جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش ها و آزمون های آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی نظیرآزمون ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره، آزمون کولموگروف - اسمیرنوف، و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و از نرم افزارهای SPSS ویراست 21 و LISREL ویراست 8/8 استفاده شده است. در بخش یافته های پژوهش عوامل موثر بر نخبه پروری ، عوامل مدیریت منابع انسانی، عوامل فردی، عوامل فرایندی،عوامل ارتباطی، عوامل سازمانی و عوامل محیطی شناسایی شدند. عوامل مؤثر بر نخبه پروری(مدیریت منابع انسانی، فردی، فرایندی، ارتباطی، سازمانی و محیطی) ، بر اثربخشی سازمان در شرکت صنایع مس ایران تاثیر معنا دار دارند.
بررسی توسعه گردشگری مذهبی در استان یزد با رویکرد ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این مقاله آیندهنگاری توسعه گردشگری مذهبی در استان یزد است. جایگاه استان یزد از نظر صنعت گردشگری و در اختیار داشتن گزینه های گردشگری مذهبی نیاز به تدوین راهبردهای توسعه گردشگری مبتنی بر آینده و شناسایی رویکردهای ممکن و مطلوب توسعه گردشگری مذهبی استان می باشد. روش تحقیق میدانی و کیفی است. جامعه آماری شامل اسناد، مدارک و متون حاصل از مصاحبه با خبرگان بوده و روش نمونه گیری هدفمند است. برای گروهبندی و وزن دهی به مولفه های شناسایی شده تحقیق، از آزمون روش بتا تحت نرمافزار (SPSS و Atlas T) استفاده شد. نتایج نشان داد که گردشگری که زمینه ارتقاء آن در کشور تاحد زیادی وجود دارد میتواند کشور را از تک محصول یودن و وابستگی شدید به نفت رهایی بخشد. در حالیکه در کشور نیاز مبرم به ارزآوری از طریق گردشگری است، این صنعت میتواند تا حدودی به کاهش بیکاری نیز کمک نماید. به همین دلیل در ارزیابی های اقتصادی، صنعت گردشگری نقش حیاتی دارد. تعداد کل منابعی که به صورت کامل بررسی و کدگذاری شدند 30 مورد از میان 105 مستندی بود که بنابر معیار خروجی، از روند بررسی خارج شدند. همچنین بیش از 807 کد باز از منابع تایید شده در گام های قبلی استخراج شد. پس از بررسی کدهای باز و دسته بندی آنها، محقق در قالب 8 مفهوم و 19 مقوله فرعی و 21 مقوله اصلی را با استفاده از پارادیم استراوس و کوربین دستهبندی نموده است و با انجام مصاحبه ها و تحلیل داده ها، درک عمیق تری در رابطه با موضوعات مطرح شده بدست آورده است.
فراتحلیل مطالعات آموزش محیط زیست در ایران از سال ۱۳۹۹- ۱۳۹۵(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با توجه به افزایش انجام پژوهش های متعدد در زمینه آموزش محیط زیست، در این مقاله سعی شد نتایج اولیه تحقیقات انجام شده جمع آوری و با ترکیب این نتایج، یک دیدگاه منسجم و مؤثر بر آموزش محیط زیست بیان شود. روش پژوهش فراتحلیل است. جامعه آماری آن ۲۵0۰۳ پایان نامه تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی - پژوهشی بوده است. نمونه آماری انتخاب شده مرتبط با آموزش محیط زیست مبتنی بر عناصر برنامه درسی، تعداد ۱۳۸ مقاله در سال های متفاوت است که 57 مقاله ارائه شده در سال های ۱۳۹5-۱۳۹9 انتخاب شد. برای فراهم آوردن اطلاعات موردنیاز از کاربرگ طراحی شده توسط محقق، برای گزارش و ثبت اطلاعات از نرم افزار اکسل استفاده شد. پایایی تحقیق از طریق تقابل یافته های پژوهشی به دست آمد. تحلیل یافته ها بر اساس الگوی شش مرحله ای روبرتس منطبق با عناصر برنامه درسی می باشد که با استفاده از روش های کدگذاری باز و محوری انجام شد. بر اساس یافته ها، آموزش محیط زیست باعث توسعه آگاهی و حساسیت محیط زیستی شده و مهم ترین روش در آموزش افراد برای شناسایی و مقابله با مشکلات محیط زیستی محسوب می شود. بر این اساس آموزش محیط زیست متأثر از هفت عامل: نیازسنجی، روش آموزش، آموزش رسمی، آموزش غیررسمی، آموزش همگانی، آموزش مادام العمر و توسعه پایدار است. نتایج در بیشتر تحقیقات حاکی از تأثیر آموزش غیررسمی در مقابل آموزش رسمی است و در سال های اخیر، ترکیب یافته ها نشان می دهد، آموزش محیط زیست برای همه گروه ها، در قالب آموزش های همگانی بیشتر موردتوجه قرارگرفته است درنتیجه آموزش های محیط زیستی به عموم جامعه ضروری است.
تحلیل علل عدم تحقق حکمروایی خوب شهری در ایران: (مطالعه موردی: شهر اراک)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۲
157 - 170
حوزههای تخصصی:
رشد سریع شهرنشینی، برنامه ریزی متمرکز و عدم مشارکت مردم در تصمیم گیری ها، موجب بروز مشکلات متعدد در اداره شهرها شده است که این مشکلات را نمی توان با مدیریت سنتی برطرف نمود و تنها با به کارگیری روش های نوین مدیریتی می توان بر این مشکلات فائق آمد. شهر اراک، دارای مشکلاتی مختلفی نظیر حاشیه نشینی، آلودگی هوا، ترافیک، گرانی مسکن است که استفاده از الگوی حکمروایی خوب می تواند یکی از راهکارهای مناسب برای برون رفت از این مشکلات باشد. هدف از انجام این پژوهش، تعیین علل عدم تحقق حکمروایی خوب شهری در شهر اراک از طریق کارکردهای متأثر از عملکرد مدیریت شهری و میزان مشارکت نهادها و شهروندان در امور شهر می باشد. پژوهش انجام شده از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا کمی و از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات به دو شیوه اسنادی و پرسشنامه محقق ساخته با طیف لیکرت 5 گزینه ای جمع آوری شده است. روش نمونه گیری تحقیق خوشه ای است که 384 نفر از شهروندان با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که در شاخص های حکمروایی خوب پس از انجام آزمون T– test، میزان،sig به دست آمده برابر با 05/0بوده که حاکی از عدم تحقق حکمرانی خوب شهری در شهر اراک می باشد. نتایج بدست آمده از تحلیل اطلاعات در نرم افزار لیزرل نشان می دهد فرضیه ها در سطح خطای 05/0 معنادار است در نتیجه فرضیه های تحقیق پذیرفته و تایید می شود. بنا بر این می توان گفت که شهر اراک در جایگاه مناسبی از شاخص های حکمروایی مطلوب شهری قرار ندارد.
نقش منابع آب در پایداری روستاهای استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۰
17 - 32
حوزههای تخصصی:
از دیر باز در هر کجا که آب و منابع آبی وجود داشته؛ نقطه شروع تجمع افراد انسانی و موجب شکل گیری سکونتگاه ها در محل بوده است. استان زنجان نیز از این قاعده مستثی نبوده، افراد در کنار این ماده حیات بخش تجمع کرده و سکونت گزیدند. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی نقش منابع آب بر پایداری روستاهای استان زنجان و ایجاد ضوابطی برای استفاده معقول از این مایه حیاتی در جهت حقظ پایداری می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و عملی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داد ها اسنادی و میدانی است. جامعه آماری تحقیق سکونتگاه های روستایی استان زنجان می باشد اما به خواست استاد راهنما منطقه زنجان شامل شهرستان های(زنجان، ماه نشان، ایجرود، طارم) مورد مطالعه قرار گرفت که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 0.75 تعیین گردید که نشان از مطلوبیت ابزار تحقیق می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که، بیشترین تاثیر منابع آب در ابعاد مختلف پایداری روستاها به ترتیب تنوع زیستی با مقدار بتای (0.366) و کالبدی با (0.328) و بعد اقتصادی با بتای (0.267) را داشته است. همچنین همه ابعاد پایداری (اقتصادی، اجتماعی، تنوع زیست محیطی، کالبدی) با سطح معناداری 0.000 نشان می دهد با 0.99 ضریب اطمینان بین منابع آب و وضعیت پایداری سکونتگاه های روستایی استان زنجان رابطه ای معنادار و مثبت و مستقیم وجود دارد. لذا به دلیل تغییرات جوی و روند افت سطح آب های زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه پیشنهاداتی چون بازنگری اساسی در سیاست گذاری ها، نظارت جدی بر وضعیت چاه ها، کنترل و جلوگیری از خروج آب های سطحی از منطقه در جهت توسعه و پایداری سکونتگاه های روستایی استان ضروری می باشد.
بررسی خطر وقوع سیلاب شهرستان مشکین شهر با استفاده از مدل های WMS و HEC-RAS
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳
373 - 401
حوزههای تخصصی:
سیلاب یکی از مهم ترین و مخرب ترین بلایای طبیعی در سراسر جهان است. در دهه گذشته میزان وقوع سیلاب های مخرب به دلیل افزایش دما، گسترش شهرسازی و تغییر خصوصیات حوضه آبریز همراه با ایجاد تغییر کاربری اراضی و استفاده نادرست از زمین افزایش یافته است. هدف از این پژوهش بررسی سیلاب مشکین شهر با استفاده از مدل های WMS و HEC-RAS می باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از مدل WMS، مدل سازی حداکثر سیلاب و تعیین هیدروگراف سیلاب برای دوره ها ی بازگشت 5، 10 و 25 ساله صورت گرفته است. حداکثرسیلاب برای حوضه A با دوره های بازگشت ذکر شده به ترتیب برابر با84/0، 33/1 و 08/2 متر مکعب بر ثانیه می باشد. برای حوضه B به ترتیب برابر با 80/0، 27/1و 2 متر مکعب بر ثانیه می باشد. همچنین حداکثر سیلاب برای حوضه C با دوره های بازگشت ذکر شده به ترتیب برابر با 97/0، 55/1 و 24/2 متر مکعب بر ثانیه می باشد. نتایج حاصل از هیدروگراف سیلاب نشان می دهد با افزایش دوره بازگشت میزان نفوذ در حوضه کاهش پیدا کرده و دبی سیلاب زودتر اتفاق افتاده است. همچنین با افزایش دوره بازگشت زمان اوج هیدروگراف کاهش یافته است از طرفی با افزایش دوره ی بازگشت زمان پایه هیدروگراف و زمان فروکش سیل نیز افزایش می یابد. برای پهنه بندی سیلاب اطلاعات به دست آمده از مدل WMS به مدل HEC-RAS وارد شده است. با توجه به پروفیل طولی و نمای3 بعدی از پهنه بندی سیل می توان نتیجه گرفت که با افزایش دوره بازگشت، ارتفاع سطح آب در پروفیل طولی افزایش یافته است. همچنین به وضوح در نمای3 بعدی مشاهده می شود که سیل مناطق بیشتری را فراگرفته است.
ارزیابی مؤلفه های مؤثر بر کیفیت مبادی ورودی شهر (مطالعه موردی: ورودی شمال غربی شهر زیراب)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: کاهش شاخص های کیفی در مبادی ورودی شهرها به عنوان یکی از فضاهای عمومی شهری، یکی از مشکلاتی است که شهرها با آن روبه رو هستند. امروزه ورودی شهرها با وجود کاربری های ناسازگار و بدمنظر و عدم وجود سلسل ه مراتب بین محیط خارج و محیط شهری به فضایی ناکارآمد و بیهوده بدل شده اند. هدف از پژوهش حاضر در گام اول شناخت مؤلفه های مؤثر بر کیفیت فضای ورودی شهرها و در گام بعدی اولویت بندی و ارزیابی این مؤلفه ها در محدوده مورد مطالعه است.
داده و روش: پژوهش از نوع پیمایشی و با رویکردی توصیفی- تحلیلی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. جامعه ی آماری با توجه به محدودیت های تحقیق، 65 نفر از میان متخصصین معماری و شهرسازی که با محدوده مورد مطالعه آشنا بوده اند؛ انتخاب شدند. در ادامه در قالب مصاحبه ای از آن ها خواسته شد که با مشاهده تصاویر محدوده مورد مطالعه، میزان اثرگذاری متغیر مطرح شده در هر سؤال را در ورودی شمال غربی زیراب به درصد بیان کنند. برای تحلیل از آزمون فریدمن، تحلیل عاملی و آزمون T استفاده شده است.
یافته ها: نشان دهنده آن است میانگین کل شاخص های ورودی با کیفیت از منظر متخصصین با مقدار 51 از 100 در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. در همین حال یافته ها نشان داده اند که «نورپردازی در شب» و «حفظ فرم و شکل طبیعی زمین» بالاترین اثر در حفظ کیفیت ورودی شهر را دارند.
نتیجه گیری: به نظر می رسد که باید اهمیت حیات شبانه و زیبایی های شهر، ایجاد حس امینت در شب و همچنین توجه به بستر زمینه و طبیعی زیبای مناطق در برنامه ریزی ها و طراحی های شهری مد نظر قرار گیرد.
تحلیل عوامل مؤثر بر آینده نگاری برنامه ریزی توسعه حمل و نقل محور در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پیشینه و هدف: امروزه، افزایش قابل توجه در استفاده از خودروهای شخصی بر حمل و نقل عمومی اثر گذاشته و یکی از برجسته ترین مسائل در بسیاری از شهرها است. این مساله می تواند منجر به پیامدهای مضر محیط زیستی مانند ازدحام ترافیک، گرم شدن جهانی هوای کره زمین، تغییر آب و هوا، آلودگی محیط زیستی و مشکلات اجتماعی اقتصادی شود. بنابراین می توان با اجرای اصول توسعه حمل و نقل محور در شهر تبریز از تبعات این معضلات جلوگیری کرد. در حقیقت با استفاده از رویکرد توسعه حمل و نقل محور می توان از طریق برنامه ریزی و ساماندهی مراکز مهم حمل و نقل عمومی، شهر تبریز را به یک مرکز توسعه تبدیل نمود. هدف این تحقیق تحلیل عوامل مؤثر بر آینده نگاری برنامه ریزی توسعه حمل و نقل محور شهر تبریز است.مواد و روش ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردى و از نظر روش شناختی توصیفی تحلیلی و پیمایشی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. برای آزمون فرضیات از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آمارى شامل متخصصین در حوزه برنامه ریزى راهبردى و آینده نگارى توسعه حمل و نقل محور شهر تبریز است. روش نمونه گیرى در این پژوهش، نمونه گیرى هدفمند تصادفی است. معمولا تعداد خبرگان مابین 50 10 نفر انتخاب می شوند که در این تحقیق از 20 خبره و متخصص پرسشگری انجام گرفت. برای روایی سوالات از آزمون روایی همگرا و براى بررسی پای ایی سوالات یا قابلیت اعتماد آن، از ضریب آلفاى کرونباخ، استفاده شد. تحلیل آماری داده ها با روش معادلات ساختاری در نرم افزارهاى Smart PLS و SPSS انجام شد. شاخص های مورد بررسی در این تحقیق شامل: تراکم، توسعه شهری، توسعه اقتصادی، ارزش املاک، محیط زیست، سلامتی شهر و شهروندان، انتخاب و نوع سفر، اثرات گلخانه ای است.یافته ها و بحث: مطابق نتایج، عدم وجود یک رویکرد برنامه ریزی کاربردی و کارآمد شامل طیف گسترده ای از مؤلفه های برنامه ریزی شهری از جمله حمل و نقل، استفاده از زمین، و زیرساخت ها مستلزم آن است که محققان روش های برنامه ریزی یکپارچه را توسعه دهند. یکی از این رویکردها، که می تواند به طور کافی به برنامه ریزی پراکنده مناطق شهری بپردازد، برنامه ریزی توسعه حمل و نقل محور است. تحلیل حساسیت نشان داد که تغییر وزن شاخص ها در دیدگاه های خوشبینانه، بدبینانه و متوسط تاثیر قابل توجهی بر سطوح توسعه حمل و نقل محور ندارد. در نتیجه، سطوح توسعه حمل و نقل محور تعیین شده، درجه بالایی از قابلیت اطمینان را در مقیاس همسایگی در شهر تبریز نشان داد. باتوجه به هدف تحقیق 3 سناریو انجام شد، باتوجه به نتایج تحقیق سناریوی اول به عنوان حمل و نقل پایدار و سبز است. سناریوی خوشبینانه ای است که در آن بیشترین اهداف حمل و نقل پایدار تحقق یافته است. سناریوی دوم (ادامه وضع موجود و وابستگی به اتومبیل شخصی): در این سناریو، ادامه وضع موجود در شبکه حمل و نقل و مالکیت خودرو و تمایل به استفاده از خودروی شخصی بین شهروندان افزایش یافته است. سناریو سوم (هرج ومرج): سناریوی است که در آن فاصله زیادی تا رسیدن به اهداف حمل و نقل پایدار وجود دارد.نتیجه گیری: حمل ونقل درون شهری تبریز، با مشکلاتی چون ضعف حمل و نقل عمومی، افزایش مالکیت خودرو، شلوغی معابر، کاربری نامناسب زمین، عدم وجود تسهیلات جانبی و.. روبرو است. حل نشدن این مشکلات به همراه عدم قطعیت هایی که در آینده ممکن است رخ دهد، می تواند بحران آفرین باشد و قطعا ما را از اهداف توسعه پایدار دور خواهند ساخت. برنامه ریزی در حوزه حمل و نقل و رسیدن به توسعه پایدار نیازمند نگاه بلندمدت است که با عدم قطعیت همراه است، لذا نیازمند به کارگیری رویکردهایی است که توانایی مقابله با عدم قطعیت ها را داشته باشند. عدم وجود یک رویکرد برنامه ریزی کاربردی و کارآمد شامل طیف گسترده ای از مؤلفه های برنامه ریزی شهری از جمله حمل و نقل، استفاده از زمین، و زیرساخت ها مستلزم آن است که محققان روش های برنامه ریزی یکپارچه را توسعه دهند.
آثار کوتاه مدت و بلندمدت مصرف انرژی در بخش صنعت بر نابرابری مناطق شهری و روستایی
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱
401 - 433
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر آثار کوتاه مدت و بلندمدت مصرف انرژی در بخش صنعت بر نابرابری بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع غیرآزمایشی می باشد. جامعه آماری اطلاعات و آماری کشور ایران بود که بر اساس نیازمندی های مربوط به متغیرهای تحقیق و بر اساس آمار موجود، اطلاعات سال های 1361 تا 1395 بعنوان نمونه آماری تحقیق تعیین شد. میزان مصرف انرژی (نفت، گاز، سوخت های جامد و برق) در صنایع کشور به عنوان متغیر مستقل و اطلاعات مربوط به ضریب جینی، سهم 10% ثروتمندترین به 10% فقیرترین و شاخص متوسط درآمد کل سالانه ی یک خانوار شهری/روستایی بعنوان متغیرهای وابسته تحقیق بود . جهت تحلیل فرضیات تحقیق از مدل رگرسیون ARDL در نرم افزار Eviews10 استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در بلند مدت مصرف فراورده های نفتی، گاز طبیعی، سوخت های جامد در بخش صنعت تاثیر منفی معنادار و مصرف برق در بخش صنعت تاثیر مثبت و معناداری در ضریب جینی دارد. در بلند مدت مصرف سوخت های جامد و برق در بخش صنعت تاثیر منفی و معناداری در شاخص سهم 10% ثروتمندترین به 10% فقیرترین دارد. همچنین در بلند مدت تاثیر مصرف فراورده های نفتی و برق تاثیر مثبت معناداری در متوسط درآمد شهری روستایی داشته است. مصرف انرژی در بخش صنعت یک کشور می تواند با افزایش درآمد قشر کارگر و دهک های پایین جامعه به کاهش فقر در کشور کمک نماید و توزیع درآمد را عادلانه سازد. در این زمینه انرژیهای ارزان تاثیر بهتری داشته اما انرژی های گران قیمت نتایج متناقضی ارائه نموده اند.
تحلیل کارکردهای نظام نوآوری کشاورزی در توسعه دانش بنیان بخش کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روستا و توسعه سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳
27 - 52
حوزههای تخصصی:
نظام نوآوری از ارکان اصلی دستیابی به تولید مبتنی بر دانش و اقتصاد دانش بنیان است. در بین نظام های نوآوری بخشی، نظام نوآوری کشاورزی به دلیل ماهیت و جایگاه ویژه بخش کشاورزی در تأمین امنیت غذایی، ایجاد ارزش افزوده و اشتغال زایی، از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است. توسعه دانش بنیان کشاورزی با به کارگیری یافته های علمی، فناوری های دقیق و نوآوری های توسعه یافته در نظام نوآوری کشاورزی محقق می شود. درک صحیح از کارکردهای نظام نوآوری کشاورزی در دستیابی به توسعه دانش بنیان، می تواند به سیاست گذاران این بخش در تدوین سیاست های نوآوری کمک نماید. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش نظریه بنیانی به تحلیل کارکردهای نظام نوآوری در توسعه دانش بنیان کشاورزی پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش اساتید، صاحب نظران، مدیران ارشد وزارت جهاد کشاورزی و کشاورزان پیشرو بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند شروع و تا رسیدن به اشباع نظری به روش گلوله برفی ادامه یافت. داده ها با بررسی اسناد و مدارک، یادداشت های عرصه و مصاحبه های غیرساختارمند گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA استفاده شد. داده ها در قالب 69 مفهوم و 19 مقوله کدگذاری شد. در مرحله کدگذاری محوری مدل پاردایمی، کارکردهای خلق و توسعه دانش و انتشار دانش به عنوان پدیده اصلی و کارکرد هدایت و جهت دهی نظام، به عنوان شرایط زمینه ای،کارکرد تأمین و تسهیل منابع به عنوان شرایط علّی و کارکرد مشروعیت بخشی به عنوان شرایط مداخله گر شناسایی شد. همچنین کارکرد فعالیت های کارآفرینانه و شکل دهی به بازار به عنوان راهبرد و تدوین استانداردهای بخشی، بهبود زنجیره ارزش محصولات، افزایش رقابت پذیری اقتصادی محصولات تولیدی، تنوع بخشی به اقتصاد بهره برداران به عنوان پیامدها شناسایی شد. با توجه به یافته های پژوهش، ایجاد مراکز ترویج نوآوری و کارآفرینی کشاورزی با رویکرد سیاست گذاری باز و طرف تقاضا می تواند گامی موثر و هدفمند در جهت تقویت کارکردهای نظام نوآوری کشاورزی در توسعه دانش بنیان بخش کشاورزی باشد.
واکاوی عوامل و پیشران های اثرگذار بر توسعه پایدار مناطق شهری قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
شهر پایدار دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴
47 - 63
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به واکاوی عوامل و پیشران های اثرگذار بر توسعه پایدار مناطق شهری قزوین با رویکرد تحلیل اثر مبادرت شد تا ضمن بررسی و ارزیابی شاخص های توسعه پایدار، اثرگذاری و اثرپذیری عوامل مختلف بر فرآیند توسعه پایدار این شهر نیز محقق شود. در این راستا این پژوهش از منظر هدف در رده پژوهش های کاربردی- توسعه ای و از منظر روش در دسته روش های توصیفی- تحلیلی قرار می گیرد که با رویکردی اکتشافی نسبت به شناسایی عوامل و نیروهای پیشران مبادرت نموده است. شناسایی متغیرها نیز با استفاده از روش کتابخانه ای و تکنیک های پویش محیطی (شامل جستجو در اسناد فرادست، مقالات علمی و طرح های پژوهشی) و جمع آوری اطلاعات و داده ها با تکنیک دلفی (استفاده از نظرات متخصصان و خبرگان منتخب) از جامعه نمونه 30 نفر از متخصصان مطلع و آشنا با بحث توسعه و ویژگی های شهر قزوین جمع آوری شده است. سپس با تکنیک تحلیل اثرات متقاطع یا تحلیل ساختاری در قالب نرم افزار میک مک تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاصله نشان می دهد در شرایط کنونی عوامل و پیشران های مورد بررسی در شهر قزوین شرایط و وضعیت ناپایداری دارند. همچنین مدیریت مناسب حریم، ارتقاء خدمات شهری و توسعه فناوری و شهر هوشمند نسبت به سایر عوامل و پیشران ها اثرگذاری بیشتری بر توسعه پایدار شهر قزوین دارند. علاوه بر این باتوجه به ظهور و بروز فناوری های نوین و نسل سوم شهرهای هوشمند در جهان، جایگاه فناوری و شهر هوشمند در شهر قزوین می تواند جایگاه ویژه ای داشته باشد و به عنوان عامل و پیشران تعیین کنندهای در توسعه آتی شهر باشد.
کاربست آینده پژوهی در برنامه ریزی فضایی سکونتگاهها مطالعه موردی بخش گرمادوز و بخش مرکزی شهرستان خدافرین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
آینده پژوهی در سطح محلی نوعی آینده نگاری است، که با ضرورت برنامه ریزی جامع توسعه و پیش بینی آتی در محدوده خاص و در سطح یک ناحیه با هدف اتخاذ تصمیمات معین برای تحقق آینده مطلوب، تمرکز دارد. در همین راستا پژوهشی به روش توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی با تاکید بر مشارکت پذیری و با هدف شناسایی عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آینده مناطق روستایی در حوزه های بوم شناسی، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی، آغاز شد. جامعه آماری شامل کلیه ساکنین و جمعیت ساکن در بخش های گرمادوز با دو دهستان و مرکزی با دو دهستان و مجموعا تعداد 104 آبادی است. نمونه آماری پژوهش بر پایه روش کوکران تعداد 377 نفر تعیین شد. پس از آنکه تعداد 96 سوال پژوهشی از نوع طیف لیکرت محقق ساخته در چارچوب 14 شاخص طراحی و تدوین شد، داده های مورد نیاز با استفاده از عملیات میدانی در سطح 104 آبادی از طریق برگزاری جلسات گروه بحث و از طریق تشکیل هسته های مشارکتی با استفاده از خبرگان محلی، نمایندگان گروه های مختلف جمع آوری گردید. و در نهایت شناسایی عوامل کلیدی موثر در جهت تدوین سناریوهای آینده و شناسایی پیشران های توسعه بر وضعیت آینده به واسطه نرم افزارmic mac و با تاکیه بر تحلیل عاملی، بعمل آمد. نتایج نشان داد که سه عامل: پایداری محیط زیست، حفاظت از منابع طبیعی، مدیریت زمین و تولیدات کشاورزی از طریق تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری، به عنوان عوامل کلیدی منطقه مورد مطالعه، انتخاب و زیر متغیرهای هریک از این عوامل (استخراج شده از تحلیل عاملی) به عنوان برنامه ها و پروژه های پیشران تعیین شد.
ارزیابی نیاز پروژه خدماتی-عملکردی بازارهای روز کوثر شهر اصفهان
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰
281 - 295
حوزههای تخصصی:
انسان در فضای شهری به دنبال تامین رفاه خود، نیازمندامکانات و راههای رسیدن به آن می باشد ساختارهای تصمیم سازی وتصمیم گیری برای نیل به برنامه ریزی موثر برای شهروندان، بادرنظرگرفتن تغییراتی که در الگوی زندگی جدید افرا پدیدمی آید،پروژه هایی رادرجهت رفاه حال شهروندان و رفع نیازآنها به اجرا درمی آوردند.تصمیم سازان وتصمیم گیران شهری برای اینکه بتوانندپروژه ی مفیدوکارآمدپیاده سازندقبل ازهرچیزمی بایست نیاز سنجی انجام دهند تا میزان مقبولیت این پروژه ها را از دیدگاه جمعیت هدف مورد ارزیابی قرار دهند، به عبارت دیگر جمعیت هدف می تواند ارتباط معناداری بین نیازهای خود و خدمات پروژه برقرار کند، در چنین شرایطی ،وجود فرایند منطقی در جهت تشخیص نیازهای جمعیت هدف و بررسی میزان انطباق آن با ساختار برنامه بسیار راهگشا خواهد بود. این پژوهش در راستای ارزیابی نیاز بازارهای روز کوثر به دنبال دستیابی به میزان تحقق اهداف این پروژه مطابق با نیاز جمعیت هدف می باشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است وداده های مربوط به نیازسنجی جمعیت هدف براساس پرسشنامه و با استفاده از نرم افزارSPSS با آزمون t تک نمونه ای تحلیل شده است. براساس یافته های پژوهش، هرچند ایجاد این بازارهای زنجیره ای، نیاز مراجعه کنندگان را در برخی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و ترافیکی تأمین کرده است اما مهمترین نکته ای که در مجموع می توان به آن اشاره کرد برخی اهداف ایجاد این بازارها در تعارض با روند اجرائی آن می باشد، طراحی بازارهای متعارض با سبک معماری اصیل ایرانی و همچنین متضرر شدن کسبه و اصناف اطراف بازار از جمله مواردی است که عدم همسوئی اهداف ایجاد بازارهای روز کوثر با وضعیت فعلی آن را بیان می دارد، از این رو برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر در راستای ساماندهی به مشاغل اطراف بازار و همچنین وضعیت کالبدی بازارها لازم است در دستور کار تصمیم گیران و تصمیم سازان شهر اصفهان قرار داده شود.
جغرافیای سیاسی مناقشات در دریای چین جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
ژئوپلیتیک سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۱)
382 - 415
حوزههای تخصصی:
دریای چین جنوبی، به عنوان یکی از مهم ترین و بحث برانگیزترین منابع آبی جهان، در فضای پیچیده ژئوپلیتیکی به شمار می رود. این دریا اغلب، در معرض سوء تفاهمات و در برخی موارد تبلیغات جهت دار (پروپاگاندا)، بوده است. هدف این مقاله(چشم انداز)، فراهم سازی پس زمینه و اطلاعات اساسی درباره مناقشه در دریای چین جنوبی (که در واقع یک سری اختلافات است)، از منظر جغرافیای سیاسی، یعنی از منظر کشورهای ساحلی یا کشورهای که در یک پهنه آبی هم مرز است؛ و ادعاهای سرزمینی مربوطه آن ها بر سر فضاهای دریای چین جنوبی است(Agnew and et al,2015:4). به طور مشخص، این مقاله به مبانی مربوط به جغرافیای فیزیکی دریای چین جنوبی، و منشاء و توسعه ادعاهای مربوطه کشورهای ساحلی در مورد بخش هایی از دریای چین جنوبی، از جمله جزایر، صخره ها و ارتفاعات جزر و مدی[1] متمرکز خواهد بود.
شناسایی سیاست جنایی مشارکتی پلیس در پیشگیری از جرایم (مورد مطالعه: شهرستان بوئین زهرا)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف تحقیق پیش رو شناسایی سیاست جنایی مشارکتی پلیس در شهرستان بویین زهرا در پیشگیری از جرایم می باشد. داده ها از طریق روش آمیخته(کیفی/ تحلیل مضمون پیمایشی به شیوه استقرایی و روش کمی/ توصیفی) گردآوری شده است. نوع روش آمیخته، اکتشافی بوده است دربخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. بر این اساس کارشناسان انتظامی قزوین و بوئین زهرا به تعداد 24نفر شناسایی و پس از مصاحبه نیمه ساختاریافته از نرم افزارمکس کیودا برای تحلیل یافته ها استفاده گردید. روایی یافته ها از طریق نظر سایر خبرگان(تکنیک تثلیث) و پایایی آن از طریق هدایت دقیق جریان مصاحبه، تفسیر مصاحبه های همگرا و نظر خبرگان انجام پذیرفت. در بخش کمی به منظور سنجش یافته ها و آگاهی از وضعیت موجود و اولویت بندی از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری مطابق فرمول کوکران با توجه به ظرفیت نیروی انسانی شهرستان 68 نفر انتخاب شد. روایی برسشنامه از طریق روایی منطقی، روایی سازه و پایایی از طریق آلفای کرونباخ تایید شده و تجزیه و تحلیل داده ها با ارایه جداول و تفسیر یافته ها با نرم افزارspss صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان داد که سیاست جنایی مشارکتی پلیس در این شهرستان از 9 مضمون آموزش عمومی، برنامه های فرهنگی، نفوذ جامعه محلی، پیشگیری جامعه محور، همکاری بین سازمانی، عدالت ترمیمی، پیشگیری انتظامی، پیشگیری وضعی و پیشگیری کیفری تشکیل شده است.
عوامل موثر در طولانی شدن فرایند دادرسی کیفری در باب رسیدگی غیابی و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۱
89 - 102
حوزههای تخصصی:
بر اساس قانون آئین دادرسی کیفری مراجع قضایی باید در سریع ترین و در کوتاهترین زمان ممکن به موضوع رسیدگی نمایند و از هر گونه اقدامی که موجب طولانی شدن روند دادرسی می شود اجتناب نمایند. امروزه یک قاعده و اصل کلی در دادرسی وجود دارد و مطرح است که مورد پذیرش اسناد بین المللی بوده و متعارف و معقول می باشد و این قاعده و اصل این است که فرایند دادرسی باید در یک مدت زمان معقول و متعارفی انجام شود که دارای اثرگذاری مطلوب بوده و تضمین کننده حقوق هریک از طرفین باشد. همچنین اعتقاد بر این است که تاخیر در اجرای عدالت نیز نوعی بی عدالتی محسوب می شود. از سوی دیگر امروزه سخن از دادرسی اقتصادی است و در این نوع از دادرسی رسیدگی مورد نظر است که دارای کمترین هزینه باشد. یکی از هزینه های قابل توجه در دادرسی هزینه و بار مالی دادرسی است و دیگری هزینه زمان دادرسی است. در بسیاری از موارد وقت و زمان به عنوان مهمترین و اساسی ترین موضوع و عامل مورد توجه بوده و قابل ارزیابی است. به تعبیری نفع دادرسی و تاثیرپذیری و کارایی آن در سرعت در دادرسی است. یکی از موضوعاتی که در طولانی شدن فرایند دادرسی کیفری موثر و قابل توجه می باشد موضوع دادرسی غیابی است. در مقاله حاضر به بررسی قوانین موجود در این زمینه و عوامل موثر در طولانی شدن فرایند دادرسی در باب رسیدگی غیابی پرداخته و این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد. موضوع مهمی که در این تحقیق مورد توجه و بررسی است این است که با بررسی موضوع در فقه و قوانین موجود و قوانین سابق و مقایسه آنها آیا در وضعیت کنونی قوانین موجود در باب رسیدگی غیابی در امور کیفری در طولانی شدن فرایند دادرسی موثر بوده و نقش دارند و موجب می شوند که زمان دادرسی کیفری طولانی شده و به درازا کشیده شده و از موجبات اطاله دادرسی بوده و در نتیجه موجب تاخیر در اجرای عدالت و رسیدن هریک از طرفین به حقوق قانونی خود می باشد.
بررسی حفاظت از محیط زیست در اصول بنیادین حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۲
165 - 190
حوزههای تخصصی:
حقوق بین الملل محیط زیست یکی از شاخه های نوین حقوق بین الملل است که درصدد وصول به اهدافی همچون حفاظت و حمایت از زندگی و حیات گونه های مختلف گیاهان و جانوران وحشی، اقیانوس ها، دریاها، هوا، خاک و به طور کلی طبیعت خدادادی است. محیط زیست جهانی به سبب رشد و توسعه روزآمد نحوه زندگی انسانی، نیازمند به حمایت و حفاظت از طریق وضع و اجرای قواعد حقوقی الزام آور و غیرالزام آور است.در فرآیند تدوین و توسعه حقوق محیط زیست همانند سایر شاخه های علم حقوقی برخی اصول شکل گرفته است که از آنها تحت عنوان ارکان اصلی و اصول بنیادین حقوق بین الملل محیط زیست یاد می شود. این اصول نه تنها در روند ایجاد قواعد بین الملل زیست محیطی نقش بسزایی داشته اند بلکه در روند اجرا و تفسیر معاهدات زیست محیطی و حل و فصل اختلافات کشورها به صورت مسالمت آمیز و جلوگیری از توسل به زور برای تامین صلح و امنیت جهانی در زمینه مسائل مرتبط با محیط زیست نیز مهم بوده اند.لذا با توسعه روابط بین المللی و حدوث تحولات گوناگون، دولت ها به تدریج به ارزش برخی باورهای اصول بنیادین حقوق بین الملل محیط زیست پی بردند و سازمان ملل متحد به عنوان تجلی جامعه بین المللی برخی از مقررات بین المللی را با محیط زیست تلفیق داد.