مونا سلیمی

با پیشرفت روزافزون فنّاوری ها و روش های ارتباطی، استفاده از بازاریابی دیجیتال برای تبلیغات و ترویج خدمات و محصولات اهمیت بسیاری یافته است. صنعت گردشگری پزشکی یکی از صنایعی است که از این روش ها یهره فراوانی می برد. با توجه به رشد روزافزون فنّاوری و کاربرد گسترده اینترنت در جوامع مختلف، استفاده از هوش مصنوعی و فنّاوری های مرتبط با آن اهمیت بسزایی دارد. ازاین رو، هدف از انجام این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر بازاریابی دیجیتال در گردشگری پزشکی با تأکید بر هوش مصنوعی بوده و شهر تهران برای نمونه بررسی شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث جمع آوری داده ها پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل 53 نفر از گردشگران پزشکی شهر تهران بوده که برای مشارکت در ساخت الگو انتخاب شدند. بدین منظور، چارچوب مفهومی الگو مشخص و داده ها با استفاده از ابزارها و تکنیک های نگاشت شناختی فازی و تحلیل شبکه های اجتماعی تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل متعددی در بازاریابی دیجیتال در گردشگری پزشکی با تأکید بر هوش مصنوعی در شهر تهران دخیل اند. عوامل بهینه سازی سایت و برندینگ (برندسازی) در موتورهای جست وجو، هدفمندسازی بازاریابی، ارزیابی بهتر کمپین های بازاریابی و دریافت بازخورد بهتر از مخاطبان به ترتیب بیشترین اهمیت را داشتند، زیرا از مرکزیت بیشتری برخوردار بودند.

گردشگری پزشکی موضوع نسبتاً جدیدی است. علی رغم وجود مطالعات بسیار در حوزهٔ سلامت در ایران، مطالعهٔ چندانی در حوزهٔ بازار گردشگری پزشکی انجام نشده است. هدف پژوهش حاضر بررسی پیشایندهای جذب گردشگران پزشکی در شهرک های سلامت اصفهان است. روش پژوهش کاربردی و آمیخته از نوع کیفی و کمّی است. در پژوهش کیفی، با انجام روش کدگذاری، به روش تم، مدل نظری به دست آمده و سپس، از طریق روش دیمتل و تحلیل شبکهٔ فازی، متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر احصا شده است. یافته ها نشان دادند که بیشترین وزن، با وزنی برابر با 193/0، مربوط به بعد «هزینه های سفر» است. در بین معیارها، «هزینهٔ جراحی» اولویت اول را کسب کرد. معیارهای «فاصله از مبدأ» اولویت دوم، «پکیج های کامل توریستی و درمانی» اولویت سوم، «هزینه های حمل ونقل» اولویت چهارم و «هماهنگی بین کادر درمان» اولویت پنجم و «هزینهٔ دارو» اولویت ششم در بین 36 معیار را کسب کردند که تقریباً 21 درصد از وزن کل معیارها را به خود اختصاص دادند و این نشان از اهمیت فراوان این معیارها است. نتایج پژوهش نشان می دهد که متغیرهای اثرگذار شامل فنّاوری و تجهیزات درمان، کیفیت خدمات و جاذبه های گردشگری، شرایط فرهنگی و متغیرهای اثرپذیر شامل هزینه های سفر، کارکنان و فرایند درمان، تبلیغات و بازاریابی بوده که اثرگذارترین آن ها متغیر فنّاوری و تجهیزات درمان و اثرپذیرترین آن ها متغیر هزینه های سفر است.