فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۳۲۱ تا ۲٬۳۴۰ مورد از کل ۱۰٬۶۸۷ مورد.
منبع:
رخسار زبان سال پنجم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷
5-25
حوزههای تخصصی:
بررسی حوزه مفهومی فعل «شنیدن» در زبان فارسی در چارچوب نظریه معناشناسی قالب و اتخاذ اصول شبکه فریم نت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علم زبان سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴
195 - 223
حوزههای تخصصی:
تمایزات واژگانی میان زبان ها، بیانگر تفاوت در فرهنگ های مرتبط با هر زبان است. واژه های چندمعنا در هر فرهنگ، می تواند نمودی از این قبیل تمایزات واژگانی در یک زبان باشد. در معناشناسی شناختی، رویکردهای مختلفی به پدیده چندمعنایی در زبان وجود دارد؛ نظریه معناشناسی قالبی یکی از این رویکردها در معناشناسی شناختی است که به مسئله چندمعنایی، از منظر قالب های معنایی نگریسته است. صورت تکامل یافته این نظریه، در شبکه معنایی فریم نت، تحقق پیدا کرده است. قالب های معنایی بسته هایی معنایی هستند و هرکدام از قالب ها از برخی مؤلفه های معنایی تشکیل شده اند. روابط معنایی در این شبکه، به صورت روابط میان قالبی ارائه شده است. در این مقاله، سعی بر آن است تا تحلیلی معنایی و پیکره بنیاد از چندمعنایی افعال «شنیدن» و «گوش دادن» در زبان فارسی، بر مبنای اصول شبکه فریم نت در زبان انگلیسی، ارائه شود. براین اساس، دو کلیدواژه مذکور، در پیکره های موجود در پایگاه داده زبان فارسی، بررسی شدند و از میان مفاهیم موجود در جملات شاهد، هفت قالب معنایی «حس فعال»، «ادراک حسی»، «جستجو»، «آگاهی»، «فهمیدن»، «اطاعت» و «توجه» و سه رابطه میان قالبی «توارث» میان قالب والد «ادراک» و فرزند «حس فعال» و قالب والد «ادراک» و فرزند «ادراک حسی» و قالب والد «آگاهی» و فرزند «فهمیدن»، یک رابطه میان قالبی «کاربرد» میان قالب والد «توجه» و فرزند «حس فعال» و یک رابطه میان قالبی «بیشتر» میان قالب های «حس فعال» و «ادراک حسی» استخراج شد. نتایج تحلیل های انجام شده نشان می دهد که رویکرد حاضر به پدیده چندمعنایی، رویکردی کارآمد برای بررسی چندمعنایی افعال «شنیدن» و «گوش دادن» در زبان فارسی است.
فرایند تکرار در گویش شوشتری: نظریه بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
حوزه ساخت واژه با ساختار درونی کلمات سروکار دارد و واژه سازی از مباحث مهم آن به شمار می رود. یکی از فرآیندهای زایا و زیرشاخه واژه سازی، فرایند ساخت واژه تکرار است. از آن جایی که فرایند تکرار در بیش تر زبان های بشری دیده می شود، از دیدگاه ها و نظریه های مختلفی تحلیل و تبیین شده است. نظریه بهینگی یکی از این نظریه ها است که در پی کشف مشترکات زبان ها وگویش های گوناگون است. پژوهش حاضر نیز به تحلیل و توصیف فرایند تکرار در گویش شوشتری، یکی از زیرشاخه های گویش بختیاری و متعلق به زبان های ایرانی نو جنوب غربی، در چارچوب نظریه تناظر بهینگی می پردازد. در این مطالعه روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و داده های زبانی از متون و واژه نامه های گویش شوشتری و همچنین گفت وگوهای روزمره گویشوران شوشتری گردآوری شده اند. در تحلیل داده ها از شم زبانی یکی از مولفین که خود گویشور بومی است، استفاده شده است. تحلیل داده ها حاکی از آن است که در گویش شوشتری فرایند تکرار کامل افزوده و ناافزوده قابل مشاهده است و تکرار کامل افزوده خود نیز بر دو نوع میانی و پایانی تقسیم می شود. فرایند تکرار ناقص نیز به دو صورت پیشوندی و پسوندی در گویش شوشتری دیده می شود. در ادامه محدودیت های مرتبط با هر کدام از فرایندها شناسایی شده و با توجه الگوی ساختاری هر یک در تابلوهای بهینگی رتبه بندی شده اند. یافته های این جستار کارآمدی نظریه بهینگی در تحلیل انواع فرایند تکرار را نشان می دهند. بر اساس یافته ها می توان به این امر نیز پی برد که چگونه در ساخت انواع متفاوت فرایند تکرار در شوشتری از محدودیت های خاص پایایی و نشانداری، با سلسه مراتب ویژه پیروی می شود.
بررسی موسیقی ساقی نامه های آزاد (نسخه خطی)
منبع:
رخسار زبان سال پنجم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۸
112-132
حوزههای تخصصی:
L1-Based Elicitation as a Valid Measure of L2 Classroom Performance Assessment: Multi-Method Mono-Trait Model of Validation(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Classroom performance assessment has gained prominence parallel to the multiplicity of the purposes ahead of assessment. Of many, the major controversy, which was the motive behind this study, is the incorporation of L1-based elicitation as a valid measure of second language (L2) performance assessment. To shed empirical lights on this issue, this explanatory sequential mixed-methods research employed 87 Iranian intermediate EFL learners, whose L2 classroom performance was assessed through L1-based elicitation techniques. In order to validate this mechanism, multi-method mono-trait model (namely, Pearson correlation, structural equations, exploratory and confirmatory factor analysis, composite reliability and convergent validity) suggested by Henning and Mesick’s Unitary Concept of validity were applied. The results from these multiple sources of evidence yield support to their common consensus that L1-based elicitation techniques are valid measures of L2 performance assessment. The findings then offer legacy to the educational implications of L1-based mechanisms both in L2 instruction and assessment.
واکاوی زبان شناختی گونهای ناواژه سازی نادر در کودکان: یک پژوهش موردی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علم زبان سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳
255 - 282
حوزههای تخصصی:
بااینکه ناواژه سازی پدیده ای مهم در جریان رشد زبانی کودک است و نخستین کوشش او در کاربرد ویژگی «آفرینندگی» زبان به شمار می آید، تاکنون در مطالعات نادیده گرفته شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی گونه ای کمیاب از نوواژه سازی کودک، با تأکید بر انگیختگی زبانی است. شیوه مطالعه توصیفی تحلیلی است و در آن، داده های ناواژه ها از گفتار خودانگیخته 8 کودک 20ماهه تا چهارساله، با همکاری مادران، در بیش از یک سال پیمایش گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهند که نه تنها انگیختگی در ساخت نام آوا و ناواژه هایی که نشانه های شمایلی تلقی می شوند می تواند نقش داشته باشد، بلکه قواعد واجی زبان مادری در ناواژه سازی کودک نیز می تواند تحت تأثیر انگیختگی زبانی نقض شود. افزون بر این، از جنبه شناختی، مفاهیم پیچیده تر ساختار واجی پیچیده تری پیدا می کنند. ازآنجاکه این نوع ناواژه سازی دارای ساختاری کاملاً نو و بدون زمینه زبانی از فرایند ابداع است، ناواژه ها فاقد ریشه و تکواژهای اشتقاقی هستند؛ گرچه کودک برخی از آنها را در جایگاه پایه فعل قرار می دهد و با همکردی از واژگان زبان، با آنها فعل مرکب می سازد.
شناخت نظریه انتخاب عقلانی و نقش معلم در کاهش گروه ناپذیری فراگیران زبان خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
افزایش محبوبیت کار گروهی در کلاسهای زبان خارجی با افزایش تعداد گزارشات زبان آموزانی که به همان اندازه در کارگروهی مشارکت نداشته اند همراه بوده است. تأثیر این رفتار بر سایر اعضای گروه که به عنوان گروه ناپذیری شناخته می شود، می تواند کار گروهی را به یک تجربه ناخوشایند تبدیل کند. این مطالعه با توجه به تئوری انتخاب عقلانی و نظریه فرهنگی اجتماعی، میزان توانایی زبان آموزان خارجی را برای همکاری گروهی موثر بررسی کرده است. به این منظور، در مجموع ۱۴۰ زبان آموز شامل ۷۰ نفر در سطح متوسط و ۷۰ نفر در سطح پیشرفته به انجام روایت گویی شفاهی مبتنی بر تصویر شرکت کردند. معلم ضمن آشنا کردن فراگیران با اصول نظریه انتخاب عقلانی و کار گروهی موثر و با مشاهده کلاسها و عملکرد فراگیران پرسشنامه گروه ناپذیری را پر کردند. نتایج تحقیق، تاثیر شناخت تئوری انتخاب عقلانی در کاهش گروه ناپذیری را تایید کرد. علاوه بر این ، تجزیه و تحلیل کیفی مشاهدات بیانگر این است که فراگیران به ویژه آنهایی که در سطح متوسط هستند بیشتر به عدم همکاری در گروه تمایل دارند. همچنین دلایل زمینه ساز نداشتن علاقه فراگیران به کار گروهی و راهکارهای احتمالی برای کاهش این نگرانی مشخص شد. پیشنهاد می شود : معلمان اهداف فعالیتهای گروه را با توجه به تئوری انتخاب عقلانی به روشنی بیان کنند و اهداف خاص دوره را روشن کنند. با داشتن یک نظر شفاف در مورد اهداف دوره و درک نقش معلمان و فراگیران در کارهای گروهی، فراگیران در موقعیت بهتری قرار می گیرند.
دوگانه های واژگانی در شاهنامه فردوسی و کاربرد آن در آموزش زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹
117 - 145
حوزههای تخصصی:
اهمیتِ آموزشِ زبان، زمینه سازِ پژوهش های گوناگونی بوده است و در این زمینه، رویکردهایی پیشنهاد شده است از جمله کاربستِ ادبیات در آموزش زبان. بیشتر این پژوهش ها، در پیوند با درن مایه فرهنگی و بهره گیری مستقیم از متن های ادبی یا بازنویسی آن بوده اند؛ اما آن چه هدف این جستار است الگوپذیری از چهارچوب زبانیِ این متون، برای تولید محتوای آموزشی است. اینکه کدام متن ادبی الگوی مناسبی برای آموزش زبان ارائه می کند؛ و چه ویژگی دارد که فرایند یادگیری را آسان می کند، مسئله این پژوهش است. اصالتِ متن و داشتن زبانِ قابل فهم، از نخستین ویژگی هایی است که پژوهشگران این حوزه برای یک متن آموزشی بر شمرده اند. بر این مبنا، شاهنامه فردوسی به عنوان یک متن گهربار و ارزشمند که نقشی مؤثر در پاسداری از زبان فارسی داشته و در مقایسه با دیگر متن ها پیشگام بوده و زبانی زنده دارد، مرجع این پژوهش قرار گرفت. به نظر می رسد بررسی روابط واژگانی شاهنامه، بتواند الگوی مناسبی در تدوین محتوا وآموزش زبان فارسی به دست دهد. بررسی توصیفی- تحلیلی روابط واژگانی در نمونه آماری نشان داد نزدیک به 40% واژگان دارای پیوندهای دوتایی اند که نیمی از آن ها، خارج از تعریف هم آیندها قرار می گیرند، از این رو، پاره گفته «دوگانه های واژگانی» پیشنهاد می شود. این روابط واژگانی، به صورت ناخودآگاه، با فعال کردن دانش پیشین واژگانی و دایره المعارفی، مخاطب را در درک متن یاری می نماید. یافته های آموزش زبان، بر پایه دوگانه های واژگانی و به کارگیری آن در یادگیری واژه و درک مطلب نیز نشان داد تفاوت معناداری مابین عملکرد دو گروه آزمایش و کنترل وجود دارد. همچنین این یافته ها تأیید می کند کاربست دوگانه های واژگانی در افزایش میزان یادگیری زبان آموزان مؤثر است
Integrative Systemic Therapy in Foreign Language Learning: A Practical Framework for Managing Foreign Language Listening Anxiety among Iranian EFL Learners
حوزههای تخصصی:
This study aimed at proposing a framework based on Integrative Systemic Therapy (IST) for addressing foreign language listening anxiety (FLLA) among Iranian learners of English as a Foreign Language (EFL). The effectiveness of the framework in reducing the levels of FLLA among language learners was investigated when implemented by a therapist as well as by learners independently. To this end, 30 intermediate EFL learners with high level of listening anxiety were selected as participants through convenience sampling. They were then randomly assigned into control group (n=10), therapist group (n=10), and self-therapy group (n=10). The therapist group met with an experienced therapist once a week for a month and self-therapy group was just instructed on how to use the framework independently during the same period. The control group received no treatment. The scale developed by Kim (2000) for measuring FLLA and an IELTS listening test were used to explore the effectiveness of the framework. The results of the study revealed that the proposed framework was effective in reducing the levels of FLLA both when implemented by the therapist and by EFL learners independently. The findings reflected the importance of personalization when selecting foreign language anxiety-reducing strategies to enhance the effectiveness of the foreign language anxiety management
Iranian EFL Instructors’ Educational and Professional Backgrounds and Their Awareness of Assessment Strategies and Teaching Skills
حوزههای تخصصی:
Within the framework of professional development, teachers adapt, develop, and complement their pedagogical competences and behavior, and they become an agent of change. In this regard, teachers’ awareness of the components of pedagogical competence plays an important role. The current paper addressed the components of assessment strategies and teaching skills and investigated Iranian university instructors’ awareness of these components with regards to their personal, professional, and educational backgrounds. In so doing, a 29-item questionnaire already established in terms of validity and reliability was administered to 72 university instructors practicing teaching in Guilan universities. Analysis of the results revealed that the instructors used different assessment strategies and employed various teaching skills with regard to their gender, teaching experience, fields of study, and university degrees. The results may be practically utilized by education authorities to provide instructors with appropriate trainings to augment the instructors’ teaching and learners’ learning in the end.
Application of WebQuest-based Instruction in Higher Education Context: EFL Students’ Achievement in Writing Skill(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
EFL learners’ low motivation and lack of sufficient prior knowledge can be regarded as the barriers that impede their success in presentation of high quality writing pieces. To solve the mentioned problems, some researchers suggest the application of inventive technology-enhanced instructions in teaching the writing skill. In this regard, WebQuest as a computer-based instructional model providing the already-selected website links can be proposed as an appropriate candidate. Hence, the very aim of the present experimental pre-test/post-test study was to address the effect of WebQuest-based instruction on Iranian undergraduate EFL learners’ achievements in their overall essay writing ability as well as their writing ability concerning the elaboration, focus, conventions, vocabulary, and organization sub-skills. To do so, 50 participants in the experimental group and 49 participants in the control group performed the WebQuest-based and the alternative tasks without access to the web links, respectively. To analyze the obtained data, six ANCOVAs were run. The results revealed a significant improvement in EFL learners’ overall writing performance as well as their outperformance in the organization, focus, elaboration, and vocabulary subskills, but not the conventions sub-skill. The findings of this study indicated optimistic implications about the potential applicability of novel educational technologies in Iranian higher education context. EFL learners’ improved writing performance and vocabulary acquisition as well as their increased motivation and collaboration in WebQuest-based writing classes can be regarded as a valuable clue for teachers, administrators, and designers to pave the way for further integration of innovative technologies in EFL settings.
The Effect of Collaborative Writing Using Google Docs on EFL Learners’ Writing Performance and Writing Self-regulation(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
The use of Web 2.0 technology in language education has received much research attention quite recently. In an attempt to shed more light on the use of Google Docs as a kind of Web 2.0 technology in language learning, the purpose of the present study was to compare the effects of online collaborative writing using Google Docs and collaborative writing in a face-to-face classroom on the writing performance and writing self-regulation of EFL learners. A sample of 38 homogeneous intermediate learners was recruited as the participants who were then randomly divided to an experimental group (N= 19) and a control group (N= 19). The participants of the experimental group received online collaborative writing using Google Docs while the control group received collaborative writing in the face-to-face classroom. Two timed-writing tasks and the Second Language Writing Self-regulation (SLWS) scale were administered to gather the data. The results obtained from performing paired-samples t-tests and ANCOVA revealed that collaborative writing both via using Google Docs and in the face-to-face classroom significantly enhanced the writing performance and writing self-regulation of the participants. However, the gains experienced by the experimental group were significantly higher than those experienced by the control group. Pedagogical implications for Google Docs supported collaborative writing are finally discussed.
The Effect of Flipped Classroom on Iranian ESP Students’ Vocabulary Learning, Retention and Attitude(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
Iinternational Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۹, Issue ۳۵, Spring ۲۰۲۱ (۲)
115 - 129
حوزههای تخصصی:
This study embarked on investigating the effectiveness of teaching ESP vocabulary via flipped classroom on improving Iranian students’ vocabulary learning. In addition, the attitudes of ESP learners towards the use of flipped classroom were investigated. In this study, a quantitative procedure was followed to collect and analyze data . In so doing, 60 ESP participants studying English in Payame Noor University were selected non-randomly based on their performance on Oxford quick placement test. All the participants were divided into two equal groups consisting of 30 participants and a pretest was administered. The participants of the experimental group received instruction through flipped classroom. The control group received vocabulary instruction through the conventional method that was popular in the university. A posttest was given to the participants of both groups in order to check the students’ vocabulary learning. To investigate the students’ attitudes towards using flipped classroom, a 10-item questionnaire was distributed among the participants after the treatment phase of the study. The results of one-way MANOVA showed that implementing flipped classrooms has significant effects on Iranian students' vocabulary learning in ESP courses. Furthermore, the participants of the experimental group acknowledged that implementing flipped classrooms has positive effect on their attitude in ESP courses. The findings regarding the effectiveness of flipped classroom and its prospected implications in developing vocabulary learning can pave the way for better communication in an ESP context and community.
گِل یا آهو؟ (پیشنهادی درباره تصحیح واژه ای در کتاب نهم دینکرد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
براساس گواهی های متون ایرانی، فرّه کیانی به شکل های مختلف، ازجمله عقاب یا شاهین، قوچ یا رنگ، غُرم و گور تجلّی می یابد و شاه قانونی ایران را همراهی می کند؛ امّا در کتاب نهم دینکرد ، در ذکر اخبار گمراهی کی کاوس بر اثر فریبِ دیو خشم و تاختن آن شاه ورجاوند تا لبه تاریکی، فرّه کیان برخلاف موارد مذکور به صورت «گِل» (با املایِ تک غ [TYNA]) ظاهر می شود؛ لیکن چنین قالبی نه تنها مناسبتی با تجلیّات دیگرِ فرّه ندارد، بلکه با تفکّرات ایرانیان درباره ماهیّت فرّه نیز سازگار نیست. به همین سبب و نیز برمبنای پاره ای از قراین دیگر، به نظر می رسد املای مذکور در اینجا تصحیفی از ت ثب غ [TYBA] باشد که در متون پهلوی، هزوارشی برای āhūg «آهو» است. با اعمال چنین تصحیحی، از یک سو گزارش دینکرد درباره تجسّم مادّی فرّه کیانی هم سو و هماهنگ با گزارش متن های دیگر می شود و از دیگر سو مفاد این گزارش، تناقضی با تفکرات ایرانیان درباره ماهیّت فره کیانی نخواهد داشت.
ماجرای پایان ناپذیر «فعل مرکب»: درآمدی به مفهوم شناسی و اصطلاح شناسی فعل غیر بسیط در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بخش وسیعی از نوشتگان موجود درباره «فعل مرکب» در زبان فارسی به تعیین مصادیق این اصطلاح اختصاص یافته است. با این حال، پس از قریب به چهار قرن از شناسایی این ساخت در زبان فارسی، هنوز پژوهشگران بر سر تعریف یا تلقی واحدی از آن به اجماع نرسیده اند. در نوشتار پیش رو بر آنیم تا نشان دهیم این اختلاف نظر بیشتر ریشه اصطلاح شناختی دارد تا مفهوم شناختی. بدین منظور پس از مرور آراء عمده نویسندگان درباره زنجیره های موسوم به «فعل مرکب»، این زنجیره ها را بر اساس تعاریف مقبول نزد زبان شناسان از دو مفهوم «فعل» و «مرکب» مورد ارزیابی قرار داده و نشان می دهیم که اولاً «فعل» بودنِ آنها چندان وجهی ندارد و ثانیاً مشکل بتوان همه آنها را «مرکب» (به مفهوم ترکیب ساخت واژی) محسوب نمود. در پایان پیشنهاد کرده ایم که همه این ساخت ها را می توان تحت مقوله «محمول مرکب» (معنایی یا دستوری) گنجاند و بدین ترتیب به اتفاق نظر نزدیک شد.
بررسی و تحلیل تعامل تنشی- شوشی در گفتمان نفثه المصدور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تحلیل تعامل دوسویه تنش و شوش در گفتمان نفثه المصدور است. نفثه المصدور به معنای «آه های سینه دردناک»، اثری شکوه آمیز و گله نامه ای دردناک به سال 632 ق به قلم محمد منشی نسوی متأثر از فجایع فجیع مغولان است که با لحن و ضرباهنگی تند آغاز می شود. گفتمان این اثر به دلیل تعامل دوسویه تنش بیرونی (تعدد زخم های ناشی از حمله مغول) و شوش درونی (سوز و حسرت نویسنده) و ارتباط آن ها با یکدیگر به دلیل اینکه وضعیت درونی صرفاً دنباله و انعکاس وضعیت بیرونی است، تبدیل به گفتمانی با دو صبغه تنشی شوشی شده است. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که اگرچه در آغاز گفتمان این اثر، شاهد افزایش تدریجی تنش محتوایی و شوش زبانی هستیم، ولی به تدریج انرژی و هیجان آغازین به آرامش می گراید و ساختار کتاب مطابق با الگویی نزولی و در جهت گسست گفتمانی پیش رفته و به ایجاد پادگفتمان توزیعی منجر شده است.
نقش استعاره مفهومی در ساخت و گزینش استعاره در اشعار احمد شاملو و نادر نادرپور براساس نظریه لیکاف و جانسون(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش های نسبتا خوبی در زمینه استعاره مفهومی تاکنون در متون سیاسی، رسانه ای و ادبی انجام شده است. در پژوهش حاضر سعی شده است استعاره مفهومی در متون شعری مورد بررسی قرار گیرد. پرسش-های اساسی پژوهش عبارت است از: نقش استعاره مفهومی در ساخت و گزینش استعاره ها در اشعار شاملو و نادرپور چگونه است؟ آیا می توان پذیرفت که استعاره ابزاری برای بازنمایی مفاهیم خاصی مانند جنسیت در اشعار مذکور است؟ در این پژوهش داده ها از مجموعه اشعار احمد شاملو و نادرپور استخراج شده و بر اساس نظریه استعاره مفهومی لیکاف و جانسون تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که مفاهیم مختلف از جمله مفاهیم جنسیتی در اشعار شاملو و نادرپور وجود دارد، اما میزان جنسیت گرایی در اشعار شاملو به مراتب بیشتر از اشعار نادرپور است چرا که زمینه معنایی جنگ در استعاره های مفهومی اشعار شاملو بیشتر از اشعار نادرپور است. بنابراین نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل موثر در ساخت و گزینش استعاره در اشعار جنسیت، نگرش و اندیشه شاعر، احساسات او و فضای اجتماعی حاکم بر روزگار شاعران هستند و البته عامل جنسیت نقش مهمی در ساخت و گزینش استعاره ایفا می کند.
نقش حالات چهره در دستور زبان های اشاره از منظر دستور شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰
287 - 316
حوزههای تخصصی:
حالات چهره در زبان های اشاره برای بیان مفاهیم دستوری به کار می رود (Pfau & Quer, 2010; Reilly, 2006; Wilbur, 2000; Dachkovsky & Sandler, 2009). از جمله مفاهیم دستوری که در زبان های اشاره با حالات چهره بیان می شوند می توان وجهیت، ساخت های شرطی، سببی ، مبتدا، پرسشی و امری را نام برد (Lackner, 2019). دو ناحیه نیمه بالایی (حالات ابرو و چشم ها ) و نیمه پائینی صورت (حالات لب و دهان) هرکدام در بیان مفاهیم دستوری مختلفی دخیل هستند. در این مقاله، با تحلیلی در چارچوب دستور شناختی، به طور ویژه مفهوم «چرخه کنترل» (Langacker, 2013) تلاش می شود نقش حالات صورت در دستور زبان بررسی شود. بسیاری از مفاهیم دستوری در زبان با مفهوم چرخه کنترل قابل تبیین هستند. چرخه کنترل در لایه های مختلف فیزیکی، ذهنی، حسی و اجتماعی زیست انسان قابل بررسی است و در زبان شناسی و شکل گیری دستور زبان ابزار سودمندی برای تحلیل های زبانی در اختیار ما قرار می دهد. چرخه کنترل شامل چهار مرحله است که هر کدام از این مراحل یک وضعیت ذهنی و عملی را نشان می دهد و می توان این وضعیت را به یکی از مفاهیم دستور زبان مرتبط دانست. هدف دیگر این مقاله آن است که در چارچوب زبان شناسی شناختی به طرح و بحث این پرسش بپردازیم که چگونه زبان هایی کاملاً جدا از یکدیگر در بیان بعضی مفاهیم دستوری شباهت های صوری دارند. با بررسی داده ها و یافته های پژوهش های گوناگون از زبان های اشاره ایرانی، آمریکایی، اسپانیایی، ایتالیایی و موارد مشابه به بررسی شباهت ها در حوزه های مختلف دستور زبان های اشاره و نقش حالات چهره در شکل گیری دستور زبان می پردازیم.
گوناگونی معنایی واژه «سخن» در شاهنامه فردوسی و تطبیق آن با متون فارسی میانه زردشتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شاهنامه فردوسی یکی از مهم ترین و ماندگارترین آثار حماسی ایران و جهان است و این ارزش و اعتبار آن تنها نتیجه آرایش صحنه ها و ارائه تصویر مناسب با موضوع و صور حسی خیال نیست، بلکه گزینش کلمات و ترکیبات به کار رفته در جملات در ماندگاری این اثر به عنوان یکی از شاهکارهای ادبی جهان نقش به سزایی بازی کرده است. از اینرو طرح این پرسش که اساساً «سخن» و کلام در دیدگاه او چه جایگاه و معنایی داشته بی سبب نیست. این جستار در نظر دارد تا معنای واژه «سخن» را در شاهنامه فردوسی مورد بررسی قرار دهد. به نظر می رسد که فردوسی در معناهای مختلفی از واژه «سخن» استفاده کرده است و این خود نشان از اهمیت و جایگاه کلام و «سخن» نزد فردوسی دارد. اما این پرسش مطرح است که آیا برخی از این معناها با مفاهیم همین واژه در متون پهلوی مطابقت دارند یا خیر. به همین منظور علاوه بر بررسی معنای «سخن» در شاهنامه به بررسی معناهای در نظر گرفته شده برای این واژه در متون فارسی میانه زردشتی نیز پرداخته خواهد شد. از سوی دیگر به سبب اهمیتی که کلام و «سخن» در اندیشه فردوسی دارد ردپای این اهمیت در اندیشه ایران باستان نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این مقاله برای رسیدن به اهداف خود از روش توصیفی و تحلیل تطبیقی بهره خواهد برد و تلاش دارد تا با رویکرد معنی شناسی، معناهای گوناگونی را که برای واژه «سخن» در شاهنامه و متون پهلوی در نظر گرفته شده است مورد بررسی قرار دهد.
زمان-وجه-نمود در گویش کردی خزلی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۳
103 - 121
حوزههای تخصصی:
هدف نوشتار پیش رو توصیف، تبیین و بررسی نظام زمان، وجه و نمود در گویش خزلی از خانواده کردی جنوبی است. داده های پژوهش از بررسی فایل های صوتی به صورت پیکره ای، مصاحبه های هدایت شده و یادداشت های آوانویسی شده از گویشوران بومی روستاهای بخش کارزان در استان ایلام طی سال های 1397 تا 1398 گردآوری شده اند. به مانند بیشتر زبان های جهان، مقوله های زمان، وجه و نمود در این گونه زبانی نیز درهم تنیدگی و هم پوشانی ساختاری دارند؛ بنابراین، به مثابه مقوله ای با عنوان زمان–وجه - نمود بررسی شدند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در کردی خزلی زمان دستوری آینده هیچ گونه بازنمایی صرفی ندارد و تشخیص مفهوم این زمان تنها از راه قیدهای زمان آینده یا موقعیت بافتی ممکن است؛ افزون بر این، در گویش یادشده دو زمان گذشته و حال و پنج نمود تام، ناقص استمراری، ناقص غیر استمراری، کامل و ناکامل و پنج وجه اخباری، اخباری - تأکیدی، التزامی، امری و شرطی - آرزویی بازنمایی می شوند که از برآیند آن ها پانزده ساخت «زمان– وجه - نمود»ی به دست می آید. از این پانزده ساخت، چهار ساخت در زمان حال و یازده ساخت در زمان گذشته است. تمامی پانزده مورد ساخت فاعلی - مفعولی دارند.