نورمحمد یعقوبی

با شتاب روزافزون تحولات و دگرگونی ها در عصر ارتباطات و اطلاعات و بی ثبات و غیرقابل پیش بینی بودن تغییرات، آن چه کشورها را جهت افزایش بهره وری و پیشرفت مدد می رساند، استفاده از فرصت ها در رقابت با سایرکشورهاست که با بهبود، خلاقیت و نوآوری درسازمان ها میسر می گردد. با رشد چشم گیر تکنولوژی، بحث فناوری اطلاعات با کاربردی گسترده تر، از جمله استفاده از بسته های نرم افزاری متناسب با سازمان و فعالیت آن، مورد استقبال تمامی بخش های صنعتی و خدماتی قرار گرفته است. ERP یکی از بسته های نرم افزاری مدیریتی است که با جمع آوری تمامی داده های موجود سازمان در یک پایگاه داده، باعث یکپارچگی جریان اطلاعات در واحدهای مختلف سازمان می شود. بنابراین این تحقیق با هدف کلی ارزیابی آثار استقرار سیستمERP بر نوآوری سازمانی شکل گرفته است. لذا با تعیین یکپارچه سازی، پیکربندی، انطباق و آموزش کارکنان به عنوان مؤلفه های استقرار سیستمERP و مؤلفه هایی در سه حوزه ی مدیریت و رهبری، ساختار و نیروی انسانی به منظور سنجش نوآوری، پرسشنامه ای با روایی مناسب و پایایی 85/0 تهیه و بین جامعه ی آماری متشکل از اعضای یک واحد تولیدی کف پوش صنعتی به تعداد 110 نفر توزیع گردید. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS و روش های همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و رگرسیون چندگانه، نشان داد که به طورکلی استقرار سیستم ERP بر نوآوری سازمانی تأثیرگذار است و سایر فرضیه ها نیز مبنی بر تأثیرگذاری هرکدام از مؤلفه های استقرار سیستم ERP بر نوآوری سازمانی مورد تأیید قرار گرفت. به علاوه در سازمان مورد مطالعه پیکربندی و انطباق سیستم ERP، به عنوان تأثیرگذارترین مؤلفه ها بر نوآوری سازمانی تشخیص داده شد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه فراموشی سازمانی هدفمند با چابکی سازمانی در سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهر شیراز انجام گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری تحقیق شامل تمام کارکنان سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) شهرداری شیراز به تعداد 43 نفر می­باشد. که از نمونه­گیری ساده تصادفی استفاده شده است و تعداد نمونه باتوجه به جدول مورگان تعداد 38 نفر می­باشند. در این پژوهش از پرسشنامه­ی فراموشی سازمانی هدفمند محمودوند و پرسشنامه چابکی سازمانی حسینی استفاده شده است. روایی آن به وسیله کارشناسان تایید شده است و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برابر85/. و 96/. می­باشد. برای تجزیه و تحلیل توصیفی داده­ها از فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد، و برای تجز و تحلیل استنباطی داده­ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون، استفاده شده است. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین فراموشی سازمانی هدفمند و چابکی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد همچنین بین مؤلفه­های یادگیری زدایی از ابعاد فراموشی سازمانی با همه مولفه­های چابکی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ همچنین بین مولفه اجتناب از عادتهای بد با مولفه­های فناوری و بازار از مولفه­های چابکی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، ولی بین مولفه اجتناب از عادتهای بد با سایر مولفه­های چابکی از جمله ادغام، تیم­سازی، کیفیت، تغییر، توسعه منابع و رفاه کارکنان رابطه معناداری وجود ندارد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ‫رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻧﺸﺎن می­دهد که ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ هدفمند ﭘﯿﺶ­ﺑﯿﻨﯽ خوبی را ازچابکی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و در بین مولفه­های ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ هدفمند مولفه یادگیری زدایی ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ را از چابکی سازمانی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.

Recent advances in wireless and mobile communications infrastructure are enabling governments to deliver and manage services to citizen efficiently and economically. Mobile government provides this ability to governments. This paper presents the ggovernance approach in effective development of mobile government. The objective is reviews(identify and ranking) of public service concept (Included: Political and strategic factor ,Effectiveness of governance and public services factor) in effective development of mobile government. The data was analyzed using fuzzy Delphi method (to identification) and fuzzy AHP (to ranking the identified Factors). Results indicated that effectiveness of governance and public services factor has a higher priority than political and strategic factor.

بهترین و نوترین راه بقا و موفقیت سازمان ها در دنیای متلاطم کنونی، تمرکز آنها بر «چابکی سازمانی» است. چابکی سازمانی، پاسخی است آگاهانه و جامع به نیازهای در حال تغییرِ مداوم در بازارهای رقابتی و کسب موفقیت از فرصت هایی که سازمان به دست می آورد. پژوهش حاضر به شناخت عوامل ساختاری توانمندساز چابکی سازمانی پرداخته است. بنا بر طبیعت موضوع، این تحقیق در دو مرحله انجام شده است. در مرحله اول به مطالعات کتابخانه ای درباره ادبیات موضوع پرداخته شد. نتیجه این بود که با بهره گیری از مدل ها و مطالعات متعدد، 7 عامل به عنوان توانمندساز ساختاری چابکی سازمانی شناخته شد. در مرحله دوم تحقیق، مطالعات به صورت میدانی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارمندان ادارات امور شعب استان سیستان و بلوچستان و شعبات مرکزی بانک های دولتی و خصوصی مستقر در شهرستان زاهدان بود که از این میان، نمونه ای متشکل از 242 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نامتناسب برگزیده شدند. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار آماری لیزرل، عوامل هفت گانه شناخته، همبستگی خوبی با چابکی سازمانی نشان داد. اولویت نخست به «تشکیل سازمان دانش محور» و اولویت آخر به «تشکیل سازمان مجازی» اختصاص یافت. در نهایت، پیشنهاد می شود نظام بانکی با تمرکز، بهبود و سرمایه گذاری بر عوامل توانمندساز شناسایی شده، به سوی ارتقای هر چه بیشتر چابکی خویش، گام بردارد.

نظریه تلفیقی پذیرش و کاربرد فناوری که یکی از جدیدترین نظریه­های مطرح در زمینه پذیرش فناوری است حاصل یکپارچگی سازه­های مربوط به هشت الگوی پرکاربرد و مهم در حوزه تحقیقات پذیرش فناوری می­باشد. در این مقاله سعی شده است پذیرش خدمات بانکداری اینترنتی با استفاده از همین نظریه و با تأکید بر نقش متغیر تعدیل­کننده جنسیت مورد بررسی قرار گیرد. برای آزمون فرضیه­های تحقیق از داده­های بدست آمده از 349 نفر از مشتریان بانک ملی ایران در شهر تهران استفاده شده است. نتایج تحلیل داده­ها با استفاده از تکنیک تحلیل مسیر (الگوی­یابی معادلات ساختاری) لیزرل نشان داد که هر سه سازه؛ انتظارات مربوط به عملکرد، انتظارات مربوط به تلاش و اثر اجتماعی با قصد استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی رابطه معناداری دارند. هم­چنین رابطه سازه­های شرایط تسهیل­کننده و قصد رفتاری با استفاده واقعی از خدمات بانکداری اینترنتی معنادار می­باشد. تأثیر متغیر تعدیل­کننده جنسیت نیز بر ارتباطات موجود در الگوی تحقیق مورد تأیید واقع شده است.

مدیریت دانش به عنوان یک رویکرد که بر اساس آن سازمان به شناسایی، خلق، دست یابی و بکارگیری دانش به منظور بهبود و ارتقاء بهره¬وری در سازمان می¬پردازد، معرفی می¬گردد. امروزه نقش و اهمیت مدیریت دانش بیش از پیش آشکار شده و اجرای موفق آن می¬تواند تأثیر بسزایی در افزایش کارایی و اثربخشی سازمان داشته باشد، از اینـرو شناخت عواملی که باعث تسهیل در پیاده¬سازی مدیریت دانش می¬گردد و نیز بکارگیـری ایـن عوامل، می¬تـواند یک نقشه و راهنما بـرای مدیـریت بهتر آن باشد. در این پژوهش عوامل تسهیل کننده مدیـریت دانش در سازمان مدیـریت بحـران کشور و ادارات کل تابعه آن ، با استفاده از متغیرهای فناوری اطلاعات ، استراتژی ، ساختار و فرهنگ ، شناسایی و رتبه بندی گردیده¬اند بـرای تجـزیه و تحلیل داده¬ها در این پـژوهش از آزمون¬های همبستگی پیرسون ، فریدمن، One-sample T test و تحلیل عاملی ، استفاده شده است . بر اساس نتایج بدست آمده ، از دید پاسخ دهندگان، در بین عوامل تسهیل کننده مدیریت دانش ، عوامل فناوری اطلاعات و فرهنگ سازمانی برای تسهیل مدیریت دانش معنی دار بوده و در عوامل استراتژی و ساختار ، بعنوان عامل تأثیرگذار بر تسهیل مدیریت دانش ، معنی داری وجود ندارد. از میان چهار متغیر مورد بررسی، فرهنگ سازمانی مهمترین عامل تأثیرگذار جهت تسهیل مدیریت دانش و عامل استراتژی کمترین اهمیت را بر تسهیل مدیریت دانش دارند.

در سالهای اخیر صنعت فناوری اطلاعات به عنوان یکی از عوامل بازار(در کنار پنج عامل سرمایه ، نیروی کار، مواد اولیه ، مدیریت و ماشین آلات) در سرمایه گذاری های توسعه ای در اقتصاد مورد توجه قرار گرفته به گونه ای که آنرا نه تنها به عنوان ابزار توسعه، بلکه به عنوان محور توسعه قلمداد می کنند. بطوریکه بررسی تاثیرات فناوری اطلاعات به یک نیاز مبرم تبدیل گردیده است. این تحقیق کارایی نسبی 18 شرکت مستقر در شهرک تحقیقاتی مشهد را براساس شاخص های فناوری اطلاعات مورد بررسی قرار داده است. و در نهایت با رویکرد AHP/DEA رتبه بندی کاملی از واحدها ارائه شده است که شرکت با کد 3 کاراترین واحد و شرکت با کد12 ناکارآترین واحد در زمینه شاخص های فناوری اطلاعات تشخیص داده شد.

شرایط محیطی یک سازمان و تقاضای گسترده از آن و همچنین وجود فرصت ها و تهدیدات، تصمیم گیری استراتژیک را به یک عنصر کلیدی در سازمان تبدیل کرده است. بهره گیری از کارآفرینان سازمانی و ایده های نوآورانه که سرچشمه آن درون سازمانی است، از جمله استراتژی هایی است که برخی سازمان ها از آن بهره می گیرند. با نهادینه شدن کارآفرینی در سازمان نه تنها افراد سازمان علاقمند به ایجاد تغییر در محیط پیرامون خود می شوند، بلکه نوآوری های مورد نظر سازمان را نیز راحت تر می پذیرند و در نتیجه سازمان سریعتر با محیط وفق می یابد. هدف از نگارش این مقاله بررسی عوامل تاثیرگذار بر کارآفرینی سازمانی بر اساس مدل کورتکو و همچنین بررسی نقش کارآفرینان سازمانی در استراتژی کارآفرینی است. به این منظور 115 پرسشنامه بین کارکنان شرکت مخابرات توزیع شد و اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی ازآن است که بین ویژگی های فردی و سازمانی و نهادینه سازی کارآفرینی سازمانی در سازمان ارتباط مثبتی وجود دارد. در انتها نیز مدلی جهت پیاده سازی استراتژی کارآفرینی ارائه شده است.

رهبری تحول آفرین یکی از پارادایم های رهبری در روانشناسی سازمانی است که مورد تحقیق گسترده ای قرار گرفته است. رهبری تحول آفرین، رضایت زیردستان و اعتماد آنان به رهبری و به علاوه تعهد عاطفی آنان را افزایش می دهد. رهبرانی که رفتارهای تحول آفرین را از خود نشان می دهند مجموعه ای از نتایج مثبت را در سازمان ایجاد می کنند. از سویی، عملکرد سازمانی برجسته از طریق تلاش های کارکنان معمولی حاصل نمی شود. یکی از دلایل موفقیت سازمان های بزرگ می شود این است که آنها کارکنانی دارند که فراتر از وظایف رسمی خود تلاش می نمایند؛ یعنی آنها کارکنانی دارندکه رفتارهای شهروندی سازمانی را از خود بروز می دهند. تحقیقات نشان داده بین رهبری تحول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی ارتباط مثبتی وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین رهبری تحول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی صورت گرفته است. در این راستا داده های مورد نیاز برای تحلیل این ادعا با استفاده از پرسشنامه های چند عاملی رهبری و رفتار شهروندی سازمانی از جامعه آماری پژوهش (سازمان مدیریت و برنامه ریزی و اداره امور مالیاتی استان قم) جمع آوری گردید. تحلیل اطلاعات با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون حاکی از این است که رابطه بین سبک رهبری تحول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی معنادار است. بعلاوه تمامی مولفه های رهبری تحول آفرین با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معناداری دارند. همچنین تحلیل رگرسیون چند عاملی بیانگر این است که از میان مولفه های رهبری تحول آفرین، رفتار های آرمانی و ملاحظات فردی بیشترین تاثیر را در رفتار شهروندی سازمانی دارند.

رهیافت مبتنی بر فناوری اطلاعات در سیاست گذاری توسعه و کاربری فناوری اطلاعات در مناطق روستایی با هدف تسهیل فرایند خدمت رسانی و ارتقاء شاخص های رفاهی، آغازگر مرحله جدیدی از حیات مدیریت توسعه روستایی است که از واپسین سال های هزاره دوم میلادی مورد توجه تئوری پردازان و کارگزاران توسعه روستایی بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته و با ورود بشر به هزاره سوم که از آن با عنوان عصر اطلاعات1 و دنیای مجازی و شبکه ای یاد می کنند، شتاب بیشتری یافته است. با توجه به اهتمام جدی دولت ها به توسعه روستایی مبتنی بر فناوری اطلاعات و تعریف چشم انداز و راهبردهای روشن در برنامه های توسعه و اهمیت بیش از پیش موضوع از بعد نظری، در این مقاله تلاش شده با طراحی یک الگوی سه سطحی، فرایند گذار از الگوی سنتی توسعه روستایی به الگوی نوین توسعه تبیین گردد. امید است طرح این موضوع بتواند خوانندگان را بیشتر با موضوع آشنا نموده و بستر پژوهش های بنیادی و کاربردی جدیدی را در حوزه مطالعات روستایی فراهم آورد.

شکاف دیجیتالی در مناطق روستایی یکی از چالش های مهم توسعه در هزاره ی سوم است. بسیاری از کشورهای در حال توسعه هم اکنون به دنبال بهره گیری از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی به منظور کاهش و در نهایت حذف شکاف دیجیتالی هستند. ارایه ی خدمات با استفاده از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی به روستاییان یکی از راهبردهایی است که در راستای کاهش و حذف شکاف دیجیتالی در دستور کار متولیان توسعه ی روستایی کشور ما نیز قرارگرفته است. قابل ذکر است که عرضه ی فن آوری، شرط لازم و نه کافی برای استفاده و کاربرد فن آوری است. سرمایه گذاری های انجام شده در زمینه ی فن آوری، زمانی از بهره وری لازم برخوردار است که فن آوری هدف مورد پذیرش کاربران قرار گیرد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش ابتدا عوامل مؤثر بر پذیرش خدمات دفاتر فن آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی در سیزده عامل شناسایی و سپس با رویکرد توصیفی- پیمایشی مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار اصلی تحقیق حاضر پرسشنامه است و جامعه ی آماری این پژوهش خبرگان دانشگاهی و کارشناسان و متخصصان فن آوری اطلاعات در سازمان-های دولتی متولی امور روستایی استان سیستان و بلوچستان هستند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش مقایسه ی میانگین عامل ها از روش آزمون t و با استفاده از نرم افزار spss نسخه 5/11، بررسی یکسان بودن تاثیر عوامل مورد مطالعه با استفاده از آنالیز واریانس درون موردی تک فاکتوری و رتبه بندی عوامل مؤثر با استفاده از تکنیک TOPSIS (یکی از فنون تصمیم گیری چندشاخصه) انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که تمام عوامل مورد مطالعه در این تحقیق بر پذیرش خدمات دفاتر ICT روستایی مؤثر هستند اما تاثیر هر یک از عوامل مؤثر بر پذیرش خدمات فن آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی توسط روستاییان یکسان نیست، از این رو به رتبه بندی عوامل پرداخته شده و میزان تاثیرگذاری و اولویت آنها تعیین شده است.

در دهه های اخیر به تناسب پیشرفت فناوری اطلاعات و کاربری آن در عرصه های مختلف، الگوها و مدل های متعددی در حوزه پذیرش فناوری پدید آمده است. نتایج پژوهشهای انجام شده نشان می دهد که این مدل ها در زمینه مطالعه فناوری های مختلف و پذیرش آنها، عملکردهای متفاوتی دارند. هدف اصلی این مقاله، مقایسه تحلیلی سه مدل تئوری عمل مستدل، تئوری رفتار برنامه ریزی شده و مدل پذیرش فناوری با تاکید بر پذیرش بانکداری اینترنتی است. مدل های مزبور بر مبنای سه معیار توانایی پیش بینی قصد استفاده، میزان تبیین واریانس قصد استفاده و برازش کلی مدل ها با یکدیگر مقایسه شده اند. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری لیزرال و آنالیز رگرسیون در این مطالعه نشان داد که از نظر هر سه معیار، تئوری رفتار برنامه ریزی شده در مقایسه با دو مدل دیگر از عملکرد بهتری برخوردار است.

در دهه های اخیر مدل های مختلفی در ارتباط با پذیرش فناوری طراحی و ارائه شده است. ادبیات موضوع پذیرش فناوری نشان می دهد که تئوری عمل مستدل، تئوری رفتار برنامه ریزی شده، تئوری تجزیه شده رفتار برنامه ریزی شده، مدل پذیرش فناوری، مدل ثانویه پذیرش فناوری و تئوری تلفیقی پذیرش و کاربرد فناوری از جمله مدل های مطرح و پرکاربرد در زمینه پذیرش فناوری هستند. در این مقاله سعی شده است پس از معرفی مدل های مزبور و بیان روند تکاملی آنها، به مقایسه مدل ها بر اساس ده شاخص مورد نظر و با رویکرد تحلیلی پرداخته شود. نتایج مقایسه مدل های پذیرش فناوری نشان می دهد که انتخاب یک مدل از میان مدل های پذیرش فناوری، به فناوری مورد نظر، کاربران مورد مطالعه، دقت لازم، زمان و منابع مالی دردسترس، شرایط محیطی، عوامل مهم از نظر محقق و به طور کلی به اقتضای وضعیت و شرایط موجود بستگی دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای جو سازمانی غالب در مدارس متوسطه شهر زاهدان بوده است. روش مورد استفاده در این پژوهش روش توصیفی – پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق را کلیه دبیران مقطع متوسطه شهر زاهدان تشکیل می دهند. گروه نمونه شامل 357 معلم می شود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه جو سازمانی ساسمن و سم دیپ استفاده شد. یافته های نشان داد که از دیدگاه دبیران، جو سازمانی مدارس دارای وضوح و توافق نقش بوده است. پاسخ دبیران با سابقه زیر 15 سال بیشتر مربوط به بعد وضوح و توافق نقش بود. پاسخ دبیران با سابقه بالاتر از 15 سال مربوط به بعد وضوح و توافق هدف بوده است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که بین جو سازمانی دبیرستانهای دخترانه و پسرانه تفاوت معنی داری وجود دارد ، یعنی این که جو سازمانی دبیرستانهای با مدیر زن، مطلوب تر از جو سازمانی مدارسی است که مدیران آنها مرد می باشند.

محیط مدیریت دولتی بیش از هر زمان دیگری پیچیده، پویا و متحول شده است. دگرگونی ها یکی پس از دیگری مرز سازمان ها را در می نوردد و مدیران را با چالش های جدیدی روبه رو می سازد. بقاء و بالندگی در چنین محیطی تنها با تغییر و سازگاری با پویایی ها امکان پذیر است. دولت الکترونیک به عنوان رویکرد جدید خدمت رسانی در حقیقت پاسخی به چالش های محیطی و سازگاری با دنیای جدید کسب و کار است که مورد توجه مدیریت دولتی در عصر اطلاعات و ارتباطات قرار گرفته است. با عنایت به اهمیت موضوع در این مقاله تلاش شده است ابتدا مفهوم و ساختار دولت الکترونیک مورد بررسی قرار گیرد و سپس الگویی جهت انتقال به دولت الکترونیک معرفی گردد. این الگو به گونه ای طراحی شده است که زوایای مختلف موضوع دیده شود و چشم انداز روشنی از فرایند گذار ارائه گردد.

چندی پس از آغاز فرایند استقرار دولت الکترونیک در کشورهای توسعه یافته، ضرورت آن در کشورهای در حال توسعه یافته نیز احساس شد و این کشورها یکی پس از دیگری توسعه و کاربری فناوری اطلاعات در بخش دولتی را با هدف ارتقای کارآمدی در ارائه خدمات عمومی به شهروندان از طریق استقرار دولت الکترونیک در دستور کار خود قرار دادند. مالزی، هند، بنگلادش و بحرین از جمله کشورهای...