مطالب مرتبط با کلیدواژه

شکاف دیجیتالی


۱.

آموزش الکترونی؛ آینده نگری کشورهای در حال توسعه و دانشگاه مجازی

نویسنده:
منبع: فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق(نامه صادق ) پاییز و زمستان ۱۳۸۶ شماره ۳۲

کلیدواژه‌ها: دانشگاه مجازی شکاف دیجیتالی آموزش الکترونی فاصله فرهنگی، جامعه اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۱ تعداد دانلود : ۷۹۰
"آموزش مجازی از جمله دستاوردهای جامعه اطلاعاتی است. این نوع آموزش با ارتقای سطح دانش بشری، آن ها را به جامعه معرفتی و دانش محور رهنمون می شود. در چنین جامعه ای دادوستد «دانش» جایگزین «کار و خدمات» می شود. پیش بینی می شود مزیت های آموزش الکترونی و شیوه های این آموزش باعث رشد روزافزون کاربران اینترنت در سراسر جهان شود؛ زیرا با داشتن فقط یک دستگاه رایانه و اتصال به شبکه جهانی، کاربران می توانند اکنون و در آینده وارد جامعه معرفتی شوند. دو عامل «شکاف دیجیتالی» و «فاصله فرهنگی»، باعث عدم دسترسی شهروندان کشورهای در حال توسعه و فقیر به آموزش الکترونی و محروم شدن آن ها از مزایای این نوع آموزش شده است. با مطالعه برخی کشورهای در حال توسعه از جمله کشور جمهوری اسلامی ایران می توان به چالش های موجود در این زمینه بیشتر واقف شد و برای آینده برنامه ریزی کرد. نویسنده در پایان برای رفع موانع توسعه کشورهای فقیر، همکاری کشورهای جهان، سازمان های بین المللی و از جمله یونسکو را پیشنهاد می کند. "
۲.

مبانی برنامه توسعه و کاربردی فناوری ارتباطات و اطلاعات در نظام آموزش و پرورش

نویسنده:
منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار و تابستان ۱۳۸۳ شماره ۳ و ۴ (پیاپی۴۲)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات آموزش و پرورش شکاف دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۷ تعداد دانلود : ۸۸۶
شکوفایی برنامه‌های فناوری ارتباطات در اوایل دهة 80 شمسی توسط دولت جمهوری اسلامی ایران، دگرگونیهای فزایند‌ه‌ای را در برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت در سطح تصمیم‌گیریهای اجرایی پدید‌ آورده‌ است. این تغییرات در برنامه‌های ایران مقتدر در قرن بیست و یکم و با استناد به تبصره 13 قانون بودجه سال 1381 کل کشور امکان‌سنجی شده است، لیکن پرسش اساسی در نظام آموزش و پرورش کشور مبتنی بر این مطلب است که آیا استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات در آموزش و پرورش لازم است یا نه. در این مقاله ضمن بررسی اختلاف عمیق نظام سخت‌افزاری و تجهیزات کشور با ممالک توسعه یافته، به اهم جزئیات برنامة توسعه و کاربری فناوری ارتباطات و اطلاعات در نظام آموزش و پرورش اشاره می‌شود. این برنامه‌ها عبارت‌اند از: ایجاد زیرساخت و توسعه شبکه‌های مجازی محلی، مدیریت شبکه، امنیت شبکه، مقررات، محتوا، آموزش عمومی کاربرد کامپیوتر، آموزش تولید محتوای الکترونیکی، و تولید مواد درسی وب و روشهای چند رسانه‌ای.
۳.

شکاف دیجیتالی

نویسنده:
منبع: رسانه جهانی ۱۳۸۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: شکاف دیجیتالی شکاف دیجیتالی در ایران پروژه آی سی تی روستائی شاخص دسترسی دیجیتالی دی اِی آی آمادگی الکترونیک و شاخص فرصت های دیجیتالی DOI

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۷۳
این مقاله سعی دارد با نگاهی به بحث «شکاف دیجیتالی» به تجزیه و تحلیل وضعیت آن در جهان پرداخته و با تأکید بر روی نمونه ایران، اهمیت آن را روشن نماید. اشاراتی به اهمیت بحث «شکاف دیجیتالی» در اسناد و گزارش های معتبر بین المللی از جمله: سند تعهد تونس، اعلامیه هزاره و بررسی موقعیت کنونی ایران طبق شاخص‌های مختلف جهانی از جمله:دی اِی آی ، آمادگی الکترونیک و دی او آی از جمله اهداف دیگر این نوشتار است. در پایان راه‌حل های پیشنهادی جهت کاهش این شکاف با اشاره به فعالیّت برخی دولت های در حال توسعه مورد اشاره قرار خواهند گرفت.
۴.

بازار اطلاعاتی دموکراتیک توانا ساز یا سراب محدود کننده؟

نویسنده:
منبع: رسانه جهانی ۱۳۸۶ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: دموکراسی دنیای مجازی شکاف دیجیتالی شیدایی تکنولوژیکی بازار اطلاعاتی حوزهء عمومی اطلاعات بی فایده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۵ تعداد دانلود : ۵۴۱
این مقاله با استناد به نظریه ژاک الول در مبحث شیدایی انسان به تکنولوژی مدرن، به طور مختصر فوایدی چند در مورد خصلت دموکراتیک دنیای مجازی را بررسی کرده، سپس محدودیت ها و دل نگرانی های مربوط به آیندهء دنیای مجازی را موشکافی می کند. علیرغم محدودیت های ناشی از شکاف دیجیتالی و موانع تحمیل شده توسط قدرتمندان، دولت ها و شرکت های تجارتی ذینفع در خلق، اداره و کنترل دنیای مجازی، این مقاله بر خصلت دموکراتیک دنیای مجازی تاکید می کند و به جامعهء فاضلهء مدنی رسیدن را از طریق مشارکت مردمی در حوزهء عمومی هابرماسی دنیای مجازی امکان پذیر می‏ بیند.
۵.

سنجش میزان آگاهی و استفاده جوانان شهر تهران از خدمات تجارت الکترونیک

نویسنده:
منبع: رسانه جهانی ۱۳۸۷ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: تجارت الکترونیک شکاف دیجیتالی فروشگاه های اینترنتی تکنولوژی های اطلاعاتی و ارتباطاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۲ تعداد دانلود : ۶۷۷
این مقاله قصد دارد رابطه میزان آگاهی اینترنتی جوانان و استفاده‏ی آنها در شهر تهران از خدمات تجارت الکترونیک بنگاه با مصرف‏کننده (B TO C) را تبیین کند.  مسئله‏ی این مطالعه عبارت است از تأثیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی جوانان شهر تهران بر میزان آگاهی و استفاده‏ی آنها از خدمات تجارت الکترونیک.  نظریه‏ی مورد استفاده در این مطالعه، نظریه‏ی شکاف دیجیتال می‏باشد که زیر مجموعه‏ای از نظریه‏ی شکاف آگاهی است و با استفاده از روش کمی (پیمایشی) به جمع‏آوری داده‏ها پرداختم. براساس نتایج این پژوهش مشخص شد که بین تحصیلات اغلب جوانان مورد مطالعه و تعلق آنان به طبقه‏ی بالای جامعه (از لحاظ اقتصادی) و میزان آگاهی و استفاده‏ی آنها از خدمات تجارت الکترونیک رابطه‏ی معنادار و علی وجود دارد. در واقع شکاف دیجیتال در میان جوانان شهر تهران وجود دارد و همین مسئله از دلایل تفاوت آنها در میزان آگاهی و استفاده از خدمات اینترنت از جمله تجارت الکترونیک در فروشگاه‏های اینترنتی ایرانی می‏باشد. از طرف دیگر بر اساس این پژوهش مشخص شد که اعتماد جوانان شهر تهران به فروشگاه‏های اینترنتی ایرانی، خیلی کم می‏باشد که همین مسئله یکی دیگر از دلایل عدم استفاده‏ی آنها از فروشگاه‏های اینترنتی است.
۶.

جوانان و فن آوری های اطلاعات و ارتباطات، شکاف های دیجیتالی

نویسنده:
منبع: اطلاع شناسی ۱۳۸۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جوانان ارتباطات اطلاعات جامعه اطلاعاتی شکاف دیجیتالی فن اوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۱ تعداد دانلود : ۵۵۶
سازمانهای بین المللی از جمله اتحادیه اروپا ، سازمان ملل متحد ، صندوق بین المللی پول و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی اعلام کرده اند که فزونی بهره گیری از فن اوری های اطلاعات و ارتباطات بعد جدیدی را به صورت تقسیم بندی جوانان دنیا به افراد خوش بخت و نه چندان خوش بخت پدید آورده است .
۷.

شکاف دیجیتالی در جامعه جهانی

نویسنده:
منبع: اطلاع شناسی ۱۳۸۳ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: ارتباطات اطلاعات جامعه اطلاعاتی شکاف دیجیتالی توسعه فن آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۳ تعداد دانلود : ۹۵۳
شکاف دیجیتالی اختلاف سطح در دستیابی به امکانات سخت افزاری و تجهیزات نرم افزاری در بهره وری از دانش و معرفت روز آمد در سطح ملی و بین المللی است . در این چارچوب ، مسئله دسترسی به لوازم ارتباطی و سنجش معیارهای آن ، از مسائلی بوده که دیدگاه جامعه شناسان را در عدالت اجتماعی حوزه اطلاعات به خود معطوف داشته ، و راه های متنوعی در سنجش معیارهای دسترس پذیری به اطلاعات مورد توجه قرار گرفته است . ...
۸.

شناسایی مهارتهای مورد نیاز برای گسترش اشتغال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اقتصادی زمستان ۱۳۸۸ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: اشتغال فناوری اطلاعات و ارتباطات شکاف دیجیتالی توسعه اشتغال نیروی کار ماهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵۶ تعداد دانلود : ۸۰۴
در این مقاله به منظور بررسی ضرورت ارتقاء مهارتهای شغلی در حوزه ICT و همچنین شناسایی مهارتهای جدید به لحاظ تغییر ساختار بازار کار پس از انقلاب دیجیتال، وضعیت تحولات علمی، فناوری، تحولات بازار کار و شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران و سایر کشورها مورد بررسی قرار گرفت.نتیجه نشان می دهد که نه تنها می توان از سرمایه گذاریهای انجام شده در زیر بخش ICT به صورت کاراتر استفاده نمود، بلکه بستر مناسب برای توسعه لایه های زیرین ICT در اقتصاد و ایجاد فرصتهای شغلی جدید برای جوانان و فارغ التحصیلان دانشگاهی و افزایش بهره وری نیروی کار را نیز فراهم نمود.
۹.

شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر پذیرش خدمات دفاتر فن آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه سال هشتم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری چند شاخصه شکاف دیجیتالی دفاتر ICT روستایی مدل های پذیرش فن آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۱۰۴
شکاف دیجیتالی در مناطق روستایی یکی از چالش های مهم توسعه در هزاره ی سوم است. بسیاری از کشورهای در حال توسعه هم اکنون به دنبال بهره گیری از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی به منظور کاهش و در نهایت حذف شکاف دیجیتالی هستند. ارایه ی خدمات با استفاده از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی به روستاییان یکی از راهبردهایی است که در راستای کاهش و حذف شکاف دیجیتالی در دستور کار متولیان توسعه ی روستایی کشور ما نیز قرارگرفته است. قابل ذکر است که عرضه ی فن آوری، شرط لازم و نه کافی برای استفاده و کاربرد فن آوری است. سرمایه گذاری های انجام شده در زمینه ی فن آوری، زمانی از بهره وری لازم برخوردار است که فن آوری هدف مورد پذیرش کاربران قرار گیرد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش ابتدا عوامل مؤثر بر پذیرش خدمات دفاتر فن آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی در سیزده عامل شناسایی و سپس با رویکرد توصیفی- پیمایشی مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار اصلی تحقیق حاضر پرسشنامه است و جامعه ی آماری این پژوهش خبرگان دانشگاهی و کارشناسان و متخصصان فن آوری اطلاعات در سازمان-های دولتی متولی امور روستایی استان سیستان و بلوچستان هستند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش مقایسه ی میانگین عامل ها از روش آزمون t و با استفاده از نرم افزار spss نسخه 5/11، بررسی یکسان بودن تاثیر عوامل مورد مطالعه با استفاده از آنالیز واریانس درون موردی تک فاکتوری و رتبه بندی عوامل مؤثر با استفاده از تکنیک TOPSIS (یکی از فنون تصمیم گیری چندشاخصه) انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که تمام عوامل مورد مطالعه در این تحقیق بر پذیرش خدمات دفاتر ICT روستایی مؤثر هستند اما تاثیر هر یک از عوامل مؤثر بر پذیرش خدمات فن آوری اطلاعات و ارتباطات روستایی توسط روستاییان یکسان نیست، از این رو به رتبه بندی عوامل پرداخته شده و میزان تاثیرگذاری و اولویت آنها تعیین شده است.
۱۰.

جامعه اطلاعاتی: فرصت ها و چالش های فراروی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی (دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات) سال چهارم بهار ۱۳۸۹ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: اطلاعات جامعه اطلاعاتی شکاف دیجیتالی تکنولوژی های اطلاعاتی کارگران اطلاعاتی زیرساخت اطلاع رسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹۶
رشد و توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بررسی زمینه های اجتماعی و بنیان های فرهنگی آن به طورکلی و بررسی تحلیل موانع ساختاری آن به طور خاص و ارایه راهکارهایی برای بهبود شرایط برنامه ریزی آینده در ایران، موضوع این مقاله را تشکیل می دهد. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر فعالیت های متنوعی است که به نحو مستقیم با تولید و گردش اطلاعات مرتبط می شود. دانیل بل مارتین و صاحب نظران دیگر تعاریفی گوناگون از جامعه اطلاعاتی ارایه کرده اند که در این مقاله ذکر گردیده است. در بخش نخست به اجمال پویه شناسی تحول فناوری اطلاعات و دیدگاههای بنیادی جامعه اطلاعاتی توضیح داده شده است. و سابقه موضوع و محورهای اصلی توسعه و کاربرد فناوری ارتباطات و اطلاعات در دنیا مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش دوم مسایل فناوری در جهان سوم و شکاف دیجیتالی میان جنوب و شمال و شاخص های مهم رشد و توسعه جامعه اطلاعاتی بیان گردیده است. در بخش سوم، ضمن بیان سابقه مطرح شدن مفهوم جامعه اطلاعاتی در ایران به موانع و مشکلات فراروی آن در حوزه فناوری اطلاعات اشاره شده است در این بخش دیوانسالاری و عدم مدیریت واحد به عنوان موانع اصلی در گسترش فناوری ارتباطات و اطلاعات لحاظ و مورد بحث واقع شده است در بخش پایانی، ضمن جمع بندی و مروری اجمالی بر موضوع، راهبردها و راهکاریی برای عبور از موانع موجود و به کارگیری روش های علمی و رویه های کارشناسی در رشد فناوری ارتباطات و اطلاعات برای ایران معرفی و توصیه شده است.
۱۱.

علل شکاف دیجیتالی و درآمدی: مطالعه موردی کشورهای منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش ها و سیاست های اقتصادی سال نوزدهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۵۷

کلیدواژه‌ها: ضریب جینی شکاف درآمدی شکاف دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۸ تعداد دانلود : ۶۱۳
هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه علیت شکاف دیجیتالی و شکاف درآمدی بین کشورها می باشد. به عبارت دیگر، آیا شکاف دیجیتالی (نابرابری در دسترسی و استفاده از ICT) موجب افزایش نابرابری درآمد می شود یا برعکس نابرابری درآمد دلیل شکاف دیجیتالی است؟ و آیا بازخوردی بین آنها وجود دارد؟ برای این منظور از اطلاعات ضریب جینی به عنوان شاخص نابرابری درآمد و از شاخص فرصت دیجیتالی برای میزان شکاف دیجیتالی دوره زمانی (2006-2000) برای 14 کشور توسعهیافته و14 کشور در حال توسعه استخراج شده است. از طریق آزمون علیت هیسائو رابطه علیت بررسی، سپس اثر شکاف دیجیتالی بر شکاف درآمدی و اثر شکاف درآمدی بر شکاف دیجیتالی با لحاظ متغیرهای کمکی و با استفاده از روش حداقل مربعات تلفیقی برآورد شده است. نتایج نشان می دهد که اولاً رابطه شکاف دیجیتالی و شکاف درآمدی دوسویه است، ثانیاً در کشورهای با سطح پایین نابرابری درآمد با افزایش شکاف درآمدی فرصت دیجیتالی بیشتر (شکاف دیجیتالی کمتر) می شود و با افزایش فرصت دیجیتالی (شکاف دیجیتالی کمتر) شکاف درآمدی بیشتر می شود. در حالی که در کشورهای با سطح بالای نابرابری درآمد، با افزایش شکاف درآمدی فرصت دیجیتالی کمتر (شکاف دیجیتالی بیشتر) می شود و با افزایش فرصت دیجیتالی (شکاف دیجیتالی کمتر) شکاف درآمدی کمتر می شود.
۱۲.

بررسی شکاف دیجیتالی بین نسل ها از نظر آشنایی، علاقه، و استفاده از فنّاوری های اطلاعات و ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق) دوره ۲۸ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۷۱)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات شکاف دیجیتالی شکاف بین نسل ها والدین و فرزندان پسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۸ تعداد دانلود : ۱۰۵۴
پژوهش حاضر با هدف آگاهی از میزان شکاف دیجیتالی بین نسل ها (پسران و والدین) از نظر آشنایی، علاقه، و استفاده از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و ابزار گرداوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. با توجه به گستردگی جامعه پژوهش، نمونه ای هدفمند و غیرتصادفی از پسران و والدین شامل 102 دانش آموز پسر سال سوم راهنمایی تحصیلی و اول دبیرستان منطقه 10 آموزش و پرورش تهران و 102 نفر والدین آنها (پدر یا مادر) انتخاب شد و از نظر آشنایی، علاقه، و استفاده از فنّاوری هایی مانند اینترنت، پست الکترونیکی، گفتگوی الکترونیکی، تلفن همراه، بازی های رایانه ای و غیره مورد مطالعه قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که میانگین کل میزان آشنایی، علاقه، و استفاده والدین از فنّاوری ها 04/2 و فرزندان 16/3 است. شکاف میان والدین و فرزندان از نظر آشنایی با فنّاوری اطلاعات 22/1-، از نظر علاقه به فنّاوری اطلاعات 24/1-، و از نظر استفاده از فنّاوری اطلاعات 88/0- است و بین میانگین آشنایی، علاقه، و استفاده از فنّاوری اطلاعات در بین فرزندان و والدین تفاوت معنی داری وجود دارد.
۱۳.

بررسی تأثیر رفاه اجتماعی و فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی، مطالعه موردی: استان های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اقتصادی (پژوهش های رشد و توسعه پایدار) سال سیزدهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: رشد اقتصادی رفاه اجتماعی فناوری اطلاعات و ارتباطات داده های تابلویی شکاف دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۴ تعداد دانلود : ۷۵۳
در دو دهه اخیر، استفاده از فناوری­های جدید به عنوان عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی در ادبیات این حوزه مطرح شده است. هدف اساسی در این مقاله، بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات و رفاه اجتماعی بر رشد اقتصادی است که به منظور رسیدن به این هدف برآورد بین استانی به روش داده­های تابلویی در دوره زمانی 86-1381 استفاده شده است. متغیرهای به کارگرفته شده در این تحقیق، عبارتند از: تولید ناخالص داخلی سرانه، شاخص رفاهی سن، سرمایه گذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات سرانه، سرمایه انسانی و سرمایه گذاری فیزیکی سرانه. از جمله نتایج این تحقیق، آن است که سرمایه­گذاری فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) و شاخص رفاهی اجتماعی سن بر رشد اقتصادی استان­های کشور دارای تأثیر مثبت و معنی­داری هستند.
۱۵.

تحلیل جامعه شناختی وضعیت شکاف دیجیتالی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: شکاف دیجیتالی مشارکت آنلاین دسترسی فیزیکی دسترسی انگیزشی دسترسی مهارتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۷ تعداد دانلود : ۵۴۶
اگر چه پیشرفت های شگرف فناوری اطلاعات و ارتباطات و مظاهر عینی آن، در قالب ابزارها و شیوه های نوین ارتباطی، تحول عمیقی در سطوح مختلف زندگی اجتماعی و فعالیت های روزمرة افراد ایجاد کرده است و به کارگیری دستاوردهای حاصل از این فناور ی ها در جوامع امروز امری اجتناب ناپذیر است، اما آشنایی و علاقه مندی آحاد و اقشار مختلف جامعه به این پدیده های نوین و به تبع آن رواج استفاده از آن ها در میان گروه های جامعه به علل مختلف یکسان نخواهد بود و درنتیجه مسئلة شکاف دیجیتالی به وجود خواهد آمد. هدف این پژوهش بررسی ابعاد مختلف شکاف دیجیتالی و عوامل مؤثر در آن در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان است. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسش نامة محقق ساخته صورت گرفته است. نمونة آماری این پژوهش ۳۷۴ نفر است که با روش نمونه گیری سهمیه ای و استفاده از فرمول کوکران برای 14507 دانشجوی دانشگاه اصفهان به دست آمد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که جنس و درآمد از عوامل تأثیرگذار در شکاف دیجیتالی در بین دانشجویان به حساب نمی آیند. افزایش میزان استفاده از کامپیوتر و اینترنت به کاهش شکاف دیجیتالی منجر می شود. این موضوع دربارة مشارکت آنلاین نیز صادق است. در واقع، هرچه میزان مشارکت آنلاین افراد از طریق شبکه های اجتماعی مجازی، ایمیل، چت، و وبلاگ بیشتر می شود؛ شکاف دیجیتالی کاهش پیدا می کند. همچنین یافته های پژوهش حاکی از تأثیر اضطراب ناشی از استفاده از کامپیوتر در افزایش شکاف دیجیتالی است. علاوه بر این، میزان اضطراب ناشی از کار با کامپیوتر در بین زنان بیشتر از مردان است
۱۶.

مقایسه رابط کاربر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال میان کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته به روش تحلیل محتوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۲ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۸۸)

کلیدواژه‌ها: کشورهای در حال توسعه تحلیل محتوا کشورهای توسعه یافته شکاف دیجیتالی کتابخانه دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۶ تعداد دانلود : ۴۷۱
این مطالعه با هدف تعیین مؤلفه های موجود در طراحی و توسعه رابط کاربر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال و تعیین وب سایت های کتابخانه های دیجیتال برتر و نقاط ضعف و قوت محتوای آن ها، به تحلیل و مقایسه وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در میان کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته پرداخته است. برای این منظور، 50 وب سایت کتابخانه دیجیتال با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. با بررسی موقعیت توسعه کشورهای مربوط به کتابخانه های دیجیتال منتخب، 12 وب سایت در گروه کشورهای در حال توسعه و 38 مورد در گروه کشورهای توسعه یافته قرار گرفتند. سپس، محتوای نمونه منتخب در یک مطالعه کمّی به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. این بررسی با طراحی سیاهه وارسی محقق ساخته در 11 مقوله اصلی و 44 مؤلفه، که روایی آن به روش روایی محتوا مشخص شده بود، صورت گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری اِس پی اِس اِس ویرایش 16 تحلیل شدند. نتایج مقایسه وب سایت ها نشان داد که از لحاظ مقوله های «منابع پیوسته»، «مجموعه کتابخانه» و «رهیابی» ارتباط معناداری بین مؤلفه های موجود در طرح رابط کاربر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در دو گروه کشور وجود دارد. دو مؤلفه «فهرست عمومی دسترسی پیوسته ( اُپک)» و «آمار بازدیدها» در تعداد بیشتری از وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در کشورهای در حال توسعه دیده شدند؛ در حالی که مؤلفه «ارائه منو و زیر منوها جهت معرفی اجزای کتابخانه» در بیشتر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در کشورهای توسعه یافته ارائه شده بود. همچنین، با بررسی تعداد مؤلفه های به کاررفته در وب سایت های منتخب، «اَمریکن مموری» با 44 مؤلفه، «کتابخانه دیجیتال بین المللی کودکان (آی سی دی ال)» با 40 مؤلفه و «کالیفرنیا» با 39 مؤلفه بهترین، و «بِرکِلی سان سایت» با 10 مؤلفه، ضعیف ترین وب سایت شناخته شدند. با وجود تعداد بیشتر و کیفیت بهتر رابط کاربر کتابخانه های دیجیتال در کشورهای توسعه یافته، کیفیت برخی وب سایت های کتابخانه های دیجیتال کشورهای در حال توسعه نیز قابل ملاحظه بود. به طور کلی، نوپابودن برخی وب سایت ها و عدم استفاده از تجارب متخصصان و کتابداران و در نتیجه، عدم آگاهی طراحان از نیازهای اطلاعاتی کاربران می تواند از جمله عوامل کم توجهی نسبت به طراحی مناسب رابط کاربر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال باشد.
۱۷.

رابطه استفاده از تلفن همراه هوشمند و شکاف دیجیتالی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۷ 86-118

کلیدواژه‌ها: شکاف دیجیتالی تلفن همراه هوشمند رسانه های اجتماعی تلگرام اینستاگرام

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی شبکه های اجتماعی موبایل محور
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۶۷۷
گسترش روافزون استفاده از تلفن همراه در کشور و اهمیت بحث شکاف دیجیتالی، بدلیل آثاری که بر توسعه جامعه دارد، تحقیق درباره رابطه این دو را ضروری کرده است. تحقیق حاضر، با مبنا قرار دادن نظرات ون دایک و ون دیورسن درباره شکاف دیجیتالی به این پرسش پرداخته است که آیا استفاده از تلفن همراه هوشمند به ایجاد نوعی از شکاف دیجیتالی منجر شده است؟ هدف دیگر تحقیق نیز مشخص ساختن میزان تأثیر برخی متغیرهای جمعیت شناختی- اقتصادی بر شکاف دیجیتالی مبتنی بر تلفن همراه هوشمند است. این تحقیق با روش پیمایش میدانی انجام شده و با نمونه گیری در دسترس، 273 پاسخنامه در شهر تهران گردآوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که شکاف دیجیتالی در مهارت های شبکه ای، مهم ترین شکاف ایجاد شده بین افراد است و پایگاه اقتصادی و تحصیلات بیشترین نقش را در ایجاد شکاف دیجیتالی دارند در حالی که متغیرهای سن، جنس و قومیت تنها بر یکی از سطوح دسترسی های منجر به شکاف دیجیتالی اثر دارند.
۱۸.

بررسی رابطه علی بین شکاف دیجیتالی وشکاف درآمدی در استان های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست های راهبردی و کلان سال ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۲ 101-120

کلیدواژه‌ها: شکاف درآمدی ضریب جینی شکاف دیجیتالی پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۵۰۰
هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه علیت شکاف دیجیتالی و شکاف درآمدی بین استانهای ایران می باشد، به عبارت دیگر آیا شکاف دیجیتالی (نابرابری در دسترسی و استفاده از ICT) موجب شکاف درآمدی (افزایش نابرابری درآمد) می شود، یا بر عکس شکاف درآمدی علت شکاف دیجیتالی است؟ یا آنکه باز خوردی بین آنها وجود دارد. برای این منظور از اطلاعات شاخص ضریب جینی به عنوان شکاف درآمدی و از شاخص پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات برای شکاف دیجیتالی استفاده شده است . از آزمون علیت گرنجری برای داده های پانل به بررسی رابطه بلندمدت و کوتاه مدت بین شکاف دیجیتالی و شکاف درآمدی در استان های مختلف کشور، طی دوره زمانی 1389 تا 1394 پرداخته شد. برآورد ضرایب بلندمدت با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی تعدیل شده کامل (FMOLS) و برآورد ضرایب کوتاه مدت و روابط علیت با استفاده از روش گشتاور تعمیم یافته (GMM) انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد اولا: علیت دو طرفه بین شکاف دیجیتالی و شکاف درآمدی در کوتاه مدت و بلند مدت در کل استان های ایران وجود دارد. ثانیا: پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات (کاهش شکاف دیجیتالی) سبب کاهش نابرابری درآمد(کاهش شکاف درآمدی) می شود. همچنین افزایش شکاف درآمدی مانع پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات (افزایش شکاف دیجیتالی) می شود.
۱۹.

مقایسه سطوح چهارگانه شکاف دیجیتالی برحسب متغیرهای جمعیتی (مورد مطالعه: شهر رفسنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ ۲۷-۴۸

کلیدواژه‌ها: شکاف دیجیتالی متغیرهای جمعیت شناختی فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی اینترنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۳۴۱
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر سطوح چهارگانه شکاف دیجیتالی مدل ون دایک شامل دسترسی مادی و فیزیکی، دسترسی انگیزشی، سواد و مهارت دیجیتالی و استفاده متداول است. حجم نمونه شامل 600 نفر از شهروندان شهر رفسنجان بود و داده ها به وسیله پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شده و با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که متغیرهای جنسیت و وضعیت تأهل بر دو سطح شکاف دیجیتالی تأثیرگذارند. متغیر جنسیت بر دسترسی مادی و فیزیکی و سواد و مهارت دیجیتالی تأثیرگذار است؛ به طوری که دسترسی مادی و فیزیکی و سواد و مهارت دیجیتالی در مردان بیش از زنان است. وضعیت تأهل نیز بر دسترسی انگیزشی و سواد و مهارت دیجیتالی تأثیرگذار است که طبق آن، دسترسی انگیزشی و سواد و مهارت دیجیتالی در افراد مجرد بیش از افراد متأهل است. سایر متغیر های جمعیت شناختی شامل سن، میزان تحصیلات، وضعیت شغلی و میزان درآمد بر سطوح چهارگانه شکاف دیجیتالی است. افرادی که در محدوده سنی 20 تا 40 سال قرار دارند دارای دسترسی مادی و انگیزشی، سواد و مهارت دیجیتالی و استفاده متداول بیشتری هستند و با افزایش سن دسترسی ها کاهش و شکاف دیجیتالی افزایش می یابد. درخصوص متغیرهای جمعیت شناختی شغل، تحصیلات و درآمد افرادی که پایگاه اقتصادی و اجتماعی بهتری دارند یعنی تحصیلات بیشتر، درآمد بیشتر و شغل بهتری دارند دارای دسترسی های بیشتری هستند و در واقع شکاف دیجیتالی با افزایش تحصیلات و درآمد افراد کاهش می یابد. یافته ها دلالت بر آن دارند که شهروندانی که به لحاظ سنی جوان تر هستند، دارای شغل بهتر با درآمد بیشتر و سطح تحصیلات بالاتری نسبت به سایر شهروندان به فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی مانند رایانه و اینترنت دسترسی بیشتری دارند و به طور روزمره از این فناوری ها استفاده بیشتری می کنند و در مقابل افراد مسن تر دارای تحصیلات کمتر و درآمد پایین تر دسترسی و استفاده کمتری از فناوری های دارند. در نهایت این گونه می توان نتیجه گرفت که متغیر های جمعیت شناختی در ایجاد و گسترش شکاف دیجیتالی نقش تعیین کننده ای را ایفا می کنند.
۲۰.

طراحی مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال چهارم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۳ 107 - 140

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات شکاف دیجیتالی ارزیابی آمادگی الکترونیکی مدل ارزیابی کتابخانه های دانشگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۴۲۷
هدف: فعالیت کتابخانه های دانشگاهی همچون سایر حوزه ها و زمینه های کاری، از فناوریهای جدید بسیار اثر پذیرفته اند. بنابراین نیاز هست که در سطح مناسبی از آمادگی الکتروینیکی قرار داشته باشند تا بتوانند خدمات موثری و متناسب با عصر حاضر ارائه نمایند. این پژوهش با هدف توسعه مدلی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی انجام شده است. <br /> روش: در اجرای این پژوهش در ابتدا با مطالعه عمیق و دقیق ادبیات آمادگی الکترونیکی و همچنین فناوری اطلاعات و ارتباطات در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، شاخصهای مناسب برای آمادگی الکترونیکی کتابخانههای دانشگاهی شناسایی شدند. شاخصها با چندین مرحله پالایش و اصلاح به تعداد 66 شاخص محدود شدند. در مرحله ای دیگر، این شاخصها در سطح بعد و مولفه طبقه بندی شدند. ابزار پرسشنامه نظرات خبرگان برای اهمیت شاخصها و همچنین تعیین اوزان آنها استفاده شد. برای روایی ابزار اندازه گیری از مدل های معادلات ساختاری (تحلیل عاملی تاییدی) استفاده شد.<br /> یافته ها: این مدل شامل چهار بعد، دوازده مولفه و شصت و چهار شاخص است که بر اساس ادبیات تحقیق و نظرات خبرگان ایجاد شد. این مدل برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان مورد مطالعه اجراء شد و گزارش تحلیلی شکاف دیجیتال در این کتابخانه ها نشان داده شد. <br /> اصالت: در ادبیات آمادگی الکترونیکی، مدل جامعی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی و تعیین شکاف دیجیتالی آن کتابخانه ها وجود نداشت، بنابراین، توسعه چنین مدلی نتیجه پژوهش حاضر بود. با تعیین شکاف دیجیتال با استفاده از این مدل، آگاهی از دلایل این شکاف و رهنمودهایی برای توسعه و بهبود شاخصهای آمادگی الکترونیکی در کتابخانه های دانشگاهی ممکن می شود.