سیستم های مدیریت دانش

رهیافت مبتنی بر فناوری اطلاعات در سیاست گذاری توسعه و کاربری فناوری اطلاعات در مناطق روستایی با هدف تسهیل فرایند خدمت رسانی و ارتقاء شاخص های رفاهی، آغازگر مرحله جدیدی از حیات مدیریت توسعه روستایی است که از واپسین سال های هزاره دوم میلادی مورد توجه تئوری پردازان و کارگزاران توسعه روستایی بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته و با ورود بشر به هزاره سوم که از آن با عنوان عصر اطلاعات1 و دنیای مجازی و شبکه ای یاد می کنند، شتاب بیشتری یافته است. با توجه به اهتمام جدی دولت ها به توسعه روستایی مبتنی بر فناوری اطلاعات و تعریف چشم انداز و راهبردهای روشن در برنامه های توسعه و اهمیت بیش از پیش موضوع از بعد نظری، در این مقاله تلاش شده با طراحی یک الگوی سه سطحی، فرایند گذار از الگوی سنتی توسعه روستایی به الگوی نوین توسعه تبیین گردد. امید است طرح این موضوع بتواند خوانندگان را بیشتر با موضوع آشنا نموده و بستر پژوهش های بنیادی و کاربردی جدیدی را در حوزه مطالعات روستایی فراهم آورد.

با توجه به سرمایه گذاری انبوهی که اخیراً سازمان ها برای اکتساب دانش و بهره وری سرمایه فکری، روی سیستم هایی که بعضاً اثربخش نسیتند، انجام می دهند، ضرورت ارزیابی موفقیت ابتکارات دانشی نمود مییابد. مهم ترین دانش افزایی این مقاله ارایه رویکردی نوین در ارزیابی سیستم های مدیریت دانش است. این رویکرد دو متدولوژی پرکاربرد مدیریتی، عوامل حیاتی موفقیت و تحلیل رابطه ای خاکستری، را ترکیب می کند. از عوامل حیاتی موفقیت برای تعریف معیار های ارزیابی و از رویکرد تحلیل رابطه ای خاکستری برای امتیاز دهی و اولویت بندی ابتکارات دانشی استفاده می شود. جامعه آماری پژوهش، شرکت هایی هستند که در آن ها پروژه مدیریت دانش پیاده سازی شده است. مطابق با این رویکرد همراستایی استراتژیک مدیریت دانش و کسب و کار، کیفیت سیستم های مدیریت دانش، کیفیت دانش، رضایت کاربر، مدیریت اسناد، ارتباطات، پشتیبانی مدیریت ارشد و فرهنگ از عوامل مهم در ارزیابی ابتکارات دانشی در سازمان ها می باشند. قابلیت رویکرد پیشنهادی با استفاده از داده های 5 شرکت کاربر سیستم های مدیریت دانش نشان داده شده است.

بسیاری از سازمان ها به منظور بهره گیری از منافع سیستم های مدیریت دانش، این سیستم ها را به عنوان یک روش سیستماتیک برای به کارگیری فناوری اطلاعات در مدیریت دانش استفاده می نمایند تا قدرت رقابتی و کارایی شان افزایش یابد. به هرحال محدودیت هایی در دستیابی به اهداف این سیستم ها وجود دارد که منجر به عدم استفاده کامل از مزایای بالقوه این سیستم ها می گردد. مقاله حاضر به شناسایی محدودیت های مؤثر بر ناخشنودی کاربران در خلال یک مطالعه پیمایشی در سازمان های بهره بردار این سیستم می پردازد. این عوامل به سه دسته محدودیت-های کیفیت سیستم، کیفیت دانش و کیفیت خدمات دسته بندی شده و مدل مفهومی تحقیق ارائه می گردد. برای جمع آوری داده های مربوط به مدل ساختاری از پرسشنامه استفاده گردید و سپس جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارWarp PLS استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که محدودیت کیفیت دانش به صورت آماری مهم ترین فاکتور مؤثر بر روی ناخشنودی کاربران می باشد و بعد از آن محدودیت کیفیت خدمات و کیفیت دانش به ترتیب جایگاه دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند.

سیستم های مدیریت دانش مبتنی بر رایانش ابری باعث ایجاد مزیت رقابتی از طریق کاهش هزینه ها و بهبود عملکرد می شوند. پیاده سازی سیستم های مدیریت دانش ابری در سازمان و بهره برداری از مزایای ارزشمند آن، مستلزم شناسایی عوامل موثر بر موفقیت پیاده سازی از نظرطراحان و پیاده سازان است. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق آمیخته یا ترکیبی در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. در بخش کیفی از روش تئوری زمینه ای یا داده بنیاد و در بخش کمی از روش توصیفی -پیمایشی استفاده شده است . عوامل موفقیت و مدل تحقیق، خروجی روش داده بنیاد است. برای انجام مطالعات میدانی ، براساس عوامل انتخاب شده، پرسشنامه ای تنظیم شد و اهمیت عوامل موفقیت و اولویت آن ها به نظر سنجی بین خبرگان مدیریت دانش و رایانش ابری گذاشته شده است. بر اساس نتایج حاصله عوامل هفت گانه به دست آمده، با احتساب اولویت بندی، به ترتیب شامل عوامل مربوط به اعتماد، عوامل مدیریتی، عوامل انسانی و فرهنگی، عوامل سازمانی،عوامل فنی، عوامل اقتصادی،عوامل محیطی می باشند. مهم ترین پیامد های شناسایی شده بکارگیری این سیستم ها در سازمان ها شامل کاهش زمان انجام فرآیند های مدیریت دانش ، بهبود عملکرد و افزایش مزیت رقابتی می باشد.