Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات)

Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات)

Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره پنجم بهار 1392 (2013 م) شماره 1 (پیاپی 17) (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

مقالات

۱.

رسانه ها، حوادث و بحران ها و اثرات متقابل آنها بر اهداکنندگان و نقش رسانه های اجتماعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 976 تعداد دانلود : 309
مقدمه: فراوانی حوادث و سوانح طبیعی، غیرطبیعی و انسان ساخت در کشور، ایران را به یکی از 10 کشور حادثه خیز دنیا مبدل کرده است. شهرهای مهم کشور اغلب در معرض آسیب ناشی از وقوع احتمالی برخی حوادث مانند سیل و زلزله قرار دارند. از این رو، مردم ساکن در نقاط پرخطر باید از آموزش های رسانه ای مناسب و لازم برای آشنایی با مخاطرات و بلایای طبیعی و اصول اولیه برخورد با این گونه رویدادها برخوردار باشند. این امر در واقع دغدغه گروه های امداد و نجات جمعیت هلال احمر، صلیب سرخ و سایر سازمان های کمک رسان و مرتبط است. اصولی ترین کار برای مقابله و رویارویی با حوادث و سوانح کسب آمادگی های لازم و فرهنگ سازی رسانه ای و ارایه آموزش های امدادی است. رسانه ها می توانند با استفاده از برجسته سازی و نفوذ اجتماعی آموزش های یاد شده به حفظ سلامتی و نجات جان قشرهای مختلف جامعه، فرهنگ سازی کنند. روش ها: در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای و بهره گیری از سایت ها و مطالب مرتبط، موضوع مورد بررسی قرار گیرد.
۲.

نقش فنّاوری های نوین در بازتوانی بلایا و حوادث(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 895 تعداد دانلود : 570
مقدمه: حوادث طبیعی و انسان ساخت به خصوص آنهایی که در مقیاس بزرگ اتفاق می افتند، علاوه بر ایجاد مرگ و میر و مجروحیت، باعث ایجاد معلولیت های جسمی، روانی و اجتماعی نجات یافتگان از حادثه می شوند . تأمین و ارائه خدمات به موقع، سریع و اثربخش توانبخشی در بلایا می تواند میزان این معلولیت ها را به طور قابل توجهی کاهش دهد . ارائه خدمات توانبخشی در محل حادثه از طرفی یک ضرورت بوده و نبود آن می تواند باعث ایجاد پیامد های منفی فردی، خانوادگی و اجتماعی شود و از طرف دیگر گاهی اوقات انتقال و ارائه این خدمات بسیار مشکل خواهد بود . هدف این مطالعه مرور محدود نیازها، ضعف ها و محدودیت های ارائه خدمات بازتوانی در حوادث و تبیین پتانسیل هایی است که فنّاوری های نوین در پاسخ به این نیازها ایجاد کرده اند . روش ها: در این مطالعه مقالات منتشر شده به زبان انگلیسی در پایگاه های اطلاعاتیLibrary of Congress، Web of Science وPubMed بررسی گردید . کلمات کلیدی مورد استفاده در این مطالعه عبارتند از: بازتوانی (Rehabilitation)، حوادث (Disaster) و فنّاوری (Technology) . محققان با مطالعه خلاصه مقالات هرکدام را که غیرمرتبط با هدف مطالعه بود، حذف و خلاصه مقالات مرتبط با هدف مطالعه را انتخاب کردند . مقاله حاضر، حاصل مطالعه مقالات مرتبط در دسترس می باشد . خطای دسترسی نداشتن به همه مقالات و همچنین خطای انتخاب در این مطالعه وجود دارد . یافته ها : میزان استفاده از فنّاوری های نوین اعم از فنّاوریهای ارتباطی، دیجیتال و نانویی در همه مراحل بحران ازجمله توانبخشی بلایا در حال افزایش است . ارائه خدمات بازتوانی از راه دور، استفاده ازتوان رسانه های دیداری و شنیداری به منظور ارائه خدمات روانی، اجتماعی و حمایتی و همچنین طراحی سیستم های دیجیتال توانبخشی فیزیکی و روانی را می توان نمونه هایی از این فنّاوری ها دانست . نتیجه گیری: رشد سریع و پیشرونده فنّاوری های نوظهور، دورنمای روشن و امیدوارکننده ای را در استفاده از این فنّاوری ها در همه فعالیت های قبل، حین و بعد از بلایا ترسیم کرده است . شناخت چالش ها و نیازهای پیش رو در بازتوانی حوادث و پتانسیل هایی که فنّاوری های نوین در پاسخ به این نیازها خلق کرده اند، نیازمند توجه بیشتر محققان، مدیران و سیاستگذاران می باشد .
۳.

تحلیل شاخص ایمنی بیمارستان (HSI) در رویارویی با بحران: یک مطالعه موردی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 325 تعداد دانلود : 447
مقدمه: بیمارستان ها به دلیل نقش بسیار مهمی که در جهت تأمین، حفظ و ارتقای سلامت ایفا می کنند از اهمیت بسیاری برخوردارند. حفظ قابلیت و عملکرد بیمارستان در زمان بحران از این جهت حائز اهمیت است که بتواند ضمن انجام وظایف جاری، توان پاسخگویی به حجم زیاد بیماران و مجروحین را داشته باشد. شاخص ایمنی بیمارستان یکی از شاخص هایی است که به کمک آن می توان میزان کارایی بیمارستان را در زمان بحران تعیین کرد. مطالعه حاضر به منظور تعیین شاخص ایمنی بیمارستان در زمان بحران در یکی از بیمارستان های وابسته به سازمان تأمین اجتماعی در شهر تهران انجام شده است. روش ها: این پژوهش از انواع پژوهش های کاربردی است که در انجام مراحل مختلف آن برحسب ضرورت از روش های کیفی و کمی استفاده شده است. بیمارستان مورد بررسی از 4 ساختمان تشکیل شده و جامعه پژوهش را واحدها، بخش ها و پرسنل بیمارستان تشکیل داده اند. در این پژوهش جهت گردآوری داده ها از روش های مشاهده، مصاحبه و چک لیست استاندارد «پاهو» (مطابق دستورالعمل WHO/PAHO) استفاده شد که به کمک آن شاخص ایمنی بیمارستان (در سه حیطه سازه ای، غیرسازه ای و عملکردی) و سطح خطرپذیری آن تعیین گردید. برای بررسی اعتبار محتوای صوری ابزار اندازه گیری، از اساتید صاحب نظر در زمینه مدیریت بیمارستان بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بیمارستان مذکور با توجه به شاخص های سه گانه با معدل 25/0 در گروه C قرار گرفته است و گروه C بیمارستان هایی هستند که در صورت وقوع بحران، ایمنی ساختار و ساکنین را تأمین نکرده و عملکرد معمول خود را نیز از دست می دهند. نتیجه گیری: با سنجش شاخص ایمنی بیمارستان و محاسبه میزان ایمنی آن در برابر بحران می توان تعیین نمود که یک بیمارستان تا چه اندازه می تواند در برابر یک بحران به حفظ ساختار و عملکرد خود بپردازد. به کمک این شاخص تصمیم گیران و سیاست گذاران قادر خواهند بود، اولویت انجام مداخلات مدیریتی و عمرانی در حیطه بهداشت و درمان را تعیین نمایند.
۴.

عوامل، ملاک ها، نشانگرها و معیارهای قضاوت برای ارزشیابی کیفیت گروه های آموزشی در مؤسسه آموزش عالی علمی -کاربردی هلال ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 760 تعداد دانلود : 677
مقدمه: اگرچه ارزشیابی کیفیت مؤسسات آموزش عالی ضروری است، اما اهمیت آن در مؤسسات آموزش عالی علمی کاربردی بویژه در مؤسسه هلال ایران، به عنوان یکی از مؤسسات مطرح و برگزیده، بیشتر احساس می شود. هدف کلی این پژوهش تدوین مجموعه عوامل، ملاک ها، نشانگرها و معیارهای قضاوت به عنوان پیش بایست های ارزشیابی کیفیت گروه های آموزشی در مؤسسه هلال ایران می باشد. روش ها: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و با توجه به ماهیت و نحوه گردآوری و تحلیل اطلاعات، پژوهش کیفی است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی خبرگان درون و برون سازمانی مؤسسه آموزش عالی علمی کاربردی هلال ایران تشکیل داده است. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی در مجموع تعداد 20 نفر مورد مصاحبه قرار گرفته اند. در نهایت از روش دلفی برای تعیین عوامل، ملاک ها، نشانگرها و معیارهای قضاوت استفاده شده است. یافته ها: پس از بررسی مصاحبه های انجام شده و همچنین استفاده از تجارب موجود و تأیید نهایی مدیران گروه و اعضای هیأت علمی مؤسسه هلال ایران، تعداد 8 عامل، 39 ملاک، 221 نشانگر و معیار قضاوت در بخش درونداد تدوین شد. همچنین 1 عامل، 3 ملاک، 19 نشانگر و معیار قضاوت در بخش فرایند و 3 عامل، 10 ملاک، 40 نشانگر و معیار قضاوت در بخش برونداد تدوین شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داده است، عوامل، ملاک ها، نشانگرها و معیارهای قضاوت تدوین شده می تواند به عنوان یک پیش بایست اساسی برای ارزشیابی کیفیت گروه های آموزشی مؤسسه هلال ایران بکار برده شود.
۵.

بررسی عوامل مؤثر در جذب و نگهداری گروه های داوطلبان، جوانان و امدادی جمعیت هلال احمر استان بوشهر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 973 تعداد دانلود : 502
مقدمه: سازمان های هلال احمر و صلیب سرخ در سراسر جهان وظیفه دارند، نسبت به ارایه خدمات انسان دوستانه و حمایت از مددجویان اقدام نمایند. جمعیت هلال احمر با جذب، سازماندهی و بهره گیری از توان اقشار و افرادی که تمایل به مشارکت در اهداف انسان دوستانه جمعیت هلال احمر دارند، به نیازمندان کمک می نماید. این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر در جذب و نگهداری گروه های داوطلبان، جوانان و امدادی جمعیت هلال احمر استان بوشهر پرداخته است. روش ها: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل گروه های داوطلبان، جوانان و امدادی هلال احمر استان بوشهر بوده است. مطابق با آمارهای ارائه شده توسط جمعیت هلال احمر استان بوشهر تعداد کل اعضای گروه های داوطلبان، جوانان و امدادی هلال احمر استان بوشهر 7217 نفر بوده است که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 391 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای شهرستان های بوشهر، دشتستان، دشتی، بندر گناوه، کنگان، دیّر و تنگستان انتخاب گردید. روایی صوری پرسشنامه توسط تعدادی از کارشناسان و صاحب نظران مورد بررسی قرار گرفت. ضریب آلفای کرونباخ در پرسشنامه اول و دوم به ترتیب برابر 86/0=r و 83/0=r به دست آمده است که نتایج بیانگر وجود سطح بالایی از همبستگی درونی بین سئوالات است. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد عوامل تبلیغات افراد با نفوذ، تبلیغات خیابانی، حمایت سازمانی، انگیزه اجتماعی، ارتباط، رسانه، انگیزه درونی و تشویق مادی به ترتیب بیشترین تأثیر را در جذب افراد داشته اند. همچنین مهم ترین عواملی که در ماندگاری و ادامه همکاری نقش داشته اند به ترتیب ایمنی و بهداشت، روابط انسانی، فرهنگ سازمانی، تشویق غیرمادی، آموزش و تشویق مادی بوده است. نتیجه گیری: عوامل متعددی در جذب و نگهداری گروه های داوطلبان، جوانان و امدادی جمعیت هلال احمر نقش دارند. با توجه به میانگین سنی کشور و احتمال بروز حوادث طبیعی و غیرطبیعی، توجه به یافته های پژوهش می تواند مسئولین امر را در اتخاذ سیاست های مناسب جهت جذب و نگهداشت نیروها یاری کند.
۶.

رابطه رضایت شغلی با تعهد سازمانی در بین کارکنان جمعیت هلال احمر استان همدان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 299 تعداد دانلود : 217
مقدمه: رضایت شغلی و تعهد سازمانی را می توان پیش نیازهای کارایی درونی و بیرونی سازمان دانست. هدف اصلی این مقاله بررسی میزان ارتباط رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان جمعیت هلال احمر استان همدان در سال 1389 است. روش ها: تحقیق حاضر از نظر روش تحلیل داده ها، توصیفی-همبستگی است. از بین کارکنان جمعیت هلال احمر استان همدان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای/لایه ای و با استفاده از فرمول کوکران، 120 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مایر با پایایی 79/0 و پرسشنامه رضایت شغلی ویسوکی و کروم با پایایی 93/0 بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها آزمون های ضریب همبستگی، t تک نمونه ای، مقایسه میانگین ها، تجزیه واریانس یکطرفه و شفه استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داده است، در رضایت شغلی، مؤلفه های رضایت از ماهیت کار، مدیریت (سرپرستی) و همکاران بالاتر از حد متوسط و در متغیر تعهد سازمانی، همه مؤلفه ها بالاتر از حد متوسط بوده اند. تعهد سازمانی با تمامی ابعاد رضایت شغلی ارتباط معناداری داشت (45/0=r). بین کارکنان زن و مرد از نظر رضایت شغلی و تعهد سازمانی تفاوت معناداری مشاهده نشد. بین گروه های دارای مدارک تحصیلی متفاوت از نظر رضایت شغلی و تعهد سازمانی تفاوت معنادار وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، از آن جایی که بین ابعاد رضایت شغلی با تعهد سازمانی کارکنان رابطه وجود دارد و کمترین میزان رضایت کارکنان از فرصت های ارتقا و رضایت از میزان حقوق و دستمزد می باشد، پیشنهاد می گردد مدیریت نیروی انسانی از طریق انتخاب کارکنان شایسته، اعطای پاداش های به موقع، مناسب و مبتنی بر ارزشیابی واقعی از عملکرد، افزایش حقوق و دستمزد با توجه به توانمندی ها و قابلیت های شغلی کارکنان و نظام پرداخت در سایر سازمان ها، و فراهم آوردن فرصت های مناسب برای ترفیع و ارتقای شغلی آنان، زمینه افزایش رضایت شغلی، دلبستگی و وفاداری نسبت به سازمان را در کارکنان ایجاد نمایند.
۷.

بررسی نگرش آسیب دیدگان در مورد عملیات امدادی جمعیت هلال احمر در زلزله استان آذربایجان شرقی مرداد 1391(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 87 تعداد دانلود : 315
مقدمه: با توجه به آسیب پذیری کشور نسبت به حوادث ، لزوم برنامه ریزی و انجام اقداماتی در راستای کاهش اثرات و پیامدهای آن ضروری به نظر می رسد. یکی از این اقدامات، انجام فعالیت های مطالعاتی در این زمینه می باشد و در این بین استفاده از نظرات و تجربیات امدادگران، آسیب دیدگان و افراد درگیر با حادثه بسیار مؤثر است. لذا در این پ ژوهش در نظر است تا با نظرسنجی از امدادگران، به نقاط ضعف و قوت عملیات امدادی جمعیت هلال احمر در منطقه زلزله زده استان آذربایجان شرقی دست یافت تا در آینده مشکلات را کم رنگ یا از بین برد. روش ها: بررسی حاضر به روش پیمایشی به انجام رسیده است و یک بررسی توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مردم آسیب دیده شهرستان های اهر، هریس و ورزقان بوده است. روش نمونه گیری مطبق و به صورت تصادفی بوده است. بر اساس فرمول کوکران، نمونه تحقیق شامل 491 نفر از مردم آسیب دیده ساکن در نقاط شهری و روستایی شهرستان های اهر، هریس و ورزقان بوده است. در این فرمول، تعداد جامعه آماری، بر اساس سرشماری سال 1385، برابر با 263639 نفر می باشد. این نمونه با درجه اطمینان 95 درصد و میزان اشتباه مجاز (دقت احتمالی مطلوب) 05/0محاسبه شده است. یافته ها: با توجه به یافته های توصیفی می توان استنباط نمود که عملکرد امدادگران در حوزه های توزیع اقلام مورد نیاز و نیز خدمات درمانی و کمک های اولیه در سطح خوبی ارزیابی شده است. تعداد قابل توجهی از آسیب دیدگان از عملکرد امدادگران رضایت داشته اند. تقریباً نیمی از مردم در مورد تأمین مایحتاج اولیه راضی بوده اند. اکثر آسیب دیدگان از نحوه توزیع آب آشامیدنی و دسترسی به آن راضی بودند. تقریباً نیمی از افراد، نحوه توزیع چادر های امدادی و نحوه اسکان اضطراری را در سطح خوبی ارزیابی نمودند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق به نظر می رسد در مجموع عملکرد جمعیت هلال احمر با توجه به حجم و گستره وسیع این حادثه، به خصوص در مورد توزیع اقلام مورد نیاز مردم و نیز خدمات بهداشتی و درمانی بسیار خوب بوده است. با توجه به نتایج تحقیق که رضایت مردم در محور وضعیت بهداشتی تقریباً متوسط بوده است، پیشنهاد می شود برنامه ریزی جامع تری در حوزه خدمات بهداشتی از سوی جمعیت هلال احمر صورت گیرد. از سوی دیگر، با توجه به اینکه تقریباً یک سوم شهروندان ایرانی در مناطق روستایی ساکن هستند، باید برای این تعداد قابل توجه از مردم، برنامه ریزی و پیش بینی های لازم در صورت وقوع حادثه صورت گیرد.
۸.

ارائه یک الگوریتم نموداری برای یافتن سریع ترین مسیرهای امداد و نجات در شبکه ترافیک شهری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 696 تعداد دانلود : 216
مقدمه: به طور کلی حمل و نقل روان، مؤثر و ایمن، یکی از زیرساخت های لازم برای توسعه صنایع، افزایش سطح رفاه و ارایه خدمات امدادی در هر کشور است. در شبکه های شلوغ ترافیکی یافتن بهترین مسیرها برای ارایه خدمات امدادی و اعزام اورژانس اهمیت ویژه ای دارد. در سال های اخیر با توسعه سریع سیستم های هوشمند حمل و نقل، علاقه-مندی زیادی در زمینه مدل سازی و تعیین مسیرهای بهینه برای ارایه خدمات امداد و نجات در شبکه های حمل و نقلی که دارای رفتار پویا و جریان متغیر با زمان هستند، بوجود آمده است. روش ها: در این مقاله پس از انجام مطالعات کتابخانه ای، یک الگوریتم نموداری برای یافتن کوتاه-ترین فاصله زمانی بین هر دو نقطه مفروض در یک شبکه ترافیک شهری و نیز تعیین مسیر متناظر با کوتاه ترین فاصله زمانی بین هر زوج از نقاط مذکور ارائه شده است. این الگوریتم از تلفیق الگوریتم برنامه ریزی پویای فلوید- وارشال به منظور یافتن کوتاه ترین فاصله زمانی، الگوریتم پای ( ) برای تعیین مسیر متناظر با کوتاه ترین فاصله زمانی و تابع دیویدسون برای در نظر گرفتن زمان انتقال در جریان های متغیر تدوین شده است. سپس با استفاده از مطالعات میدانی و جمع آوری اطلاعات ترافیکی الگوریتم مذکور بر روی شبکه ترافیکی پیاده سازی شده است. یافته ها: الگوریتم معرفی شده بر روی شبکه ترافیک بخش مرکزی شهر شاهرود اجرا شده و کوتاه ترین فاصله زمانی و مسیر متناظر با آن بین دو نقطه مفروض از شبکه ترافیکی شهر جهت گسیل سریع وسایل نقلیه امدادی تعیین شده است. نتیجه گیری: با کمک روشی که در این مقاله ارائه شده، سریع ترین مسیرهای دسترسی از یک نقطه خاص به نقطه ای دیگر برای گسیل اتومبیل های اورژانس و دیگر وسایل نقلیه امدادی، مشخص شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۶