Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات)

Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات)

Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره پنجم پاییز 1392 (2013 م) شماره 3 (پیاپی 19) (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

مقالات

۱.

ارزیابی ریسک های بالقوه ناشی از زلزله در بافت های فرسوده مطالعه موردی: محله سنگلج شرقی واقع در منطقه 12 تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 251 تعداد دانلود : 426
مقدمه: وجود گسل های متعدد در گستره شهر تهران و احتمال رخداد زمین لرزه ای با بزرگی بیش از 7 ریشتر (در صورت فعالیت گسل های شمالی و جنوبی آن)، این شهر را در برابر تکان-های ناشی از زمین لرزه و پیامدهای آن از یک سو و ضعف های ساختار کالبدی شهر از سویی دیگر آسیب پذیر ساخته است. همچنین در تحقیقات آژانس همکاری های بین المللی ژاپن (جایکا) به این نکته اشاره شده است که در صورت فعال شدن گسل ری بزرگترین آسیب ناشی از زلزله در تهران روی خواهد داد. از این رو، قرار داشتن اکثر بافت های فرسوده شهر تهران در پهنه های با خطر نسبی بالا ی زلزله و نبود زیرساخت های مورد نیاز که از مشکلا ت و معضلا ت عمده بافت های فرسوده شهری می باشد، توجه به این مسائل را در این بافت ها دو چندان می کند. هدف از ارائه این مقاله بررسی ویژگی های کالبدی بافت فرسوده و بکارگیری شیوه ها و راهبردهای موجود در جهت ارزیابی ریسک های بالقوه ناشی از رخداد زلزله با استفاده از یک مدل مفهومی به منظور تعیین ریسک های بالقوه به روش کیفی در محله سنگلج شرقی، واقع در منطقه 12 تهران است. نتایج نشان می دهد که گرفتگی عرض معبر و انهدام ساختمان ها به ترتیب طیف شدت ریسک-های بالقوه برای محدوده مورد مطالعه را تشکیل می دهند.
۲.

ارزیابی کارایی پایگاه های امداد جاده ای هلال احمر استان یزد در طرح نوروزی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 40 تعداد دانلود : 985
مقدمه: امروزه با توجه به توسعه قابل توجه جاده ها و افزایش تعداد خودروها و در نتیجه افزایش حوادث جاده ای ضرورت دارد که پایگاه های امداد جاده ای با عملکردی بهتر از گذشته فعالیت خود را ادامه دهند. از این رو، ارزیابی عملکرد پایگاه های امداد جاده ای هلال احمر اهمیت بالایی دارد. روش ها: در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها پایگاه های امداد جاده ای هلال احمر استان یزد ارزیابی شده است. به این منظور، عملکرد سیزده پایگاه (ثابت، موقت و سیار) امداد جاده ای استان یزد در طرح مسافران نوروزی 1391 مورد بررسی قرار گرفت. پرسنل و خودرو به عنوان ورودی و تعداد مصدومان رسیدگی شده در حوادث جاده ای و تعداد مراجعان سرپایی به عنوان خروجی در نظر گرفته شد. با استفاده از مدلCCR ورودی محور از میان مدل های مختلف تحلیل پوششی داده ها و با در نظر گرفتن شاخص های ورودی و خروجی و با استفاده از نرم افزار DEASOLVER، کارایی این پایگاه ها ارزیابی شد. نتیجه گیری: از میان 13 پایگاه امداد جاده ای استان، فقط چهار پایگاه کارایی کامل را به دست آورند که از میان آنها، سه پایگاه موقت و یکی سیار بود، دو پایگاه نیز کارایی صفر داشتند. از این رو، به منظور بهبود کارایی این پایگاه ها، در قسمت نتایج پیشنهاداتی ارائه شده است.
۳.

تأثیر آموزش مقابله با زلزله به دانش آموزان پسر دبیرستانی بر میزان آمادگی خانوارها در شهر اشتهارد در سال 90- 1389(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 293 تعداد دانلود : 709
مقدمه: ایران در کمربند زلزله واقع شده و 93 درصد آن مستعد زلزله این مخرب ترین و غیرقابل پیش بینی ترین پدیده های طبیعی است. یکی از راهکارهای کاهش تلفات و خسارات ناشی از زلزله ارتقای سطح آگاهی و آمادگی مردم جامعه است. در این مطالعه، تأثیر اجرای برنامه آمادگی مقابله با زلزله در دانش آموزان بر میزان آمادگی خانوارها برای پاسخ گویی به زلزله احتمالی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. روش ها: این پژوهش، یک مطالعه نیمه تجربی است که به روش تمام شماری از تمام دانش آموزان دبیرستان های پسرانه سال دوم شهر اشتهارد (117 نفر) نمونه گیری انجام شد. سپس واحد های پژوهش به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. بر همین اساس خانواده ها به دو گروه کنترل و مداخله تقسیم شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است که پس از تعیین روایی محتوایی و صوری و پایایی در اختیار خانواده های دانش آموزان قرار گرفت (ضریب توافقی کاپا 8802/0). پرسشنامه در سه مرحله تکمیل و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و همچنین از شاخص های آماری توصیفی و استنباطی در سطح معناداری 5 درصد استفاده شد. یافته ها: از 117 شرکت کننده، 64 نفر (7/54 درصد) در گروه کنترل و53 نفر (3/45 درصد) در گروه مداخله قرار داشتند. بر اساس نتایج، میانگین دانش (007/0=p) و مهارت (011/0=p) گروه مداخله به طور معناداری در مرحله پس آزمون بیشتر از گروه کنترل است. در مرحله پس آزمون و پیگیری، میانگین دانش، مهارت و میانگین شاخص نگرانی گروه مداخله به طور معناداری بیشتر از میانگین شاخص های گروه کنترل است(05/0p<). در نهایت مداخله باعث افزایش میزان اکثر شاخص های (دانش و نگرش) مورد بررسی در مطالعه شده است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، خانوار ها در مورد زلزله دانش و مهارت پایینی دارند که بر عدم آمادگی خانوارها برای مقابله با زلزله احتمالی دلالت دارد. همچنین، آمادگی خانوار ها در مقابله با زلزله بعد از انجام مداخلات (آموزش دانش-آموزان) توصیه می شود که جهت اثربخش بودن، این آموزش ها تداوم داشته باشند. درضمن، توصیه می شود مطالعات بیشتری به صورت آموزش و مداخله مستقیم بر روی خانواده ها و دانش آموزان دختر انجام شود.
۴.

بررسی ارتباط بین اختلالات روانی و مشکلات گوارشی در بین آسیب دیدگان ناشی از تروما پس از زلزله بم در بیمارستان شهر کرمان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 428 تعداد دانلود : 613
مقدمه: مطالعات گوناگون حکایت از افزایش مشکلات گوارشی پس از زلزله دارد. از آنجا که در برخی مطالعات، ریشه مشکلات گوارشی در اختلالات روانی و نیز شیوع بالای اختلالات روانی پس از زلزله گزارش گردیده است، این مطالعه بر آن است تا ارتباط بین نشانه های اختلالات روانی و مشکلات گوارشی در بین مصدومین ترومای ناشی از زلزله بم در سال 1382 را در یکی از بیمارستان های شهر کرمان بررسی کند. روش ها: در این مطالعه مقطعی، مصدومین ترومای ناشی از زلزله که در بخش جراحی بیمارستان افضلی پور کرمان بستری بودند مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. بیماران به دو گروه دارای مشکلات گوارشی و بدون مشکلات گوارشی تقسیم شدند. پرسشنامه اضطراب و افسردگی از طریق مصاحبه توسط پزشک برای تمامی این بیماران تکمیل شد. یافته ها: در این مطالعه نزدیک به 40 درصد بیماران بستری از مشکلات گوارشی رنج می بردند. 35 درصد این بیماران دچار بی اشتهایی، 40 درصد دچار سیری زودرس و 25 درصد دچار سوزش سردل بودند. نمره اضطراب و افسردگی در گروه بیماران با مشکلات گوارشی به طور معنی داری بالاتراز گروه بیماران بدون مشکلات گوارشی بود.(p<0.05) نتیجه گیری: با توجه به ارتباط بین اختلالات روانی و علایم گوارشی در بیماران پس از زلزله ، تسکین علایم روانی در اقدامات درمانی آسیب دیدگان زلزله پیشنهاد می گردد.
۵.

بازتاب اخبار جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در روزنامه ها و خبرگزاری های رسمی کشور در زمستان 1391 (با تأکید بر ساختار و محتوا)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 165 تعداد دانلود : 715
مقدمه: هدف از انجام این تحقیق بررسی بازتاب اخبار جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در روزنامه ها و خبرگزاری های رسمی کشور است . در این تحقیق از نظریه های برجسته سازی و چارچوب سازی و دروازه بانی خبر برای چارچوب نظری استفاده شده است . مقوله های این تحقیق شامل ساختار موضوعی، ارزش های خبری، سبک مطلب، نوع مطلب، ماهیت مطلب، حجم مطلب، نوع رسانه، محل رویداد، منبع خبر و نوع حادثه می باشد . روش تحقیق: این تحقیق با روش تحلیل محتوا و تکنیک پرسشنامه معکوس صورت گرفته است . جامعه آماری 662 مطلب منتشر شده در ارتباط با هلال احمر در سه ماهه زمستان 1391 در خبرگزاری ها و روزنامه ها و روش نمونه گیری تمام شماری است . اعتبار تحقیق صوری و روایی آن طبق ضریب اسکات برابر 1 است . یافته ها: مهم ترین نتایج تحقیق بدین شرح می باشد: بیشترین حجم اخبار منتشرشده مربوط به هلال احمر در رسانه ها اخبار تنش زا می باشد؛ بیشترین حجم اخبار منعکس شده مربوط به هلال احمر در رسانه ها اخبار شهرستان هاست ؛ بیشترین حجم اخبار منتشرشده مربوط به هلال احمر در خبرگزاری ها انتشار یافته است .
۶.

بررسی تأثیر کارگاه آموزشی بهداشت باروری در بحران ها در آگاهی، نگرش و عملکرد جوانان داوطلب عضو سازمان جوانان جمعیت هلال احمر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 305 تعداد دانلود : 761
مقدمه: توجه به بهداشت باروری و آموزش مناسب در این زمینه، برای سلامت جامعه به ویژه در شرایط بحرانی بسیار اهمیت دارد. زیرا با پرداختن به آن می توان باعث کاهش مرگ و میر و جلوگیری از بسیاری از بیماری ها شد و نیز به اقشار آسیب پذیرتر ( زنان و کودکان) کمک شایانی کرد. از آنجا که جوانان می توانند نقشی پررنگ در یادگیری و اشاعه آموخته هایشان در جامعه داشته باشند، سازمان جوانان جمعیت هلال احمر این مطالعه را با هدف بررسی تأثیر کارگاه آموزشی بهداشت باروری در بحران بر روی سطح آگاهی، نگرش و عملکرد جوانان داوطلب عضو انجام داده است. روش ها: در این مطالعه، یک کارگاه آموزشی بهداشت باروری در بحران برای گروه هایی از بانوان جوان عضو سازمان جوانان جمعیت هلال احمر در سه استان آذربایجان شرقی ، سمنان و کردستان برگزار شد. آگاهی، نگرش و عملکرد افراد شرکت کننده قبل و بعد از برگزاری کارگاه آموزشی مورد سنجش قرار گرفت و سپس مقایسه ای بر روی این شاخص ها انجام شد. مدرسین ، این کارگاه را با روش مشارکتی و تسهیل گری اداره کردند. یافته ها: میانگین نمرات پیش آزمون در استان آذربایجان شرقی ، سمنان و کردستان به ترتیب 45/14 ، 71/10 و 6/19 از 40 بود همین طور میانگین نمرات پس از اجرای کارگاه در این استان ها به ترتیب 04/28 ،11/25 و 55/27 بود. درصد پیشرفت آگاهی، نگرش و عملکرد به ترتیب 5/113 درصد، 4/209 درصد و2/43 درصد به دست آمد. آنالیز آماری نشان داد که آگاهی ، نگرش و عملکرد جوانان شرکت کننده در کارگاه بهداشت باروری در بحران ها در هر سه استان قبل و بعد از برگزاری کارگاه آموزشی تفاوت معنی دار داشته است. ( p1=0.00, p2=0.00, p3=0.00) نتیجه گیری: برگزاری کارگاه آموزشی بهداشت باروری در بحران ها با روش مشارکتی و تسهیل گری تأثیر زیادی در بهبود وضع آگاهی ، نگرش و عملکرد جوانان دارد. بنابراین لزوم اجرای چنین برنامه آموزشی و تداوم آن در این استان ها و سایر استان های کشور کاملاً احساس می شود.
۷.

کارایی فضایی شبکه ارتباطی به منظور امدادرسانی بعد از وقوع زلزله، مطالعه موردی: شهرک باغمیشه تبریز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 782 تعداد دانلود : 551
مقدمه: شبکه های ارتباطی، خطوط حیاتی کلیدی در جوامع هستند و بهبود کارآمدی آنها به لحاظ دسترسی بعد از زلزله حیاتی است زیرا اثر مهمی بر عملکرد امدادرسانی دارند. شبکه ارتباطی شهری به عنوان عامل مهمی در فعالیت های امداد و نجات بعد از اتفاقات مخربی همچون یک زلزله می باشد. ارزیابی سریعی از اثر زلزله بر کارایی شبکه های ارتباطی شهری جهت واکنش اضطراری مؤثر بسیار حیاتی است. یک طرح اصولی مدیریت بحران، نیازمند آن است که چنین مطالعاتی قبل از وقوع زلزله انجام شود تا فهم کامل تری از وضعیت داشته باشد به ویژه فعالیت های اضطراری را طرح ریزی کند. روش: این مقاله رهیافت تصمیم گیری چند معیاره مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی را جهت بررسی کارایی شبکه های ارتباطی بعد از وقوع زلرله در شهرک باغمیشه شهر تبریز به کار می گیرد. شهرک باغمیشه جز آسیب پذیر ترین نقاط شهر از نظر قرارگیری در مجاورت گسل های فعال شهر است و از سوی دیگر به دلیل جدیدساز بودن این شهرک و ساخت و ساز صورت گرفته، یکی از سئوالات اساسی آن است که میزان کارآیی شبکه معابر به کار رفته در آن در هنگام زلزله چه مقدار است. چارچوب تصمیم گیری چند معیاره، عوامل محیطی و انسان ساخت را در بر می گیرد که با تلفیق با تحلیل سلسله مراتبی و به دست آمدن وزن هر یک از معیارها و اعمال این وزن ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی با دقت و صحت بالاتری کارایی شبکه ارتباطی را نشان می دهد. این روش شناسی چهار گام اصلی دارد یعنی شناسایی عوامل مؤثر، به کارگیری این عوامل در تحلیلی سلسله مراتبی، نمایش فضایی آنها و در نهایت تولید نقشه ایی برای ارزیابی فضایی کارایی شبکه ارتباطی در شهرک باغمیشه. یافته ها: نتایج نشان می دهد که از کل مساحت شبکه ارتباطی، تنها 40 درصد از کارایی قابل قبول برخوردارند و 60 درصد کارایی قابل قبولی ندارند. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، باید تراکم ساختمانی و جمعیتی در معابر کم عرض را کاهش یابد و همچنین با دقت از افزایش درجه محصوریت و ساختن ساختمان های مرتفع جلوگیری شود. پیش بینی یک مرکز پشتیبانی مدیریت بحران و تغییر کاربری اراضی بایر به فضاهای سبز به ویژه در خط شمال غربی به شمال شرقی این شهرک و تصویت قوانین سخت گیرانه تر جهت ساخت و ساز از دیگر راهکارهایی است که باید جهت افزایش کارایی شبکه ارتباطی در شهرک باغمیشه مد نظر قرار داده شود.
۸.

نحوه مواجهه کشورها با پدیده سوختگی در حیطه مراقبت پیش بیمارستانی (مطالعه مروری)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : 719 تعداد دانلود : 104
مقدمه: در هر 17 ثانیه یک نفر و سالانه حدود 6 میلیون نفر در جهان دچار سوختگی می شوند. بیماران دچار صدمات سوختگی در اولین برخورد و قبل از رسیدن به بیمارستان بیشتر دریافت کننده مراقبت های پیش بیمارستانی اورژانس از امدادگران، پرسنل آمبولانس، پرستاران و... می باشند. براساس نتایج مطالعات مختلف، نبود دستورالعمل و برنامه های مراقبت پیش بیمارستانی برای تیم ارائه دهنده خدمات پیش بیمارستانی موجب اضطراب و کاهش مراقبت های مطلوب می شود. هدف از این مطالعه بررسی نحوه ارائه خدمات پیش بیمارستانی برای بیماران دچار سوختگی در ایران و مقایسه آن با کشورهای مختلف می باشد. روش ها: مطالعه حاضر از نوع مروری با استفاده از پایگاه های بین المللی و منابع فارسی است. منابع بین المللی شامل ISI، PubMed وScience Direct و منابع فارسی SID,IranMedex و Magiran است. این پایگاه ها با کلمات کلیدی همچونPrehospital, initial management ambulatory AND burn, burning, first aid جستجو شدند. پس از بررسی عنوان و ﺧﻼﺻ ﻪ ﻣﻘ ﺎﻻت، مطالعات ﻏیﺮﻣﺮﺗﺒﻂ ﺣ ﺬف شدند. مقاله حاضر ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌ ﻪ و مرور ﻣﻘ ﺎﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ در دﺳﺘﺮس ﻣیﺑﺎﺷﺪ. یافته ها: نتایج نشان داد نه فقط دستورالعمل واحدی برای اجرای اقدامات پیش بیمارستانی در کشورهای مختلف وجود ندارد، بلکه در ایران نیز لزوم وجود یک الگوی استاندارد برای اقدامات پیش بیمارستانی ضرورت دارد. نتیجه گیری: : با توجه به محدود بودن دانش ما در زمینه مراقبت پیش بیمارستانی سوختگی و تعریف نشدن تمامی مفاهیم مرتبط با پدیده سوختگی، نویسندگان مقاله تصمیم به اجرای مطالعه ای در همین راستا و به صورت پایان نامه دکترای تخصصی گرفتند تا فرایند مراقبت های پیش بیمارستانی و الگوی آن در کشورمان مورد بررسی قرار گیرد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۶