پگاه مریدسادات

بقا و ادامه حیات هر سکونتگاه روستایی وابسته به مسئله تولید است. به عبارت دیگر، بهره گیری و استفاده مناسب از فرصت های مناسب، همواره به عنوان یکی از پارامترهای اساسی توسعه انسانی مطرح بوده و هست. پتانسیل یابی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، نقش قابل توجهی در پایداری جامعه روستایی بازی می نمایند و میزان نقش و مشارکت آن ها در بسیاری از فعالیت های اقتصادی، تولیدی و خدماتی در سطح بالایی است.هدف پژوهش حاضر شناسایی و توسعه کارآفرینی پایدار در روستاهای ساحلی قشم است. این پژوهش ازنظر هدف جزء تحقیقات کاربردی-بنیادی محسوب می گردد و ازنظر روش تحقیق یک تحقیق توصیفی- پیمایشی است . جامعه آماری این پژوهش را کلیه ساکنان درتمامی روستاهای ساحلی قشم تشکیل می دهند. بر اساس آمار موجود تعداد این ساکنان 39641 نفرمی باشد که با در نظرگیری و انتخاب 17روستا به روش نمونه گیری طبقه ای اشاره شده است که تعداد حجم نمونه که به میزان 322 نفر با استفاده از فرمول کوکران برآورد گردیده است. نتایج نشان می دهد آشنایی با نوآوری ها و نو پذیر بودن بهره برداران، میزان تجربه بهره برداران، اندازه جمعیت روستا، نگرش اعضای جوان خانواده نسبت به کاربری های جدید اراضی، کارآفرین بودن بهره برداران و میزان آگاهی و مهارت بهره برداران نسبت به کاربری های جدید اراضی پایین ترین اهمیت و اولویت را در بین گویه های عامل اجتماعی داشته اند. بخشی به منبع درآمد خانوار، دسترسی به فنّاوری های جدید، تأثیر کاربری های مختلف زمین در ایجاد فرصت های شغلی جدید، رونق گردشگری و قیمت زمین بالاترین اهمیت را در بین گویه های عوامل اقتصادی کسب کرده اند.گویه های میزان دسترسی به آب، نوع بافت خاک و کیفیت آب بیشترین اولویت را در بین گویه های عوامل زیست محیطی داشته اند. حفظ محیط زیست، پوشش گیاهی طبیعی منطقه و وجود رودخانه و مناطق تفرجگاهی کم اهمیت ترین گویه ها در بین گویه های عوامل زیست محیطی بوده اند.

امروزه گردشگری و کارآفرینی مرتبط با آن، با ایجاد اشتغال، بهبود کیفیت زندگی، توزیع مناسب درآمد و بهره برداری بهینه از منابع، نقش مهمی در رشد اقتصادی روستاها و درنتیجه در توسعه روستایی دارد. لذا هدف اصلی این مقاله تبیین مؤلفه های گردشگری و توسعه کارآفرینی پایدار در نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان همدان می باشد.روش تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی و روش شناسی از نوع پیمایشی و توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش طبق سالنامه آماری سال 1395 استان همدان برابر با 524688 نفر (23476 خانوار) در نظر گرفته شده است و هم چنین، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و در نظرگرفتن 5درصد ضریب خطا، 396 نفر(سرپرست خانوار) در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می دهد گردشگری روستایی در منطقه موردنظر با ایجاد اشتغال، افزایش سطوح درآمد، متنوع سازی فعالیت های اقتصادی، ایجاد روابط اجتماعی گسترده بین جامعه میزبان و میهمان به حفاظت از میراث فرهنگی و محیط زیست طبیعی کمک کرده و با جلوگیری از مهاجرت بی رویه و بهینه سازی بهره برداری از زمین به توسعه روستایی پایدار کمک می کند و از میان گویه ها « افزایش حمایت دولت (مانند بیمه، تسهیلات ارزان و ...) از سرمایه گذاران کوچک محلی در بخش گردشگری» ، «تسهیل مراحل راه اندازی کسب وکارهای گردشگری به لحاظ زمان و هزینه» ، «کاهش آلودگی های محیطی و ارتقا بهداشت محیط در روستا (مدیریت پسماندها و جمع آوری زباله، رعایت بهداشت دام، ...» بیشترین تأثیر را در توسعه گردشگری و کارآفرینی محدوده موردمطالعه دارد.

یکی از مباحث مهم در بحث توسعه و به خصوص توسعه پایدار، بهره گیری مناسب و بهینه از توانایی ها و استعدادهای روستایی در جامعه روستایی است که از آن با عنوان کارآفرینی روستایی پایدار یاد می شود. با توجه به این موضوع، اهمیت به موقعیت خاص روستاها و رونق اقتصادی برای آنان امری ضروری و دور از اجتناب است هدف پژوهش حاضر شناسایی و توسعه کارآفرینی پایدار در روستاهای ساحلی قشم از نظر تعاونی های برتر قشم است. این پژوهش از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی بنیادی محسوب می گردد و از نظر روش تحقیق یک تحقیق توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان تعاونی های روستایی قشم است. نتایج تحقیق نشان داد که مدل نهایی کارآفرینی پایدار روستاهای ساحلی مورد مطالعه متشکل از مؤلفه های آموزشی، فرهنگی اجتماعی، زیرساخت – فیزیکی، سرمایه مالی، و در نهایت مؤلفه تولید بازاریابی بوده است. بعلاوه بیشترین اثرگذاری کارافرینی پایدار در روستاهای ساحلی جنوب جزیره قشم مربوط به مؤلفه اقتصادی و کم ترین اثر مربوط به مؤلفه دانش- مهارت بوده است.

    کوشش در راستای شناخت درست روابط و مناسبات روستا و شهر جلوه ای از دستیابی به تحول و توسعه محسوب می شود. عملکرد اجتماعی - اقتصادی سکونتگاه های روستایی و شهری در قالب روابط و مناسبات در چارچوب تئوری "سرمایه داری بهره بری" بیانگر شکل گیری نابرابری های موجود بین سکونتگاه های مختلف است. پژوهش پیش رو مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده و به بررسی نحوه تولید و عرضه فرش دستباف، در دو بعد درون ناحیهای و فرا ناحیه ای با تأکید بر روابط و مناسبات شهر و روستا در ناحیه سنقر مشتمل بر دو سکونتگاه شهری و 211 سکونتگاه روستایی صورت گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر تسلط شیوه "سرمایه داری بهره بری" در روابط و مناسبات حاکم بین شهر و روستا در تولید فرش دستباف و ارائه آن به بازارهای ملی و جهانی است.

توسعه پایدار کشاورزی شهری و پیراشهری برای مقابله با بحران ها می تواند مؤثر باشد. این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر در توسعه پایدار کشاورزی شهری و پیراشهری با رویکرد کارآفرینانه تدوین شده است. منطقه موردمطالعه این پژوهش بخش مرکزی شهرستان خرم آباد با تأکید بر شهر و پیراشهر خرم آباد بوده است. پژوهش حاضر به لحاظ روش کمی، از نظر هدف بنیادی و به روش توصیفی - تحلیلی است. گردآوری داده ها و اطلاعات مبتنی بر شیوه های اسنادی و میدانی صورت پذیرفته و ابزار گردآوری داده ها مشاهده و پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل دو گروه خبرگان و بهره برداران هستند. از کل جامعه آماری به تعداد 14086 خانوار و با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه خانوار 364 خانوار محاسبه گردید. یافته های به دست آمده نشان می دهد که عوامل مؤثر بر توسعه پایدار کشاورزی شهری و پیراشهری با رویکرد کارآفرینانه عبارت اند از: 1- فراهم کردن زمینه های اقتصادی و سرمایه گذاری در کشاورزی شهری و پیراشهری - توسعه زیرساخت های کشاورزی شهری و پیرا شهری 3- توسعه نوآوری، روش ها و فناوری های نوین در کشاورزی شهری و پیراشهری 4- توانمند سازی و مشارکت بهره برداران کشاورزان شهری و پیراشهری 5- توسعه فرهنگ و روحیه کارآفرینی کشاورزی در منطقه و بهره برداران محلی 6- توسعه نهادی در راستای کارآفرینی کشاورزی شهری و پیراشهری. توسعه نوآوری و فناوری های نو، خلق ایده های نو و به کارگیری روش های کارآفرینانه در توسعه پایدار کشاورزی شهری و پیراشهری در منطقه موردمطالعه مؤثر است.

شمیران با کوهستان زیبا ازقطبهای گردشگری ایران است. کوهنوردی خالی از حادثه نیست،امداد ونجات درکشورایران درشرایط مهمی قرار داردودرمواقع بروزحادثه ضروریست امدادگران محلی در فورا درمحل حاضر باشند اما اقدامات ساکنان روستایی که به روشهای سنتی صورت می پذیردباتلفیق علم روزمیتواندبه ارتقاء کیفیت امدادونجات منجر گردد.برای این تحقیق بازدید میدانی وجمع آوری اطلاعات مصاحبه با کوهنوردان ،امدادگران رسمی و غیررسمی کتب وسایت کوهنوردی، تهیه پرسشنامه متشکل از خبرگان کوهستان و ساکنان روستای مورد نظر با جمعیت 459 نفر برای 30 نفر خبرگان کوهستان و 100 نفر اهالی روستای پس قلعه بصورت تصادفی بود،صورت گرفت.در تجزیه و تحلیل داده هااز آزمون "کای اسکور تک نمونه ای و آزمون من-ویتنی" بهره گرفته شد.روش تحلیل توصیفی-استنباطی بوده ودر بررسی نتایج داده هابین سوالات پژوهش درسطح بالایی رابطه مثبت معنادار وجود داشته وفرضیه های تحقیق موردپذیرش قرار گرفته اند. با توجه به نو بودن بحث فوق دستاورداین پژوهش درحیطه آموزش امداد و نجات کوهستان میتواندعلاوه برارتقاءکیفیت امداد ونجات، بر اقتصاد و اشتغال روستاییان وامنیت گردشگران کوهستان تأثیرگذارباشدکه پیشنهادمیگرددمدنظربرنامه ریزان قرارگیرد.

یکی از راهبردهای کاهش ابعاد آسیب پذیری جوامع روستایی در برابر مخاطرات طبیعیِ خشکسالی، تاب آورساختن این جوامع است که می تواند یکی از استراتژی های اصولی مدیریت، برنامه ریزی و توسعه پایدار روستایی در برابر پیامدهای خشکسالی باشد. هدف از این پژوهش، سنجش و رتبه بندی توسعه یافتگی مناطق روستایی در برابر تاب آوری اقتصادیِ ناشی از خشکسالی در بخش ماهی دشت شهرستان کرمانشاه است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی-تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه در ابعاد توسعه یافتگی -اجتماعی-رفاهی، اقتصادی، سیاسی-انتظامی و اداری، کالبدی، آموزشی، تأسیسات-زیربنایی و ارتباطی و فرهنگی و مذهبی و بُعد تاب آوری (اقتصادی)- استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق براساس سرشماری سال 1395، دارای 5081 خانوار است که براساس فرمول کوکران و با خطای 05/0، حجم نمونه 357 خانوار برآورد شده است. همچنین برای ارزیابی شاخص از 10 کارشناس کمک گرفته شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آماره توصیفی و استنباطی و مدل ویکور استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که سه متغیر بازار فروش محصولات کشاورزی با میانگین 24/3، بیمه محصولات و دام با میانگین 76/2 و مهارت شغلی با میانگین 54/2، به ترتیب رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص داده و دارای بیشترین اهمیت هستند. درمقابل نیز سه متغیرِ توانایی جبران خسارت با میانگین 47/1، عضویت در تعاونی و شرکت های کشاورزی با میانگین 865/0 و کارآفرینی با میانگین 814/0 به ترتیب با کسب رتبه های 17، 18 و 19، کم ترین میزان اهمیت را داشتند. همچنین روستاها از نظر شاخص های مورد مطالعه در 5 گروه قرار گرفتند که به ترتیب روستاهای چقاگینو (0)، قلعه دارابخان (038/0)، سه چقا (125/0)، جامه شوران (166/0) و رحیم آباد سفلی (168/0)، در ردیف توسعه یافته؛ روستاهای کاشنبه سفلی (293/0)، تازه آباد نامیوند (355/0) و ذالکه وزیری (400/0) در ردیف روستاهای درحال توسعه؛ روستای گوهرآباد (535/0) در ردیف روستاهای کم تر توسعه یافته؛ روستاهای قمشه تپه (624/0)، لعل آباد حسینقلی خانی (709/0) و توه لطیف (717/0) به عنوان توسعه نیافته و در مرحله آخر نیز روستاهای قیماس (809/0)، بان لرینی (901/0)، لعل آباد کل کل 2 (959/0) و قمشه باباکرم (1) در ردیف روستاهای محروم قرار دارند.

روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق گردشگران منطقه موردمطالعه می باشند. جهت تعیین تعداد نمونه تحقیق با توجه به نامعلوم بودن تعداد جامعه آماری، تعداد نمونه لازم 385 پرسشنامه به دست آمد. همچنین به منظور تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل عاملی، T تک نمونه ای و از معادلات ساختاری در محیط نرم افزار Amos Graphics استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که با استفاده از آزمون تحلیل عاملی به منظور ارزیابی کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری هفت عوامل عملکردی ساختاری، پویایی محیط، جاذبه های گردشگری، پویایی بصری، محیط اجتماعی بافت و شبکه ارتباطی و زیست محیطی به عنوان عوامل مؤثر کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری روستایی موردمطالعه شناسایی شدند؛ همچنین نتایج آزمونT تک نمونه ای، برای محاسبه نمره نهایی میزان رضایتمندی از کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری، با مقدار (28/2) در وضعیت نامطلوب و غیرقابل قبول بوده است. همچنین نتایج تحلیل معادلات ساختاری مرتبه دوم نشان داد که عامل عملکردی – ساختاری با 80 درصد دارای بیشترین بار عاملی هست و نتایج نهایی مدل معادلات ساختاری نشان می دهد که کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری تأثیر ناچیزی با ضریب 14/0 بر رضایتمندی گردشگران دارند و در بین عامل های پنهان کیفیت محیطی عامل جاذبه های گردشگری با 83/0 بیشترین نقش را داشته است.

پژوهش حاضر به بررسی و شناسایی مسائل و موانع موجود در روستاها به منظور تحقق توسعه پایدار اقتصادی سکونتگاه های روستایی شهرستان کیار با تأکید بر کارآفرینی پرداخته است چرا که یافتن موانع توسعه پایدار روستاها در کنار مزیت سنجی منطقه می تواند راهکار های موثر برای توسعه پایدار روستا را مشخص نماید. روش تحقیق در این مطالعه، اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش افراد ساکن در سکونتگاه های روستایی شهرستان کیار، مسئولان و کارشناسانِ استان چهارمحال و بختیاری می باشند. از افراد ساکن در روستاهای شهرستان کیار براساس فرمول کوکران 380 نفر، از بین کارشناسان 120 نفر و مسئولان صاحب نظر 83 نفر به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی برای حجم نمونه در نظر گرفته شد. همچنین 31 مانع توسعه پایدار اقتصادی سکونتگاه های روستایی با نگاه کارآفرینی تأثیر دارد و در پنل تخصصی با صاحب نظران به جمعبندی رسید، از نظر وجود مسئله، شدت مسئله و میزان اعتقاد به شدت، با روش فازی مورد ارزیابی و پس از آن با استفاده از روش بارِ عاملی نظرات هر گروه محاسبه و شدت تلفیقی به روش تحلیل عاملی محاسبه گردید. بر اساس نتایج این مطالعه نبود نوآوری در رابطه با تعامل بین محیط زیست و انسان، ورود سازمان های متعدد مداخله گر در روستا و فقدان مدیریت یکپارچه روستا ها، مهارت پایین مردم در کسب و کار ها، نداشتن اطلاعات از بازار های کسب و کار و نبود نهاد های مشاوره ای مانند کلینیک های کسب و کار از مهمترین موانعی هستند که کمتر مورد توجه قرار گرفته اند و از شدت بالایی برخوردارند. همچنین اولویت بندی 31 مسئله موجود در روستاهای شهرستان کیار مشخص گردید.

این پژوهش به بررسی و احصای مسائل و موانع گردشگری روستایی و بررسی جایگاه آن در توسعه پایدار اقتصادی سکونتگاه های روستایی شهرستان کیار با تأکید بر کارآفرینی پرداخته است. روش پژوهش، اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، افراد ساکن در سکونتگاه های روستایی شهرستان کیار، مسئولان و کارشناسان در استان چهارمحال و بختیاری بودند. از افراد ساکن در روستاهای شهرستان کیار، 380 نفر، از بین کارشناسان با توجه به نوع ارتباط آنان با روستاهای منطقه کیار و تخصص و شناخت آنان نسبت به این روستاها، 120 نفر و از بین مسئولان تصمیم گیر و تصمیم ساز و صاحب نظر، 83 نفر برای حجم نمونه درنظر گرفته شد. همچنین، 24 مؤلفه ای که بر گردشگری سکونتگاه های روستایی با نگاه کارآفرینی تأثیر دارد، از نظر وجود مسئله، شدت و میزان اعتقاد به شدت مورد ارزیابی و پس از آن، با استفاده از روش بار عاملی، نظرهای هر گروه محاسبه و شدت تلفیقی به روش تحلیل عاملی محاسبه شد. براساس نتایج این پژوهش، ضعف دسترسی به امکانات زیرساختی و خدمات اجتماعی برای توسعه گردشگری، قوانین دست و پا گیر در راه اندازی کسب و کارهای گردشگر محور، ضعف فرهنگی، ضعف مشارکت مردم در فعالیت های اقتصادی، ضعف در تأمین منابع مالی مشاغل گردشگر محور، بی اعتمادی مردم به مسئولان و مدیران برای اقدام به فعالیت های کارآفرینانه گردشگری، بی اطلاعی از مشاغل حوزه گردشگری، نبود نهادهای مشاوره ای، خطرپذیری کم مردم برای ورود به فعالیت های گردشگری و قوانین محیط زیستی سختگیرانه، به ترتیب اولویت های اول تا دهم موانع تحقق گردشگری روستایی در شهرستان کیارند.

یکی از ابعاد بسیار مهم نظریه های توسعه پایدار روستایی، توسعه اقتصادی در کنار توسعه اجتماعی و اکولوژیک است. در این میان، گردشگری در جوامع روستایی، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی آن ها دارد و یکی از زمینه های مهم در توسعه کارآفرینی پایدار نواحی روستایی می باشد. از این رو، این مطالعه با هدف ظرفیت گردشگری در توسعه کارآفرینی پایدار نواحی روستایی (مورد مطالعه : بخش مرکزی شهرستان همدان) انجام گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده در این مطالعه بر اساس تقسیم بندی های ذکر شده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ میزان و درجه ی کنترل، میدانی (پرسشنامه و مشاهده مستقیم) و از لحاظ نحوه ی جمع آوری اطلاعات نیز، از نوع تحقیقات توصیفی و غیر تجربی (غیرآزمایشی) می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 378 خانوار (سرپرست خانوار) تعیین گردید، لازم به توضیح است برای جلوگیری از خطاهای آماری و بالارفتن اطمینان، 5% نمونه انتخابی نیز به نمونه مورد نظر اضافه گردید و در نهایت 396 نفر (سرپرست خانوار) به عنوان نمونه نهایی در 6 دهستان مورد هدف مطالعه انتخاب شدند. همچنین نرم افزارهای مورد استفاده در این پژوهش، SPSS22، Amos22، ArcGIS و Excel می باشند. نتایج نشان می دهد، پنج عامل شناسایی شده در مجموع تواسته اند 86/47 درصد از واریانس کل متغیرهای مربوط به عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی پایدار گردشگری روستاییان محدوده مطالعاتی را تبیین نمایند. با توجه به اینکه درصد مقدار ویژه بیانگر سهم هر عامل از کل واریانس متغیرهاست و هرچه مقدار آن بزرگ تر باشد، نشان دهنده اهمیت و تأثیر بیشتر آن عامل است، نتایج نشان می دهد که میزان تبیین هر یک از عوامل پنج گانه شناسایی شده به ترتیب 88/16، 64/8، 88/7، 82/7 و 63/6 درصد بوده است. همچنین t به دست آمده برای متغیرهای ریسک پذیری، توفیق طلبی و نیت کارآفرینانه مثبت و معنی دار شده است. علامت مثبت نشان می دهد میانگین متغیر مورد بررسی بزرگتر از میانه ی نظری یا نمره ی ملاک می باشد. به عبارتی میانگین این عوامل علاوه براینکه از سایر عوامل بیشتر بوده، از میانه ی نظری مورد نظر نیز در سطح 95 درصد معنی داری (یا خطای 5 درصد) بزرگتر است. بنابراین، می توان عنوان کرد، توسعه گردشگری بر ارتقاء متغیرهای ریسک پذیری، توفیق طلبی و نیت کارآفرینانه دارای آثاری مثبت بوده است. لذا، با توجه به نتیجه به دست آمده می توان عنوان کرد که فرض تحقیق مبنی بر اینکه گردشگری در ارتقاء روحیه (خلاقیت، ریسک پذیری، اعتماد به نفس، استقلال طلبی و توفیق طلبی) و نیت کارآفرینی پایدار در سکونتگاه های روستایی منطقه مورد مطالعه تا حدودی مؤثر بوده تأیید و فرض صفر رد شد.

هدف از مطالعه حاضر بررسی سازه های مؤثر بر رفتار کارآفرینانه در زمینه در مناطق گردشگری شهرستان همدان که به صورت موردی در مناطق گردشگری بخش مرکزی می باشد. برای رسیدن به هدف تحقیق، از روش تحقیق نوع ترکیبی (توصیفی تحلیلی) استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه خانوارهای ساکن در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان همدان می باشند (23476=N). روش نمونه گیری در این مطالعه به صورت طبقه ای چند مرحله ای تصادفی با انتساب متناسب بوده و حجم نمونه ی مورد مطالعه از طریق رابطه کوکران (396=n) محاسبه شده است. ابزار تحقیق، پرسشنامهای بود که روایی آن براساس نظر گروهی از کارشناسان و اساتید دانشگاه تأیید گردید و برای تعیین میزان پایایی ابزار تحقیق، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده ها با استفاده از مدل تحلیل تشخیصی و به وسیله ای نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج نشان داد، حدود 42 درصد از افراد مورد مطالعه در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان همدان هیچ گونه فعالیت اقتصادی یا کسب و کاری در زمینه گردشگری که باعث کسب درآمد برای خانوار خود شود، ندارند. همچنین، نتایج تحلیل تشخیصی گویای آن بود که با توجه به مقادیر لاندای ویلکس، متغیرهای سن، سطح تحصیلات، درآمد خانوار از بخش کشاورزی، شغل فرعی، خلاقیت یا روحیه نوپذیری، ریسک پذیری، اعتماد به نفس، استقلال طلبی و توفیق طلبی و قصد و نیت کارآفرینانه در مقایسه با دیگر متغیرها بهتر قادر به پیش بینی رفتار کارآفرینانه در بین روستاییان مورد مطالعه هستند

بافتهای فرسوده و ناکارآمد در شهرها از مسائل بحرانی توسعه پایدار شهری است و نوسازی و بهسازی آنها برای دستیابی به جوامع پایدار مورد تاکید است. در این فرایند علاوه بر جنبه های محیطی- کالبدی، به ابعاد اقتصادی- اجتماعی ساکنین این بافتها توجه می شود. لذا عوامل انسانی و مشارکت آنها در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری بسیار اهمیت دارد و شناخت تمایلات مشارکتی و عوامل موثر بر ارتقا مشارکت ایشان ضروری است. بر این اساس هدف اصلی مطالعه حاضر بر پایه تبیین عوامل موثر بر مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده محله خیرآباد شهر بیرجند استوار گردید. این تحقیق پیمایشی با روش توصیفی-تحلیلی و ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش، 1123خانوار ساکن درمحله خیرآباد بود. تعداد نمونه مبتنی بر فرمول کوکران 163خانوار تعیین گردید که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. برای توصیف داده ها از آماره های میانگین و انحراف معیار استفاده شد. تحلیل داده ها با آزمونهای تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر انجام شد. مطابق یافته ها پاسخگویان بیشترین تمایل را به مشارکت در تصمیم گیری و کمترین گرایش را به مشارکت مالی دارند. مولفه های احساس تعلق، اعتماد و انسجام اجتماعی، دسترسی به خدمات، طرحها و اقدامات حمایتی و توسعه نهادی و ظرفیت سازی بر مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده تاثیر دارند. در این بین احساس تعلق به محل سکونت بیشترین تاثیرگذاری (0.533) را دارد.

اتخاذ سیاست های رشد محور در بخش کشاورزی، شکست این سیاست ها و شکست بازار، موجب بروز ناپایداری های اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی در این بخش و در نتیجه تأکید بر توسعه پایدار کشاورزی گردید. مبتنی بر ادبیات کارآفرینی، این شکست، منبع ایجاد فرصت های سودآوری و خلق ارزش های محیط زیستی و اجتماعی برای کارآفرینان پایدار  است. در این چارچوب توسعه پایدار کارآفرینی در بخش کشاورزی دستیابی به اهداف توسعه پایدار کشاورزی به ویژه ثروت و رفاه انسان و اکوسیستم را تسهیل می نماید. دستیابی به این هدف، مستلزم شناخت راهبردهای اثر بخش بر اساس قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای هر منطقه است. هدف مقاله حاضر بر پایه تحلیل راهبردی توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان استوار است. پژوهش حاضر پیمایشی و کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها شامل واکاوی اسنادی، مشاهده و پرسشنامه بودند. اعتبار پرسشنامه ها توسط خبرگان دانشگاهی و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان و ادارات آن در سطح شهرستان تأیید شد. پایایی آنها با آزمون آلفای کرونباخ تأیید (بالاتر از 0.7) شد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و بهره برداران زراعی استان (116656نفر) بودند. نمونه گیری خبرگان هدفمند و با روش گلوله برفی (39 نفر) انجام شد. تعداد نمونه کشاورزان با فرمول کوکران تعیین (495 نفر) و انتخاب نمونه ها در سطح روستاها به روش طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انجام شد. طبق نتایج تحلیل سوات، راهبرد تدافعی (عوامل درونی 2.25 ؛ عوامل بیرونی 2.22) برای گذار از شرایط کنونی و رفتن به سمت شرایط مطلوب تعیین شد. در این راستا 9 راهبرد معرفی و اولویت بندی شدند. در این میان سه راهبرد اول شامل ارتقا حمایت ها و تسهیلات مالی، ارتقا ثبات اقتصادی و کاهش نااطمینانی و توسعه زیرساخت ها، بر بهبود وضعیت اقتصادی تأکید داشتند. لذا پیشنهاد می شود برای تسریع توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان، تمرکز بر بهبود وضعیت اقتصاد کشور در اولویت قرار گیرند.

کارآفرینی راه حل کلیدی برای پاسخگویی به چالش های نوسازی و توسعه کشاورزی پایدار است. لازمه این امر سیاست گذاری اثربخش برای ایجاد یک نظام کشاورزی پایدار کارآفرینانه می باشد. لذا ارزیابی وضعیت موجود پایدار کارآفرینانه بودن کشاورزی برای تعیین فاصله آن از وضع مطلوب و تعیین نقشه راه سیاست گذاری های بخش ضروری است؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر بر پایه بررسی وضعیت توسعه کشاورزی پایدار با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان، به عنوان یکی از استان های پراهمیت در کشاورزی کشور به ویژه در بخش زراعت، استوار گردید. پژوهش حاضر پیمایشی، کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات واکاوی اسنادی و دو نوع پرسشنامه بود. پرسشنامه اول برای تعیین شاخص های سنجنده مناسب، توسط 13 نفر از خبرگان که هدفمند و با روش گلوله برفی انتخاب شدند، تکمیل شد. پرسشنامه دوم برای تعیین وضعیت موجود، توسط 495 نفر از بهره برداران زراعی استان که به روش چندمرحله ای با انتساب متناسب به صورت تصادفی انتخاب شدند، تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از آماره های توصیفی فراوانی، درصد، میانگین، روش بهنجارسازی خطی و آزمونه ای ANOVA و توکی، تکنیک درون یابی Spline و نرم افزارهای SPSS ، Excel و GIS استفاده شد. طبق نتایج وضع موجود کشاورزی پایدار با رویکردی کارآفرینانه در خوزستان نامساعد بوده و بعد محیط زیستی و منطقه مدیترانه ای در شرایط نامساعدتری قرار دارند.

در حال حاضر با توجه به چالش های مختلف توسعه پایدار کشاورزی، مانند رقابتی شدن بازار، توسعه فناوری های جدید و حفظ محیط زیست، توسعه پایدار کارآفرینی در بخش کشاورزی، به عنوان راهبردی اثربخش برای دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی مطرح شده است. بدین منظور، اتخاذ سیاست های مناسب در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ضروری است. هدف مقاله حاضر واکاوی وضعیت ابعاد و مؤلفه های پشتیبان کارآفرینی پایدار در سیاست های کلان و بخشی کشاورزی جمهوری اسلامی ایران است. واکاوی سیاست ها با روش تحلیل محتوا و اولویت بندی برنامه های توسعه با مدل تصمیم گیری مجموع وزنی سلسله مراتبی (HAW) و روش وزن دهی آنتروپی شانون انجام شد. نتایج نشان می دهد اصطلاح کارآفرینی، از برنامه دوم توسعه در اسناد سیاستی کشور استفاده شده است؛ ولی اصطلاح کارآفرینی پایدار هنوز به کار نرفته است و یک رویکرد جامع و یکپارچه در راستای کارآفرینی پایدار در اسناد وجود ندارد؛ چنانکه بعد زیست محیطی در بیشتر اسناد اهمیت بسیار کمی داشته است. لذا شایسته است در راستای وارد نمودن اندیشه کارآفرینی پایدار به نظام سیاستگذاری کشور اقدام شود. به لحاظ امکان ورود اندیشه پایداری و کارآفرینی در اسناد سیاستی کشور و همچنین وجود واحدهای ثبت مبین کارآفرینی پایدار متأثر از این امر، سیاست های کلان ملی شامل قانون اساسی، سند چشم انداز و سیاست های آن و سیاست های برنامه های توسعه، ممانعتی برای ورود اندیشه کارآفرینی پایدار ندارند. از نظر اهمیت مقوله های عام مبین کارآفرینی پایدار و وزن آنها در سیاست های کشاورزی برنامه های توسعه پنج ساله، برنامه دوم در اولویت و سپس برنامه های اول، پنجم، چهارم و سوم قرار در اولویت داشتند.

با توجه به این که نیمی از جمعیت جهان زنان هستند برای دستیابی به توسعه ضروری است که زنان مانند مردان در فرایند توسعه و مدیریت روستایی مشارکت داشته باشند. این واقعیت بر هیچ کس پوشیده نیست که بدون در نظر گرفتن زنان، دستیابی به توسعه واقعی میسر نخواهد شد و باید به جایگاه و نقش زنان در مدیریت روستایی توجه شود. همانطور که می دانیم مدیریتروستاییبهعنوانیکیازمؤلفه هایاساسیبراینیلبهتوسعه یروستایی است که متأثر ازراهبردهایکلانملی و نیز رهیافت هایموجوددرزمینهمدیریت محلیمی باشد. چرا که در این بین زنان روستایی بسیاری از نقش های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خارج خانه را به خوبی این نقش ها در داخل خانه ایفا می کنند، اما از برنامه های توسعه ی روستایی دور مانده اند و این مسأله سبب گردیده تا برنامه ریزان از پتانسیل مدیریتی زنان در توسعه روستایی غافل شوند. هدف این پژوهش واکاوی جایگاه زنان در مدیریت روستایی است. محدوده ی مورد مطالعه 10 روستا از روستاهای دهستان میانکاله شهرستان بهشهر می باشد، روش تحقیق بصورت پیمایشی و توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی از طریق پرسش نامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و سؤال تحقیق از طریق نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته شده است، نتایج تحقیق در روستاهای مورد مطالعه نشان می دهد باتوجه بهمقایسهحدمتوسطگویه های موردارزیابیدرهریک از شاخص های جامعه نمونه می تواناستنباطنمود که کلیه مؤلفه های پایین تر از حد متوسط بوده و این تغییرات به لحاظ آماری معنادار نبوده و به نظر می رسد زنان در مدیریت روستایی در سطح جامعه نمونه جایگاه مشخصی ندارند.

امروزه بیشتر بازی ها،سرگرمی ها و ورزش ها در دنیای صنعتی و مدرن رنگ و جلوه ای تازه یافته و بسیاری از این رشته های اصیل و با هویت ریشه در فرهنگ،بارورها و تاریخ نیاکان مان دارد. نیاز به بازی و فعالیت، عمومی و جهانی است و مرزهای سن،جنس،موقعیت اجتماعی،پایگاه اقتصادی و جغرافیایی و شهر وروستا را در هم می شکند. هر ملتی برای خود بازی و سرگرمی دارد و همه انسان ها دوست دارند درکنار فعالیتهای معیشتی و موظف خود به فعالیتهای بپردازند که ریشه در درخواست ها و تمایلات انها داشته باشد بی انکه ناگزیر باشند خود را گرفتار نتیجه بدست آمده بکنند.نقش و جایگاه روستاها در فرایندهای توسعه اقتصادی،اجتماعی و سیاسی در مقیاس محلی منطقه ای،ملی،بین المللی و پیامدهای توسعه نیافتگی مناطق روستایی چون فقر گسترده نابرابری فرایند رشد سر یع جمعیت، بیکاری،مهاجرت، حاشیه نشینی شهری و غیره موجب توجه به توسعه روستایی و حتی تقدم آن بر توسعه شهری گردیده است. در این بین ورزش و بازی های بومی محلی نقش بسیارمهمی در ساختار مناطق روستایی دارند و این رویکرد می تواند بر سلامت جسمانی،شناخت هویتها و فرصتهای تعامل اجتماعی ساکنان روستایی نقش تعیین کننده ای داشته باشد