پژوهش در نظام های آموزشی

هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توانمندسازی مدیران هنرستان های فنی و حرفه ای استان کرمان در سال 96-1395 می باشد. این پژوهش به روش آمیخته (اکتشافی) انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی افراد مطلع در حوزه توانمندسازی مدیران هنرستان های فنی و حرفه ای بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و به صورتِ زنجیره ای تعداد 20 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعه آماری شامل کلیه مدیران هنرستان های فنی و حرفه ای استان کرمان بودند، که با استفاده فرمول تعیین حجم نمونه (سرایی، 1393)، تعداد 175 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در قسمت کیفی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و بحث گروه کانونی و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بود، که روایی این پرسشنامه با استفاده از نظر خبرگان مورد تأیید و پایایی آن نیز با استفاده از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای 5 مؤلفه 83/0 تا 91/0 به دست آمد. در قسمت کیفی، با استفاده از کدگذاری باز و محوری، 5 مؤلفه اصلی و 17 مؤلفه فرعی در توانمندسازیِ مدیران شناسایی شد و در بخش کمی پژوهش، آزمون رتبه ای فریدمن به منظور اولویت بندی مؤلفه های توانمندسازی مدیران انجام شد و به ترتیب مهارت هایِ اجرایی، سازمانی، تخصصی، ارتباطی و فردی در رتبه های اول تا پنجم قرار گرفتند. با توجه به مهارت هایِ شناسایی شده و ترتیب اهمیت آنها، پیشنهاد می شود این مهارت ها یه ترتیب اولویت و اهمیت در طرح های اجرایی و آموزشی جهت توانمندسازی مدیران در سطوح مختلف مورد توجه قرار گیرد.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر برنامه فلسفه برای کودکان بر میزان مهارت استدلال دانش آموزان پسر پایه ی پنجم ابتدایی بود. روش پژوهش، از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری، کلیه ی دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی در شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بودند. به روش نمونه گیری در دسترس، چهار مدرسه در منطقه ی 5 تهران برای انجام پژوهش انتخاب شد. مدرسه دارای چهار کلاس در پایه ی پنجم ابتدایی بود که به طور تصادفی دو کلاس انتخاب و از بین این دو کلاس، به طور تصادفی، یک کلاس به عنوان گروه آزمایش و یک کلاس به عنوان گروه کنترل انتخاب گردید. پیش آزمون استدلال نیوجرسی (2000) در هر دو گروه آزمایش و کنترل توسط پژوهشگر اجرا شد. کار اصلی تدریس در گروه کنترل، به عهده ی معلم کلاس بود. اما برای تدریس در گروه آزمایش، از برنامه ی فلسفه برای کودکان توسط پژوهشگر استفاده شد. در گروه آزمایش بر اساس برنامه هفتگی که در مدارس ابتدایی 24 ساعت می باشد میزان 4 ساعت آموزشی از برنامه هر هفته (به مدت 45 دقیقه) به آموزش فلسفه به کودکان اختصاص داده شد. کار اصلی تدریس در گروه کنترل، به عهده ی معلم کلاس بود. اما برای تدریس در گروه آزمایش، از برنامه ی فلسفه برای کودکان توسط پژوهشگر استفاده شد. ابزار برای گردآوری داده ها، آزمون مهارت های استدلال نیوجرسی (2000) بود. نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که گروه آزمایش در مقیاس های آزمون نیوجرسی (2000) نمره بالاتری را کسب کردند

هدف پژوهش حاضر، مقایسه درگیری تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و اهداف پیشرفت در دانش آموزان تیزهوش دختر و پسر دوره دوم متوسطه شهر اهواز بود. این پژوهش از نوع کمی مقایسه ای می باشد. نمونه آماری شامل 300 نفر (140 پسر و 160 دختر) که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. جمع آوری داده ها ازسه پرسشنامه درگیری تحصیلی زرنگ (1391)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی موریس (2001) و پرسشنامه اهداف پیشرفت میدگلی وهمکاران (1998) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری از جمله تحلیل واریانس چند متغیری و تک متغیری استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد دانش آموزان تیزهوش پسر در سه مولفه درگیری شناختی، رفتاری و انگیزشی میانگین پایین تری از دختران تیزهوش داشتند، همچنین خودکارآمدی تحصیلی پسران تیزهوش نسبت به دختران تیزهوش میانگین پایین تری را نشان داد. اهداف پیشرفت نیز درمولفه های اهداف تبحری ورویکردی دانش آموزان تیزهوش پسر از دانش آموزان تیزهوش دختر میانگین پایینی دارند و در اهداف اجتنا بی پسران تیزهوش میانگین بالایی نسبت به دختران تیزهوش را نشان دادند. در تمام متغیر های پژوهش تفاوت معنی داری بین دانش آموزان تیزهوش دختر نسبت به پسران تیزهوش یافته شد. این تفاوت در سطح 001/0معنی داربود. در نتیجه دانش آموزان پسر تیزهوش نیازمندتوجه آموزشی و تلاش فردی بیشتری می باشند.

هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی گری ابعاد انگیزش تحصیلی در رابطه بین سرمایه روان شناختی با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران مرکز، تهران شرق و دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی واحد تهران در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ بود که از میان آن ها به روش نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای ۴۱۰ نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه فرسودگی تحصیلی (برسو، ۱۹۹۷)، مقیاس انگیزش تحصیلی (والرند و همکاران، ۱۹۹۲)، پرسشنامه خوش بینی (شیر و کارور، 1985)، مقیاس تاب آوری (کانر و دیویدسون، 2003) و مقیاس امید بزرگسالان (اِسنایدر و همکاران، 1991) بود. داده ها با استفاده از روش الگویابی معادله های ساختاری تحلیل شدند. انگیزه تحصیلی درونی و بی انگیزگی تحصیلی به صورت منفی و معنادار اثر سرمایه روان شناختی بر فرسودگی تحصیلی را میانجی گری می کنند. پیشنهاد می شود برای همه دانشجویان سرمایه های روان-شناختی و زمینه برای رشد و شکوفایی استعدادها فراهم شود تا افراد انگیزه کافی برای تلاش و تکاپو در راستای رسیدن به هدف داشته باشند.

هدف از انجام این پژوهش بررسی چالش ها و نارسایی های پذیرش فناوری اطلاعات درتمامی ابعاد آموزشی، دانشجویی ومالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن می باشد. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، واز نظراجرا توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری کلیه روسا، معاونین واعضای هیات علمی دانشگاه آزاد واحد رودهن که تعداد کل آنها 420 نفر گزارش شده بود؛ شیوه نمونه گیری و تعدادنمونه ها از طریق تصادفی چند مرحله ای به تعداد 201 نفر انتخاب شدند.برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین مؤلفه های نگرش نسبت به کار، انگیزش درونی و سهولت درک شده به صورت معنادار اثر سود مندی درک شده بر تمایل به استفاده را میانجی گری می کند. در نهایت از بین مؤلفه های نگرش نسبت به کار، سهولت درک شده به صورت معنادار اثر کسب مهارت بر تمایل به استفاده از فناوری را میانجی گری می کند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل انگیزشی و بازدارنده مؤثر بر آموزش تربیت بدنی در مدارس از دیدگاه معلمان بود. 153 نفر از معلمان ورزش شهرستان سنندج به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته ای استفاده شد که عوامل انگیزشی را در دو بعد انگیزش درونی و بیرونی و عوامل بیرونی را در سه بعد دانش آموز محور، معلم محور و سازمانی بررسی کرد. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه توسط اساتید مجرب روان شناسی و تربیت بدنی و روایی سازه آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی (001/0=P، 437= df، 92/0=AGFI) به دست آمد و ضریب پایایی آن در یک مطالعه مقدماتی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (93/0α= ) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، تی برای گروه های مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی استفاده شد. نتایج نشان داد بین عوامل انگیزشی (درونی و بیرونی) و هم چنین بین عوامل بازدارنده (دانش آموز محور، معلم محور و سازمانی) در آموزش تربیت بدنی از دیدگاه معلمان تفاوت وجود دارد. هم چنین عامل انگیزش درونی و عامل بازدارنده سازمانی بیشترین تأثیر را بر آموزش تربیت بدنی دارد. بنابراین توجه به مؤلفه های انگیزشی بر اساس نظریه خودمختاری مانند ایجاد حس شایستگی، استقلال و ارتباط در کلاس های تربیت بدنی، تشویق والدین به درس تربیت بدنی و وجود فضای ورزشی مناسب در مدرسه و مؤلفه های بازدارنده از جمله کاهش تعداد دانش آموزان و افزایش اعتبارات و بودجه دارای اهمیت است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مربیگری شناختی رفتاری بر کمال گرایی منفی و خودناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی انجام شد. طرح پژوهش، نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون- پس-آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان متوسطه شهرسمنان تشکیل می دادند که از میان آنها تعداد 56 نفراز این جامعه با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش تحت 8 جلسه آموزش روانی با برنامه مربیگری شناختی رفتاری قرار گرفت. فرایند جمع آوری داده ها در مرحله پیش آزمون و پس آزمون با خرده مقیاس گمال گرایی منفی تری شورت و همکاران (1995) و مقیاس خودناتوان سازی جونز و رودوالت (1982) برای همه شرکت کنندگان در دو گروه انجام گرفت. داده های جمع آوری شده از طریق تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین کمال گرایی منفی و خودناتوان سازی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>P) و مربیگری شناختی-رفتاری به طور قابل توجهی، کمال گرایی منفی و خودناتوان سازی دانش آموزان را کاهش می دهد.

اضطراب امتحان اختلالی است که عملکرد دانش آموزان را کاهش می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی اضطراب امتحان بر اساس ابعاد دشواری در تنظیم هیجان در دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر تهران انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر تهران در سال 1397 بود که تعداد 226 از آنها (132 دختر و 94 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله انتخاب شدند و در این پژوهش شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها شامل مقیاس اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1980) و مقیاس دشواری تنظیم هیجان (2004) بود. از تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که ابعاد دشواری در تنظیم هیجان با اضطراب امتحان همبستگی مثبت دارند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز حاکی از این بود که ابعاد دشواری تنظیم هیجان نقش معناداری در تبیین واریانس اضطراب امتحان دانش آموزان دارد. از این رو لازم است در رابطه با کاهش اضطراب امتحان در دانش آموزان، مداخلات روانشناختی را به سمت بهبود تنظیم هیجانی سوق دهیم.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میان مولفه های تشکیل دهنده برداشت ها از یادگیری و رویکردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل همه دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل در دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی 96-95 بودند که از این میان 352 نفر به عنوان نمونه پژوهش با روش تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه برداشت های یادگیری (اقتباس از پوردی و هاتی، 2002) و پرسشنامه رویکردهای یادگیری و مهارت های مطالعه دانشجویان (اقتباس از تیت و همکاران، 1998) بود. به منظور تحلیل داده ها، از مدل سازی معادله ساختاری در نرم افزار Lisrel v8.8 استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل مفروض پژوهش به خوبی با داده ها تطبیق دارد. بر اساس نتایج حاصل، اثر مستقیم متغیر درک و فهم و استفاده از اطلاعات بر دو متغیر رویکرد سطحی و رویکرد عمیق در یادگیری، و همچنین اثر مستقیم یادگیری به عنوان شایستگی اجتماعی بر اتخاذ رویکرد عمیق در یادگیری، مثبت و معنادار است. همچنین، اثر غیرمستقیم درک، فهم و استفاده از اطلاعات بر رویکرد راهبردی با میانجی رویکرد عمیق، مثبت و معنادار است. علاوه بر این، رویکرد عمیق نقش واسطه ای معناداری در رابطه بین یادگیری به عنوان تغییر شخصی و رویکرد راهبردی و بین یادگیری به عنوان توسعه شایستگی اجتماعی و رویکرد راهبردی دارد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی اجرای برنامه درسی تربیت معلم مبتنی بر اسناد تحولی آموزش و پرورش نظام جمهوری اسلامی ایران انجام یافته است. پژوهش از حیث هدف در گروه پژوهشهای کاربردی از نوع کیفی بود. شیوه این پژوهش اسنادی- تحلیلی و تحلیل محتوای کیفی بوده است. جامعه مورد نظر کلیه اسناد بالادستی در نظام جمهوری اسلامی ایران بود. برای این منظور، تحلیل محتوای اسناد و متون جامع و تخصصی، مبانی نظری سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و نقشه جامع علمی کشور در افق 1404 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی یافته ها برای ویژگیهای مجری و مخاطب، سه ویژگی، فردی(فطری)، اخلاقی،حرفه ای بدست آمد. برای برنامه درسی دو ویژگی هویتی و حرفه ای،عامل زمینه دو ویژگی ذهنی(فضای زمینه) و عینی(واقعیت زمینه) و در نهایت تعامل عناصر اجرا دو ویژگی ذهنی(پنهان) و عینی(آشکار) شناسایی شد. در این الگو تاکید بر ویژگیهای حرفه ای است که در هر سه عامل مجری، مخاطب و برنامه درسی شناسایی شد. به عبارت دیگر الگوی طراحی اجرای برنامه درسی تربیت معلم بر اساس اسناد بالادستی بر ویژگیهای حرفه ای و هویتی تاکید دارند و چنین پیش بینی شده است که فرد مورد تعلیم بر اساس این اسناد فردی حائز صلاحیتهای حرفه ای و متخصص در موقعیت تربیتی است که مجموعه ای از ویژگیهای مطلوب انسانی را دارا خواهد بود.