پژوهش در نظام های آموزشی
پژوهش در نظام های آموزشی دوره 14 زمستان 1399 شماره 51 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر با هدف ارائه الگوی ارزشیابی کیفیت آموزش ترکیبی در آموزش عالی مبتنی بر رویکرد ارزشیابی سیپ صورت گرفته است. این مطالعه از نظر هدف یک پژوهش بنیادی است که با روش پیمایش مقطعی و با رویکردی مبتنی روش پژوهش آمیخته انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان فعال در واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه می باشد. برای دستیابی به اهداف پژوهش با تحلیل مصاحبه با خبرگان، مجموعه ای از شاخص های کاربردی ارزشیابی کیفیت آموزش ترکیبی شناسایی شدند. مقوله های اصلی ارزشیابی کیفیت آموزش ترکیبی عبارتند از: زمینه، درونداد، فرایند و برونداد. مقوله های فرعی نیز عبارتند از انتظارات، فرصت ها، اهداف، اعضاء هیئت علمی، مدیران واحد الکترونیکی، دانشجویان، امکانات، تجهیزات و فضاهای آموزشی، روش های مدیریت و نظارت بر فرآیندها، محصول . با توجه به سطح بندی انجام شده الگوی نهایی ارزشیابی کیفیت آموزش ترکیبی در واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد طراحی شد. براساس این الگو انتخاب مناسب مدیران زیربنایی ترین عنصر در پیاده سازی نظام ارزشیابی آموزش ترکیبی است. این شاخص بر توانمندی و مطلوبیت نقش مدیران تاثیر می گذارد. در نهایت نیز رضایت از کیفیت تدریس، رضایت از کاربردی بودن و در نهایت رضایت از رشته تحصیلی را فراهم می آورد.
نقش رفتار مدنی تحصیلی در خوش بینی تحصیلی دانشجویان: آزمون نقش هوش اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش بررسی تاثیر رفتار مدنی تحصیلی در خوش بینی تحصیلی با میانجیگری هوش اخلاقی در بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا بود.جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی به حجم 8000 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 367 نفر انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی از نوع مطالعات همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری بود. ابزارگردآوری داده های پژوهش سه پرسشنامه رفتار مدنی تحصیلی از گل پرور(1389)،هوش اخلاقی از لینک وکیل(۲۰۰8) و پرسشنامه خوش بینی تحصیلی از اسچننموران و همکاران (2013)بود.روایی پرسشنامه ها بااستفاده ازروایی محتوایی و صوری موردتایید قرارگرفت. پایایی آن نیز ازطریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 77/0، 89/0 و 93/0بدست آمد.جهت تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آماره توصیفی از تکنیک های آماری همچون ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل مسیر تائیدی و مدل معادلات ساختاری به کمک نرم افزارهای آماریSPSS v. 25 و LISREL8.8 استفاده شد. نتایج نشان داد متغیر رفتار مدنی تحصیلی دارای اثرمستقیم مثبت(55/0)، اثر غیرمستقیم مثبت (126/0) و اثر کل مثبت (67/0)و معنادار بر متغیر خوش بینی تحصیلی در سطح05/0 است. هوش اخلاقی دارای اثرمستقیم مثبت (23/0) و اثر کل مثبت (23/0) و رابطه معنادار با متغیر خوشی بینی تحصیلی در سطح 05/0 دارد. همچنین متغیرهای رفتار مدنی تحصیلی و هوش اخلاقی پژوهش قادر به تببین44% واریانس متغیرخوشبینی تحصیلی می باشند. و این بدین معنی است که بین رفتارمدنی تحصیلی و هوش اخلاقی با خوش بینی تحصیلی همبستگی وجوددارد و در حقیقت نتیجه کلی اینست که رفتار مدنی تحصیلی و هوش اخلاقی اثر مثبت، مستقیم و معنادار بر خوش بینی تحصیلی دارند.
طراحی الگوی برنامه درسی آموزش شهروندی برای ادانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی برنامه درسی آموزش شهروندی به دانش آموزان انجام شده است. برای این منظور از روش های کمی و کیفی در قالب یک طرح آمیخته بهره برده شده است. مرحله اول پژوهش به روش کیفی از نوع نظریه مبنایی صورت گرفته است. در این مرحله 28 متخصصین حوزه های تعلیم و تربیت، برنامه ریزی درسی و علوم اجتماعی به روش زنجیره ای انتخاب شده و مورد مصاحبه قرار گرفتند. در مرحله دوم که با روش پیمایشی می باشد، به منظور بررسی اعتبار الگوی طراحی شده از نظرات متخصصین و معلمان با سابقه بهره برده شده است. یافته های به دست آمده نشان می دهد که سرفصلهای آموزش شهروندی شامل ارزشهای انسانی و اخلاقی، آموزش مهارتهای زندگی جمعی (نظم و مسئولیت پذیری)، بازسازی فرهنگی، آموزش سیاسی، مشارکت مدنی، تاکید بر عدالت اجتماعی و آموزش چندفرهنگی است. در روشهای آموزش و همچنین ارزشیابی نیز، بر تشکیل گروههای غیررسمی و نظارت بر فعالیت گروهها، یادگیری در عمل و روشهای تدریس شاگرد محور و مشارکتی تاکید شده است. بررسی ضرایب توافق در خصوص همه سرفصلهای آموزشی و روشهای آموزش بالاتر از 0.6 می باشد که حاکی از اعتبار نتایج به دست آمده است.
اثربخشی بسته آموزه های اجتماعی لگو بر قضاوت اخلاقی و مهارت های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزه های اجتماعی لگوآموزشی بر قضاوت اخلاقی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت دانش آموزان دوم دبستان شهرستان یزد بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دوم دبستان شهرستان یزد بودند که در سال تحصیلی 1398-1397 به تعداد 1500 نفر مشغول به تحصیل بودند. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. بدین منظور 30 دانش آموز دختر دانش آموزان دوم دبستان شهرستان یزد با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و در آخرین خوشه به روش تصادفی ساده با همتاسازی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه قضاوت اخلاقی، مهارت های اجتماعی بود. آموزش لگو ، طی 12 جلسه 60 دقیقه ای توسط پژوهشگر در گروه آزمایش اجرا گردید. نتایج نشان می دهد که پس از آموزش آموزه های اجتماعی لگوآموزشی در گروه آزمایش افزایش معناداری در قضاوت اخلاقی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان نسبت به گروه گواه ملاحظه شد. در نتیجه می توان گفت که آموزه های اجتماعی به وسیله لگو بر قضاوت اخلاقی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان موثر است.
ارائه مدل ساختاری رهبری فضیلت گرا به منظور پیش بینی اشتیاق شغلی، رضایت شغلی و رفتارهای نوآورانه بر اساس تعهدسازمانی، جوسازمانی و راهبردهای مدیریتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف ارائه مدل ساختاری رهبری فضیلت گرا به منظور پیش بینی اشتیاق شغلی، رضایت شغلی و رفتارهای نوآورانه براساس تعهدسازمانی، جوسازمانی و راهبردهای مدیریتی در سال 1398 صورت گرفت. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیئت علمی واحدهای دانشگاه آزاد در استان تهران به تعداد 2522 نفر بود. با توجه به ماهیت متفاوت دانشگاه آزاد، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و در ابتدا از طریق نمونه گیری طبقه ای، 350 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد برگرفته از چراغی و همکاران(1398) بود. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، توصیف داده ها از طریق میانگین، انحراف معیار و ... با استفاده از نرم افزارSpss-21 و استنباط آماری داده ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار LISREL-v8.80 انجام پذیرفت. ویژگی های فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا بررسی گردید و همچنین ضرایب مسیر و ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی فرضیه های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت یافته های پژوهش تاثیر رهبری فضیلت گرا به منظور پیش بینی اشتیاق شغلی، رضایت شغلی و رفتارهای نوآورانه بر اساس تعهدسازمانی، جوسازمانی و راهبردهای مدیریتی را مورد تأیید قرار داد.
ارائه ی الگوی ساختاری رابطه هوش معنوی با عملکرد سازمانی بر اساس مدل اچیو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف کلی پژوهش ارائه ی الگوی ساختاری رابطه هوش معنوی با عملکرد سازمانی بر اساس مدل ا چیو بود. روش پژوهش مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی استان کرمانشاه بود که نمونه پژوهش شامل 374 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه های استاندارد عملکرد سازمانی هرسی و گلد اسمیت (2009)، و پرسشنامه هوش معنوی کینک (2009) بود که پس از محاسبه روایی و پایایی آن ها، بین نمونه توزیع و داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتیجه ی ناشی از فرضیه اصلی پژوهش نشان داد که هوش معنوی دارای رابطه ی مثبت و معنی دار با عملکرد سازمانی می باشد (T-value = 35/16). همچنین بعد تفکر وجودی انتقادی هوش معنوی با عملکرد سازمانی (r= 0.755, p < 0.01)، بعد تولید معنای شخصی هوش معنوی با عملکرد سازمانی (r= 0.832, p < 0.01)، بعد آگاهی متعالی هوش معنوی و با عملکرد سازمانی (r= 0.802, p < 0.01) و نهایتاً بعد بسط حالت هشیاری هوش معنوی با عملکرد سازمانی (r= 0.679, p < 0.01) دارای رابطه ی مثبت و معنی دار می باشد. از این رو پیشنهاد می شود مدیران بخش های مختلف دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی استان کرمانشاه در راستای بهبود عملکرد سازمانی نگاه ویژه ای به هوش معنوی داشته باشند. واژگان کلیدی: هوش معنوی، عملکرد سازمانی، مدل اچیو
نقش میانجی عدالت سازمانی در ارتباط بین رهبری تحول آفرین و جانشین پروری در آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی عدالت سازمانی در ارتباط بین رهبری تحول آفرین و جانشین پروری در آموزش عالی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه مدیران (تعداد 200 نفر) دانشگاه خوارزمی بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۱۲۰ نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از سه ابزار پرسشنامه جانشین پروری(کیم، 2006)، رهبری تحول آفرین باس و اولیو (2004) و عدالت سازمانی( نیهوف و مورمن ، 1993) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با روش مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای AMOS و Spss22 انجام شد. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل مفهومی پژوهش با داده های تجربی برازش بسیار مطلوبی دارد و عدالت سازمانی نقش میانجی کامل را در ارتباط بین رهبری تحول آفرین با جانشین پروری دارد. بر این اساس رابطه متغیر رهبری تحول آفرین با جانشین پروری از طریق عدالت سازمانی در قالب تحلیل مسیر مورد تأیید قرار گرفت. بدین شرح که متغیر عدالت سازمانی نقش تسهیل کننده را در رابطه بین رهبری تحول آفرین با جانشین پروری نشان داد. همچنین متغیر پیش بین رهبری تحول آفرین اثر مستقیم و مثبت بر جانشین پروری مدیران داشت. بر اساس نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که عدالت سازمانی در دانشگاه نقش تسهیل کننده در توسعه برنامه های جانشین پروری دارد. بدین شرح که با اتخاذ رویکرد رهبری تحول آفرین در دانشگاه، عدالت سازمانی نیز در دانشگاه برقرار خواهد شد و در نهایت فرایند جانشین پروری نیز ارتقاء و توسعه پیدا خواهد کرد.
اثربخشی برنامه تعاملاتی شناختی-رفتاری مثبت گرا بر بهداشت روان و رضایت از شغل معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی برنامه تعاملاتی شناختی- رفتاری مثبت گرا به صورت گروهی بر بهبود بهداشت روان و رضایت از شغل معلمان شهر بوکان صورت گرفت. روش پژوهش، آزمایشی و در چارچوب طرح شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی معلمان مرد دوره ابتدایی شهرستان بوکان در سال تحصیلی 98-97 بود که از بین آن ها 30 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه بهداشت روان کیز (2002) و پرسشنامه رضایت از شغل مینه سوتا (MSQ) بود که قبل و بعد از مداخله بر روی گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. برنامه تعاملات گروهی بر اساس رویکرد شناختی-رفتاری مثبت گرا تنظیم شد و در طی 8 جلسه گروهی و مدت زمان 90 دقیقه برای گروه آزمایش اجرا شد اما بر روی گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین میانگین نمرات مؤلفه های رضایت از شغل (نوع شغل، فرصت های پیشرفت، جوسازمانی و سبک رهبری) و همه مؤلفه های بهداشت روان طی مراحل پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد؛ درحالی که این تفاوت در گروه کنترل معنادار نبود.
اثر آگاهی از برند محوطه ها و بناهای ثبت میراث جهانی بر یادگیری تجربی کودکان از برند مقصدهای گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با توجه به اهمیت گردشگری آموزشی و نقش والدین به عنوان تعیین کننده مقصد و ایجاد کننده انگیزه در کودکان، این پژوهش سعی دارد؛ تا به بررسی مزایای آموزش کودکان در محوطه ها و بناهای میراث فرهنگی بپردازد. هدفِ پژوهش حاضر بررسی تأثیر سفرهای آموزشی کودکان بر یادگیری تجربی آن ها است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی والدین کودکانِ (4 تا 7 سال) که با تور تفریحی از محوطه میراث فرهنگی باغ فین کاشان به مدت یک هفته بازدید داشته اند، می شود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جزو تحقیقات توصیفی پیمایشی می باشد . روش نمونه گیری این پژوهش در دسترس و تعداد آن 384 نفر بود. ابزار سنجش در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل های آماری نیز با استفاده روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos انجام شده است . برای تعیین ارتباط علی بین متغییرها از روش مدل معادلات ساختاری و سطوح معناداری به منظور آزمودن فرضیه ها p_value کوچکتر از 0/05 در نظر گرفته شد. یافته ها این پژوهش نشان داد یادگیری تجربی کودکان بر مزیت های آموزشی کودکان به واسطه تعاملات اثرگذار است و همچنین آگاهی از برند محوطه های تاریخی بر انگیزه برای یادگیری تجربی کودکان و مزیت های آموزشی کودکان تاثیر گذار می باشد، یافته ها حاکی ازآن است که آگاهی از برند محوطه های تاریخی بر انگیزه برای یادگیری تجربی کودکان و مزیت های آموزشی کودکان اثر مثبت و معناداری دارد.
اثربخشی یادگیری سازگار با مغز بر کارکردهای روزانه حافظه و کمک طلبی تحصیلی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر،بررسی اثربخشی یادگیری سازگار با مغز بر کارکردهای روزانه حافظه و کمک طلبی تحصیلی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری بود.روش پژوهش: اﻳﻦ پژوهش از ﻧﻮع نیمه آزمایشی مبتنی بر طرح پیش آزمون ﭘﺲآزﻣﻮن با گروه کنترل بود.جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان ابتدایی مبتلا به ناتوانی های یادگیری شهر همدان در سال تحصیلی 98-1397 بودند. نمونه آماری مشتمل بر 30 نفر بود که به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند (هر گروه 15 نفر). ابتدا از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد و سپس، گروه آزمایش در معرض هشت جلسه شصت دقیقه ای مداخله یادگیری سازگار با مغز قرار گرفت. بعد از اتمام جلسات آموزشی، از دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کارکردهای روزانه حافظه گیورتن، مجروس، لیجیون و کتل (2018)، پرسشنامه کمک طلبی تحصیلی ریان و پنتریچ (1997) و ناتوانی های یادگیری کلورادو ساخته ی ویلکات، بوادا، ریدل، چابیلداس، دفریس و پنینگتون (2011) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: بر اساس تحلیل کوواریانس مشخص شد که نمرات کارکردهای روزانه حافظه و کمک طلبی تحصیلی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی های یادگیری پس از مداخله یادگیری سازگار با مغز در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری بهبود یافت (05/0>P). نتایج: یادگیری سازگار با مغز تأثیر بسزایی در کارکردهای روزانه حافظه و کمک طلبی تحصیلی دانش آموزان داشت و بر این اساس، به مربیان و متخصصان در حوزه ناتوانی های یادگیری پیشنهاد می شود که از این روش مداخله در جهت بهبود مشکلات دانش آموزان مبتلا ناتوانی های یادگیری بهره بگیرند.