پژوهش در نظام های آموزشی

پژوهش در نظام های آموزشی

پژوهش در نظام های آموزشی دوره 8 پاییز 1393 شماره 26 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

طراحی و تدوین وظایف و تکالیف شغلی متخصصان برنامه درسی آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: متخصص برنامه درسی وظیفه تکلیف دیکوم آموزش عالی برنامه ریزی درسی شغل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 632 تعداد دانلود : 662
هدف از این مطالعه تدوین وظایف و تکالیف شغلی متخصصان برنامه درسی است. این هدف در قالب دو سؤال پژوهشی مورد بررسی قرار گرفته است: وظایف اصلی متخصصان برنامه درسی کدامند؟، تکالیف و زیر تکالیف متخصصان برنامه درسی کدامند؟ روش پژوهش از نوع کیفی مشارکتی و ابزار مورد استفاده دیکوم بوده است. در کارگاه دیکوم مقدماتی تعداد 7 نفر و در کارگاه تکمیلی 8 نفر از افراد صاح بنظر در حوزه برنامه درسی مشارکت داشت هاند. تحلیل داده ها با روش تحلیل محتوای موضوعی انجام شده است. فرایند اجرایی کار در قالب کارگاه یک و نیم روزه دیکوم طراحی و اجرا شده است. نتایج پژوهش نشان داد متخصصان برنامه درسی برای عمل به نقش حرفه ای خود 11 تکلیف اصلی شامل «مدیریت تیم برنامه ریزی درسی، نقد و تحلیل برنامه های درسی، سیاستگذاری و تدوین راهبردها، نظریه پردازی، نظارت بر طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه درسی، آموزش و ترویج برنامه درسی، پژوهش، همساز کردن عناصر برنامه با هم و برنامه درسی با نظام آموزشی، مشارکت در بازنگری برنامه های درسی، ارزشیابی و اعتبارسنجی و خدمات مشاوره ای » را بر عهده دارند. این یازده وظیفه دارای 68 تکلیف اصلی و حدود 173 زیر تکلیف هستند که به نوعی چارچوب کار متخصص برنامه درسی آموزش عالی را نشان م یدهند.
۲.

ارائه یک الگوی طراحی تعامل در محیط های یادگیری الکترونیکی مشارکتی با توجه به نقش توانمندی زیبای یشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زیبایی شناسی توانمندی طراحی تعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 267 تعداد دانلود : 270
امروزه یادگیری الکترونیکی بعنوان یک تکنولوژی تحول آفرین و ابزاری مهم در فرایند آموزش و فعالیت های آموزشی مطرح م یباشد. در حقیقت فرایند تعاملات یادگیری الکترونیکی دنیای ذهنی جدید و گسترده ای را داراست که یادگیری در آن کیفیت و شکل متفاوتی دارد. بر اساس جامع ترین تعبیری که تاکنون از آموزش الکترونیکی بیان شده است، آموزش الکترونیکی عبارتست از : رویکردی خلاقانه برای انتقال بینشها، مهارتها و اطلاعاتی که به منظور خاص طراحی شده، فراگیر محور، تعاملی، انعطاف پذیر و قابل گسترش و نوآورانه بوده و با استفاده از دستاوردهای فناوری دیجیتالی تولید و از طریق زیر ساخت های شبکه و اینترنت انتقال می یابند. این اطلاعات برای هر کس، هر کجا و هر زمان قابل استفاده بوده و تمام جنب هها و الزامات آموختن و تدریس را در بر م یگیرند(خلیلی ماهانی، عادلی، زند رضوی، 1387 (. بطور کلی قابلیت مشارکت و تعامل یکی از ویژگیهای مهم ابزارهای اینترنتی و محیط های یادگیری الکترونیکی مشارکتی است که با استفاده از این قابلیت ها می توان محیط یادگیری غنی و با کیفیت را برای یادگیرنده تدارک دید.) سراجی، عطاران، 1390 ، ص 16 (زمینه مشارکتی سازنده، محور اساسی ساختار یادگیری الکترون کیی است. محیطهای یادگیری که مشارکت یادگیرندگان را افزایش می دهند، موجب بهبود عملکرد یادگیری الکترون کیی م یشود زیرا مشارکت موثر به یادگیرندگان امکان درگیری فعالانه در فرایند یادگیری را می دهد )فناخسرو، 1388 ،ص 201 (. طراحان، محیط های یادگیری الکترونیکی مشارکتی را بر اساس تفسیرهای سازنده گرای خود از چنین محی طهایی طراحی می نمایند و در اختیار مربیان قرار م یدهند تا آنها را در موقعیت های گوناگون با رویکردهای آموزشی مختلف بکار برند .بنابراین به منظور دستیابی به بهترین و کاراترین محتوای آموزشی، برای طراحی محتوای آموزش الکترونیکی باید از جهات گوناگونی به موضوع نگریست. در این میان از عمده مباحث مطرح و مهم در آموزش الکترونیکی، توجه به ساختار و کیفیت محتوای آموزشی است. تیم گریزویک وضع توجه به جنبه ها و تجربه های شناختی در طراحی محتوای اطلاعات را توسط طراحان وخیم اعلام م یکند و معتقد است آنچه که در طراحی محتواهای اطلاعات مبتنی بر وب فقدانش کاملاً احساس می شود، توجه به ویژگی های زیبایی شناختی و ترکیب بندی بصری است.) یزدانی، زندی، 1386 ،ص 36 ( متاسفانه در طراحی آموزشی محیط های یادگیری الکترونیکی، به معیارهای زیبایی شناسی یاندازه کافی توجه نشده است. روشن است که در چنین محی طهایی برای مشارکت تنها به پیش نیازهای تکنولوژیکی، آموزشی و اجتماعی توجه م یشود و نقش پیش نیازهای زیبایی شناسی نادیده گرفته می شوند. در این مقاله، بر زیبایی شناسی در طراحی محیط های یادگیری الکترونیکی مشارکتی تمرکز می شود که تحت عنوان محیط های یادگیری مشارکتی پشتیبانی شده توسط کامپیوتر ) CSCL ( بدان اشاره شده است . این مقاله پس از تشریح نقش انواع توانمندی ها در فعال نمودن و حفظ مشارکت و طراحی تعامل جهت طراحی محیط های یادگیری الکترونیکی مشارکتی، چارچوبی برای طراحی چنین محیط های مشارکتی ارائه می نماید که علاوه بر سه پیش نیاز، تکنولوژیکی، آموزشی و اجتماعی، مبتنی بر پیش نیاز زیبایی شناسی است. سپس خلاصه ای از رهنمودهای زیباشناسانه نیز بعنوان رهنمودهایی جهت طراحی بیان شده است.در نهایت، نتیجه گیری نیز ارائه شده است.
۳.

نگرش دانشجویان دانشگاه های دولتی استان تهران در رابطه با طرح حذف آزمون سراسری و جایگزینی آن با سوابق تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طرح حذف آزمون سراسری سوابق تحصیلی گزینش علمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 512 تعداد دانلود : 711
مقاله حاضر به بررسی نگرش دانشجویان در خصوص طرح حذف آزمون سراسری و جایگزینی آن با سوابق تحصیلی م یپردازد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه های دولتی استان تهران در سال تحصیلی 1387 و حجم نمونه 200 نفر بوده است. ابزار گردآوری داد هها پرسشنام ه محقق ساخته می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که 5/ 76 درصد از پاس خدهندگان تمایل به تأثیر استعداد تحصیلی، هوش و مطالعات آزاد در پذیرش دانشجو دارند. 39 درصد از پاس خدهندگان بهترین گزینه برای ورود به آموزش عالی را آزمون سراسری با تأثیر سوابق تحصیلی م یدانند. همچنین نظر پاسخ دهندگان در مورد مهمترین عوامل ناموفق بودن برخی از داوطلبان مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس نتایج حاصل، 36 درصد پاسخ دهندگان عدم وجود انگیزه )بالاترین درصد( و 5 درصد پاس خدهندگان نبود کلاس های کمک آموزشی )کمترین درصد( را اعلام داشتند. نظر پاس خدهندگان در مورد نوع ورود به آموزش عالی مستقل از جنس و تعداد دفعات شرکت در آزمون آنهاست. نظر پاسخ دهندگان در مورد نقاط قوت و ضعف این طرح نیز مورد بررسی قرار گرفت. 85 درصد از پاس خدهندگان اعمال سابقه تحصیلی در گزینش نهایی برای رشته های دانشگاهی را نقطه قوت و 71 درصد آنها عدم وجود آزمونهای استاندارد و نهایی در سیستم آموزش و پرورش را نقطه ضعف این طرح م یدانند. به نظر پاسخ دهندگان روش بهینه برای ورود به دانشگا هها، اجرای تر یکبی آزمون سراسری )با افزودن بخش استعداد تحصیلی، هوش و مطالعات آزاد( همراه با تاثیر سوابق تحصیلی می باشد.
۴.

نقش سبک های تفکر مدیران آموزشی در انطباق رفتار آنان با شاخص های رهبری تحولی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک های تفکر مدیران آموزشی شاخص های رهبری تحولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 135 تعداد دانلود : 663
سبک های تفکر و نوع نگاه مدیران به مسائل پیرامون خود م یتواند به عنوان یک مؤلفه مهم در ارتباط با توسعه و بالندگی سازمانی و رهبری سازمان نق شآفرینی نماید. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش سبک های تفکر مدیران آموزشی در انطباق رفتار آنان با شاخص های رهبری تحولی انجام شد. روش تحقیق همبستگی بود. جامعه آماری شامل 72 مدیر آموزشی شاغل در مدارس بودند که به روش سرشماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه سبک های تفکر )استرنبرگ، 1997 ( و سبک رهبری تحولی )بس و اولیو، 1985 ( استفاده شد. داد هها در سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از آزمون های t مستقل و ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که: مدیران آموزشی مورد بررسی به سبک های نوع اول در دسته بندی زانگ و استرنبرگ گرایش بیشتری داشت هاند و در سبک های تفکر قضایی، آزادمنشانه، اجرایی، بیرونی و کلی در مقایسه با دیگر سب کها نمره بالاتری داشته اند. رفتار مدیران از حیث انطباق با شاخص های رهبری تحولی به دو شاخص انگیزش الهام بخش و ملاحظات فردی نزدیک تر بوده است. ضمن آن که، رفتار مدیران مرد در مقایسه با مدیران زن انطباق بیشتری با شاخص های رهبری تحولی داشته است. بین سبک های نوع اول، دوم و سوم با یکدیگر رابطه معناداری وجود داشته است؛ اما بین هیچ یک از سبک های تفکر با شاخص های رهبری تحولی رابطه معناداری مشاهده نشد.
۵.

تحلیلی بر برنامه های درسی نظام آموزش عالی در افزایش جامعه پذیری سیاسی دانشجویان(مطالعه موردی، دانشجویان علوم سیاسی دانشگاه شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: جامعه پذیری جامعه پذیری سیاسی نظام سیاسی نظام آموزش عالی علوم سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 67 تعداد دانلود : 879
جامعه پذیری سیاسی فرایندی مستمر و پویا است که براساس آن، نهادهای اولیه و ثانویه در مراحل مختلف زندگی بر گرایش ها و دیدگاه های سیاسی شخص اثر م یگذارند و در تصمیم گیر ی ها ی مربوط به حوزه سیاست، عامل کم و بیش تع یین کنند ه ای به شمار م یرود. بستر اصلی و مناسب مطالعه جامعه پذیری سیاسی، فرهنگ سیاسی آن جامعه است لذا جه تگیری های فرد به سیاست م یتواند تا حد زیادی از شخصیت وی و فرهنگی که بر او سلطه دارد، ناشی شود. در این راستا هدف از پژوهش حاضر” تحلیلی بر برنامه های درسی نظام آموزش عالی در افزایش جامعه پذیری سیاسی دانشجویان علوم سیاسی دانشگاه شیراز » است. پارادایم حاکم بر پژوهش پارادایمی ترکیبی است. ابزار گرد آوری داد هها پرسشنامه محقق ساخته مشتمل برسوالات بسته و باز است. جامعه مورد بررسی دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی دانشگاه شیراز می باشد ) 180=N (که از طریق جدول مورگان حجم نمونه 118 نفر تخمین زده شد. نرم افزار مورد استفاده در بخش کمی spss و در بخش کیفی از نرم افزار تحلیل داده های کیفی NVivo استفاده شد.یافت هها حاکی از آن است که برنام ههای درسی رشته علوم سیاسی بیشتر بر القای مفاهیم " افزایش حس وفاداری نسبت به نظام" و " چگونگی نحوه ارتباط دانشجویان با نهادهای سیاسی" تاکید داشته و مفاهیمی مانند " جه تگیری وابستگی حزبی " و " نظم دهی به رفتار سیاسی" کمتر مورد توجه بوده است.
۶.

شناسایی سبک های یادگیری دانشجویان دانشگاه صنعتی کرمانشاه به منظور ارائه رو شهای تدریس اثربخش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک های یادگیری کلب مراحل یادگیری آزمایشگری فعال جذ بکننده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 365 تعداد دانلود : 742
سبک های یادگیری نقش بسزایی در یادگیری بهینه و افزایش بازدهی آموزش دارند. از این رو، شناخت سبک های یادگیری دانشجویان در جهت دهی به فعالیت های تدریس و یادگیری حائز اهمیت است. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی سبک های یادگیری دانشجویان دانشگاه صنعتی کرمانشاه در سال تحصیلی 91 - 90 با استفاده از پرسشنامه استاندارد سبک های یادگیری کلب ) 2005 ( انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه صنعتی کرمانشاه تش یکل دادند ) N=526 (. از این تعداد با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 223 نفر نمونه به روش نمون هگیری طبقه ای چند مرحله ای به نسبت متناسب انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد سبک های یادگیری کلب و ویژگی های دموگرافیک بود و داده های گردآوری شده با بهره گیری از نرم افزار spss16 تحلیل گردید. نتایج نشان داد مرحله یادگیری غالب و سبک یادگیری مرجح دانشجویان مورد مطالعه، به ترتیب آزمایشگری فعال و سبک جذ بکننده می باشد. بر اساس یافته های تحقیق، بین متغیرهای سال ورود به دانشگاه، جنسیت، رشته و دوره تحصیلی با سبک یادگیری دانشجویان رابطه معنی داری مشاهده نگردید. بر اساس یافته های این پژوهش پیشنهاد م یشود جهت انطباق روش های تدریس با سبک یادگیری دانشجویان و تدریس اثربخش، مدرسان دانشگاه صنعتی کرمانشاه از روش هایی نظیر مدل سازی ذهنی و پروپوزال نویسی طر حهای مرتبط با هریک از رشته های تحصیلی بهره گیرند.
۷.

بررسی مقایس های کیفیت برنامه درسی برخی دانشگاه های دولتی بر مبنای دیدگاه اعضای هیأ ت علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کیفیت برنامه درسی دانشگاه عضو هیأ تعلمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 997 تعداد دانلود : 503
پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه کیفیت برنامه درسی ارائه شده در دانشگاه های دولتی ایران از دیدگاه اعضای هیات علمی پرداخته است. این تحقیق از نوع توصیفی کاربردی و در زمر هپژوه شزمینهی ابی می باشد. جامعه مورد مطالعه اعضاء هیات علمی دانشگاه های صنعتی امیرکبیر، شهید بهشتی، سهند تبریز، صنعتی همدان، صنعتی شاهرود و کردستان به تعداد 1605 نفر بودند که بر اساس روش طبقه ای نسبی نمونه ای برابر با 860 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. جامعه دانشگا ههای دولتی ایران براساس دو عامل تقسیم بندی دانشگا هها در 3 گروه ) برخوردار – نیمه برخوردار – غیر برخوردار ( و نیز تقسیم یندی صنعتی و غیر صنعتی دانشگاه ها، انتخاب گردیدند. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات به ک م ک نر مافزار Excel , SPSS و پارامترهای آمار توصیفی و استنباطی این نتیجه حاصل شد که دانشگاه های برخوردار در پژوهش از نظر ارزیابی اساتید خود دارای برنامه درسی با کیفیت بالاتری نسبت به دانشگاه های نیمه برخوردار و غیربرخوردار دارا هستند؛ اما در ارزیابی اساتید گرایش به میانگین مشهود است که در تحلیل این امر نیز خلاء یک سیستم ارزیابی مکانیزه و معیاری منسجم جهت ارزیابی بی طرفانه و دقیق درقالب یک استاندارد ملی مورد قبول همگان و یا ایجاد واحد خبرگان در هر دانشگاه جهت ارزیابی کیفیت در همه ابعاد دانشگاهی بخصوص بعد برنامه درسی احساس می شود
۸.

نقش آسیب های موبایل در جنبه های اخلاقی و اجتماعی نوجوانان 10 تا 15 سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فناوری های نوین موبایل آسیب های اجتماعی آسیب های اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 978 تعداد دانلود : 198
پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر تاثیر آسیب های موبایل بر جنبه های اخلاقی و اجتماعی نوجوانان 10 تا 15 سال مازندران، با روش توصیفی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری، متشکل از کلیه نوجوانان 10 تا 15 سال استان مازندران، در سال 1391 ، که بر اساس آمار ثبت احوال این استان این جامعه شامل 296194 نفر بوده که از این جامعه، تعداد 384 نفر از با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. به منظور تع یین روایی از قضاوت استادان این رشته استفاده گردید و میزان پایایی پرسش نامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ معادل 89 / 0حاصل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با آمار توصیفی )محاسبه فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد( و آمار استنباطی )آزمون T تک نمونه ای( انجام گردید. نتایج حاصل نشان داد که آسیب های ناشی از موبایل برجنبه های اخلاقی و اجتماعی نوجوانان 10 تا 15 سال تاثیر دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۷