درخت حوزه‌های تخصصی

گفت وگو با دیگری دینی از نتایج و رویدادهای مهمی است که در عرصه دینداری قابل تصور است. پس از انقلاب در ایران برخی سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی با این پیش فرض که پیشینه این سنخ از گفت وگوها در حوزه تمدن اسلامی وجود دارد، به این مسئله توجه کردند. بدون تردید، نمایندگان این نهادها در این سال ها با اتکا بر همین گفت وگوها در اثبات هویت اسلامی-  شیعی با ادیان دیگر و به ویژه مسیحیت کاتولیک، کسب تجربه کرده اند. این پژوهش با رویکردی کیفی می کوشد با تحلیل مضمون گفتارهای ناظر به ذهنیت و تجربه این افراد به این پرسش پاسخ دهد که اساساً کنشگران با ابتناءی بر رویکرد درون دینی که مبناگرای سنتی اتخاذ می کند، چگونه به دیگری دینی نگریسته و چه تفسیری از گفت وگو با «آن دیگری» ارائه می کند. بدین منظور، داده های میدانی به روش نمونه گیری هدفمند و در مصاحبه نیمه ساختار یافته با 15 نفر از کنشگران این عرصه گردآوری شد. تحلیل مضامین گفتارها نشان داد که از نگاه مبناگرای سنتی، گفت وگو با دیگری دینی در مواجهه با دیگری دینی حقانیت را مقدم بر همسان نگری مذهبی کرده، جهان گری دینی را به عنوان یک اصل ثابت در گفت وگوها پذیرفته و تلاش می کند با مشروعیت بخشی سیاسی- دینی به دیگری مسیر گفت وگوهای دینی را از پیش تعیین کند.

پژوهش حاضر، با هدف مطالعه دینداری بازنمایی شده در تلویزیون، مورد سریال مادرانه، نگاشته شده است. در این سریال که در ماه رمضان سال 1392 از شبکه سوم سیما پخش شد و بیشترین میزان بیننده و رضایت را جلب کرد، ارائه نوع دینداری، نمود خاصی دارد. این مطالعه، مبتنی بر نظریه بازنمایی انجام شده است که بر اساس آن، رسانه ها نه به انتقال که به خلق معنا می پردازند و جهان را از طریق بازنمایی می سازند و بازنمایی می کنند. روش پژوهش، نشانه شناسی بوده است که بر مبنای آن، معانی نهفته در متن آشکار می شوند. بر این اساس، نشانه های دینی موجود در این سریال، استخراج و یافته ها، مطالعه و تجزیه وتحلیل شده اند. مبتنی بر نتایج به دست آمده، در این سریال، گونه ای از دینداری عرفانی (شهود گرا) با بن مایه های مریدی و مرادی، همراه با رویکرد اخلاقی و ارتباط با یک روحانی اخلاق گرا، به منزله دینداری مرجح، بازنمایی شده است. دو گونه دینداری اخلاقی (اخلاق گرا) و مناسکی و شعائری (تکلیف گرا) نیز با محوریت اصلی دینداری شهودگرا مرتبط شده اند.

مسکن و سرپناه از جمله نیازهای اولیه هر خانوار شمرده می شود و شکل گیری و افزایش تعداد خانوارها در جمعیت، به معنای تقاضای بیشتر برای واحدهای مسکونی است. با هسته ای شدن خانواده و عمومیت یافتن الگوی سکونت نومکان، داشتن خانه و مسکن مستقل، جزء اولویت ها و اهداف مهم در چرخه زندگی افراد و خانوارهاست که معمولا به تناسب شرایط و ویژگی ها خود مایلند خانه ای مخصوص خود داشته باشند. مقاله حاضر، چگونگی ارتباط ویژگی های سرپرستان خانوار با احتمال مالکیت مسکن در ایران را مورد تحلیل قرار می دهد. برای این منظور، داده های سطح فردی سرشماری 1390 کشور مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از تحلیل های دومتغیره و چندمتغیره، احتمالات مربوط به نحوه تصدی گری مسکن برحسب تفاوت در مشخصه های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی سرپرستان خانوارها برآورد گردیده است. یافته ها نشان می دهد که وضعیت مالکیت واحدهای مسکونی برحسب ویژگی های سرپرستان خانوار، نظیر جنسیت، محل سکونت و تولد، بعد خانوار، وضع زناشویی، اشتغال، تحصیلات و سن تفاوت دارد و 29 درصد از تغییرات نسبت احتمالات مالکیت مسکن را تبیین می کنند. بررسی های بیشتر در خصوص جایگاه مسکن در اولویت های سبد هزینه خانوار، فشار هزینه های مسکن بر اقتصاد خانوارها، و حتی ارتباط موضوع مسکن با تصمیم های جمعیتی زوجین و خانواده ها در خصوص ازدواج و تشکیل خانواده جوانان، تصمیم به داشتن فرزند و تعداد فرزندان و نظایر آن در تحقیقات آتی ضرورت دارد.

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه بین مصرف رسانه ای و سواد رسانه ای با جامعه پذیری سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بوده است. برای این منظور، از روش پیمایشی استفاده شده است و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه های سواد رسانه ای، مصرف رسانه ای و جامعه پذیری سیاسی دانشجویان بوده است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز؛ شامل 27000 دانشجو تشکیل می دهند که در سال تحصیلی 97-96 در رشته ها و مقاطع تحصیلی مختلف این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده اند. نمونه آماری، شامل 400 دانشجوی این دانشگاه متناسب با جنسیت، مقطع و رشته تحصیلی بوده و پرسشنامه پژوهش روی این نمونه آماری اجرا شده است. بر اساس نتایج پژوهش، بین میزان مصرف رسانه ای، سواد رسانه ای و ابعاد سه گانه آن؛ یعنی میزان آگاهی یا رژیم رسانه ای، میزان تحلیل پیام های رسانه ای و میزان برخورداری از دیدگاه انتقادی، با میزان جامعه پذیری سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز رابطه معنا دار وجود دارد. دانشجویان مرد از مصرف رسانه ای، سواد رسانه ای و همچنین جامعه پذیری سیاسی بالاتری نسبت به دانشجویان زن برخوردار بوده اند.

همواره دولت ها و جوامع می کوشند تا از حداکثر مشارکت سیاسی شهروندان خود برخوردار شوند. روی دیگر، بی تفاوتی سیاسی است که می تواند به تضعیف یا حتی توقف فرایند توسعه ملی منجر شود. هدف پژوهش حاضر بررسی تبیین جامعه شناختی عوامل مؤثر بربی تفاوتی سیاسی شهروندان شهر اهواز با تأکید بر دینداری در سال 1398 بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی بود. جامعه آماری شامل شهروندان 18 سال به بالای شهر اهواز (800 هزار نفر) بودند که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 385 نفر تعیین و با و با روش نمونه گیری مطبق و خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته ای بود که اعتبار آن از طریق اساتید مورد بررسی قرار گرفت (اعتبار صوری) و پایایی آن نیز با آزمون آلفای کرونباخ (84/0) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون های آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه در نرم افزار 24 spss استفاده شد. یافته ها نشان داد جنسیت، دینداری (اعتقادی، پیامدی، مناسکی، عاطفی، تجربی)، گرایش به هویت ملی، اعتماد اجتماعی، احساس عدالت اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی با بی تفاوتی سیاسی رابطه معنی داری دارند و فقط سن با بی تفاوتی سیاسی فاقد رابطه بود. نتایج رگرسیون نیز نشان داد مجموع متغیرهای مورد بررسی توانستند به میزان 38/0= R 2 واریانس متغیر بی تفاوتی سیاسی را تبیین نمایند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر شاخص های توسعه اجتماعی بر ساختار خانواده از دیدگاه جامعه شناختی بعد از انقلاب اسلامی بود. این تحقیق جز تحقیقات طولی می باشد و روش آن، تلفیقی از روش های روندپژوهی و توصیفی می باشد که با استفاده از آزمون های آماری همبستگی با ضریب پیرسون و رگرسیون چند متغیره با روش همزمان انجام گرفت. بررسیها بر اساس داده های مرکز آمار ایران و مجموعه ای از گزارشهای معتبر ملی در سطح کشوری انجام شده و در جریان آن شاخصهای جمعیت شناختی  ساختار خانواده با مجموعه ای از شاخصهای توسعه اجتماعی مورد استفاده قرار گرفتند.  یافته های تحقیق نشان می دهد که نفوذ اینترنت و اشتغال زنان بر نسبت طلاق به ازدواج تاثیر مثبت دارد. امید به زندگی در بدو تولد و اشتغال زنان توانسته اند میانگین سن ازدواج را افزایش دهند. همچنین عاملی که منجر به کاهش بعد خانواده شده است، تحصیلات عالی زنان می باشد. زنان با تحصیلات عالیه و اشتغال زنان در افزایش درصد زنان ازدواج نکرده تاثیر داشته اند. اما مولفه ای که در درصد مردان ازدواج نکرده تاثیر داشته است، نفوذ اینترنت می باشد.

هدف اساسی نوشتار حاضر این است که نشان دهد؛ سفرهای زیارتی، ارتباطات میان فرهنگی اجتماعات شیعی را تقویت می کند. بررسی انجام شده بر تجارب ارتباطی یک نمونه تصادفی 598 نفره از زائرین خارجی از چهار ملیت عراقی، عربستانی، کویتی و بحرینی در مشهد نشان می دهد که؛ سفر زیارتی با دو ویژگی طول و تعداد سفر، تأثیر کاملا معنادار و مثبت بر ارتباطات میان فرهنگی (روابط اجتماعی و فرهنگی مهمان- میزبان) دارد. اگرچه، نا آشنایی های زبانی، مانعی برای ارتباط میان فرهنگی است، اما با کنترل آماری اثر مانع زبانی، تأثیر طول و تعداد سفر بر ارتباطات میان فرهنگی، همچنان معنادار و مثبت باقی می ماند. یافته مذکور، اولا متضمن این معناست که زیارت به عنوان یک مناسک مذهبی، فرصت ارتباطات غیرکلامی متعددی را بین مهمان و میزبان فراهم می آورد؛ که با وجود ناآشنایی های زبانی، ارتباطات میان فرهنگی را تقویت می کند و دوم اینکه؛ زیارت و سفرهای زیارتی این پتانسیل را دارد که علی رغم موانع زبانی و تفاوتهای فرهنگی زائرین، پیوندهای اجتماعی گوناگونی را در بین پیروان یک مذهب از ملیت های مختلف ایجاد نماید. 

زمینه و هدف: پلیس در راستای برقراری نظم و امنیت، از شیوه ها و سبک های مدیریتی متفاوتی بهره می گیرد. مطالعه علمی ارتباط بین سبک های مدیریتی با میزان تأثیر آنها بر ارتقاء احساس امنیت می تواند تا حدودی بیانگر قوت و ضعف عملکرد پلیس باشد. لذا این پژوهش درصدد بررسی تأثیر سبک مدیریتی فرماندهان و مدیران انتظامی بر میزان احساس امنیت شهروندان ایلامی می باشد. روش شناسی: روش انجام تحقیق توصیفی- پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کتابخانه ای، فیش نویسی و در بخش میدانی پرسشنامه محقق ساخته می باشد که پایایی آن بوسیله آلفای کرونباخ(78/.) و روایی صوری و محتوایی آن توسط اساتید و خبرگان تأمین گردید. جامعه آماری تحقیق، زنان و مردان دارای تحصیلات عالی در زمینه مدیریت و امنیت و ساکن شهرستان ایلام در سال 1393 بوده که حجم نمونه به کمک فرمول کوکران 164 نفر محاسبه گردید. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهدکه بین سبک های مدیریت مورد مطالعه در این تحقیق سبک تلفیقی فرماندهان و مدیران انتظامی با ضریب تعیین 72 درصد و ضریب 202/22 tو سبک سنتی با ضریب تعیین 47 درصد و ضریب715/19t:  و سبک اقتضایی با ضریب تعیین 28 درصد و ضریب 1619/16: t به ترتیب در جایگاه اول تا سوم از نظر ارجحیت و تأثیر گذاری بر احساس امنیت شهروندان ایلامی قرار دارند. نتیجه گیری: نتایج تجزیه و تحلیل نشان می دهد که به کارگیری انواع گشت های انتظامی با در نظر گرفتن شرایط و اقتضای زمان در جایگاه اول و وجود پلیس هایی که همگام با هنجارهای اجتماعی پیشرفت می نمایند و وجود پلیس هایی که خود را با ارزش های جامعه تطبیق داده اند در جایگاه بعدی قرار گرفته اند.

گونه شناسی متناسب با تحول رسانه ها همواره مورد توجه بوده است. ظهور اینترنت و به طور خاص تر شکل گیری رسانه های اجتماعی، زمینه توجه به گونه های جدیدی را فراهم کرده است. با توجه به اینکه یکی از قابلیت های رسانه های اجتماعی ایجاد محملی برای انتشار اخبار و اطلاعات مختلف اعم از درست و نادرست است، در این مقاله تلاش شد گامی برای دسته بندی آرتیفکت های نادرست منتشرشده در رسانه های اجتماعی از جنبه گونه شناسی برداشته شود. سؤال های مقاله این است که آیا مجموعه ای از آرتیفکت های نادرست منتشرشده در رسانه های اجتماعی می تواند گونه خاصی را به وجود آورد؟ اگر چنین گونه ای شکل گرفت چه مشخصه هایی دارد؟ آیا می توان برای این گونه " زیرگونه" نیز شناسایی کرد؟ برای پاسخ به این سؤال ها، محتواهای نادرست (متنی ویدئویی) منتشرشده در رسانه های اجتماعی بین سال های 95 تا 98 که تارنمای صحت سنجی ویکی هواکس نادرستی آن ها را تأیید کرده بود (داده های تحقیق)، با روش نقد رتوریک تحلیل شدند. نتایج این تحلیل، گونه جدیدی را تحت عنوان " ناواقعیت" با مشخصه های سبکی و ذاتی پیشنهاد می دهد. مشخصه های سبکی این گونه، بر اساس نمونه تحقیق، کوتاه بودن، روایت میانه رخداد، دارای متن و ویدئوی جداگانه با رابطه متقابل و مشخصه های ذاتی این گونه، فقدان صحت در عین درست نمایی، فقدان راه صحت سنجی در مواجهه اول، برانگیزاننده احساس و آسیب رسانی در معنای موسع هستند. همچنین چهار زیرگونه ناواقعیت، ناواقعیت خبری، ناواقعیت سرگرم کننده، ناواقعیت هنری و ناواقعیت ماورایی شناسایی شده اند.

امروزه میدان های دانشگاهی به ابزاری قدرتمند برای شکل دادن به جامعه تبدیل شده و نقش مهمی در تولید علم و ایجاد اجتماعات علمی ایفا می کنند. از طرفی ماهیت علم و تولید آن در محیط های دانشگاهی دچار تغییرات و تحولات شده و با چالش هایی مواجه است. در این مطالعه سعی شده است با تکیه بر نظریه جامعه شناختی پیر بوردیو عوامل و چالش هایی که محیط های دانشگاهی برای تولید علم خود با آن روبرو هستند، مورد بررسی قرار گیرد و به این سؤال اساسی پاسخ داده شود که عوامل و چالش های تولید علم در میدان دانشگاهی کدامند؟ بدین منظور، با به کارگیری روش فراترکیب، تعداد 62 مقاله موردبررسی قرار گرفت که مقوله ها و کدهای مرتبط آن ها با استفاده از تحلیل محتوا استخراج و شناسایی شدند. بر اساس یافته ها مشخص شد که عوامل مؤثر بر تولید علم در میدان دانشگاهی شامل مقولات «سرمایه اجتماعی»، «عوامل ساختاری-مدیریتی»، «زیرساخت ها، امکانات و تجهیزات لازم در تولید علم»، «سرمایه نمادین» و «سرمایه علمی» و همچنین چالش های تولید علم در میدان دانشگاهی در چهار مقوله «مسائل اجتماعی و ارتباطی»، «مسائل ساختاری و مدیریتی»، «مسائل مربوط به زیرساخت ها، امکانات و تجهیزات لازم در تولید علم» و «مسائل فرهنگی»، تقسیم بندی شدند.

یکی از نهادهای مهم اجتماعی، نهاد آموزش و پرورش است که وظیفه ی انتقال علم و دانش و میراث فرهنگی را بر عهده دارد و کارکرد این نهاد مهم اجتماعی وابسته به ویژگیهای سازمانی نظیر تعهد سازمانی، عدالت سازمانی و سرمایه اجتماعی سازمانی در ساختار این نهاد است. با توجه به این مهم، هدف از این مطالعه، شناسایی رابطه بین سرمایه اجتماعی و عدالت سازمانی با تعهد سازمانی کارکنان آموزش و پرورش می باشد. روش تحقیق پیمایشی بوده که طی آن 199 نفر از کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان گلستان (115 نفر) و شهرستان گرگان (84 نفر) با استفاده از روش تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه استاندارد بوده که اعتبار آن توسط محققان قبلی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها نشان داد بین سرمایه اجتماعی با تعهد سازمانی رابطه معناداری وجود ندارد، در حالیکه بین عدالت سازمانی و تعهد سازمانی رابطه معناداری مشاهده شد. بعلاوه نتایج آزمون رگرسیون نشان داد، در مجموع 09/9 درصد از تغییرات متغیر وابسته (تعهد سازمانی) توسط متغیر (عدالت رویه ای) تبیین می شود.

سرعت تحولات فناوری های دیجیتال به حدی است که سازمان های رسانه ای مدام با شگفتی روبرو هستند و این  رقابت در صنعت، رسانه را بسیار پیچیده ساخته است. ازاین رو مدیران رسانه ها، برای روبرو شدن با تحولات، نیازمند داشتن تصویری از احتمالات پیش رو هستند تا بتوانند با اتخاذ تصمیم های پیش دستانه از غافلگیری مصون بمانند. امروزه بدون سناریوها یا تصاویر روشنی از آینده های ممکن، نمی توان برنامه ریزی کرد و گام نخست و اساسی برای توصیف سناریوها در روش سناریونویسی شوارتز، شناسایی عدم قطعیت های کلیدی است. در این مقاله به شناسایی عوامل مؤثر بر آینده شبکه خبر در افق ده ساله پرداخته ایم. به این منظور با تکیه بر روش پژوهش دلفی و نمونه گیری هدفمند، از آرا و نظرات علمی 14 نفر از خبرگان این حوزه بر اساس اصل اشباع نظری استفاده شد. این عوامل بر اساس مدل «پِست» در چهار دسته: سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری طبقه بندی شدند که برخی از مهم ترین عوامل عبارت بودند از: وضعیت نظام آموزشی خبرنگاران معاونت سیاسی صداوسیما (خلاق و چند مهارته)، الگوهای مصرف خبری شهروندان، میزان بودجه اختصاص یافته به شبکه خبر، میزان اعتماد سیاسی، مقررات نحوه اداره سازمان و میزان حرفه ای بودن مدیریت شبکه خبر. دو عامل میزان حرفه ای بودن مدیریت شبکه خبر و میزان اعتماد سیاسی، به عنوان عدم قطعیت های کلیدی شناخته شدند.

تشریح سیر تحولات روش شناسی راهی برای درون کاوی و فهم اثرات متون تاریخی و اجتماعی و سیاسی بر توسعه دانش اجتماعی و سیاست های مربوط به آن است. روش شناسی از زمینه و متن اجتماعی و تاریخی و فرهنگی هر جامعه تأثیر می پذیرد و هم زمان بر آن تأثیرگذار است. مقاله حاضر با اتکا به تحلیل مطالعات و پژوهش های میدانی مربوط به شکل گیری علوم اجتماعی مدرن در ایران، به دنبال ردیابی تحولات گونه کیفی پژوهش اجتماعی به مثابه ژانری در هم تنیده با سنت های ادبی در تاریخ معاصر ایران است. استدلال اصلی بر این است که تحولات روش شناسی متأثر از فرآیند تفکیک اجتماعی و مواجهه با دستاوردهای علوم انسانی غربی و سیاست های علم در دانشگاه و بیرون از آن رقم خورده است. از سوی دیگر پیچیدگی و چند لایه بودن منطق و ماهیت تحولات روش شناختی در علوم انسانی، توجه به ریشه های تاریخی متنوع آن را ضروری می سازد. مقاله با ارزیابی اجمالی از دستاوردها و موقعیت پژوهش کیفی در ایران، اهمیت همسویی آن با نیازها و واقعیات متن اجتماعی جامعه ایرانی را مورد تأکید قرار می دهد.

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین نکات تربیتی برای نظام عدالت کیفری، توجه ضابطان به اصول مترقیانه حقوق بشری در انجام رسالت های خود می باشد اسلام حاوی تعالیم حقوق بشری و تربیتی  است و فقه پویا به منزله شاخص این دین، می تواند تضمین کننده حقوق انسان ها باشد. اصول حقوق بشری به عنوان دستورات لازم الرعایه برای ضابطان در حقوق اروپا و ایران جانمایی شده است که در این نوشتار به آن پرداخته شده است. شناخت، توسعه و  توجه به حقوق اشخاص متهم( تحت نظر) به عنوان اصول حقوق بشری، هدف از تحریر این مقاله می باشد.روش : با توجه به این که مطالعه اصول حقوق بشری، جزء مطالعات نظری می باشد؛ روش این تحقیق، تحلیلی- توصیفی است که با ابزار کتابخانه ای به واکاوی اصول مذکور از سه منظر اسلام، اروپا ( با تکیه بر مقررات فرانسه) و ایران پرداخته است.یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد که نظام تربیتی اسلام در رعایت حقوق بشر توسط ضابطان و انعکاس آن در منابع و مبانی فقهی؛ دارای صراحت و وضوح لازم  به ویژه در مرحله کشف جرم می باشد که اصول ذکر شده بهترین شاهد مثال این ادعاست ولی مقررات اسلام در خصوص حق ملاقات با پزشک و حق تماس با خانواده دارای احکام صریحی نیست. در حقوق اروپایی ( به ویژه در قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه) نیز این اصول با ظرافت لازم در مقررات دادرسی کیفری مقرر شده است؛ اما در برخی موارد، شاهد وجوه افتراق بین اصول حقوق بشری در حقوق اسلامی و اروپایی می باشیم. با توجه به این که اکثر قوانین دادرسی ایران از اصول حقوق بشری اسلام نشات گرفته است؛ از این حیث تفاوت  قابل ذکری  بین اصول ذکر شده در مقررات اسلام و ایران وجود ندارد؛ ضمن این که عدم مغایرت  مقررات دادرسی کیفری ایران  با شرع و قانون اساسی توسط  شورای نگهبان، به قوانین موضوعه ایران، سمه اسلامی بخشیده است.

طرح پژوهشی «جامعه شناسی کجروی: با نگرش اسلامی» از جمله پیشگامان مطالعه اسلامی آسیب های اجتماعی است. و بدین سبب، با شدت بیشتری، آماج تأملاتی بوده که در محورهای زیر فراروی محققان این عرصه است: کارآمدی و اثرگذاری حوزه و مطالعات آسیب شناسی اجتماعی در کشور، ویژگی ها و سطح مورد انتظار از محصولات پژوهش های اسلامی این حوزه، دانش ها و تخصص های اثرگذار در این پژوهش ها، نقطه شروع مناسب، رویکرد پژوهشی مؤثر، روش تحقیق یا فنون روشی متناسب با این مطالعات و معیارهای پایایی و روایی آنها و همچنین چگونگی پیوند مطالعات و یافته های اسلامی با مطالعات دانشگاهی این حوزه. جستار پیش رو، با بررسی تجربه ها و دریافت های این طرح، گزارشی را از فعالیت ها و یافته های آن ارائه کرده است. این تجربه ها و یافته ها، مسیری را برای پژوهش های اسلامی در علوم اجتماعی معرفی می کنند. و می توانند نقطه شروعی برای چالش درباره اجرای مؤثر و بهینه این پژوهش ها و به ویژه، رویکرد اسلامی به مطالعات آسیب شناسی اجتماعی باشند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و چابکی سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی بوده است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نوع مطالعات کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه اساتید تمام وقت و حق التدریس واحدهای نکا و بهشهر به تعداد 326 نفر بود. نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، به تعداد 175 نفر و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای برحسب جنسیت انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسش نامه استاندارد سرمایه اجتماعی و چابکی سازمانی استفاده شده است. روایی صوری ابزار توسط صاحب نظران و متخصصان مربوطه مورد تأیید قرارگرفته است. پایایی آن ها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ به ترتیب برای هر یک به ترتیب برابر 89/0 و 91/0 به دست آمد. جهت بررسی و تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد (ساختاری، رابطه ای و شناختی) با چابکی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین سهم هر یک از ابعاد سرمایه اجتماعی در پیش بینی چابکی سازمانی متفاوت است.

سوء استفاده جنسی از افراد دارای معلولیت، مسئله ای شایع در جامعه معاصر است. بررسی آزار جنسی زنان معلول ازجمله موضوعاتی ا ست که توجه چندانی را به خود اختصاص نداده است. بنابراین پژوهش حاضر، به منظور بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آزار جنسی زنان معلول استان مازندران صورت گرفته است. چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر نظریه فعالیت های روزمره و نظریه سبک زندگی است. روش پژوهش پیمایشی است. به منظور ﺟﻤﻊ آوری داده، از پرسشنامه و برای تعیین اعتبار شاخص ها از اعتبار سازه نظری استفاده شد. جمعیت پژوهش، زنان و دختران معلول استان مازندران است. با توجه به تفاوت های فرهنگی و موقعیت جغرافیایی، استان مازندران به چهار نقطه-ساری، بابل، بهشهر و نور- تقسیم و برای تعیین حجم نمونه، از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی ساده استفاده شده است. درمجموع 9417 نفر از زنان معلول شهرهای مزبور، به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. تعداد 400 پرسشنامه در بین افراد توزیع و درنهایت، 343 پرسشنامه توصیف و تحلیل شد. نتایج حاصل از به کارگیری آماره های استنباطی حاکی از این است که متغیر سبک زندگی، دارای بیشترین ضریب همبستگی و بیشترین مقدار بتا (489/0) با متغیر وابسته آزار جنسی با اثرگذاری مثبت و مستقیم است. بنابراین فرضیه مربوط به اثرگذاری سبک زندگی بر آزار جنسی معلولان تأیید شد. مطابق آزمون های استنباطی، دومین متغیر به لحاظ شدت اثرگذاری بر متغیر وابسته آزار جنسی، متغیر اهداف مناسب با بتای مشاهده شده 178/0 و اثرگذاری مثبت و مستقیم است؛ بنابراین، فرضیه مربوط به اثرگذاری اهداف مناسب بر آزار جنسی معلولان تأیید شد؛ اما متغیر حضور محافظ توانمند بر آزار جنسی معلولان اثر معناداری ندارد و بنابراین، فرضیه مربوط به اثرگذاری حضور محافظ توانمند بر آزار جنسی معلولان تأیید نشد.

تغییر و تحولات پارادایم های معرفتی منجر به گذار از پارادایم «قدرت آفرینی دانش» به پارادایم «اشتراک دانش» شده است. اشتراک دانش در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی دارای اهمیت فراوان است، زیرا اساتید و دانشجویان در یک فرآیند رقابتی خلق و تولید دانش و در نهایت اشتراک آن قرار می گیرند. هدف پژوهش کیفی حاضر تدوین مدل پارادایمی اشتراک دانش در اجتماعات علمی است. شیوه گردآوری داده ها، مصاحبه بوده که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، با پانزده نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاضر هفت عامل مهم را از دیدگاه اعضای هیئت علمی نسبت به اشتراک دانش آشکار می کند: شکاف بین نگرش دینی و عمل، احساس قدرت از طریق حبس دانش، ضعف در سرمایه اجتماعی دانشگاهی، ترس از کپی برداری، نامطلوبیت خدمات دانشگاهی و فقدان عناصر برانگیزاننده. مقوله محوری و به عبارتی، مقوله مرکزی در این پژوهش مفهوم حبس دانش است. آنچه از محتوای اظهارات مشارکت کنندگان استخراج می شود حاکی از این است که اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها از طریق حبس دانش و سلطه علمی و برجسته شدن در آن به دنبال کسب اعتبار، احترام و از همه مهم تر قدرت اند.

مدیریت رسانه چیست، چه ویژگی‌ها و راهبردهایی دارد و انواع مدیران رسانه‌ای کدام‌اند؟ فصل نامه پژوهش‌ و سنجش، نشریه تخصصی سازمان صداوسیما درزمینه یافته‌های پژوهش‌های حوزه وسایل ارتباطات جمعی،‌این شماره را به «مدیریت رسانه» اختصاص داده است. دراین ویژه نامه، کارشناسان می‌کوشند، با تاکید بر تلویزیون، رادیو و مطبوعات، تصویری از مدیریت در رسانه ارائه کنند. ابتدا، با طرح پنج پرسش، از کارشناسان خواسته‌ شده مدیریت رسانه برای صداوسیما را تعریف کنند و ویژگی‌های آن را و تفاوت‌ها و شباهت‌هایش را باسایر مدیریت‌ها، ازجمله مدیریت مطبوعات و سایر رسانه‌ها، برشمارند و بگویند چگونه می‌توان، با حفظ مخاطبان داخلی، پوشش ارتباطی را گسترش داد. به علاوه، از این کارشناسان خواسته‌شده به این پرسش نیز پاسخ دهند که مدیریت رادیو و تلویزیون در ایران با چه محدودیت هایی روبه‌روست. این شکل از پرسش و پاسخ که میزگردی محدود را شکل می‌دهد، درواقع، در سایر مطالب نیز دنبال می‌شود و کارشناسان و پژوهشگران ارتباطات و مدیریت رسانه می‌کوشند به ابعاد گوناگون مدیریت رسانه نگاه کنند. درمقاله‌های راهبردی، صاحب‌نظران، با مرور سیر تحول توسعه علم و پژوهش درجهان، انگیزه‌های توسعه علمی را در ایران مورد توجه قرار می‌دهند و به تدویل راهبردها در برنامه‌ریزی رسانه‌ اشاره می‌کنند. مثلا«مدیریت معنی در گفتمان‌های رسانه‌ای» به یکی از پنهان‌ترین جوانب مدیریت رسانه، یعنی نقش زبان رسانه‌ای در ایجاد مفاهیم و شکل دهی به آن‌ها، اشاره دارد. همچنین، یکی از پژوهشگران، بابررسی انواع رسانه، مالکیت و مدیریت رسانه درجهان غرب، مدیریت رسانه‌های دولتی، مدیریت رسانه‌های عمومی یا مدیریت در رسانه‌های خصوصی یا تجارتی را مورد توجه قرار داده است. این کارشناس ویژگی‌ها و تفاوت‌های مدیریت سازمان‌های رسانه‌ای (رادیو تلویزیونی) را نیز با سایر سازمان‌ها بررسی کرده است. دراین بررسی‌ها، وجود رقابت فشرده در حوزه رسانه‌ها را باید محور اصلی تفاوت سازمان‌های رسانه‌ای با سایر سازمان‌ها دانست. این تمایز سبب می‌شود که تفاوت‌هایی چون حجم و کیفیت مخاطبان و سلیقه‌های فردی و جمعی آنان و نیز کارکنان و دشواری سنجش و اندازه‌گیری کیفیت فرآورده‌های رسانه‌ای به وجود آیند و، درنهایت، به بهره‌گیری و توجه به فناوری‌ها توجه شود. جنبه‌های کاربردی مدیریت رسانه با بررسی نقش کارشناسان و مشاوران در مدیریت رسانه و راه کارهایی که درعمل به موفقیت اقدامات مدیریتی کمک می‌کند ادامه یافته و با تاکید براصول و کاربردها در مدیریت رادیو و تلویزیون و مدیریت موسیقی درصداوسیما به سرانجام رسیده است. دربخش چشم‌اندازها، بحثی درباره مدیریت رسانه و پخش از طریق وب مطرح می‌شود که با مدیریت راهبردی بی‌بی‌سی و با تعیین و اعلام هدف‌ها در هزاره جدید، و همایش سیاره شبکه‌ای به پایان می‌رسد. این بحث‌ها، در واقع، نگاهی به مدیریت رسانه، باتوجه به تحولات فناوری‌های ارتباطی درآینده، محسوب می‌شوند. بدون تردید، تصویر این ویژه‌نامه از مدیریت رسانه کمبودهایی دارد که تاحدودی به نو و خالی بودن زمینه بحث در سطح دانشکده‌های ارتباطات و مراکز پژوهشی و علمی کشور برمی‌گردد. از این رو جای بسیاری از مطالب در زمینه‌های گوناگون مدیریت رسانه، خالی به نظر می‌رسد، که می‌توان برای مطرح‌کردن آن‌ها ویژه‌نامه‌های دیگری را تدوین کرد. بااین حال، همزمانی انتشار این ویژه نامه با برگزاری نخستین آزمون دوره دکتری «مدیریت رسانه» در دانشگاه‌تهران را می‌توان نشانی از اعلام نیاز مشترک در جامعه به شمار آورد که این احساس، امید فصل‌نامه را به سودمندی آن افزایش می‌دهد.