شاپور بهیان

شاپور بهیان

مدرک تحصیلی: استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه گروه جامعه شناسی.

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۳ مورد.
۱.

ناکارآمدی فردی-نهادی و همیاری جمعی مطالعه درک معنایی کشاورزانِ سمیرمی از مسأله کم آبی در حیاتِ شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ناکارآمدی فردی - نهادی کم آبی همیاری جمعی نظریه زمینه ای حیات شهری درک کشاورزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 743 تعداد دانلود : 297
پژوهش حاضر به بررسی درک معنایی کشاورزان ساکن شهر سمیرم از مسأله کم آبی و نقش آن در حیات شهری است. از روش تحقیق نظریه زمینه ای (رویکرد سیستماتیک) برای تحقق این هدف استفاده شد. مشارکت کنندگان پژوهش، کشاورزان شهرستان سمیرم بودند. روش نمونه گیری از نوع هدفمند بود که بر اساس آن با 25 نفر از کشاورزان مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. برای فهم پیامدهای کم آبی ناشی از کشاورزی بر حیات شهری سمیرم، کشاورزانی انتخاب شده اند که ساکن شهر سمیرم هستند. مصاحبه ها با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله ای نظریه زمینه ای تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که شرایط علی تأثیرگذار بر کم آبی در شهرستان سمیرم عبارت اند از: تغییر الگوها، حکمرانی ناکارآمد و تغییرات اقلیمی. برای مواجهه با کم آبی، کشاورزان سه راهبرد ارائه داده اند: تقویت سنت های همیاری، فرهنگ سازی زیست محیطی و صنعت گرایی جایگزین. زمینه هایی که این راهبردها را تسهیل کرده و یا مانع تحقق آنها می شوند عبارت اند از: سیاست های اقتصادی و مدیریت منابع آبی. فردگرایی اقتصادی و منابع مالی و اعتباری، شرایط مداخله گر بر راهبردهای مواجهه با کم آبی هستند. پیامدهای راهبردهای مواجهه با کم آبی از دید کشاورزان عبارت اند از: بازسازی زیستِ اقتصادی، بازسازی زیستِ اجتماعی و بازسازی حیاتِ زیست محیطی. ناکارآمدی فردی-نهادی و همیاری جمعی نیز مقوله مرکزی درک معنایی کشاورزان از کم آبی در شهرستان سمیرم است. نتیجه پژوهش نشان داد که کم آبی هم تحت تأثیر مقوله های فردی قرار دارد و هم تحت تأثیر مقولات نهادی و ساختاری. بنابراین، راهبردهای مواجهه با آن نیز فردی-نهادی هستند و پیامدهای این راهبردها نیز همین گونه هستند.    
۲.

تبیین و بررسی تصویر بهرام گور در نگاره های شاهنامه بزرگ ایلخانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهرام گور شاهنامه بزرگ ایلخانی ن‍ق‍اش‍ی ای‍ران‍ی مشروعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 503 تعداد دانلود : 501
شاهنامه بزرگ ایلخانی، تأثیرات سیاسی و اجتماعی این دوره را به خوبی نشان می دهد و مغولان با به تصویر کشیدن خود در هیئت پادشاهان و قهرمانان اسطوره ای ایران باستان عرصه جدیدی از مقبولیت و مشروعیت ایلخانان را فراهم کردند و دیوان سالاران، وزراء و مستوفیان ایرانی با حمایت و قرار دادن شاهان مغول در قالب شاهان اسطوره ای ایرانی بر آن شدند تا حاکمان غاصب و سفاک را فّره ایزدی ببخشند و آن ها را قدرت الهی داده و اطاعت از آنان را واجب و تسلط و چیرگی آن ها را بر تمدن ایرانی مشروع جلوه دهند. در این شاهنامه پنج نگاره به موضوع بهرام گور در موقعیت های گوناگون پرداخته است و با توجه به همنامی بهرام گور با ایزد بهرام، خدای جنگ در ایران باستان به نظر می رسد که استفاده از این ایزد با قصد و منظور خاص سیاسی مورد استفاده قرار گرفته است. در این راستا هدف پژوهش: پیدا کردن علت حضور مغولان در هئیت بهرام در نگاره های شاهنامه بزرگ ایلخانی است. سوال اصلی این پژوهش این است که: مغولان از به تصویر کشیدن بهرام گور در شاهنامه چه هدفی را دنبال می کنند و علت حضور حکمرانان مغول در هیئت بهرام چیست؟ با بررسی های صورت گرفته بر روی موضوعات این نگاره ها به این نتیجه می رسیم که مغولان با قرار دادن خود در هیئت بهرام قصد ایجاد اینهمانی در ذهن ایرانیان را داشتند تا با بهره گیری از چهره پادشاهانی همچون بهرام به مقبولیت، محبوبیت و مشروعیت آنها کمک کنند. این پژوهش توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای صورت گرفته است.
۳.

بررسی گرافیک شهری با مباحث اجتماعی و اقتصادی و تاثیر ان بر بی تفاوتی سیاسی شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بی تفاوتی سیاسی گرافیک شهری گرایش به هویت ملی احساس عدالت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 140 تعداد دانلود : 19
گرافیک شهری یکی از مقوله های مهم در شکل دهی به فضای اجتماعی و سیاسی باشد. ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣیکﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺣﺪﺍکﺜﺮ ﻣﺸﺎﺭکﺖ ﺳیﺎﺳی ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ. ﺭﻭی ﺩیﮕﺮ، ﺑیﺗﻔﺎﻭﺗی ﺳیﺎﺳی ﺍﺳﺖ کﻪ ﻣیﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻀﻌیﻒ یﺎ ﺣﺘی ﺗﻮﻗﻒ ﻓﺮﺍیﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻠی ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ. ﻫﺪﻑ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮﺭﺳی ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺑیﺗﻔﺎﻭﺗی ﺳیﺎﺳی ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺷﻬﺮ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۹۸ ﺑﻮﺩ. ﺭﻭﺵ ﭘﮋﻭﻫﺶ، ﺗﻮﺻیﻔی- ﻫﻤﺒﺴﺘﮕی ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻫﺪﻑ ﻧیﺰ ﭘﮋﻭﻫﺸی کﺎﺭﺑﺮﺩی ﺑﻮﺩ. ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﻣﺎﺭی ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ۱۸ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺑﺎﻻی ﺷﻬﺮ ﺍﻫﻮﺍﺯ ۸۰۰) ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ) ﺑﻮﺩﻧﺪ کﻪ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﺮﻣﻮﻝ کﻮکﺮﺍﻥ ۳۸۵ ﻧﻔﺮ ﺗﻌییﻦ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﻧﻤﻮﻧﻪﮔیﺮی ﺗﺼﺎﺩﻓی ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻧﺪ. ﺍﺑﺰﺍﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣه ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪﺍی ﺑﻮﺩ کﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻃﺮیﻖ ﺍﺳﺎﺗیﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳی ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ (ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺻﻮﺭی) ﻭ ﭘﺎیﺎیی ﺁﻥ ﻧیﺰ ﺑﺎ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺁﻟﻔﺎی کﺮﻭﻧﺒﺎﺥ (۰/۸۴) ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ. ﺑﺮﺍی ﺗﺠﺰیﻪ ﻭ ﺗﺤﻠیﻞ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ ﻧیﺰ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﻮﻥﻫﺎی ﺁﻣﺎﺭی ﻫﻤﺒﺴﺘﮕی ﻭ ﺭﮔﺮﺳیﻮﻥ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻧﺮﻡﺍﻓﺰﺍﺭ SPSS 24 ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪ. یﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﺟﻨﺴیﺖ، ﺩیﻨﺪﺍﺭی (ﺍﻋﺘﻘﺎﺩی، ﭘیﺎﻣﺪی، ﻣﻨﺎﺳکی، ﻋﺎﻃﻔی، ﺗﺠﺮﺑی)، ﮔﺮﺍیﺶ ﺑﻪ ﻫﻮیﺖ ﻣﻠی، ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋی، ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋی ﻭ ﺭﺿﺎیﺖ ﺍﺯ کیﻔیﺖ ﺯﻧﺪﮔی ﺑﺎ ﺑیﺗﻔﺎﻭﺗی ﺳیﺎﺳی ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨیﺩﺍﺭی ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺳﻦ ﺑﺎ ﺑیﺗﻔﺎﻭﺗی ﺳیﺎﺳی ﻓﺎﻗﺪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻮﺩ. ﻧﺘﺎیﺞ ﺭﮔﺮﺳیﻮﻥ ﻧیﺰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎی ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳی ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣیﺰﺍﻥ R 2 =۰/۳۸ ﻭﺍﺭیﺎﻧﺲ ﻣﺘﻐیﺮ ﺑیﺗﻔﺎﻭﺗی ﺳیﺎﺳی ﺭﺍ ﺗﺒییﻦ ﻧﻤﺎیﻨد. اهداف پژوهش: شناخت تأثیر گرافیک شهری بر اوضاع اجتماعی و اقتصادی. بررسی بی تفاوتی سیاسی و دینداری در شهروندان. سؤالات پژوهش: جایگاه گرافیک شهری در ترسیم فضای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه چیست؟ چه عواملی در بی تفاوتی سیاسی شهروندان تأثیر دارد؟
۴.

بررسی حضور فعالانه زنان در سازمان های مردم نهاد و تاثیر آن بر آگاهی و زیست فرهنگی (مورد مطالعه استان لرستان 1395)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: آگاهی زنان تغییرات زیست فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 176 تعداد دانلود : 665
این پژوهش به بررسی حضور فعالانه زنان در سازمان های مردم نهاد و تاثیر آن بر آگاهی و زیست فرهنگی آنان می پردازد، روش گرد آوری داده ها به صورت پیمایشی از طریق پرسشنامه انجام گرفته است. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 333 نفر از زنان عضو در سازمان های مردم نهاد استان لرستان مورد پرسش قرار گرفتند. با توجه به آزمون فرضیه های مرتبط یافته های تحقیق نشان می دهد: ماهیت بسیاری فعالیت های اجتماعی- فرهنگی زنان از گذشته تا به امروز داوطلبانه بوده است و زنان با کار اجباری بیرون از خانه مواجه نبودند و از طرف دیگر همیاری و یادگیری از شاخصههای این فعالیت ها می باشد و نقش هایی که زنان در رابطه با فعالیت های داوطلبانه مدرن از جمله حضور مؤثر در این سازمان ها به عهده می گیرند، انعطاف پذیر است و با زیست فرهنگی-اجتماعی شان متناسب است بنابراین آن ها از این طریق به طور کل از نقش های خانوادگی خود گسسته نمیشوند و یکپارچگی مواجه با "خود" را از دست نمی دهند به عبارت دیگر آن ها نه تنها می توانند، حضور مطلوب خود را در حفظ و مدیریت جامعه به ثمر میرسانند بلکه هم زمان قادرند با آگاهی و رضایت بیشتری نسبت به نقش های سنتی و دینی خود روبرو شوند. 
۵.

راهبردهای ارتقای مدارای اجتماعی با تاکید بر نقش سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدارای اجتماعی سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 80 تعداد دانلود : 299
  مطالعه و پژوهش در زمینه مدارای اجتماعی به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در افزایش سطح تعاملات فرهنگی و اجتماعی، مشارکت، انسجام و امنیت اجتماعی، احساس امنیت و همدلی می تواند نقش بسزایی در توسعه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه داشته باشد. در این راستا، می توان از سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی به عنوان دو عامل راهبردی مهم در جهت ارتقای مدارای اجتماعی نام برد. مقاله پیش رو با استفاده از نظریه منش و میدان بوردیو به تأثیر و نقش سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی و ابعاد آن بر مدارای اجتماعی پرداخته است. برای سنجش مدارای اجتماعی از ترکیب نظریه ها ی پیترکینگ و وگت و ابعاد مدارای هویتی، مدارای اجتماعی ، مدارای سیاسی و مدارای اخلاقی رفتاری استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شهروندان 15تا 44 سال استان مازندران است. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی است و داده ها ی موردنیاز پژوهش از طریق ابزار پرسش نامه گردآوری شده است. تحلیل داده نیز با نرم افزار SPSS و Amos انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی و ابعاد آن ها با مدارای اجتماعی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج آزمون مدل ساختاری بیانگر تأثیر مستقیم سرمایه اجتماعی (Beta: 0/29) و سرمایه فرهنگی (Beta: 0/39) بر مدارای اجتماعی است. همچنین سازه سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی توانسته 38 درصد از تغییرات سازه مدارای اجتماعی را تبیین کند. به بیانی دیگر، این دو مؤلفه 38 درصد در ارتقا یا کاهش مدارای اجتماعی اثرگذارند و در برنامه ریزی راهبردی سازمان ها و نهادها ی مختلف کشور می توانند مورد توجه قرار گیرند.
۶.

نقش رسانه های جدید در جهت دهی به مصرف موسیقی جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مصرف موسیقی مصرف رسانه ای سرمایه فرهنگی و فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 327 تعداد دانلود : 600
در دنیای امروز که عصر رسانه و فضایمجازی است، موسیقی یکی از جذابترین و پرمصرفترین هنرهاست. هدف از این پژوهش بررسی مصرف رسانهای و موسیقایی جوانان شهر تهران است. روش این پژوهش پیمایشی با ابزار پرسشنامه است، جامعه آماری جوانان 15 تا 29 سال شهرتهران است که از بین آنها تعداد 400 نفر به روش نمونهگیری خوشه ای انتخاب شدهاند. یافتهها در خصوص علاقه به موسیقی نشان داد که 86 درصد در حد زیاد، 13 درصد کم و تنها 1 درصد اصلاً به موسیقی علاقه ندارند. 45 درصد علاقمندی خود را به خوانندگی ابراز داشته اند، در خصوص مصرف رسانهای پاسخگویان، بیشترین میزان ساعات استفاده به ترتیب مربوط به تلگرام، سایت های اینترنتی، تلویزیون، اینستاگرام، شبکه های تلویزیونی ماهواره ای ، فیسبوک و کمترین میزان مربوط به رادیوست. تنها 8/15 درصد معتقدند موسیقیهای مجاز تولید داخل(صداوسیما وآلبومها) توانسته نیازهای موسیقایی آنها را برطرف کند. بالای 80 درصد معتقدند که: فضایمجازی باعث شده راحتتر به موسیقی دلخواهشان دسترسی داشتهباشند، تنوع بیشتری در انتخابهایشان داشته و با خوانندگان و سبکهای موسیقی جدیدی آشنا شوند. 70 درصد معتقدند فضایمجازی باعث شده مدت زمان بیشتری به موسیقی گوشکنند و حدود 50 درصد معتقدند فضایمجازی باعثشده هرگونه موسیقی که دم دستشان بیاید را گوشکنند. در این پژوهش 3 فرضیه مورد سنجش قرارگرفت که براساس آمار استنباطی بین مصرفرسانهای، سرمایهفرهنگیوالدین با مصرفموسیقی رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد، همچنین مصرف موسیقی بر حسب استفاده از رسانه های جدید و قدیم متفاوت است.
۷.

حک شدگی مصرف متظاهرانه: (مطالعه موردی: شهروندان تحصیل کرده شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حک شدگی عناصر اجتماعی عناصر فرهنگی مصرف متظاهرانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 147 تعداد دانلود : 909
این مقاله با درک وضعیت مصرفی شهر زنجان و با هدف بررسی حک شدگی مصرف متظاهرانه انجام شده است. مطالعه به روش کیفی و در سال 1399 انجام شده است. جمعیت موردبررسی، شهروندان(دارای تحصیلات دانشگاهی)20تا65 سال شهر زنجان است. نمونه ها با روش نمونه گیری نظری و هدفمند، انتخاب شدند و با اشباع نظری در نفر دهم ختم شدند و حجم نمونه 10 نفر تعیین شد. ابزار و روش گردآوری، پرسش نامه باز و مصاحبه نیمه ساختار یافته است. روایی ابزار با معیار قابلیت اعتماد و تکنیک مقایسه تحلیلی و ممیزی بررسی شده و ثبت مصاحبه ها با یادداشت برداری و ضبط صدا انجام شد. کدگذاری و تحلیل ها در رویکرد نظریه زمینه ای، انجام شد. یافته ها با 9 مقوله اصلی و 21 مقوله فرعی، حک شدگیِ مصرف متظاهرانه در عناصر فرهنگی و اجتماعی را نشان می دهد. حک شدگی مصرف متظاهرانه در عناصر فرهنگی، از «تسرّی هنجارهای مصرف تظاهری» و «شکل گیری نیازهای نو و باور به ارضای سلسله نیازها از طریق مصرف متظاهرانه» و سپس «دگرگونی در هنجارهای مربوط به اکتساب و تحرک اجتماعی» روایت می کند و موجب«تسلیم یا انتخاب آگاهانه ی باورهای مصرف متظاهرانه» می گردند. «محدودیتهای مالی و آرزوی رفع آن» فقط به عنوان مداخله گری در مسیر مصرف متظاهرانه، عمل می کند. حک شدگی مصرف متظاهرانه در عناصر اجتماعی، ابتدا از «نقش روابط اجتماعی در بروز مصرف متظاهرانه» در کنار «تناقض های ارزیابانه اجتماعی» و «تناقض تحریکات اجتماعی» و در نهایت، از «تحریک پذیری تصوّری (تصور فرد از مصرفش در اجتماع)» حکایت می کند.
۸.

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر جهت گیری ارزشیِ مرتبط با کسب و کار در بین بازاریان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جهت گیری ارزشی تعلق نسلی فرهنگ کاری مصرف رسانه ای تعهد حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 392 تعداد دانلود : 912
پژوهش حاضر به بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر جهت گیری ارزشی مرتبط با کسب وکار در بین بازاریان شهر اصفهان پرداخته است. بر مبنای چارچوب نظری و پژوهش های تجربی انجام شده در این زمینه، 5 عامل اجتماعی به عنوان متغیرهای اصلی انتخاب شده و تأثیر آن ها بر جهت گیری ارزشیِ مرتبط با کسب وکار مورد بررسی قرار گرفته اند. این عوامل عبارتند از: تعهد حرفه ای، تعلق نسلی، فرهنگ کاری، مصرف رسانه ای و پایگاه اقتصادی، اجتماعی. روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع «پیمایشی» بوده و جامعه آماری پژوهش حاضر،کلیه افرادی است که در سطح شهر اصفهان مشغول به فعالیت اقتصادی می باشند. حجم نمونه، 524 نفر از بازاریان شهر اصفهان بوده که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. یافته های پژوهش نشان داد که متغیرهای مستقل مورد بررسی در این پژوهش، در مجموع 32 درصد از واریانس متغیر ارزش های کسب وکار را تبیین می کنند. با توجه به مقادیر مربوط به حجم اثر، شاخص ضریب تعیین این مقدار، بزرگ برآورد می شود. به عبارت دیگر متغیرهای مستقل پژوهش در حد بالایی توان تبیین واریانس متغیر جهت گیری ارزشی مرتبط با کسب وکار را دارند. نتایج مربوط به متغیرهای مستقل به صورت جداگانه بیانگر این است که تنها اثر متغیر تعهد حرفه ای بر جهت گیری ارزشی مرتبط با کسب وکار معنادار است و اثر متغیرهای دیگر معنادار نیست.
۹.

رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با ساختار قدرت (مورد مطالعه شهر خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی خانواده ساختار قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 332 تعداد دانلود : 281
زمینه: مطالعات متعددی پیرامون سرمایه اجتماعی و ساختار قدرت خانواده انجام شده است، اما پیرامون رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با ساختار قدرت شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف : بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با ساختار قدرت (مورد مطالعه شهر خرم آباد) بود. روش : پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش زنان 53-17 ساله ساکن در شهر خرم آباد بود. تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: پرسشنامه سرمایه اجتماعی غفاری و اونق (1385) و پرسشنامه ساختار قدرت در خانواده مهدوی و صبوری خسرو شاهی (1382). تحلیل داده ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی دو متغیره و تحلیل رگرسیون چند متغیره انجام شد. یافته ها : بین ابعاد سرمایه اجتماعی با ابعاد ساختار قدرت در خانواده رابطه معنادار و مثبت وجود دارد (0/05 P< ). همچنین بین سرمایه اجتماعی بیرونی، سرمایه اجتماعی درونی و سرمایه اجتماعی ارتباطی رابطه معنادار و مثبت وجود دارد (0/05 P< ). نتیجه گیری : می توان با سرمایه اجتماعی بیرونی ساختار قدرت را پیش بینی کرد.
۱۰.

تبیین جامعه شناختی عوامل مرتبط با بی تفاوتی سیاسی با تاًکید بر دینداری ( مورد مطالعه: شهروندان شهر اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تبیین جامعه شناختی بی تفاوتی سیاسی دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 639 تعداد دانلود : 276
همواره دولت ها و جوامع می کوشند تا از حداکثر مشارکت سیاسی شهروندان خود برخوردار شوند. روی دیگر، بی تفاوتی سیاسی است که می تواند به تضعیف یا حتی توقف فرایند توسعه ملی منجر شود. هدف پژوهش حاضر بررسی تبیین جامعه شناختی عوامل مؤثر بربی تفاوتی سیاسی شهروندان شهر اهواز با تأکید بر دینداری در سال 1398 بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی بود. جامعه آماری شامل شهروندان 18 سال به بالای شهر اهواز (800 هزار نفر) بودند که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 385 نفر تعیین و با و با روش نمونه گیری مطبق و خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته ای بود که اعتبار آن از طریق اساتید مورد بررسی قرار گرفت (اعتبار صوری) و پایایی آن نیز با آزمون آلفای کرونباخ (84/0) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون های آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه در نرم افزار 24 spss استفاده شد. یافته ها نشان داد جنسیت، دینداری (اعتقادی، پیامدی، مناسکی، عاطفی، تجربی)، گرایش به هویت ملی، اعتماد اجتماعی، احساس عدالت اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی با بی تفاوتی سیاسی رابطه معنی داری دارند و فقط سن با بی تفاوتی سیاسی فاقد رابطه بود. نتایج رگرسیون نیز نشان داد مجموع متغیرهای مورد بررسی توانستند به میزان 38/0= R 2 واریانس متغیر بی تفاوتی سیاسی را تبیین نمایند.
۱۱.

نقش خرده فرهنگ بازی های رایانه ای بر رفتارهای جامعه پسند نوجوانان دبیرستانی شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوجوان رفتار اجتماعی بازی های رایانه ای خرده فرهنگ رفتارجامعه پسند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 238 تعداد دانلود : 663
با توجه به اینکه امروزه بازی های رایانه ای گستره وسیعی از فرهنگ فراغتی نوجوانان را در بر گرفته اند و تأثیرات رفتاری زیادی بر آنها گذاشته اند، در این مقاله، نقش خرده فرهنگ بازی های رایانه ای در رفتارهای جامعه پسند نوجوانان شهر اصفهان با استناد به نظریه هائی مانند نظریه جامعه دوستانه، پیوند اجتماعی و شخصیت، مجری، بازیگر مطالعه شده است. همچنین برای دستیابی به این هدف از بین 127817نوجوان 18-12سال در نواحی شش گانه آموزشی شهر اصفهان، نمونه ای 666 نفری به روش سهمیه ای انتخاب شد. البته با در نظر گرفتن تعدادی پرسشنامه اضافی، برای موارد بی بازگشت، در نهایت هفتصد پرسشنامه بین پاسخگویان توزیع شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته با طیف لیکرت پنج درجه ای بود. سؤالات پژوهش نیز در مورد ویژگی های دموگرافیک پاسخ گویان و دیگر متغیرها بود. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد و از برخی آزمون ها نظیرضریب همبستگی پیرسون، آزمون تحلیل واریانس و رگرسیون برای بررسی متغیرها استفاده شد. یافته ها نشان داد که رابطه معنی داری بین متغیر رفتارهای جامعه پسند(تعاملات خانوادگی، نوع دوستی و مسئولیت پذیری اجتماعی) با نوع بازی ها وجود دارد. همچنین گروه های سنی سه گانه، از بین رفتارهای اجتماعی جامعه پسند تنها از نظر نوع دوستی با هم اختلاف داشتند و در مورد دیگر مؤلفه های رفتارهای جامعه پسند در بین نوجوانان سه گروه سنی تفاوتی وجود نداشت. بنابراین بر اساس یافته های مذکور نتایج حاکی از آن بود که هرچقدر استفاده از انواع بازی بویژه بازی های رانندگی و شلیکی( با ضریب همبستگی بین540/0 - تا 565/0 -)در بین نوجوانان افزایش یابد، رفتارهای جامعه پسند آنها کاهش می یابد.
۱۲.

برخی عوامل اجتماعی و فرهنگی بر ساخت قدرت در خانواده در شهر خرم آباد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: عوامل اجتماعی عوامل فرهنگی ساخت قدرت خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 92 تعداد دانلود : 658
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر برخی عوامل اجتماعی و فرهنگی بر ساخت قدرت در خانواده است. اطلاعات این تحقیق با روش پیمایشی و توزیع پرسشنامه در بین 384 نفر از زنان متاهل شهر خرم آباد با شیوه نمونه گیری خوشه ای مرحله ای گردآوری شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده است.نرم افزار مورد استفاده spss بود و داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.آزمون رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته نشان داد که متغیر وابسته ساختار قدرت در خانواده با متغیرهای مستقل نگرش جنسیتی، اقتدارگرایی در شبکه خویشاوندی، فاصله سنی زوجین ،تعداد فرزندان و مدت ازدواج رابطه معنادار دارد. و از طرفی تفاوت میانگین قدرت بین منزلت شغلی زنان و نوع خانواده آنان وجود دارد.یعنی قدرت زنان شاغل افزایش یافته است و هم چنین در خانواده هسته ای مشارکت زنان در تصمیم گیری بالا می رود.
۱۳.

واکاوی جامعه شناختی چالش ها و فرصت های مرتبط با مدارای اجتماعی در میان شهروندان شهر تهران با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: چالش ها فرصت ها مدارا مدارای اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 233 تعداد دانلود : 312
مدارای اجتماعی مفهوم بنیادینی در حوزه تعاملات اجتماعی بشمار می آید و چنانکه برخی متفکرین تأکید کرده اند، تعاملات سازنده و مثبت، شالوده فرایندهای اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی جامعه شناختی چالش ها و فرصت های مرتبط با مدارای اجتماعی در میان شهروندان 18 تا 70 ساله شهر تهران انجام گرفت. روش انجام پژوهش پیمایش است و جامعه آماری شامل کلیه شهروندان شهر تهران می باشد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر تعیین گردید. جهت نمونه گیری از جامعه آماری از نمونه گیری طبقه ای استفاده شد که با توجه به ویژگی های جامعه آماری، این روش به صورت چند مرحله ای و متناسب صورت گرفته است. به منظور سنجش متغیر وابسته مدارای اجتماعی از پرسشنامه 57 گویه ای وگت و برای سنجش متغیرهای مستقل تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. در تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری ( نرم افزار ایموس نسخه 23 ) استفاده گردید که وضعیت شاخص های برازش مطلق، تطبیقی و مقتصد و انجام اصلاحات لازم قابل قبول بودن مدل نهایی را نشان داد. یافته های تحقیق می دهد که رابطه معنادار و مستقیمی بین متغیرهای مستقل، دینداری (0/169=P)، اعتماد اجتماعی (0/105=P)، ارزش های ابراز وجود (0/152=P) و احساس امنیت (0/123=P) با متغیر وابسته مدارای اجتماعی وجود دارد.
۱۴.

بررسی تجربه زیسته ی زنان در رابطه با نقش های محول و نقش های محقق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقش زنان سازمان های مردم نهاد (NGO) تجربه ی زیسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 206 تعداد دانلود : 321
تحقیق حاضر درباره ی نقش زنان و چالش های مشارکت آن ها در سازمان های مردم نهاد (NGO) می باشد. با وجود برخی موانع فرهنگی و قانونی، برخی گزینه ها و بسترهای فرهنگی همواره مشوق و مقوم حضور تأثیر گذار آن ها بوده است. روش گرد آوری داده ها به صورت پیمایشی از طریق پرسش نامه انجام گرفته، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد  333 نفر از زنان عضو در سازمان های مردم نهاد استان لرستان مورد پرسش قرار گرفتند. با استفاده از نرم افزار AMOS ، معیارهای برازندگی مدل معادلات ساختاری برآورد و تأیید فرضیه ها بررسی شده است. بر طبق نتایج، بین فعالیت در سازمان مردم نهاد و نزدیکی نظام و زیست جهان، رابطه ی معنی داری وجود دارد. فعالیت در سازمان های مردم نهاد با حضور داوطلبانه گره خورده است و حضور داوطلبانه یعنی انعطاف پذیری در پذیرش نقش ها و فعالیت ها که به کل زندگی اعضا تسری پیدا می کند. برآیند نظریه های به کار گرفته شده در این تحقیق از جمله نظریه ی هابرماس، نشان می دهد، انسان قادر است با رویکرد انتخاب گرانه، همواره در جهان زندگی گام بردارد، اگر چه ظاهراَ نظام اقتصادی-اجتماعی به طرق گوناگون در قالب نقش های اجتماعی از بدو تولد تا پایان زندگی، خلق چنین ارتباط و کنشی را سلب می کند.
۱۵.

بررسی تجربه زیسته ی زنان در رابطه با نقش های محول و نقش های محقق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقش زنان سازمان های مردم نهاد (NGO) تجربه ی زیسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 156 تعداد دانلود : 500
تحقیق حاضر درباره ی نقش زنان و چالش های مشارکت آن ها در سازمان های مردم نهاد (NGO) می باشد. با وجود برخی موانع فرهنگی و قانونی، برخی گزینه ها و بسترهای فرهنگی همواره مشوق و مقوم حضور تأثیر گذار آن ها بوده است. روش گرد آوری داده ها به صورت پیمایشی از طریق پرسش نامه انجام گرفته، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد  333 نفر از زنان عضو در سازمان های مردم نهاد استان لرستان مورد پرسش قرار گرفتند. با استفاده از نرم افزار AMOS ، معیارهای برازندگی مدل معادلات ساختاری برآورد و تأیید فرضیه ها بررسی شده است. بر طبق نتایج، بین فعالیت در سازمان مردم نهاد و نزدیکی نظام و زیست جهان، رابطه ی معنی داری وجود دارد. فعالیت در سازمان های مردم نهاد با حضور داوطلبانه گره خورده است و حضور داوطلبانه یعنی انعطاف پذیری در پذیرش نقش ها و فعالیت ها که به کل زندگی اعضا تسری پیدا می کند. برآیند نظریه های به کار گرفته شده در این تحقیق از جمله نظریه ی هابرماس، نشان می دهد، انسان قادر است با رویکرد انتخاب گرانه، همواره در جهان زندگی گام بردارد، اگر چه ظاهراَ نظام اقتصادی-اجتماعی به طرق گوناگون در قالب نقش های اجتماعی از بدو تولد تا پایان زندگی، خلق چنین ارتباط و کنشی را سلب می کند.
۱۶.

مطالعه رابطه بین سرمایه اجتماعی و مدارای اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان 15 تا 44 سال استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدارای اجتماعی سرمایه اجتماعی منش میدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 966 تعداد دانلود : 517
مدارای اجتماعی با توجه به حضور انسان هایی با فرهنگ، هویت، تفکر و ارزش های متفاوت در عرصه های مختلف اجتماعی می تواند عاملی اثرگذار در افزایش تعامل و ارتباط اجتماعی افراد جامعه باشد. مطالعه مدارای اجتماعی در کاهش تنش ها و افزایش درک متقابل، انسجام و تعامل اجتماعی تأثیر بسزائی دارد. در این مقاله با استفاده از نظریه منش و میدان بوردیو به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و ابعاد آن با مدارای اجتماعی پرداخته شده است. برای سنجش مدارای اجتماعی از ترکیب نظریه های پیترکینگ و وگت و ابعاد مدارای هویتی، مدارای اجتماعی، مدارای سیاسی و مدارای اخلاقی رفتاری استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شهروندان 15تا 44 سال استان مازندران هستند که 400 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب شده اند. همچنین داده های مورد نیاز تحقیق از طریق ابزار پرسشنامه و به روش پیمایشی گردآوری شده است. تحلیل داده نیز به وسیله نرم افزار اس پی اس اس و ایموس انجام گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن با مدارای اجتماعی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج آزمون مدل ساختاری نشان می دهد که سرمایه اجتماعی تأثیر مستقیم (Beta:0/36) بر مدارای اجتماعی دارد. همچنین سازه سرمایه اجتماعی توانسته 22درصد از تغییرات سازه مدارای اجتماعی را تبیین نماید.
۱۷.

تحلیل رابطه ی هویت ملی وپایبندی به فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه کلانشهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 186 تعداد دانلود : 259
یکی از ابعاد مهم شهروندی، فرهنگ شهروندی است. ایجاد، گسترش و تعمیق فرهنگ و اخلاقیات شهروندی می تواند گره گشای بسیاری از مسائل شهری و اجتماعی باشد که کشورهای در حال توسعه با آن مواجه اند. در این راستا هدف این پژوهش بررسی ارتباط هویت ملی و فرهنگ شهروندی است. در زمینه ی فرهنگ شهروندی، شش مؤلفه ی، مشارکت جویی، رفتارهای مدنی، عام گرایی، مسؤوولیت پذیری، نوع دوستی، گرایش به پیروی از قانون، برای سنجش این مفهوم در نظر گرفته شد. روش پژوهش به شیوه ی پیمایشی طراحی شد. از شیوه ی نمونه گیری احتمالی متناسب با حجم و نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد، که در آن 625 نفر از شهروندان بالای 18 سال کلانشهر شیراز مشارکت داشتند. در این نوشتار به دنبال ارتباط بین هویت ملی و ابعاد آن، هویت اجتماعی، هویت سیاسی، هویت فرهنگی، هویت تاریخی، هویت زبانی، هویت جغرافیایی، هویت دینی، به عنوان متغیّرهای مستقل و پایبندی به فرهنگ شهروندی به عنوان متغیّر وابسته پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین هویت ملی (479/0) و ابعاد آن هویت اجتماعی (409/0)، هویت سیاسی (408/0)، هویت فرهنگی (446/0)، هویت تاریخی (382/0)، هویت جغرافیایی (386/0)، هویت دینی (370/0) و هویت زبانی (257/0) با پایبندی به فرهنگ شهروندی رابطه معنادار و مثبت و مستقیم وجود دارد.
۱۸.

بررسی جامعه شناختی نقش ویژگی های زنان در آسیب های اجتماعی فرزندان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ویژگی های زنان آسیب های اجتماعی فرزندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 447
نقش زن، در حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی فرزندان در خانواده و جامعه بدون جایگزین است و همواره با بر عهده داشتن مسئولیت خطیر پرورش نسل آینده به گونه ای مؤثر در روند توسعه اجتماعی نقش دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی نقش زنان در آسیب های اجتماعی فرزندان  به شیوه پیمایشی- توصیفی انجام و داده های آن با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه مادران و فرزندان آنها در شهر شیراز بودند که 376 نفر از آنان به شیوه نمونه گیری تصادفی از نوع طبقه ای چندمرحله ای برای گروه نمونه انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد که از مقدار ضریب مسیر و آماره t، بعد زمینه ایی و بحران در خانواده با آسیب های اجتماعی فرزندان و همچنین ویژگی های زنان با خودکشی و مسائل جنسی فرزندان رابطه معناداری ندارد. انرژی عاطفی، سبک زندگی، آموزش و کنترل و خلاقیت و ابتکار زنان در سطح اطمینان 99% با برخی آسیب های اجتماعی فرزندان رابطه معناداری دارد که این آسیب ها عبارتند از: سرقت توسط فرزندان، پرخاشگری فرزندان، مصرف مواد مخدر فرزندان،  اقدام به فرار از خانه توسط فرزندان.
۱۹.

بررسی جامعه شناختی تاثیر سرمایه فرهنگی و ابعاد آن بر مقبولیت اجتماعی ( مورد مطالعه: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مقبولیت اجتماعی سرمایه فرهنگی منش و میدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 738 تعداد دانلود : 852
مقبولیت اجتماعی را می توان نوعی سرمایه نمادین قلمداد نمود که یک ی از زمین ه ه ای رش د اجتماعی دوران کودکی است و شامل گرایش فرد به ارائه تصویری مطلوب از خویش تن به دیگران است. کسب مقبولیت اجتماعی تمامی شئون زندگی و رفتار اجتماعی ما را در هر دو وضعیت کنش های اجتماعی متقابل (روابط اجتماعی) و ساختارهای بزرگتر نهادهای اجتماعی تحت تأثیر قرار داده است. مقبولیت اجتماعی و کسب آن دارای آثار فراوانی برای افراد جامعه بوده و موجب نشاط اجتماعی می گردد. به همین دلیل مطالعه و بررسی عوامل تأثیرگذار بر مقبولیت اجتماعی می تواند بسیار کاربردی و مهم باشد. در این مقاله با استفاده از نظریه منش و میدان بوردیو به بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی و ابعاد آن بر مقبولیت اجتماعی پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه افراد نسل های دهه 50، 60 و 70 (18-47 سال) شهر تهران بوده که 400 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب شده اند. همچنین داده های مورد نیاز تحقیق از طریق ابزار پرسشنامه به روش میدانی گردآوری شده است. تحلیل داده نیز به وسیله نرم افزار اس پی اس اس و ایموس انجام گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه فرهنگی و ابعاد آن با مقبولیت اجتماعی رابطه و تأثیر معناداری وجود دارد. نتایج آزمون مدل ساختاری نشان می دهد که سرمایه فرهنگی تأثیر مستقیم (Beta:0/62) بر مقبولیت اجتماعی فرد دارد. همچنین سازه سرمایه فرهنگی توانسته 38 درصد از تغییرات سازه مقبولیت اجتماعی را تبیین نماید.
۲۰.

بررسی تأثیر دین داری بر تجربه احساس شرم و حیای شهروندان (مطالعه موردی: شهروندان 15 سال به بالای شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حس شرم حیا دین داری حس شرم بازدارندگی حیا درونی شرم بیرونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 493 تعداد دانلود : 200
هدف این مقاله شناخت رابطه دین داری با تجربه احساس شرم و حیای شهروندان است، دین داری با چهار شاخص «اعتقادی، مناسکی، عاطفی و پیامدی» به عنوان متغیر مستقل پژوهش و تجربه احساس شرم با شاخص های، حس شرم و حیای فردی شامل «بازدارندگی، حیای درونی و شرم بیرونی» و حس شرم و حیای اجتماعی شامل «ترسِ از دست دادنِ اعتبار اجتماعی» متغیر وابسته تحقیق می باشند؛ و پاسخ به این سؤال است که: آیا دین داری شهروندان بر تجربه احساس شرم و حیای آن ها تأثیر دارد؟ اگر اثر و رابطه ای وجود دارد تبیین اجتماعی و جامعه شناختی آن چگونه خواهد بود؟ جامعه آماری پژوهش حاضر، شهروندان 15 سال به بالای شهر اصفهان است و نمونه آماری آن، تعداد 388 نفر، معین شد و با استفاده از نظریات جامعه شناسان و دیگر نظریه پردازان اقدام به طراحی و تدوین پرسشنامه و توزیع و جمع آوری آن بین افراد نمونه آماری گردید، برای تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار spss و جهت بررسی تأثیرپذیری متغیر تجربه حس شرم و حیا از دین داری، از رابطه همبستگی استفاده شد، نتایج تحقیق نشان می دهد بین دین داری و هم چنین هر یک از ابعاد چهارگانه آن با میزان حس شرم و حیای شهروندان رابطه معناداری وجود دارد. لذا پیشنهادِ اقدام، برای تقویت دین داری و مؤلفه های آن، جهت ارتقای اخلاق اجتماعی می گردد.  

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان