درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۶۱ تا ۲۸۰ مورد از کل ۳۳٬۱۳۷ مورد.
۲۶۱.

درآمدی توصیفی - تحلیلی بر شعر لری بر اساس گویش بالاگریوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۸ و ۷۹ 7 - 20

کلید واژه ها: ادبیات شفاهی ادبیات لری شعر لری گویش بالاگریوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 93 تعداد دانلود : 50
بن مایه های ادبیات شفاهی لری، بیانگر هویت تاریخی و فرهنگی آنان است. در این پژوهش توصیفی - تحلیلی به بررسی شعر برخی از شاعران برجسته و مشهوری پرداخته شده است که به گویش بالاگریوه شعر سروده اند. این مقاله نشان می دهد که این شاعران از محیط طبیعی، فرهنگی و اجتماعی خود تأثیر پذیرفته اند و عشق عفیفانه، شرح حماسه و دلاوری در دشواری ها و میادین جنگ، شکایت از تلخی ها و نامرادی های روزگار، ترسیم زندگی ساده و کوچ نشینی و ... از مضامین پرکاربرد در شعر آنان است.
۲۶۲.

رابطه بودجه دولتی و توسعه اقتصادی-اجتماعی استان های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۶ 173 - 203

کلید واژه ها: بودجه دولتی توسعه متوازن تاکسونومی عددی تخصیص برابر عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 933 تعداد دانلود : 286
مسأله مرکزی مکتوب حاضر مطالعه ی نسبت بودجه سرمایه ای دولت با سطح توسعه ی استان های کشور است. از این منظر با مرور معرفی بنیان های مفهومی، اهمیت توسعه ی متوازن منطقه ای توجیه می شود. معیارهای تخصیص بودجه در کشورهای مختلف مرور شده و گونه ی مناسب کشور ایران معرفی می شود. روش مطالعه تاکسونومی و طبقه بندی وضع موجود بر اساس شاخص های ساخته شده از داده های موجود است. با ترکیب شاخص ها رتبه توسعه ای هر استان استخراج شده و رتبه استحقاقی آن از بودجه سرمایه ای نیز محاسبه می شود. نتیجه تحقیق حاکی است، تخصیص بودجه سرمایه ای استانی بر اساس میزان توسعه نیافتگی استان ها نبوده و فرایند بودجه در ایران در جهت کاهش نابرابری و شکاف منطقه ای نیست. در کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه ای، بودجه نقش مهمی در توسعه ی زیرساخت و جذب سرمایه گذاری و تشکیل بازار منطقه ای دارد. توسعه ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه به عنوان ضرورت ملی و تکلیف قانونی دولت است.ر کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه ای، بودجه نقش مهمی در توسعه ی زیرساخت و جذب سرمایه گذاری و تشکیل بازار منطقه ای دارد. توسعه ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه به عنوان ضرورت ملی و تکلیف قانونی دولت است.ر کنار سایر عوامل از جمله مختصات منطقه ای، بودجه نقش مهمی در توسعه ی زیرساخت و جذب سرمایه گذاری و تشکیل بازار منطقه ای دارد. توسعه ی متوازن که ضامن ثبات و امنیت است مستلزم تخصیص برابرانه بودجه
۲۶۳.

Investigating the Relationship of Technological Entrepreneurship Ecosystem and Crowdfunding According to Isenberg's Model(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: iranian journal of educational sociology, Vol ۶, Number ۳ (۲۰۲۳) 25-32

کلید واژه ها: Technological Entrepreneurship Ecosystem Crowd Funding Isenberg's Model

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 302 تعداد دانلود : 892
Purpose: The cities of the world are becoming centers of innovation, and today the technological entrepreneurship ecosystem is very important. Therefore, the purpose of this study was to investigating the relationship of technological entrepreneurship ecosystem and crowd funding according to Isenberg's model. Methodology: In a descriptive-analytical study from type of correlation, 225 people from middle and senior managers and experts in the field of investment were selected as a sample based on Cochran's formula by simple random sampling method. The samples responded to the standard questionnaires of technological entrepreneurship ecosystem (Isenberg, 2011) and crowd funding (Shabanian, 2012), whose validity and reliability were confirmed. Data were analyzed with Pearson correlation coefficients and linear regression tests in SPSS24 software. Findings: The findings showed that all six components of the technological entrepreneurship ecosystem including policy, financing, culture, supports, human capital, and markets had a positive and significant correlation with all four components of crowd funding including the type, role, goals, and scope of crowd funding. Also, the components of technological entrepreneurship ecosystem could significantly explain 62.7% of crowd funding changes, which according to the beta value, the variables of policy, human capital, culture, markets, financing and supports had a direct and significant effect on crowd funding (P<0.001). Conclusion: The results indicated the relation and effective role of technological entrepreneurship ecosystem in crowd funding. Therefore, for the improvement of crowd funding can be provided the ground for the promotion of the technological entrepreneurship ecosystem.
۲۶۴.

نقش ارزش ها در تبیین علّی پدیده های تاریخی- اجتماعی؛ بازسازی رهیافت پساا ثباتی ماکس وبر به علیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال ۱۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 7 - 36

کلید واژه ها: امکان عینی علیت کافی علاقه تاریخی ربط ارزشی حکم ارزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 996 تعداد دانلود : 727
جامعه شناسی علمی است که به علت پدیده های اجتماعی می پردازد، اما در علوم اجتماعی ماهیت تبیین علی همواره مورد مناقشه بوده است. یکی از اصلی ترین نزاع ها در تبیین علّی پدیده های اجتماعی حول نسبت دانش و ارزش است که آیا واجب و ممکن است که دانشمند اجتماعی از ورود ارزش های فرهنگی اجتناب کند یا اینکه ارزش ها از عناصر منطقی تحلیل علّی محسوب می شوند؟ در این صورت، تحلیل علّی آغشته به ارزش ها چگونه می تواند عینی و برای دیگران معتبر باشد؟ پاسخ کلاسیک ها و معاصران جامعه شناسی و نظریه اجتماعی به امکان «عینیت تحلیل علّی ارز ش بار» را می توان در قالب دو تز رقیب صورت بندی نمود. تز اثباتی؛ تحلیل علّی، غیرارزش بار و عینی است. تز پسااثباتی؛ تحلیل علّی، ارزش بار ولی عینی است. نوشتار حاضر از طریق واکاوی نظریه پسااثباتی علیت وبر استدلال می کند که اولاً تحلیل علّی ارزش بار است. ثانیاً ارزش باری تبیین علّی نه تنها مخلّ عینیت نیست که شرط حصول عینیت در علوم اجتماعی است. 
۲۶۵.

کالایی سازی در سیاست گذاری آموزش عمومی در ایران؛ بررسی انتقادیِ مبانی و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال ۱۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 37 - 70

کلید واژه ها: خصوصی سازی آموزش و پرورش نئولیبرالیسم‏ اقتصاد آموزش و پرورش سیاست گذاری آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 343 تعداد دانلود : 89
کالایی سازی یکی از مهم ترین سیاست ها در حوزه آموزش است که اجرای آن در سال های اخیر در سطح جهانی و در دهه گذشته در ایران، به صورت های مختلف و با انگیزه ها و استدلال های متفاوتی پیگیری شده است. پژوهش حاضر به دنبال وضعیت شناسی کالایی سازی آموزش عمومی در ایران امروز و نیز، ارزیابی انتقادی این سیاست بر حسب مبانی نظری و پیامد های تربیتی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی آن است. بر اساس یافته های پژوهش، کالایی سازی آموزش عمومی در ایران در ضمن روند ها و فرآیندهایی همانند خصوصی سازی آشکار و پنهان، خرید خدمات آموزشی و برنامه های درآمدزایی از مدارس در حال گسترش است. این در حالی است که از یک سو، اتکای این سیاست بر رویکرد نئولیبرالیستی باعث گشته که تعارض هایی میان بنیاد های این سیاست با مبانی و ارزش های اسلامی در زمینه حقیقت و هویت علم، حقیقت آموزش و پرورش و نیز وظیفه دولت و حق مردم نسبت به آموزش عمومی شکل گیرد؛ و از سوی دیگر، با نظر به تجارب جهانی و داخلی، اجرای آن می تواند زمینه ساز پیامد های نامطلوبی همانند افول ارزش های اخلاقی و اجتماعی، تضعیف کیفیت در آموزش و پرورش دولتی، تبعیض و بی عدالتی و کاهش بهره وری و رشد اقتصادی، علمی و فنّاورانه در جامعه باشد. 
۲۶۶.

تحول در آموزش و پرورش: تحلیل گفتمان کنش های سیاستی دوره سازندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال ۱۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 71 - 98

کلید واژه ها: گفتمان سازندگی سیاست ها آموزش و پرورش ایران نشانه تحول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 259 تعداد دانلود : 996
نظم نمادین آموزش و پرورش همواره عرصه ای برای منازعات معنایی گوناگون جهت مفصل بندی کنش های سیاستی مختلف به منظور ایجاد تغییر و تحول بوده است. در این مقاله در چارچوبی ترکیبی از نظریه گفتمان لاکلا و موفه و نورمن فرکلاف به تحلیل گفتمان این منازعات معنایی در متون سیاستی دوره سازندگی پرداختیم. توسعه اقتصادی، سازندگی و بازسازی ویرانی های ناشی از جنگ تحمیلی، فضایی برای بروز منازعات معنایی جدید در عرصه نظام آموزشی را فراهم نمود، که در راستای تغییر تدریجی در اهداف، محتوا، ساختار و برنامه های آموزش و پرورش و درصدد تثبیت معنای نشانه های تغییر و تحول در آموزش و پرورش در بینامتنیت با نشانه های برنامه های توسعه بود. این نشانه ها از طریق متون سیاستی و کنش هایی مثل تدوین برنامه توسعه اول و دوم، تغییر نظام آموزش و پرورش در قالب نظام جدید آموزش متوسطه و آئین نامه های مرتبط با آن مثل آئین نامه برنامه درسی نظام جدید متوسطه و آئین نامه امتحانات، تدوین اصول حاکم بر دوره راهنمایی تحصیلی، تدوین نظام نامه پرورشی و غیره، ثبات معنایی یافت. قابلیت اعتبار و دسترسی نشانه های فوق نیز با برجسته شدنِ ضرورت تثبیت نشانه های سازندگی و توسعه پیوند برقرار نمود و در متون سیاستی، به شکل استعاری یا آرمانی مطرح گردید. 
۲۶۷.

تجربه زیسته مادران تحصیل کرده دین مدار از کنشگری اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال ۱۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 99 - 134

کلید واژه ها: کنشگری اجتماعی تعارض کار خانواده اشتغال مادران تنظیم نقش تجربه زیسته زنان دیندار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 928 تعداد دانلود : 422
برقراری تعادل بین نقش های خانوادگی و اجتماعی، برای مادران تحصیل کرده دیندار، مسئله ای جدی است که فراتر از چالش های نظری، پیچیدگی ها و دشواری های عملی را در پی دارد، هدف پژوهش حاضر کشف پاسخ هایی کاربردی پیرامون چگونگی ایجاد توازن بین نقش های خانوادگی و کنشگری های اجتماعی است. تأکیدات اخیر بر خطر پیری جمعیت و الزام به فرزندآوری بیشتر در میان قشر مذکور، بر ضرورت این تحقیق می افزاید. بدین ترتیب با اتخاذ رویکرد کیفی، با بیست وشش نفر از بانوان متولد دهه شصت که علاوه بر نقش های مادری و همسری، کنشگری اجتماعی قابل توجهی داشتند، مصاحبه عمیق صورت گرفت و از روش تحلیل مضمون، برای تحلیل داده ها استفاده شد. در بخش یافته ها، عوامل تنظیم کننده نقش ها در 4 شبکه مضمون کشف شده شامل عوامل فردی تنظیم کننده نقش ها، راهبرد های زمینه ای، راهبرد های موقعیتی و راهبرد های حمایتی سازمان یافته است، در نهایت، الگوی مفهومی تنظیم نقش ها ترسیم شد که مهم ترین مزیت آن، انطباق پذیری با مختصات زندگی افراد و سیالیت آن است. 
۲۶۸.

نسبت توسعه اقتصادی-اجتماعی و نابرابری اجتماعی در ایران بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 407 - 389

کلید واژه ها: ایران توسعه اقتصادی - اجتماعی عدالت اجتماعی نابرابری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 654 تعداد دانلود : 76
نسبت عدالت (= عدم نابرابری) و توسعه همواره موضوعی چالش برانگیز بوده است. درحالی که برخی اقتصاددانان، نابرابری فزاینده را نتیجه ناگزیر توسعه مسلم فرض می کنند، تعدادی نیز معتقدند تقریباً تمام عوامل بازتولیدکننده توسعه نیافتگی ریشه در غفلت از مسئله عدالت اجتماعی و نابرابری های بدون توجیه دارد. پژوهش حاضر به دنبال بررسی ارتباط دو مقوله مهم توسعه اقتصادی-اجتماعی و نابرابری اجتماعی در جامعه ایران پساانقلابی است.پرسش اصلی مقاله ناظر به چگونگی و نوع رابطه این دو مقوله در سطح کشوری در بازه زمانی 1368 تا 1398 است. برای پاسخ به این پرسش از سه دیدگاه کوزنتس (ارتباط سهمی)، چلبی (ارتباط خطی منفی) و رفیع پور (ارتباط خطی مثبت) استفاده شد و با بهره گیری از روش تطبیقی کمی با طرح تحقیق طولی تک کشوری، فرضیه های برآمده از دیدگاه های نظری فوق آزموده شدند.یافته های تحقیق نشان می دهد میان دو مقوله توسعه اقتصادی-اجتماعی و نابرابری نوعی ارتباط خطی منفی معنادار با شدت به نسبت قوی (000/0 sig:، 719/0- beta:) و ارتباط سهمی به شکل وارون U وجود دارد، اما با توجه به ضرایب تعیین دیده شده، ارتباط به شکل وارون U مرجح بوده است.دستاوردهای نظری تحقیق، نوعی مطابقت با دیدگاه کوزنتس را نشان می دهد؛ بدین معنا که هرچند توسعه یافتگی در ایران ابتدا با نابرابری بالا همراه بوده است، به مرور زمان برعکس چنین وضعیتی رخ داده و میزان نابرابری کاهش یافته است؛ پس می توان گفت توسعه یافتگی بالا در طولانی مدت، سبب پایین آمدن نابرابری اجتماعی در ایران شده است.
۲۶۹.

واکاوی نشانه شناسی تحول معنای اجتماعی - فرهنگی خانه های شهری همدان در سه دوره قاجار، پهلوی و معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 899 - 933

کلید واژه ها: معنای اجتماعی فرهنگی نشانه شناسی خانه های شهری شهر همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 794 تعداد دانلود : 949
خانه به عنوان نهادی با عملکرد چندبعدی متأثّر از اجتماع، فرهنگ، آیین های مذهبی، اقتصاد و اوضاع محیطی به دنیای مفاهیم و معانی تعلق دارد . امروزه با با دستیابی بشر به فن آوری اطلاعات و پیشرفت در زمینه های ارتباطات و رایانه، تحولاتی را در زمینه های فرهنگی - اجتماعی، سیاسی و اقتصادی رخ داده که باعث بحران فرهنگی و بحران هویت و معناست و این امر موجب ادغام نظام های معنایی، حذف بخش هایی از این نظام ها و در انتها اضافه شدن معناهایی که محصول جهانی شدن هستند. خانه نیز تحت تاثیر این عوامل، معنایی جدیدی به خود گرفته است. روش تحقیق این پژوهش، نشانه شناسی که یکی از روش های رویکرد علوم اجتماعی و بر مبنای سامانه شناخت شناسی تفسیرگراست و به لحاظ نتایج نیز از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. هدف این پژوهش، از نوع کاربردی و در جهت، تدوین مدل مفهومی برای خوانش مناسب متن خانه با روش نشانه شناسی لایه ای و بررسی تحولات معنای اجتماعی – فرهنگی خانه شهری می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که خانه متنی است که از مجموعه لایه های متعدد معنایی تشکیل شده است که بر یکدیگر اثر می گذارند. تحول معنایی اجتماعی – فرهنگی نیز در مورد همه فضاها و فعالیت های خانه به طور یکسان اتفاق نیفتاده است، به گونه ای که در برخی فضاها، معنای خانه به کلی تغییر کرده است. در برخی فضاها در امتداد معنای گذشته، معنای جدید شکل تازه ای یافته است و در برخی دیگر همان معنای گذشته در فضاها جاری است.
۲۷۰.

رابطه میزان هوش فرهنگی و قوم گرایی؛ مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه ملایر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی پلیس سال دهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۸) 67 - 79

کلید واژه ها: هوش فرهنگی قوم گرایی قومیت فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 792 تعداد دانلود : 565
پژوهش پیش رو، باهدف سنجش میزان هوش فرهنگی و تشریح رابطه آن با میزان قوم گرایی در بین دانشجویان ساکن در خوابگاه های دانشگاه ملایر به روش پیمایشی و با بهره گیری از پرسشنامه انجام شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 350 نفر است و نمونه به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش، دانشجویان در سطح متوسط به بالا (43/73) از هوش فرهنگی برخوردار هستند. همچنین، میزان قوم گرایی آن ها پایین تر از سطح متوسط (49/56) به دست آمد. نتایج آزمون همبستگی، نشان از معنادار و معکوس بودن رابطه بین هوش فرهنگی (50/0-) و میزان قوم گرایی دارد. به علاوه، هم بستگی معناداری میان ابعاد هوش فرهنگی (شناختی، فراشناختی، انگیزشی و رفتاری) با قوم گرایی تأیید گردید. علاوه بر این، نتایج رگرسیونی حاکی از آن است که از بین متغیرهای مستقل ابعاد هوش فرهنگی، متغیرهای هوش فرهنگی رفتاری با مقدار بتای 29/0 و هوش فرهنگی شناختی با مقدار بتای 27/0، بیشترین سهم را در تبیین متغیر وابسته داشته اند. درنهایت، مجموع متغیرهای واردشده در الگوی رگرسیونی توانسته اند که 4/32 درصد از واریانس و یا تغییرات میزان قوم گرایی دانشجویان را تبیین کنند.
۲۷۱.

واکاوی کیفیت فعالیت موسیقیایی زنان با رویکرد نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: زنان مشارکت کننده در کلاس های موسیقی شهر برازجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 128 - 154

کلید واژه ها: فعالیت موسیقیایی باورهای جنسیتی برازجان هنر جنسیت زده موسیقی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 416 تعداد دانلود : 811
در ایران، فعالیت موسیقیایی زنان همیشه مورد بحث و مناقشه بوده است. اما با گسترش ایده های تجدد این بحث و چالش شدت و حدت بیشتری یافته است. از یک طرف، فعالیت موسیقیایی زنان در شرع و عرف سنتی چندان پذیرفته و مرسوم نیست، از طرفی دیگر، با گسترش فرصت های آموزشی و حقوقی برابرگرای جنسیتی زنان بیشتری وارد عرصه های موسیقیایی می شوند. در چنین وضعیتی، شناسایی کیفیت فعالیت موسیقیایی زنان از منظر زنان فعال در عرصه موسیقی می تواند به توصیف و فهم دقیقتر شرایط و موانع فعالیت موسیقیایی زنان کمک نماید. از اینرو، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش نظریه داده بنیاد ماهیت، شرایط، محدودیت ها، راهبردها و پیامدهای فعالیت موسیقیایی زنان مشارکت کننده در کلاس های موسیقیایی شهر برازجان را مطالعه نموده است. روش نمونه گیری، هدفمند با رعایت حداکثر تنوع بوده است. اطلاعات لازم از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و داده ها با روش تحلیل مضمونی و کدگذاریِ سه مرحله ای باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. بر اساس تحلیل داده ها می توان ماهیت فعالیت موسیقیایی این زنان را از نوع محدود در فضایی سرکوبگرانه توصیف کرد که متأثر از موانع و الزامات اجتماعی و فرهنگی، کمبودهای زیرساختاری، پتانسیلهای تسهیلگرانه تکنولوژی های نوین، و ظهور و گسترش نگاه جدید به فعالیت موسیقیایی می باشد. همچنین فعالیت موسیقیایی برای این زنان دارای پیامدهای فردی، اجتماعی و فرهنگی بوده است.
۲۷۲.

تحلیل جامعه شناختی قشربندی و تحرک اجتماعی (مطالعه موردی شهرستان خوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 239 - 280

کلید واژه ها: تحرک اجتماعی قشربندی اجتماعی رویکرد نوسازی رویکرد بازتولید-اجتماعی تحرک شغلی اخلاق کار سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی شهرستان خوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 836 تعداد دانلود : 948
مفهوم تحرک اجتماعی یکی از مهم ترین مفاهیمی است که با زندگی اجتماعی فرد در ارتباط می باشد و اشاره به حرکتی دارد که افراد به صورت جابه جا شدن در سطوح مختلف سلسله مراتب اجتماعی انجام می دهند. تحرک اجتماعی می تواند شرایط استفاده بهتر و مؤثرتری از استعدادهای اعضای یک جامعه را فراهم کرده و باعث ایجاد سهولت بیشتر در اجرای کارکردهای اجتماعی گردد. با توجه به اهمیت این مفهوم در زندگی اجتماعی افراد، مقاله حاضر سعی دارد با استفاده از دو رویکرد نظری متفاوت شامل: رویکرد نوسازی و رویکرد بازتولید اجتماعی، به مطالعه پویایی های موجود در حوزه قشربندی و تحرک اجتماعی بپردازد تا از این طریق عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر تحرک اجتماعی در شهر خوی را مشخص نماید. روش مطالعه در این پژوهش، کمّی و پیمایشی است و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری کلیه سرپرستان خانوار شهر خوی بوده که 382 نفر به عنوان نمونه ازطریق فرمول کوکران انتخاب شده اند. روش نمونه گیری نیز خوشه ای چندمرحله ای می باشد و داده ها با استفاده از نرم افزار Spss مورد تحلیل قرارگرفته اند. یافته های به دست آمده از آزمون رگرسیون خطی حاکی از آن است که متغیر سرمایه اقتصادی خانواده از طریق متغیرهای سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی و اخلاق کار بر تحرک اجتماعی تأثیر می گذارد؛ هم چنین، متغیر سرمایه فرهنگی خانواده نیز از طریق سرمایه فرهنگی فرد و اخلاق کار بر تحرک اجتماعی تأثیرگذار است. به طورکلی، رگرسیون چندگانه تحقیق بیانگر این می باشد که دو متغیر سرمایه فرهنگی فرد و اخلاق کار فرد درمجموع 23% از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند؛ هم چنین، از این دو متغیر با توجه به مقدار بتای 29/0%، سرمایه فرهنگی نسبت به اخلاق کار تأثیر بیشتری برروی تحرک اجتماعی افراد داشته است.
۲۷۳.

ترومای کرونا: از بیماری تا فاجعه در مناطق کم برخوردار (مورد مطالعه: شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 25 - 45

کلید واژه ها: تروما کرونا مسائل اجتماعی مسائل فرهنگی همه گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 568 تعداد دانلود : 914
هدف از این مطالعه بررسی اثرات بیماری کووید ۱۹ بر شهروندان استان کردستان است. همه گیری چه تأثیرات اجتماعی و روانی بر شهروندان و خانواده های منطقه هدف دارد؟ این همه گیری چگونه بر روابط فردی و اجتماعی شهروندان و خانواده ها به ویژه در مناطق کمتر برخوردار مانند حاشیه و حومه سنندج تأثیر گذاشته است؟پژوهش حاضر، نوعی مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی است. داده ها و اطلاعات پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با متخصصان و نخبگان دانشگاهی و غیردانشگاهی جمع آوری شد که با رسیدن به اشباع نظری با 15 نفر خاتمه یافت.براساس یافته ها اثرات اجتماعی و فرهنگی بیماری عبارت اند از: واگرایی جمعی، آنومی اجتماعی، بازنمود ناکارآمدی نظام حمایت اجتماعی، تنگناهای معیشتی، استحاله دین و گزاره های دینی، گسست معرفتی-فرهنگی، بحران در نظام آموزشی و ترومای روحی-روانی. همچنین مضمون اصلی معرفی شده در این راستا با عنوان «ترومای جمعی: از بیماری تا فاجعه» از گستردگی و شدت پیامدهای کرونا در ابعاد مختلف و امکان شکل گیری فاجعه درنتیجه مواجهه نداشتن صحیح و فوری با پیامدهای کرونا به ویژه در مناطق کمتر برخوردار حکایت می کند.گستردگی پیامدها و اثرات زیان بار و فاجعه آفرین کرونا ویروس در ابعاد شخصیتی، اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی که در بروز مسائلی مانند اختلالات شخصیتی، اضطراب و استرس، بیکاری و بی پولی، بحران در روابط اجتماعی و جمعی، فرسایش انواع اعتماد و در رأس آن ها بر بی اعتمادی نهادی و حتی مسائل فرهنگی مانند بحران دینی و گسست معرفتی تأثیرگذار است؛ بنابراین می توان گسترش ویروس کرونا را نوعی تروما دانست که بخشی از حافظه جمعی شهروندان در ایران و به ویژه کردستان را مرتبط با نوعی فاجعه مشغول کرده است.
۲۷۴.

تجارب معلمان از چالش های برنامه های تلویزیون به عنوان برنامه درسی پنهان در تحقق اهداف تربیتی نظام آموزشی دوره متوسطه اول و دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 113 - 146

کلید واژه ها: چالش های برنامه های تلوزیون برنامه درسی پنهان اهداف تربیتی نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 862 تعداد دانلود : 505
هدف پژوهش حاضر توصیف تجارب زیسته معلمان از چالش های برنامه های تلویزیون اعم از برنامه های صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و برنامه های فارسی زبان ماهواره ای به عنوان برنامه درسی پنهان در تحقق اهداف تربیتی نظام آموزشی است. در این پژوهش، روش کیفی از نوع پدیدارشناسی استفاده شد. به منظور احصای تجارب، 24 نفر از معلمان باسابقه مدارس با روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شد. پس از بررسی معتبر بودن داده ها توسط مشارکت کنندگان، کدهای به دست آمده در قالب 4 مضمون اصلی و 11 مضمون فرعی تلخیص شدند. یافته ها نشان داد چالش علمی آموزشی با مضامین فرعی (عدم ایجاد انگیزش، عدم ایجاد عدالت، عدم تربیت روانی و عدم توجه به مهارت)؛ چالش فرهنگی با مضامین فرعی (عدم تقویت غرور ملی و نهادینه کردن فرهنگ غربی)، چالش اخلاقی اعتقادی با مضامین فرعی (فراموشی اعتقادات و هدایت نامناسب) و ناهنجاری اجتماعی با مضامین فرعی (تضعیف بنیان خانواده، عدم توجه به گسترش نظم و عدم توجه به سلامت) مهم ترین مضامین اصلی و فرعی در تجارب معلمان است. درنتیجه برنامه های تلویزیون در قالب برنامه درسی پنهان می تواند اهداف علمی، فرهنگی، اخلاقی اعتقادی و اجتماعی نظام آموزشی را با چالش روبه رو کند.
۲۷۵.

سلامت جسمی و روانی سالمندان در بستر گذار ساختار سنی جمعیت: مطالعه ای در شهرستان خرم آباد

نویسنده:
منبع: تداوم و تغییر اجتماعی سال دوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 45 - 67

کلید واژه ها: سلامت جسمی سلامت روانی تعیین کننده های سلامت سالمندان خرم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 613 تعداد دانلود : 38
مقدمه و هدف: با توجه به روند رو به رشد جمعیت سالمندان و چشم انداز در حال تغییر وضعیت سالمندی جمعیت در ایران، شناخت عوامل مؤثر بر سلامت این قشر، به طور روزافزونی اهمیت خواهد یافت. این مقاله، با هدف مطالعه ویژگی های اجتماعی، جمعیتی و اقتصادی مؤثر بر سلامت جسمی و روانی سالمندان ساکن در شهرستان خرم آباد انجام شده است. روش و داده ها: داده های مطالعه از یک پیمایش مقطعی در نمونه 379 نفری از سالمندان 60 ساله و بیشتر ساکن در شهرستان خرم آباد بدست آمد. با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و بهره گیری از پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی (WHOQOL-SF36, 26)، اطلاعات مورد نیاز گردآوری شد. یافته ها: میانگین شاخص سلامت جسمی 3/29 و سلامت روانی 1/22 بدست آمد. بیماری های قلبی عروقی و آرتروز از شایع ترین بیماری هایی است که سالمندان بدان ها مبتلا هستند. سطح تحصیلات، سن، تعداد فرزندان، و جنسیت از عوامل تأثیرگذار بر سلامت هستند. با افزایش تعداد فرزند، سطح سلامت جسمی سالمندان کاهش، اما سلامت روانی آن ها افزایش می یابد. در واقع، فرزندان همچنان به عنوان یکی از منابع حمایتی در سنین سالمندی محسوب می شوند. سلامت جسمی و روانی نیز بر یکدیگر تأثیرگذارند. برخورداری از سطح سلامتی بهتر در هرکدام از این دو بُعد، وضعیت سلامتی بعد دیگر را ارتقا می بخشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به عوامل متعدد تأثیرگذار بر سلامت سالمندان، تجربه دوران سالمندی برای گروه های مختلف اجتماعی متفاوت خواهد بود. از منظر سیاست گذاری، اتخاذ یک رویکرد فردمحور برای درک وضعیت سالمندان و حداکثرکردن فرصت ها در طول چرخه زندگی برای بهره مندی از سالمندی سالم ضروری است. پیام اصلی: پیش بینی روند تغییرات آینده جمعیتی ایران نشان می دهد که در اثر گذار ساختار سنی جمعیت، سهم افراد سالمند در جمعیت روبه فزونی خواهد بود. سالمندان از جنبه های مختلف اجتماعی-اقتصادی و بهداشتی (مانند وضعیت اقتصادی، وضعیت تاهل، الگوهای بیماری و نیاز به مراقبت های بهداشتی) از بقیه افراد جامعه متمایز هستند. بنابراین، اطمینان از کیفیت زندگی خوب سالمندان و نگاهی ویژه به مقوله سلامت دوران سالمندی در چشم انداز سیاستی بلند مدت کشور ضروری است.
۲۷۶.

نقش رسانه های نوین در سبک زندگی سلامت محور (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال ۹ بهار ۱۴۰۲شماره ۳۳ 121 - 81

کلید واژه ها: رسانه های نوین سبک زندگی سلامت نظریه کاشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 798 تعداد دانلود : 880
پژوهش حاضر تحت عنوان نقش رسانه های نوین در سبک زندگی سلامت محور باهدف شناخت ابعاد نقش آفرینی در کنار میزان بهره مندی پاسخگویان از رسانه های نوین؛ انجام شده است و با روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی و حجم نمونه 376 نفر برآورد شده است.نتایج نشان میدهد که رسانه ها در بعد سلامت جسمانی بیشترین اطلاع رسانی را انجام می دهند و ویژگی های فردی و اجتماعی پاسخگویان تغییر زیادی در رابطه بین رسانه های نوین با مؤلفه های سلامت (ابعاد) ایجاد نکرده اند و عمده تغییرات حاصل ناشی از شیوه های بهره برداری از رسانه های نوین بوده است. زابطه بین استفاده از رسانه های نوین در سبک زندگی سلامت محور و در زمینه سلامت و رابطه بین استفاده از کانال های شبکه های اجتماعی مرتبط با سلامت در سبک زندگی سلامت محور با 1% درصد خطا و 99% اطمینان معنی دار است. رابطه بین رسانه های نوین و بعد سلامت روحی و جسمانی در سبک زندگی سلامت محور با1%درصد خطا و 99% درصد اطمینان معنی دار است و رابطه بین پوشش دهی رسانه های نوین در بعد سلامت معنوی و اجتماعی در سبک زندگی سلامت محور با 1%درصد خطا و 95%درصد اطمینان معنی دار نیست. همچنین جاذبه ها و الگوهای بهره برداری از رسانه های نوین عامل اصلی تغییر در سبک زندگی سلامت محور افراد بوده است. در اینجا استفاده بیشتر از رسانه های نوین تغییر بیشتری را به زعم افراد در سبک زندگی سلامت محور ایجاد نموده است و با توجه به نظریه کاشت افراد به میزانی که از رسانه ها استفاده می کنند ارزش های آن را بیشتر درونی می کنند که در اینجا نیز این اتفاق رخ داده است.
۲۷۷.

وندالیسم در پارک های شهری؛ تحلیلی بر ویژگی های جمعیتی و قصد و رفتار وندال ها در شهر مریوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۲۰۰-۱۶۵

کلید واژه ها: وندالیسم رفتار وندالیستی پارک های شهری آسیب شناسی اجتماعی ویژگی های جمعیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 800 تعداد دانلود : 831
پارک های شهری، ازجمله شاخص های توسعه یافتگی جوامع قلمداد می شوند. پدیده وندالیسم (فعالیت های خرابکارانه) به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار، اختلال در استفاده مردم و کاهش کیفیت محیطی و بصری پارک های شهری را در پی دارد. پژوهش حاضر عوامل اثرگذار بر قصد و رفتارهای وندالیستی و نیز ویژگی های جمعیتی و زمینه ای افراد وندال را بررسی کرده است. این پژوهش بر اساس ماهیت و شیوه گردآوری و تحلیل داده ها، کمّی است که با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق، کاربران پارک های سطح شهر مریوان بودند که به دلیل مشخص نبودن تعداد مراجعه کنندگان به پارک های شهری، حجم نمونه با استفاده از روش میترا-لنکفورد ۲۷۷ نفر برآورد گردید. نتایج نشان داد متغیرهای موردبررسی شامل ضعف تعهد و مسئولیت پذیری اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی، احساس نابرابری و تبعیض، مقاومت و انتقام جویی از جامعه با قصد و رفتارهای وندالیستی در پارک های شهر مریوان در جهت مورد انتظار رابطه معنادار دارند. همچنین ویژگی های جمعیتی و زمینه ای همچون جنس، تحصیلات، جایگاه اقتصادی-اجتماعی، محل سکونت، خانواده و شغل بر پدیده وندالیسم تأثیرگذارند. با تعیین مطلوبیت مدل ساختاری پژوهش با استفاده از رویکرد حداقل مربعات جزئی، میزان ضریب تعیین (R2) 58/0 به دست آمد که حاکی از دقت بالای مدل نظری پژوهش در پیش بینی متغیرهاست. بر اساس نتایج، این پژوهش برخورد قاطع کیفری و اعمال مجازات شدید در برخورد با رفتارهای وندالیستی را فاقد کارایی دانسته و در عوض، ضمن پیشنهاد درک جوانان و جهت دهی به اوقات فراغت آنان، درگیرکردن این ظرفیت بالقوه جمعیتی در فعالیت های سازنده را توصیه می کند.
۲۷۸.

شناسایی و تحلیل چالش های جامعه شناختی توسعه منابع انسانی در سازمان های دانش بنیان (با تاکید بر ابعاد فرهنگی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۷) 93 - 125

کلید واژه ها: توسعه منابع انسانی دانشی کارکنان دانشی جامعه شناختی فرهنگ دانشی دانش بنیان سازمان های دانشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 705 تعداد دانلود : 153
هدف از تحقیق حاضر، شناسایی چالش های جامعه شناختی توسعه منابع انسانی در بعد فرهنگی در سازمان های دانش بنیان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، توسعه ای و از لحاظ نوع روش، توصیفی – اکتشافی است. جهت گردآوری داده های کیفی از تکنیک تجزیه و تحلیل تم استفاده شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش شامل مدیران و مسئولان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بوده اند، که  بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی و به تعداد 20 مصاحبه در سال 1401 انجام شده است. بر اساس نتایج کدگذاری تم های فرعی و مقوله بندی تم ها، چالش های جامعه شناختی توسعه منابع انسانی دانشی به چهار دسته کلی چالش های فردی، گروهی، سازمانی و محیطی طبقه بندی شده اند. در این راستا، چالش های فردی شامل ابعاد شخصیتی، رفتاری، ادراکی و ارزشی، چالش های گروهی شامل تعارضات تیمی، قوانین غیررسمی تیم ها، عدم تقارن ساختاری تیم های دانشی با سازمان و شکل گیری خرده فرهنگ ها، چالش های سازمانی شامل ارزیابی، ساختاری، فرآیندی و مالکیت حقوقی و چالش های محیطی شامل پویایی فناوری های نوین، تحولات در رویکردهای توسعه منابع انسانی، تغییر و تحولات محیطی، تغییرات سازمانی و ضعف در زیرساخت های فناوری های نوین می باشند.
۲۷۹.

تبیین تاثیر رفاه "ذهنی" در ارتکاب جرایم قاچاق مواد مخدر در بین زندانیان قزلحصار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 63 - 94

کلید واژه ها: قاچاق مواد مخدر رفاه اجتماعی رفاه ذهنی زندان قزلحصار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 795 تعداد دانلود : 453
زمینه و هدف: پیشگیری و کنترل بحران قاچاق مواد مخدر مستلزم شناخت و بررسی عوامل گرایش به چنین رفتارهایی است که از جمله این عوامل می توان به رفاه اجتماعی و به ویژه مولفه های ذهنی رفاه اشاره کرد که به جهت ماهیت چند بعدی آن و اثرگذاری بر جنبه های متعدد زندگی، نقش فراوانی در کیفیت زندگی و همچنین کنش های افراد در اجتماع دارد. از این رو هدف از این نوشتار سنجش رفاه ذهنی و تاثیر آن در جرایم قاچاق مواد مخدر، در میان زندانیان محکوم به این جرایم می باشد. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی می باشد به این نحو که از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش زندانیان محکوم به جرایم قاچاق مواد مخدر در زندان قزلحصار می باشند که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان به تعداد 310 نفر تعیین گردید. در پایان تجزیه و تحلیل داده ها نیز به طریق روش های آماری توصیفی و استنباطی (با استفاده از آزمون های تی و همبستگی پیرسون) صورت گرفته است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که رفاه ذهنی در میان زندانیان در سطح پایین و نامناسبی قرار دارد، به این نحو که میانگین هر یک از مولفه های رفاه (شادکامی با میانگین 51/2، تامین با میانگین 98/1، استحقاق با میانگین 26/2، ترجیحات با میانگین 85/1، نیازها با میانگین 50/2 و مقایسه نسبی با میانگین 24/2)، حاکی از سطح و کیفیت نامناسب زندگی و به نوعی فقدان رفاه زندانیان می باشد. نتیجه گیری: نتایج آزمون های تی و پیرسون حاکی از آن است که عدم برخورداری از رفاه ذهنی و شرایط نامطلوب رفاهی، موثر بر جرایم قاچاق مواد مخدر بوده و دارای رابطه ای معنادار با آن می باشد. در نتیجه رفاه ذهنی از جمله مهم ترین عوامل موثر بر رفتارهای انحرافی و بزهکاری در جوامع به شمار می رود که با اتخاذ سیاست های رفاهی مناسب می توان تا حد بسیاری از ارتکاب اینگونه جرایم پیشگیری نمود.
۲۸۰.

عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس تعهد اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 159 - 188

کلید واژه ها: تعهد اجتماعی انتظام اجتماعی کنترل اجتماعی همبستگی اجتماعی وابستگی عاطفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 317 تعداد دانلود : 912
زمینه و هدف: از آنجاییکه تعهد اجتماعی از مولفه های اصلی اخلاق و تعیین کننده انتظام و نظم اجتماعی است، این مقاله با هدف بررسی میزان احساس تعهد اجتماعی شهروندان شهر تهران ارائه شده و در آن سعی شده که عوامل موثر بر این متغیر مورد بررسی قرار گیرد.روش : این تحقیق با روش کمی و از طریق پیمایش انجام شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران مشخص و 384 نفر از ساکنان بالای 18 سال شهر تهران از طریق نمونه گیری احتمالی خوشه ای چند مرحله ای با پرسشنامه مصاحبه حضوری شدند. اعتبار تحقیق از طریق اعتبار یابی صوری حاصل شد.یافته ها : میانگین احساس تعهد اجتماعی مردم 8/3، ارضای نیازهای فردی 8/2، میزان همبستگی اجتماعی 5/3، وابستگی عاطفی2/4، احساس کنترل اجتماعی 4/2، احساس محرومیت 2/2، و ضریب همبستگی هر کدام با متغیر وابسته به ترتیب 29/0 و 61/0 و 51/0 و 43/0 و 22/0- است. با سطح معناداری کمتر از 5 درصد، همه فرضیه ها تایید شد. نتیجه گیری : در تحلیل رگرسیون چندگانه 2R نیز 55 درصد است. نتایج، تاثیر جدی متغیرهای اشاره شده بر احساس تعهد اجتماعی را تأیید می کند که می طلبد این عوامل بخصوص آنهایی که بالاترین ضریب همبستگی با متغیر وابسته را دارند، طبق پیشنهادهای تحقیق بیشتر تقویت شوند تا احساس تعهد اجتماعی و به تبع آن نظم و انتظام اجتماعی افزایش یابد.کلید واژه ها: تعهد اجتماعی، انتظام اجتماعی، کنترل اجتماعی، همبستگی اجتماعی، وابستگی عاطفی.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان