انتظام اجتماعی

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر ، بررسی اثربخشی بسته آموزشی معنویت درمانی بر ذهن آگاهی کودکان آزاردیده و مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد بود.روش: روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون، گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش، کلّیه کودکان آزاردیده و مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد را در برگرفت. در این پژوهش، تعداد 45 نفر که واجد ویژگی ها و شاخص های شرکت در پژوهش بودند، با استفاده از برنامه نرم افزاری جی پاور (15 نفر آزمودنی در هر گروه) برآورد شد و با روش نمونه گیری داوطلبانه در سه گروه پانزده نفره (گروه آزمایش 1 و گروه آزمایش 2 و گروه کنترل) جانمایی شدند. پس از اجرای پیش آزمون در هر سه گروه، دو گروه آزمایش، تحت مداخلات معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس قرار گرفتند. پس از پایان دوره های مداخله، هر سه گروه با استفاده از پرسش نامه های پژوهش، در پس آزمون و پیگیری شرکت کردند. نمونه ها طی هشت جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) و پرسش نامه کیفیّت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF) استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند.یافته ها: طبق یافته های پژوهش، اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری و ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس در متغیرهای افسردگی، اضطراب و استرس در هر دو گروه یکسان بود. افزون بر این، اثربخشی معنویت درمانی و ذهن آگاهی در کاهش افسردگی، اضطراب و استرس بیشتر از گروه کنترل در کودکان آزاردیده مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد بود. همچنین اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری در ابعاد روابط اجتماعی و کیفیّت زندگی کلی بیشتر از ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بود. همچنین، اثربخشی معنویت درمانی در متغیرهای روابط اجتماعی و کیفیّت زندگی کلی بیشتر از گروه کنترل بود.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که مداخله معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری و مداخله ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس در کاهش نشانه های اختلالات هیجانی، افزایش کیفیّت زندگی کودکان آزاردیده مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد اثربخش بود. افزون بر این، بسته های آموزشی معنویت درمانی و ذهن آگاهی در تغییر متغیرهای وابسته نقش اساسی داشتند.

کارکرد شهروندی، اداره جامعه مبتنی بر رعایت حقوق دیگران و تعهد به انجام وظایف بوده و آگاهی از تکالیف شهروندی، زمینه را برای انجام وظایف دوجانبه فراهم می کند. هدف پژوهش حاضر شناسایی الگوی آموزش تکالیف شهروندی در نظام آموزشی کشور، از نظر خبرگان بود.این پژوهش با رویکرد ترکیبی آمیخته اکتشافی انجام شد. جامعه آماری بخش کیفی، متخصصان و اساتید حقوق دانشگاه های سراسر کشور در حوزه حقوق و تکالیف شهروندی بود که تعداد 15 نفر مبتنی بر روش اشباع نظری با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و بررسی اسناد موجود در این زمینه بود. جامعه آماری بخش کمی، معلمان همه مقاطع تحصیلی آموزش و پرورش منطقه 5 شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1402 بودند که 267 نفر با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر داده های بخش کیفی بود. در بخش کیفی، داده ها با روش تحلیل مضمون و در بخش کمی، داده ها با روش تحلیل عامل تاییدی در نرم افزارهای SPSS و LISREL تحلیل شدند.تحلیل داده ها در بخش کیفی منتج به شناسایی الگوی نیاز به آموزشِ تکالیف شهروندی گردید که در قالب 6 مضمون سازمان دهنده اصلی که عبارتند از "تکالیف مالی و اقتصادی"، "تکالیف بهداشتی"، "تکالیف اخلاقی"، "تکالیف فرهنگی و اجتماعی"، "تکالیف قانونی"، "تکالیف سیاسی" سازمان دهی شدند. سپس تاثیر آموزش هریک از مضامین یاد شده در توسعه انتظام اجتماعی، از دیدگاه جامعه آماری مورد تحلیل قرار گرفت.برنامه ریزی برای آموزش تکالیف شهروندی در مدارس کشور، بر مبنای مضامین شناسایی شده ضروری است. لازم است برخلاف گذشته که فقط بحث حقوق شهروندی مطرح بوده، مسئولان نظام آموزشی کشور توجه و اهتمام بیشتری نسبت به آموزش تکالیف شهروندی و گنجاندن مطالب بیشتری از این تکالیف در برنامه درسی دانش آموزان داشته باشند.

زمینه و هدف: پیشگیری و کنترل بحران قاچاق مواد مخدر مستلزم شناخت و بررسی عوامل گرایش به چنین رفتارهایی است که از جمله این عوامل می توان به رفاه اجتماعی و به ویژه مولفه های ذهنی رفاه اشاره کرد که به جهت ماهیت چند بعدی آن و اثرگذاری بر جنبه های متعدد زندگی، نقش فراوانی در کیفیت زندگی و همچنین کنش های افراد در اجتماع دارد. از این رو هدف از این نوشتار سنجش رفاه ذهنی و تاثیر آن در جرایم قاچاق مواد مخدر، در میان زندانیان محکوم به این جرایم می باشد. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی می باشد به این نحو که از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش زندانیان محکوم به جرایم قاچاق مواد مخدر در زندان قزلحصار می باشند که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان به تعداد 310 نفر تعیین گردید. در پایان تجزیه و تحلیل داده ها نیز به طریق روش های آماری توصیفی و استنباطی (با استفاده از آزمون های تی و همبستگی پیرسون) صورت گرفته است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که رفاه ذهنی در میان زندانیان در سطح پایین و نامناسبی قرار دارد، به این نحو که میانگین هر یک از مولفه های رفاه (شادکامی با میانگین 51/2، تامین با میانگین 98/1، استحقاق با میانگین 26/2، ترجیحات با میانگین 85/1، نیازها با میانگین 50/2 و مقایسه نسبی با میانگین 24/2)، حاکی از سطح و کیفیت نامناسب زندگی و به نوعی فقدان رفاه زندانیان می باشد. نتیجه گیری: نتایج آزمون های تی و پیرسون حاکی از آن است که عدم برخورداری از رفاه ذهنی و شرایط نامطلوب رفاهی، موثر بر جرایم قاچاق مواد مخدر بوده و دارای رابطه ای معنادار با آن می باشد. در نتیجه رفاه ذهنی از جمله مهم ترین عوامل موثر بر رفتارهای انحرافی و بزهکاری در جوامع به شمار می رود که با اتخاذ سیاست های رفاهی مناسب می توان تا حد بسیاری از ارتکاب اینگونه جرایم پیشگیری نمود.

زمینه و هدف: استفاده روزافزون از فضای مجازی و محدودیت در برنامه های فراغتی سبب شده است تا برخی افراد در زمان های آزاد خود علی رغم آگاهی از مجرمانه بودن حضور در سایت های شرط بندی، به مشارکت در آن بپردازند و چنانچه این موضوع استمرار یابد، اعتیاد به فعالیت مستمر در سایت های شرط بندی شکل می گیرد که پیامدهای منفی بسیاری به خصوص در گروه دانش آموزی به دنبال دارد. بنابراین هدف پژوهش حاضر؛ راهکارهای پیشگیری از جرم مبتنی بر فعالیت دانش آموزان مقطع متوسطه در سایت های شرط بندی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی می باشد و به روش کیفی با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. افراد مشارکت کننده در پژوهش حاضر را اعضای هیات علمی دانشگاه در گروه روانشناسی، مشاوره و مدیریت ورزشی، دانش آموزان مقطع متوسطه درگیر در فرایند شرط بندی و والدین دانش آموزان، در سال 1402 تشکیل می دادند؛ که نمونه ی 16 نفری از افراد ذکرشده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته با پرسش های باز بود. برای دستیابی عمیق تر به محتوای پژوهش، مصاحبه ها به صورت نیمه ساختاریافته انجام شد. به منظور معتبرسازی نهایی پژوهش از ملاک های اعتبار و قابلیت اعتماد استفاده شد. یافته ها: با تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از مشارکت کنندگان در پژوهش، راهکارهای پیشگیری از جرم مبتنی بر فعالیت دانش آموزان مقطع متوسطه در سایت های شرط بندی را 48 مضمون فرعی در قالب 6مضمون اصلی: نقش نیروی انتظامی، نقش خانواده، نقش فرد، نقش گروه همسالان، نقش برنامه های فراغتی و نقش مشاوران تشکیل می دادند. نتیجه گیری: مفاهیم شناسایی شده در این پژوهش، به کاهش فعالیت دانش آموزان در سایت های شرط بندی کمک شایانی می کند و درنهایت سبب پیشگیری از جرایم سایبری متنتج از فضای مجازی می گردد.

زمینه و هدف: مدیریت روش های پیشگیری از سرقت خانه های دوم، رویکردی برای کاهش اثرات نامطلوب و به حداقل رساندن سرقت از خانه های ویلایی تفریحی است. مساله پژوهش حاضر بر شیوه های پیشگیری وضعی و اجتماعی از سرقت خانه های دوم(ویلایی- تفریحی) در شهرستان ارومیه تاکید دارد و در این راستا، شناخت و تحلیل مهمترین رهیافت های پیشگیری از سرقت در کانون هدف قرار دارد.روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی است و به لحاظ فرآیند روش شناختی از نوع مطالعات آمیخته(کیفی – کمی) است. در مرحله مطالعه کیفی تعدادی موردی مصاحبه نیمه ساختاریافته با ذینفعان انجام شد. مصاحبه شوندگان به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و تعداد مصاحبه ها بر اساس اصل اشباع نظری تعیین شده به پیش رفته است. مشارکت-کنندگان در پژوهش یا اعضای پانل دلفی شامل خبرگان و متخصصان حوزه مدیریت انتظامی و متخصصان امنیت گردشگری، مدیران محلی (دهیاران، اعضای شورای اسلامی)، مالکان خانه های دوم در شهرستان ارومیه بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 40 نفر برای مشارکت در مراحل مطالعه دلفی انتخاب شد. داده های پرسشنامه با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از آزمون های فریدمن و ضریب توافقی کندال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بر اساس یافته های مرحله کیفی 13 گزاره به عنوان رهیافت های پیشگیری وضعی و 7 گزاره به عنوان رهیافت های پیشگیری اجتماعی شناسایی شد. یافته ها بیانگر آن است در پیشگیری وضعی هدفمندسازی گشت های پلیس و تقویت آن ها در ساعات شب، بویژه در ماه های سرد سال که مالکان خانه های ویلایی حضور کمتری دارند دارای بیشترین اولویت و رعایت ملاحظات امنیتی انتظامی در مکان یابی خانه های ویلایی دارای کمترین اولویت است. در بعد پیشگیری اجتماعی نیز جلب مشارکت مردم محلی در معرفی افراد مشکوک و معلوم الحال به پلیس دارای بالاترین اولویت و آموزش و ترویج روش های پیشگیرانه از سرقت خانه های ویلایی به مردم دارای کمترین اولویت از نظر مشارکت کنندگان شناخته شد.

زمینه و هدف: از آنجاییکه تعهد اجتماعی از مولفه های اصلی اخلاق و تعیین کننده انتظام و نظم اجتماعی است، این مقاله با هدف بررسی میزان احساس تعهد اجتماعی شهروندان شهر تهران ارائه شده و در آن سعی شده که عوامل موثر بر این متغیر مورد بررسی قرار گیرد.روش : این تحقیق با روش کمی و از طریق پیمایش انجام شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران مشخص و 384 نفر از ساکنان بالای 18 سال شهر تهران از طریق نمونه گیری احتمالی خوشه ای چند مرحله ای با پرسشنامه مصاحبه حضوری شدند. اعتبار تحقیق از طریق اعتبار یابی صوری حاصل شد.یافته ها : میانگین احساس تعهد اجتماعی مردم 8/3، ارضای نیازهای فردی 8/2، میزان همبستگی اجتماعی 5/3، وابستگی عاطفی2/4، احساس کنترل اجتماعی 4/2، احساس محرومیت 2/2، و ضریب همبستگی هر کدام با متغیر وابسته به ترتیب 29/0 و 61/0 و 51/0 و 43/0 و 22/0- است. با سطح معناداری کمتر از 5 درصد، همه فرضیه ها تایید شد. نتیجه گیری : در تحلیل رگرسیون چندگانه 2R نیز 55 درصد است. نتایج، تاثیر جدی متغیرهای اشاره شده بر احساس تعهد اجتماعی را تأیید می کند که می طلبد این عوامل بخصوص آنهایی که بالاترین ضریب همبستگی با متغیر وابسته را دارند، طبق پیشنهادهای تحقیق بیشتر تقویت شوند تا احساس تعهد اجتماعی و به تبع آن نظم و انتظام اجتماعی افزایش یابد.کلید واژه ها: تعهد اجتماعی، انتظام اجتماعی، کنترل اجتماعی، همبستگی اجتماعی، وابستگی عاطفی.

زمینه و هدف: ناآرامی های پاییز 1401 با طراحی پیچیده و گسترده که ماهیتی براندازانه داشت و با هدایتِ عوامل خارج از کشور صورت گرفت، با عنوان «جنگ ترکیبی» نام گذاری شد. هدف از تحقیق حاضر، واکاوی ابعاد ناآرامی های 1401 از منظر جنگ ترکیبی بود، زیرا شناخت مؤلفه ها و ابعاد این جنگ ترکیبی منجر به برنامه ریزی و آمادگی برای رویارویی با این موضوع در آینده خواهد شد.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ به لحاظ ماهیت، اکتشافی و از نوع توصیفی تحلیلی بود. جامعه مشارکت کنندگان شامل خبرگان حوزه امنیّت اجتماعی و نیروهای مسلح (پلیس، سپاه و ستاد کل نیروهای مسلح) در تهران بود. نمونه به روش هدفمند انتخاب و در نفر هفدهم داده ها به اشباع نظری رسید. ابزار پژوهش شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و تحلیل داده ها با روش تحلیل مضمونی انجام شد. اعتبارسنجی و اطمینان بخشی مصاحبه ها با ملاک گوبا و لینکلن تأیید شد.یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که ناآرامی های 1401 یک جنگ ترکیبی تمام عیار با طراحی پیچیده در قالب مضامین فراگیر در سه بُعدِ راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی بود. در ذیل ابعاد سه گانه، 22 مضمون سازمان دهنده و 117 شاخص شناسایی شد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از یافته های تحقیق نشان می دهد، در ناآرامی های 1401 از همه ظرفیت های جنگ ترکیبی در سه سطح نرم، نیمه سخت و سخت استفاده شده بود. لازم است پلیس و مسئولین برنامه ریزی و آینده پژوهی را در دستور کار قرار دهند. اتفاقات آینده را پیش بینی کرده و نسبت به  پیشگیری و مقابله اقدامات مناسبی را انجام دهند.