سید مصطفی حسینی

سید مصطفی حسینی

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۶۱ مورد.
۱.

محتوا و قابلیت های نرم افزار «قواعد ادبیات عربی - نسخه دوم»

کلید واژه ها: نرم افزار قواعد ادبیات عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۹۳
بی تردید، زبان، به معنای واژه هایی سامان یافته که با چینشی خاصّ در کنار یکدیگر و دست در دست هم، نقاب از چهره مفاهیم پنهان در ذهن انسان برمی دارند و اندرون وی را آشکار می کنند، یکی از نعمت های بزرگ خدای رحمان است که در ردیف آفرینش انسان و تعلیم قرآن و پدیده های زمین و آسمان، جلوه ای از رحمت بی کران او در برابر دیدگان آدمیان است. با این نگاه، گوناگونی زبان مردمان، همچون اختلاف رنگ این و آن و آفرینش شگفت زمین و آسمان و هزار و یک پدیده بیرون از بیان، آیه ای از آیات حکمت خدای سبحان است که با سرانگشتان آن حکیم پُرتوان بر صفحه ای از صفحات بی شمار کتاب هستی نگاشته شده است؛ تا جهانیان بخوانند و بیندیشند و نگارنده توانای آن را بشناسند و بستایند و نامهربانی با هر زبان، ناسپاسی به درگاه آن لطیف مهربان و پایمال کردن نعمت او، با لگد تکذیب و کفران است. امّا زبان عربی برای مسلمانان، مقامی والا دارد؛ زیرا: 1. تنها معجزه باقیمانده از مردان وحی و یکتا پنجره گشوده بر جهان غیب که می توان از پشت آن، صدای خدا را به وضوح شنید و شاهراه هدایت را دید، قرآن است و زبان قرآن، عربی است. 2. آموزگار بزرگ قرآن و سَرور و سالار و خاتم همه پیامبران و رحمت برای جهانیان و دست پروردگان نخستین او، به ویژه یکه تاز میدان شجاعت و عدالت و امیر عرصه فصاحت و بلاغت، علی مرتضی (ع) و نیز ذریه پاک رسول مجتبی (ص) که پیشوایان هدایت و حاملان بار سنگین ولایت و وارثان دانش بی غوایت او هستند و هیچ شیخ و شاهی را با ایشان قیاس نشاید، همگی به زبان عربی، سخن رانده اند و گهرهای معانی را در صدف این زبان نشانده اند. 3. به شهادت تاریخ، علوم متنوّع یونانیان و دیگر اقوامی که در گذشته، دارای علم و تمدّن بوده اند، به برکت زبان عربی از گزند حوادث روزگار محفوظ مانده است و اگر در همان قرون اوّلیه اسلام که مسلمانان به تشویق قرآن کریم و پیامبراعظم (ص)، سرهایشان از شور دانش اندوزی و دل هایشان از شوق حکمت آموزی آکنده بود، آن علوم، از زبان یونانی و سریانی و... به عربی ترجمه نمی شد، چنگیز جهل و تعصب در قرون تاریک وسطی، همه را طعمه حریق غفلت می کرد و کتابخانه آن علوم را طویله اسبان سرکش فراموشی می نمود. 4. همه دانش هایی که در دامن اسلام زاده و بالیده اند، همچون تفسیر و حدیث و درایه و رجال و فقه و نحو و صرف و...، بی استثنا از روز نخست جامه عربیت بر تن کرده اند و حتّی هنوز هم بسیار کم اتّفاق می افتد که جامه ای دیگر بپوشند. 5. زبان اکثریت مسلمانان جهان، عربی است و اگر روزی طبیبی دردآشنا و باکیاست، نه از سر سیاست، بلکه از روی صداقت، بخواهد بیماری مزمن تفرقه را که قرن هاست همچون خوره به جان این امتی که قرار بود به سفارش رسول توحید، همچون پیکری واحد باشد، افتاده و اندک اندک اعضای آن را از هم می گسلد، نسخه ای شفابخش بنویسد، بی تردید، بهترین زبانی که زبان خامه او را گویا و رسا خواهد کرد، زبان عربی است...
۲.

عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس تعهد اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعهد اجتماعی انتظام اجتماعی کنترل اجتماعی همبستگی اجتماعی وابستگی عاطفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۳۸
زمینه و هدف: از آنجاییکه تعهد اجتماعی از مولفه های اصلی اخلاق و تعیین کننده انتظام و نظم اجتماعی است، این مقاله با هدف بررسی میزان احساس تعهد اجتماعی شهروندان شهر تهران ارائه شده و در آن سعی شده که عوامل موثر بر این متغیر مورد بررسی قرار گیرد.روش : این تحقیق با روش کمی و از طریق پیمایش انجام شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران مشخص و 384 نفر از ساکنان بالای 18 سال شهر تهران از طریق نمونه گیری احتمالی خوشه ای چند مرحله ای با پرسشنامه مصاحبه حضوری شدند. اعتبار تحقیق از طریق اعتبار یابی صوری حاصل شد.یافته ها : میانگین احساس تعهد اجتماعی مردم 8/3، ارضای نیازهای فردی 8/2، میزان همبستگی اجتماعی 5/3، وابستگی عاطفی2/4، احساس کنترل اجتماعی 4/2، احساس محرومیت 2/2، و ضریب همبستگی هر کدام با متغیر وابسته به ترتیب 29/0 و 61/0 و 51/0 و 43/0 و 22/0- است. با سطح معناداری کمتر از 5 درصد، همه فرضیه ها تایید شد. نتیجه گیری : در تحلیل رگرسیون چندگانه 2R نیز 55 درصد است. نتایج، تاثیر جدی متغیرهای اشاره شده بر احساس تعهد اجتماعی را تأیید می کند که می طلبد این عوامل بخصوص آنهایی که بالاترین ضریب همبستگی با متغیر وابسته را دارند، طبق پیشنهادهای تحقیق بیشتر تقویت شوند تا احساس تعهد اجتماعی و به تبع آن نظم و انتظام اجتماعی افزایش یابد.کلید واژه ها: تعهد اجتماعی، انتظام اجتماعی، کنترل اجتماعی، همبستگی اجتماعی، وابستگی عاطفی.
۳.

مالیه و وضع مالی ایران در دوره صدارت میرزا حسین خان سپهسالار(1290- 1288ق / 1871- 1873 م)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قاجاریه توسعه میرزا حسین خان سپهسالار اصلاحات مالی درآمد و هزینه دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۲
میرزا حسین خان سپهسالار در حالی به منصب صدارت رسید که اوضاع اقتصادی و مالی کشور، بحرانی و دولت در آستانه ورشکستگی قرار داشت. او برای بهبودی اوضاع اقتصادی و سامان دهی امور مالی کشور اصلاحاتی به عمل آورد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به سنجش توفیق یا عدم توفیق برنامه ها و اصلاحات مالی سپهسالار به کمک اسناد مالی و تأثیر آن ها بر جمع و خرج کشور خواهد پرداخت. یافته های پژوهش نشان می دهد میرزا حسین خان با تقویت قدرت مرکزی، وضع قوانین و تشدید کنترل و نظارت بر حکام و کارگزاران دیوانی، امور اداری و مالی را به سامان آورد. همچنین اصلاحات و سیاست مالیِ انقباضی وی برای تأمین منابع مالی لازم جهت توسعه زیر بنایی و اجرای طرح های بزرگ اقتصادی، با موفقیت همراه شد. بنابر اسناد مالی، دولت در پایان سال دوم صدارت میرزا حسین خان – 1289-1290 ق- ضمن وصول مطالبات، پرداخت بدهی و بروات معوق خزانه و ایجاد توازن بین جمع و خرج، درآمد مازاد قابل توجه ای  داشت که مبالغی از آن در خزانه پس انداز شد.
۴.

نقدی کوتاه بر درون نگریِ دکارتی با تمرکز بر تز شفافیت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: شفافیت دکارت درون نگری محتویات ذهن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۷۷
درون نگری روشی است برای دسترسی به محتویات ذهن، و تحقق آن نیز بسته به پذیرشِ تز «شفافیت ذهن» است. این تز بخشی از پارادایم فلسفهٔ دکارت را برای شناخت ذهن تشکیل می دهد، و به واسطهٔ ویژگی هایی، مانند بی واسطگی، خطاناپذیری، حجیت اول شخص و غیره مشخص می شود. طرفداران تز شفافیت، ذهن را همچون ظرفی شفاف می دانند که همهٔ محتویات آن، اعم از امور ثابت - مانند حالت های ذهنی - و غیرثابت - مانند رویدادهای ذهنی - بالذات معلوم اند. با این حال، آزمایش های تجربی و استدلال های فلسفی حاکی از آن اند که ذهن پر از واسطه های پیدا و پنهان است، در فهم محتویات خودش دچار خطا می شود، از تأثیر عوامل بیرونی غافل است و خود را به اشتباه مرجع همهٔ احکامش می داند و غیره. این موارد نشان می دهند که ذهن برخلاف مدعای دکارت، برای خودش شفاف نیست. این مقاله با روش تحلیلی_انتقادی می کوشد تا با تحلیلِ برخی از ویژگی های بیان شده، تز شفافیت را بیازماید و از آن بدیهی زدایی کند.
۵.

ارزیابی شاخص های عینی شهر سبز در کلان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آنتروپی شانون شاخص عینی شهر سبز کلان شهر مشهد ویکور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۳۲
شهر سبز یکی از رویکردهای توسعه پایدار است که سبب کاهش ردپای محیط زیستی شهرها می شود. هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت کلان شهر مشهد ازنظر ویژگی های عینی شهر سبز است. در این پژوهش از 14 شاخص سرانه برق مصرفی، سرانه فضای سبز، تراکم جمعیت، برخورداری از آب، برخورداری از فاضلاب، شبکه حمل ونقل عمومی برتر، حمل ونقل انبوه شهری، کاهش ترافیک، سرانه سالانه ضایعات تولیدی، مونواکسید کربن، میزان غلظت دی اکسید نیتروژن، میزان غلظت دی اکسید گوگرد، میزان غلظت ذرات معلق و کیفیت هوا استفاده شده است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی – تحلیلی است. به منظور تعیین اهمیت شاخص های تحقیق از روش آنتروپی شانون و جهت تعیین وضعیت مناطق شهر مشهد ازنظر شاخص های شهر سبز از روش تصمیم گیری چند معیاره ویکور استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که اکثر مناطق شهر مشهد در شرایط متوسط و پایین تر از متوسط ازنظر ویژگی های شهر سبز قرار دارد و تنها منطقه نه در وضعیت بسیار خوبی ازنظر ویژگی های شهر سبز قرار دارد. به طورکلی میانگین ویکور در شهر مشهد (636/0) گویای ضرورت برنامه ریزی جامع در حوزه برنامه ریزی اکولوژیک با رویکرد شهر سبز و ارائه چارچوب برنامه ریزی سازمانی در جهت تحقق آن در کلان شهر مشهد است که مدیریت شهری، سازمان آب، اداره برق و سایر دستگاه های مربوطه از طریق هم افزایی و مدیریت جامع و یکپارچه می توانند در جهت تحقق آن برآیند.
۶.

تحلیل جامعه شناختی احساس تعهد اجتماعی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اجتماعی شدن احساس آنومی تعهد اجتماعی دینداری فراوانی مبادله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۸۹
از آنجا که تعهد اجتماعی از مؤلفه های اصلی اخلاق و تعیین کننده نظم اجتماعی است، این مقاله با هدف بررسی میزان احساس تعهد اجتماعی شهروندان شهر تهران ارائه شده و در آن عوامل مؤثر بر این متغیر بررسی می شود.این تحقیق به روش کمی و از طریق پیمایش انجام شده است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران مشخص شد و 384 نفر از ساکنان بیش از 18 سال شهر تهران از طریق نمونه گیری احتمالی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه حضوری صورت گرفت. پایایی تحقیق با آلفای کرونباخ و اعتبار آن از طریق اعتباریابی صوری حاصل شد.براساس یافته ها، میانگین احساس تعهد اجتماعی مردم 8/3، میزان اجتماعی شدن 9/3، میزان دینداری 0/3، رضایت از زندگی 7/2، فراوانی مبادله 2/3، احساس آنومی 1/2 و ضریب همبستگی هرکدام از این متغیرهاا با متغیر وابسته به ترتیب 65/0 و 53/0 و 35/0 و 14/0 و 22/0- است. با سطح معناداری کمتر از 5 درصد، همه فرضیه ها تأیید شدند.جز احساس آنومی که با متغیر وابسته رابطه معکوس دارد، سایر متغیرها با احساس تعهد اجتماعی رابطه مستقیم دارند. احساس تعهد اجتماعی افراد در مقاطع تحصیلی مختلف با هم متفاوت و در مردان بیشتر از زنان است. R2 نیز 53 درصد است. نتایج تأثیر جدی متغیرهای اشاره شده بر احساس تعهد اجتماعی را تأیید می کند که می تواند به برنامه ریزی و سیاست گذاری مسئولان دستگاه های دولتی کمک کند.
۷.

تبیین استراتژی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در شبه قاره(هند و پاکستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استراتژی سیاست خارجی بنیاد های ژئوپولیتیکی جمهوری اسلامی ایران شبه قاره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۳۰
جمهوری اسلامی ایران طی بیش از چهار دهه همواره درگیر عوامل مختلفی بوده، که به تبع بازتاب های فضایی خاص خود را به همراه داشته است. فرض مسلم است که نظام بین الملل بر اساس رویکرد رئالیستی توانایی ارائه رویکرد عادلانه را ندارد و لذا در راستای تامین منافع دولت ها عمل نمی کند. جمهوری اسلامی ایران دارای مناطق ژئوپولیتیکی پیرامونی با قابلیت های متفاوت است. یکی از مهم ترین مناطق ژئوپلیتیکی پیرامونی ایران جنوب آسیا است. جمهوری اسلامی قبل از نقش آفرینی در این منطقه ژئوپلیتیکی باید فرصت ها، چالش ها و محدودیت ها را شناساسی کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تبین استراتژی سیاست خارجی و تاثیر آن بر کارکرد های ژئوپولیتیکی، شناسایی نقاط قوت و ضعف استراتژی سیاست خارجی و تاثیرات آن بر امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در شبه قاره انجام گرفته است. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و اسنادی انجام گرفته است. بر اساس یافته های تحقیق استراتژی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در شبه قاره(هند و پاکستان) منجر به سیاست تدافعی بازیگران رقیب به منظور کاهش وزن ژئوپولیتیک و اخلال در کارکردهای آن در امر تولید قدرت ملی در منطقه پیرامونی شده است. جمهوری اسلامی ایران در صورتی در پیشبرد اهداف و آرمان های خود در شبه قاره موفق خواهد بود که با وحدت رویه در سیاست خارجی، اصلاح ساختارها و توجه به بنیاد های ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیکی انزوای سیاسی و تهدیدات امنیتی غرب را کاهش داده و بنیاد استراتژی خود را بر پایه نقش آفرینی ژئوپولیتیکی جهت دست یابی به الگوی بهینه در سیاست خارجی خود قرار دهد.
۸.

مالیه و وضع مالی دولت ایران در دوره صدارت امیرکبیر (1264 – 1268ق/ 1848- 1851 م)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امیر کبیر اصلاحات مالی درآمد و هزینه دولت قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۶۴
ناصرالدین شاه قاجار (حک:1264-1313 ق) در حالی بر تخت سلطنت نشست که اوضاع کشور از لحاظ سیاسی، اقتصادی و مالی بسیار مغشوش و بحرانی بود. از این رو، در بدو ورود به تهران میرزا تقی خان، امیر نظام/ امیر کبیر را به منصب صدارت گمارد. امیرکبیر برای بهبودی اوضاع اقتصادی و ساماندهی امور مالی کشور به اصلاحات گسترده-ای مبادرت ورزید که به تصریح منابع و نیز پژوهشهای جدید، با موفقیت همراه شد. ولی آثار مذکور به سبب عدم دسترسی به آمار و ارقام رسمی، نتوانسته اند به گونه ای دقیق و مستند سیاست مالی امیر کبیر را تشریح نمایند. سؤال اصلی پژوهش حاضر چگونگی سیاست مالی امیر برای بهبود اوضاع خزانه مرکزی و میزان موفقیت آنها است. بدین منظور با روش توصیفی-تحلیلی همراه با تحلیل آمار مستخرجه از اسناد مالی دیوانی می کوشد که تأثیر برنامههای اصلاحی و سیاستهای مالی امیر را بر جمع و خرج کشور معلوم نماید. یافته های پژوهش حاضر نشان میدهد که امیر با بکارگیری راهکار و تدابیر مختلف، ضمن تقلیل هزینههای غیرضروری و نا متعارف و افزایش درآمدهای مالیاتی، علاوه بر ایجاد توزان بین دخل و خرج، موفق شد مبالغی به ذخیره خزانه بیافزاید. دیگر آنکه هزینههای دولت با برقرار نظام جدید سربازی و افزایش تعداد نیروهای نظامی بیش از سال 1255 ق شد. همچنین برای جبران کسری یا نقصان مالیات ارضی، وجوه حاصل از درآمد گمرکات از ابوابجمعی حکام ولایات خارج گردید و زیر نظر مستقیم دولت درآمد.
۹.

امکان سنجی استحصال آب شرب دام در مناطق عشایری شهرستان درگز با احداث بند زیرزمینی

تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۹
بررسی هایی که در این تحقیق صورت گرفت نشان داد در برخی از مناطق عشایری شهرستان درگز که در هر محله عشایری چندهزار راس دام سبک دام در هر سال نگهداری می شود در سالهای اخیر بدلیل وقوع خشکسالیهای متوالی و خشک شدن چاههای دامداری، در هر یک از این محله ها عشایر منطقه سالانه با کمبود چندهزار مترمکعب آب جهت شرب دامهایشان مواجه می باشند. در برخی از خشکه رودهای مناطق عشایری این شهرستان در اعماق 8 تا 20 متری از سطح زمین، آب زیرقشری موجود است که با انجام این پژوهش مشخص شد که چنانچه در این آبرا هه ها بند زیرزمینی احداث شود، هر بندزیرزمینی سالانه می تواند چندهزار متر مکعب از آب زیرقشری را که در شرایط فعلی از مرز کشور وارد کشور ترکنستان می شود را استحصال نماید. نتایج این تحقیق نشان داد که در حوضه های زرین کوه و سم واقع در شمال تا شمال غربی شهرستان درگز 5 نقطه مناسب برای احداث بندزیرزمینی وجود دارد که چنانچه در این نقاط بند زیرزمینی احداث شود، هر بندزیرزمینی می تواند آب شرب مورد نیازچندهزار دام سبک عشایر را تامین نماید.
۱۰.

بیع عینه و رابطه ی آن با ربا

تعداد بازدید : ۱۰۷۴ تعداد دانلود : ۶۸۲
در فقه اسلامی آزادی اقتصادی و حلیّت بیع به عنوان یک اصل به آیات متعدد قرآنی از جمله: «و أحلّ الله البیع» و احادیث نبوی و رویه ی عملی دوران پیامبر (ص) استناد دارد با این وصف در جزئیات و مصادیق اصل مذکور در میان فقها اختلاف وجود دارد. بیع عینه از مسائل مورد اختلاف، میان فقهاست؛ اختلاف در مورد این معامله، تنها مختص به حکم نیست، بلکه اختلافات گسترده ای در مورد ماهیت آن نیت وجود داشته و فقها تعاریف متعدّدی از آن ارائه کرده اند. در این میان، مشهورترین و پرطرفدارترین تعریف، آن است که بیع عینه را «بازخریدِ نقدی کالایی می داند که شخص، آن را با قیمتی بیشتر و به صورت مؤجّل، فروخته و هنوز ثمنِ آن را دریافت نکرده است». گروهی از فقها، بیع عینه (بر اساس تعریفی که ذکر شد) را در زمره ی معاملات جایت و مباحی به حساب می آورند که واجد همه ی ارکان و شروط یک بیع صحیح است، بنابراین باطل دانستنِ این معامله با استناد به جاری شدن ربا در آن را فاقد دلیلی محکم از کتاب و سنت می دانند؛ اما در مقابل، گروهی دیگر برآنند که بیع عینه، ذریعه و وسیلهای آشکار برای انجام معامله ی ربوی است و از آنجا که وسیله ی هر عملی از نظر حکم، تابعِ آن عمل است، بیع عینه، حرام و ناجایت است. در حقیقت، پیروان این دیدگاه، بیع عینه را معامله ای صوری برای دستیابی به ربا و سودهای اقتصادی آن میدانند. بحث از حیل ربا به خصوص بیع عینه مسئله روز جامعه دینی است که در فقه شیعه و سنی از آن سخن به میان آمده است. چرا که ابتلای به قرض ربوی بیشتر بوده و حیل ربای قرضی که از آن جمله بیع عینه دارای اهمیت بیشتر می باشد از جمله آیات «إِن تُبْتُمْ فلکُمْ رُؤُوسُ أمْوالِکُمْ لا تظْلِمُون ولا تُظْلمُون» و «یمْحقُ اللّهُ الْرِّبا ویُرْبِی الصّدقاتِ» که در مورد ربای قرضی است چون ربا در مقابل صدقات واقع شده است و مناسب است بگوییم که منظور از ربای در آن، ربای قرضی است علاوه بر این، قرض ربوی در زمان نزول این آیات امری رایج بوده و آیه ظلم تمامی قرض های ربوی را باطل کرد. نکته ی حائز اهمیت در خصوص این معامله، این است که اگرچه عنوان این معامله در جامعه از شهرت کافی برخوردار نباشد و حتی بسیاری از طالبان شریعت نیز حقیقتِ آن را به خوبی ندانند، اما بدون شک، مصداق عملی آن در جامعه وجود دارد و تاجران با انجام چنین معامله ای بیگانه نیستند. اختلاف دامنه دار در زمینه تعریف بیع عینه و عدم توافق علما درباره ی حکم آن از یک سو و مبتلا به بودن آن از سوی دیگر، ارائه پژوهشی دقیق و مستدل در زمینه تعریف و بیان حکم بیع عینه و ارتباط آن با ربا را ضروری گردانده است.
۱۱.

زرتشتیان و جنبش های ایرانی در سده های نخستین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنبش های ایرانی زرتشتیان فرق زرتشتی خرم دینان موبدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۶۶
پس از استیلای عرب ها بر ایران و فروکش پایداری های محلی، از سده دوم هجری ایرانیان جنبش هایی را علیه زمامداران عرب برپا کردند که به باور عده ای از پژوهشگران، هدف رهبران آن، دستیابی به استقلال ایران و احیاء دین زرتشتی بود. حال، پرسش پژوهش حاضر این است که اگر این قیام ها با انگیزه ملی و از سر وطن دوستی و استقلال خواهی بود، موبدان که حافظان دین زرتشت و فرهنگ و آداب ایرانی در غیاب شاه بودند، چه عکس العملی به این قیام ها داشتند؟ این پژوهش نشان داد که جنبش های ایرانیان، بیشتر جنبه اجتماعی و اقتصادی داشت و اغلب برپاکنندگان و شرکت کنندگان، از موالی و پیروان فِرَق زرتشتی از جمله به آفریدیه و خرم دینی (نومزدکیان) و بعضا با عقاید التقاطی ای بودند که موبدان، آنان را به سبب ایجاد بدعت در دین، کفرآمیز و با از بین بردن اتحاد و انسجام داخلی برای جامعه زرتشتی، زیان مند و خطرناک می دانستند؛ از این رو ضمن اعلام بیزاری و همراهی نکردن، به مقابله با آنان نیز برخاستند.
۱۲.

پاکی سرشت اولیه انسان از منظر آیات قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سرشت اولیه انسان پاک و آلودگی ذات آیات قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۵ تعداد دانلود : ۱۹۳
سرشت اولیه انسان به معنای سرشتی است که خدا انسان را با آن خلق کرده است. یکی از مباحث مهم در این باره آن است که آیا سرشت انسان در ابتدای خلقت، آلوده به بدی بوده یا پاک و بدون نقص بوده است؟ آیات قرآن کریم که یکی از بهترین منابع در این بحث هستند، هرچند تصریح به پاکی سرشت اولیه انسان نکرده اند، اما به صورت ضمنی نشان می دهند سرشت اولیه انسان نه تنها پاک و بدون آلودگی است، بلکه خیر و هدایت شده است. مطالب قرآنی که پاکی سرشت اولیه انسان را نتیجه می دهند، عبارت اند از: خلیفه و جانشینی انسان از خدا، خلقت انسان به کامل ترین شکل ممکن، هدایت ابتدایی انسان توسط خدا، موهبت و عنایت فطرت به انسان، «قالوا بلی» گفتنِ انسان پیش از ورود به این دنیا، انتساب فاعلیتِ خوبی های انسان به خدا، و مسلط شدن شیطان به انسان تنها در صورت تغییر سرشت اولیه او.
۱۳.

وجوب احتیاط از منظر اخباریون

تعداد بازدید : ۴۸۱۱ تعداد دانلود : ۹۱۲
احتیاط واجب به معنای لزوم احتیاط در مسئله ای است که مجتهد در آن فتوایی ندارد. فقیهان در مواردی که بر اساس ادله شرعی، به حکم فقهی دست پیدا نمی کنند و احتیاط را در آن موارد لازم می دانند، از عبارت «احتیاط واجب» استفاده می کنند. در احتیاط واجب، بر مکلف واجب است که یا به مضمون همان احتیاط عمل کند یا در مسئله مورد نظر، از مرجع تقلید دیگری تقلید کند که پس از مرجع تقلید خودش، به لحاظ علمی از دیگر مراجع بالاتر است. اصل احتیاط انجام همه احتمالات است تا یقین به انجام واجب و یا ترک حرام شود. اصل احتیاط یکی از اصول عملیه است و هنگام شک در حکم شرعی(یعنی واجب، حرام، مکروه، مستحب و مباح) در خصوص یک موضوع مانند شک در حکم شرعی شراب(شبهه حُکمیه) و همچنین شک در تطبیقِ حکمِ یک موضوع با مصداق خارجی آن(شبهه موضوعیه) به کار می رود. اگر فقیه، آیه یا روایتی معتبر در یک مسئله فقهی نیابد، می تواند با در نظر گرفتن شروطی، به قاعده احتیاط استدلال نماید. مقلد نیز می تواند در موارد شک در موضوعات خارجی این قاعده را جاری کند. در احتیاط واجب، بر مکلَّف واجب است که یا به مضمون احتیاط عمل نماید یا در مسئله مورد نظر، از مرجع تقلید دیگری تقلید کند که پس از مرجع تقلید خودش، به لحاظ علمی از دیگر مراجع بالاتر است. رجوع کردن مکلف به حکم مرجع تقلید دیگر نیز به این دلیل است که مرجع تقلید وی، در این زمینه فتوایی ندارد. همچنین تحقیق حاضر در صدد بررسى وجوب احتیاط از منظر اخباریون است. با توجه به وجود اندیشه اخبارى، مى توان یکى از عوامل مهم زمینه ساز در ترویج روحیه احتیاط گرایى را وجود این اندیشه دانست. توجه ویژه اخبارى ها به روایات بحث احتیاط، بسط دامنه احتیاط به شک در تکلیف در شبهات تحریمیه، بر خلاف نظر اصولى هاى پیش و پس از اخبارى ها و نیز توصیه هاى مکرر آنان به توقف و احتیاط در فتوا، مى تواند این ادعا را تقویت کند. به عبارت دیگر، با بررسى آثار احتیاط در فقه دوره هاى پیش از اخبارى ها و پس از افول آنان، به وجود ریشه و دلیلى در وراى این آثار پى مى بریم که در حقیقت انعکاس آن دلیل، باعث بروز تفاوت هایى در فضاى حاکم بر فقه دو دوره مذکور شده است. به یقین، در صورت وجود تمایز در این دو دوره، نمى توان نقش اخبارى ها را که واسطه میان این دو دوره بوده اند، به عنوان یک عامل معرفتى، دست کم در حد زمینه سازى، در رویکرد به احتیاط نادیده گرفت یا حتى ناچیز دانست بلکه باید به آن توجه ویژه داشت.
۱۴.

تبیین عقلی ولایت تکوینی امام در آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام ولایت تکوینی تفویض محدود تفویض مطلق برداشت عقلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۲۶۴
ولایت تکوینی یکی از شئون مهم امام است و به تفویض محدود و مطلق تقسیم می شود. از دیرباز بحث درباره ولایت تکوینی داشتنِ امام، مطرح بوده و مخالفان این اعتقاد شبهات فراوانی را نسبت به آن مطرح کرده اند که نشان می دهد هنوز ابعادی از این بحث به خوبی روشن نشده است. بنابراین بحث و تبادل نظر در این باره و پرداختن به آن با شیوه های جدید، لازم و ضروری است. یکی از این شیوه ها، نگاه عقلی به آیات و روایاتی است که درباره ولایت تکوینی امام می باشد. این شیوه بحث، به دلیل عقلی بودن و سبک منطقی آن، کمتر می تواند مورد اشکال و شبهه واقع شود. در این نوشتار به این نتیجه رسیدیم که دلایل و برداشت های متعدد عقلی از اخباری که درباره معرفی امام و یا ویژگی های امام است؛ تفویض محدودِ ایشان را در عالم تکوین ثابت می کند؛ ولی درباره تفویض مطلق امام، به دلیل کمتر بودنِ آیات و روایات، اثبات آن از طریق برداشت های عقلی دشوارتر است؛ اما در عین حال اخباری که درباره امضاء مقدرات عالم توسط امام در شب قدر است می تواند آن را ثابت کند.
۱۵.

بررسی حد سرقت از منظر فقهای اهل سنت (مذاهب چهارگانه) و مذهب شیعه (بررسی قانون ایران در خصوص حد سرقت)

کلید واژه ها: حد سرقت مذهب شیعه اهل سنت تصرف غیر قانونی حد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۴ تعداد دانلود : ۲۲۶۸
سرقت از قدیمی ترین جرایم بشری است که در جوامع مختلف به شیوه های گوناگون دیده می شود. سرقت، به دلیل عدم نیاز به مهارت خاص، به خصوص در سرقتهای ساده و در مقایسه با کلاهبرداری که نیاز به ضریب هوشی خاصی و مهارت ویژه دارد از سن چهارسالگی که کودک معنا و مفهوم مال و مالکیت را می فهمند تا سالهای پیری قابلیت مرتکب شدن را دارد این پدیده در طول زمان دستخوش دگرگونیها و تغییرات زیادی شده اما تنها چیزی که از بدو پیدایی و شکل گیری آن تا کنون ثابت مانده زشتی و مذموم بودن ماهیت آن است و کلیه قوانین بشری برای مرتکب آن مجازات سخت تعیین کرده اند. اسلام نیز با توجه به اینکه مال عصب وشاهرگ زندگی است، مال و ملکیت افراد را محترم شمرده است، چون ملکیت هم مقتضای فطرت انسان است و هم انسان را به کار وتلاش وا میداردو هم عدالت درآن است. و اسلام حق مالی و ملکیت مردم را، حق مقدس و محترمی قرار داده است، که برای هیچکس به هیچ عنوانی حلال نیست بر این حق مسلم مردم تجاوز نماید، لذا اسلام سرقت و ودزدی، و غصب اموال مردم، واختلاس، خیانت در اموال و ربا و غش و بازیچه قرار دادن پیمانه و وزن و رشوت و رشوه گیری و بطور کلی اینها و همه کارهایی از این قبیل را، حرام کرده است و اخذ مال و تصرف آن بدون یک سبب شرعی و مشروع، خوردن مال دیگران و تصرف باطل در آن قلمداد کرده است، ودرباره دزدی و سرقت بسیار سخت گیری نموده و حکم کرده است دستی که مرتکب سرقت گردد باید بریده شود. از علی بن موسی الرضا (ع) روایت شده که فرمودند: «سرقت از این جهت حرام شده است که موجب تباهی اموال و کشتن آدمیان می شود و غصب و تصرف غیر قانونی اموال منشاء آدم کشی و درگیری و حسد خواهد شد. سرقت باعث می شود مردم دست از کسب و کار و حرفه و صنعت بر دارند و مردم به نگهداری اموال و پس انداز نپردازند؛ وقتی که ببینند کسی نسبت به اموال یاد شده، حق اولویت ندارند و شناخت مشترکات و اختلافات دینی وبحث و تبادل نظر میتواند به اتحاد و همبستگی بیشتر مسلمانان جهان کمک کند.
۱۶.

نقش احکام فقهی در کاهش طلاق

کلید واژه ها: احکام فقهی طلاق ازدواج راهکارهای فقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۱ تعداد دانلود : ۴۷۶
ازدواج، از جمله قراردادهایی است که جدایی و طلاق در آن پیش بینی شده است؛ زیرا گاهی موانعی به وجود می آید که ادامه زندگی مشترک زن و مرد را ناممکن و طاقت فرسا و سرشار از مفاسد می کند. در این صورت، اگر این قرارداد تا ابد باقی بماند، سرچشمه مشکلات فراوانی خواهد شد. البته گرچه طلاق گاهی یک ضرورت است، تا حد امکان باید از بروز آن جلوگیری کرد و تا زمانی که راهی درست و مطمئن برای ادامه زندگی زناشویی هست، به سراغ آن نرفت. هدف از انجام این پژوهش شناسایی جایگاه احکام فقهی در کاهش امر طلاق است. در این پژوهش، محقق به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا احکام فقهی در کاهش طلاق و شرایط و مراحل انجام قطعیت طلاق نقش موثری دارد؟ یافته ها و نتیجه گیری: تشکیل خانواده و استحکام آن یکی از آموزه های بنیادین دین مقدس اسلام است. تا جایی به تشکیل خانواده اهمیت داده شده است. از دیگر سو فراق پس از ازدواج یا طلاق نیز در لسان روایات «از مبغوض ترین حلال ها» شمرده شده است. یکی از معضلاتی که هم اکنون در جامعه رواج یافته و آمار ناخوشایندی را به خود اختصاص داده است، «مسأله طلاق» است. عوامل متعددی در وقوع این پدیده نقش دارد عواملی از قبیل مسایل خانوادگی، رفتاری، اخلاقی، اقتصادی و اجتماعی و.... اندیشمندان علوم انسانی مرتبط نیز به فراخور رشته و گرایش خود گام هایی برای کاهش این مسأله برداشته اند که هر یک به سهم خود تأثیراتی در خور و به سزا داشته اند. آنچه تاکنون تا حدودی مغفول بوده و کمتر به آن پرداخته شده است، نقش و جایگاه فقه در زمینه کاهش این حلال ناخوشایند است. در این تحقیق با روش تحلیلی و توصیفی در مقام بیان راهکارهای فقه برای کاهش و پیشگیری از طلاق هستیم. بر اساس مبانی فقهی راهکارهای گوناگونی در این خصوص یافت می شود که می توان آنها را به راهکارهای قبل از ازدواج، بعد از ازدواج، زمان شقاق، زمان جاری ساختن طلاق و پس از آن، دسته بندی کرد.
۱۷.

اصل مشروعیت در معاملات

کلید واژه ها: مشروع معامله جهت فقه حقوق جهت نامشروع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۴ تعداد دانلود : ۲۶۵
بحث مشروعیت جهت از مباحث مهم واصلی فقه و حقوق است. به طوری که قانون مدنی یکی از شرایط اساسی صحت معامله را مشروع بودن جهت آن معرفی کرده است. منظور از جهت، قصد و انگیزه ای است که فرد را به انجام معامله ترغیب می کند. بر این اساس، جهت امری شخصی و درونی است که نسبت بره افراد و معاملات گوناگون، متغیّر است. بحث مشروعیت جهت در فقه گرچه با همان تعابیری که در حقوق به آن پرداخته شده، موردبررسی قرار نگرفته است، اما فقها از دیرباز اهمیت این مبحث را ازنظر دور نداشته و در کتب خود به بررسی آن پرداخته اند. قانون مدنی معامله ای را که جهت نامشروع متعاملین در آن تصریح شده باشد، باطل دانسته است. در کتب فقهی نیز در مورد حرمت یا عدم حرمت و به تبع آن، صحت یا فساد معامله ی دارای جهت نامشروع سخن به میان آمده و در این مسئله بین فقها اختلاف نظر وجود دارد که منجر به شکل گیری نظرات فقهی متفاوتی شده است. می توان گفت، اکثریت فقهای متقدّم، قائل به حرمت و فساد چنین معامله ای شده اند. و در بین فقهای معاصر برخی بر حرمت و فساد معامله و بعضی بر عدم حرمت و صحت آن نظر داده اند.
۱۸.

ارائه مدلی برای ایجاد قابلیت های پویا برای تحول دیجیتال مورد مطالعه: بنیاد بهره وری موقوفات آستان قدس رضوی

کلید واژه ها: تحول دیجیتال قابلیت های پویا مدلسازی معادلات ساختاری نوسازی استراتژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۸۹
تحول دیجیتال مفهوم جدیدی است که با محوریت استفاده از فن آوری های جدید دیجیتالی مانند فناوری های تلفن همراه، هوش مصنوعی، رایانش ابری، بلاکچین و اینترنت اشیا تعریف شده تا بتواند پیشرفت های عمده ای برای کسب و کارها در جهت بهبود تجربه مشتری، ساده سازی عملیات یا ایجاد مدل های جدید کسب و کار ایجاد کند. این تحقیق بررسی می کند که چگونه شرکت ها قابلیت های پویایی را برای تحول دیجیتالی ایجاد می کنند. این تحقیق با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری به ارائه مدلی برای ایجاد قابلیت های پویا برای تحول دیجیتال در بنیاد بهره وری موقوفات آستان قدس رضوی می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد ایجاد سه گروه از قابلیت های پویا زمینه را برای تحول دیجیتال سازمان فراهم می آورد. الف) قابلیت های پویش دیجیتال شامل: (1) پیش آهنگی دیجیتال، (2) برنامه ریزی سناریوی دیجیتال و (3) ایجاد تفکر دیجیتال. ب) قابلیت های اکتساب دیجیتال شامل: (1) چابکی استراتژیک، (2) نمونه سازی سریع و (3) ایجاد تعادل در پورتفوی دیجیتال و ج) قابلیت های تحول دیجیتال شامل: (1) حرکت در اکوسیستم های نوآوری، (2) طراحی مجدد ساختارهای داخلی و (3) بهبود بلوغ دیجیتالی کارکنان
۱۹.

کرامت ذاتی انسان از دیدگاه حقوق بشر در اسلام و در حقوق بین الملل

کلید واژه ها: حقوق بشر کرا مت ذاتی کرامت ارزشی اسلام حقوق بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۲۲۱
کرامت ذاتی انسان از موضوعات مهم و از واژگان زیبا و پرمعنایی است که از بدو پیدایش ویژه انسان که با امتزاج روح الهی و خدایی با پیکره و جسم آدمی همراه گشت، تجلّی و تحقق یافت.کرامت ذاتی ا نسان ها موجب شد تا افراد اجازه یابند از کرامت، آزادی و توانایی خود برای پی ریزی نوآوری هایی در حوزه های متعدد جامعه بهره گیرند. در آیات و روایات اسلامی بسیاری بر کرامت ذاتی ا-نسان ها تأکید شده است و مبنای حقوق بشر در اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز، کرامت ذاتی انسان می باشد. در این مقاله تلاش شده بر اساس مفهوم کرامت ذاتی انسان میان حقوق بشر در اسلام و حقوق بین الملل پژوهشی انجام شود
۲۰.

بررسی وجوه افتراق آثار جغرافی نویسان مکتب بلخی: اصطخری، ابن حوقل و مقدسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مکتب بلخی مسالک الممالک صوره الارض احسن التقاسیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۵۶۳
با گسترش و توسعه علم جغرافیا در جریان نهضت ترجمه، در قرن چهارم هجری شاهد ظهور عده ای از جغرافی نویسان هستیم که با پیروی از روش ابو زید بلخی (235-322ق) به آثار خود رنگ و بوی مذهبی بخشیدند که این سبک و روش منجر به شکل گیری مکتب جغرافیایی بلخی شد. پژوهش حاضر در صدد است با بررسی آثار نمایندگان برجسته مکتب مذکور، به بررسی این مساله بپردازد که به رغم شباهت های موجود این آثار از چه جهاتی با یکدیگر تفاوت دارند؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که هر یک از نویسندگان این مکتب در استفاده از منابع، نظام تقسیم بندی اقالیم، کمیت و نحوه ترسیم نقشه و علائم، سبک نگارش، ارائه اطلاعات تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روش و رویکرد متفاوتی داشته اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان