بیژن زارع

بیژن زارع

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه خوارزمی تهران
پست الکترونیکی: dr_bizhanzare@yahoo.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۹ مورد.
۱.

مطالعه نشاط اجتماعی در شهر تهران؛ شاخص ها و مصادیق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 161 - 178

کلید واژه ها: احساس امنیت اجتماعی امید اجتماعی پویایی و سرزندگی تفاوت های فرهنگی رضایت از زندگی نشاط اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
هدف اصلی این پژوهش، شناخت وضعیت نشاط اجتماعی در شهر تهران است. به منظور دستیابی به این هدف، با اتکا به اسناد و مدارک سازمان ها و نهادهای فرهنگی، مصاحبه با سیاست گذاران عرصه فرهنگی کشور، دیدگاه های نظری و پژوهش های پیشین شاخص هایی برای نشاط اجتماعی استخراج و در شهر تهران بررسی شد. روش پیمایش ابزار پرسشنامه محقق ساخته است. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای است که با استفاده از فرمول کوکران، 662 نفر از شهروندان ساکن شهر تهران در دامنه سنی 15 تا 64 سال به عنوان حجم نمونه انتخاب و مطالعه شدند. حدود نیمی از پاسخگویان نشاط اجتماعی خود را در سطح متوسط ارزیابی کرده اند. با افزایش سطح برخورداری اقتصادی، افزایش تعداد فرزندان و همچنین ارتقای سطح پایگاه اقتصادی-اجتماعی ذهنی، نشاط اجتماعی نیز افزایش می یابد. بیشترین نشاط اجتماعی مربوط به پایین ترین گروه های تحصیلی است. در میان اقوام مورد مطالعه، کردها از بیشترین نشاط اجتماعی برخوردارند. نشاط اجتماعی افراد متأهل به صورت معناداری بیشتر است. بیش از 70 درصد پاسخگویان اعیاد ملی و باستانی، سفر و گردشگری، ورزش همگانی، تماشای کنسرت و موسیقی را نشاط آور می دانند. شاخص های فردی و روان شناختی نشاط (امید و پویایی و سرزندگی) از شاخص های اجتماعی نشاط (احساس امنیت اجتماعی و رضایت از زندگی)، وضعیت بهتری دارند. با وجود این، مصادیق نشاط اجتماعی به صورت جمعی و گروهی بیشتر موجب نشاط می شوند.
۲.

تحول در آموزش و پرورش: تحلیل گفتمان کنش های سیاستی دوره سازندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال ۱۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 71 - 98

کلید واژه ها: گفتمان سازندگی سیاست ها آموزش و پرورش ایران نشانه تحول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۷
نظم نمادین آموزش و پرورش همواره عرصه ای برای منازعات معنایی گوناگون جهت مفصل بندی کنش های سیاستی مختلف به منظور ایجاد تغییر و تحول بوده است. در این مقاله در چارچوبی ترکیبی از نظریه گفتمان لاکلا و موفه و نورمن فرکلاف به تحلیل گفتمان این منازعات معنایی در متون سیاستی دوره سازندگی پرداختیم. توسعه اقتصادی، سازندگی و بازسازی ویرانی های ناشی از جنگ تحمیلی، فضایی برای بروز منازعات معنایی جدید در عرصه نظام آموزشی را فراهم نمود، که در راستای تغییر تدریجی در اهداف، محتوا، ساختار و برنامه های آموزش و پرورش و درصدد تثبیت معنای نشانه های تغییر و تحول در آموزش و پرورش در بینامتنیت با نشانه های برنامه های توسعه بود. این نشانه ها از طریق متون سیاستی و کنش هایی مثل تدوین برنامه توسعه اول و دوم، تغییر نظام آموزش و پرورش در قالب نظام جدید آموزش متوسطه و آئین نامه های مرتبط با آن مثل آئین نامه برنامه درسی نظام جدید متوسطه و آئین نامه امتحانات، تدوین اصول حاکم بر دوره راهنمایی تحصیلی، تدوین نظام نامه پرورشی و غیره، ثبات معنایی یافت. قابلیت اعتبار و دسترسی نشانه های فوق نیز با برجسته شدنِ ضرورت تثبیت نشانه های سازندگی و توسعه پیوند برقرار نمود و در متون سیاستی، به شکل استعاری یا آرمانی مطرح گردید. 
۳.

جایگاه دین داری در تغییرات امید اجتماعی شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش انحرافات و مسائل اجتماعی دوره ۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۸ 71 - 103

کلید واژه ها: امید اجتماعی دین داری عاملیت گراندد تئوری شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۲۱
امید در گفتمان سیاست گذاری کشور، هرچند به عنوان مسئله ای اجتماعی با ابعاد وسیع مطرح نشده، مسئله بخش گسترده ای از مردم و سیاست گذاران کشور بوده و هست. هدف از پژوهش حاضر، مطالعه جامعه شناختی از تفسیر امید اجتماعی در میان شهروندان شهر تهران است. در روش شناسی پژوهش حاضر از راهبرد نظریه زمینه ای بهره برده شده است. برای نیل به این هدف با پنجاه شهروند تهرانی، از روش نمونه گیری هدفمند و نظری استفاده شده است. فرایند انجام مصاحبه ها تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده ها از طریق نظام کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت گرفت و در نهایت مقوله هسته استخراج شد. در فرایند کدگذاری باز، 33 کد محوری، 9 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته از نظام کدگذاری داده ها استخراج شد. نتایج این پژوهش روایتگر معنای چندبعدی دین داری در احیای امید است. به نظر می رسد که شهروندان تهرانی با امید به تکیه گاهی نامتناهی، تحمل سختی و مشقت ها را معنادار کرده و برای دین داری در حوزه احیای امید، عاملیتی چندبعدی و مثبت قائل هستند. همچنین دین از طریق ایجاد همبستگی و انسجام به نوعی وجه اجتماعی امید را تقویت کرده، در نهایت به صورت آشکار و پنهان به کاهش آسیب های اجتماعی کمک می کند.
۴.

مطالعه فرهنگ مدیریت پسماند در بین شهروندان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 47 - 79

کلید واژه ها: فرهنگ مدیریت پسماند تحلیل تماتیک خلاء سیاست گذارانه تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۹۸
هدف:افزایش روزافزون جمعیت و تغییر الگوی مصرف، سبب افزایش مصرف گردیده و افزایش مصرف نیز به دنبال خود مسائل مختلفی چون تولید پسماندها را در شهرهای بزرگ از جمله تهران به همراه آورده است. مسئله مواد زائد و پسماندهای شهری به قدری دامنه پیدا کرده اند که قلمرو آنها دیگر به مسائل فنی ختم نمی شوند و عمیقاً صبغه اجتماعی و فرهنگی دارند. بنابراین مطالعه فرهنگ مدیریت پسماند در بین شهروندان شهر تهران به عنوان مسئله اصلی تحقیق مد نظر قرار گرفته است. روش: پژوهش حاضر کیفی بوده و داده ها با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختمند با نخبگان سازمان مدیریت پسماند و بخش پسماند و بازیافت مناطق 22 گانه شهرداری شهر تهران در بازه زمانی فروردین و اردیبهشت 1400 گردآوری و به منظور تحلیل داده ها از تحلیل تماتیک استفاده شده است.یافته ها:یافته های پژوهش حاضر 7 مقوله اصلی از جمله خلاءسیاست گذارانه، فقر دانش تجربی/تئوریک، خلاءآموزش های مهارتی/شناختی، ضعف عملیاتی سازی و اجرا، تفکر مصرفی به طبیعت، بی ارزش انگاری اجتماعی و ائتلاف های رانتی همسود و مقولات فرعی را در بر می گیرند.نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد که مقولات و مضامین استخراج شده بر دو دسته از فقدان ها تاکید دارند که مانع فرهنگ سازی در این حوزه شده است:دسته اول به مولفه های مرتبط با شهروندان بر می گردد و دسته دوم مقولاتی هستند که از بیرون باعث عدم نهادینه سازی فرهنگ مدیریت پسماند شده اند.نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد که مقولات و مضامین استخراج شده بر دو دسته از فقدان ها تاکید دارند که مانع فرهنگ سازی در این حوزه شده است:دسته اول به مولفه های مرتبط با شهروندان بر می گردد و دسته دوم مقولاتی هستند که از بیرون باعث عدم نهادینه سازی فرهنگ مدیریت پسماند شده اند.
۵.

نقش عوامل اجتماعی و موقعیت های عمل در مشارکت شهروندان در تفکیک زباله از مبدأ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش انحرافات و مسائل اجتماعی دوره ۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ 139 - 169

کلید واژه ها: مشارکت عوامل اجتماعی مدیریت شهری بازیافت و تفکیک زباله از مبدأ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۵
از ملزومات توسعه پایدار شهری، مشارکت آگاهانه و فعالانه شهروندان است. یکی از مقوله های مهمی که مشارکت شهروندان در آن بسیار تعیین کننده است، مقوله مدیریت پسماندهای جامد شهری و بازیافت است که مهم ترین رکن در بازیافت زباله های شهری، تفکیک زباله از مبدأ توسط شهروندان است. هدف این پژوهش، شناخت و بررسی عوامل اجتماعی و موقعیت های عمل مؤثر بر تفکیک زباله از سوی شهروندان و نیز تعیین میزان سهم و نقش هرکدام از این عوامل است. روش اجرای تحقیق از نوع پیمایشی و مقطعی است. جمعیت آماری این پژوهش را شهروندان پانزده سال به بالای شهر تهران در برمی گیرد و نمونه آماری نیز شامل 384 نفر می شود. شیوه نمونه گیری نیز از نوع تصادفی و خوشه ای چندمرحله ای است. اطلاعات مورد نیاز به کمک پرسشنامه محقق-ساخته جمع آوری شد. چارچوب کلی مدل تحقیق در برگیرنده سه گروه از متغیرهاست که شامل متغیر های سرمایه اجتماعی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، رضایت از عملکرد شهرداری، موقعیت های عمل و سودمندی اقتصادی تفکیک زباله از مبدأ است.یافته ها نشان داد که بین اعتماد به نهاد شهرداری، باور به سودمندی اقتصادی تفکیک زباله و موقعیت های عمل با میزان مشارکت در تفکیک زباله از مبدأ، رابطه معنی داری وجود دارد (05/.>P). نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد که به ترتیب عوامل موقعیت های عمل، سودمندی اقتصادی و اعتماد به شهرداری، دارای بیشترین سهم در پیش بینی میزان تفکیک زباله است. متغیرهای باقی مانده در مدل در مجموع می تواند 47 درصد از تغییرات مشارکت در تفکیک زباله را تبیین کند. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که موقعیت های عمل، نقش مهمی در مشارکت در تفکیک زباله از مبدأ ایفا می کند.
۶.

مطالعه روابط جنسی نابهنجار پنهان در میان دختران: علل، بسترها پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 153-131

کلید واژه ها: روابط جنسی نابهنجار پنهان روابط فرا زناشویی رابطه جنسی قبل از ازدواج سادیسم و مازوخیسم جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۲۴۲
پژوهش حاضر شناسایی بسترها، علل و پیامدهای این نابهنجاری ها در میان نوجوانان با تأکید بر دختران مقطع متوسطه را مدنظر دارد. این مطالعه به روش کیفی و مبتنی بر روش نظریه زمینه ای انجام گرفته است. بدین منظور برای شناسایی روابط جنسی نابهنجار پنهان، با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند و استراتژی های ترکیبی نمونه گیری نظری و گلوله برفی، با 30 نفر از دانش آموزان دختر در دوره متوسطه دوم یکی از دبیرستان های شهرستان شازند به عنوان نمونه مطالعاتی مصاحبه انجام شده و پس از کدگذاری، مقوله بندی و ترسیم مدل پارادایمی بسترها؛ عوامل علّی، مداخله گر و پیامدهای این روابط جنسی پنهان نابهنجار مورد تحلیل قرار گرفته است. روابط جنسی نابهنجار پنهان شناسایی شده در میان دانش آموزان دختر شامل پدیده روابط فرازناشویی، پدیده رابطه جنسی قبل از ازدواج و پدیده سادیسم و مازوخیسم جنسی است. بر اساس داده های جمع آوری شده از افراد نمونه، در کدگذاری باز و کدگذاری محوری به طورکلی برای شرایط زمینه ای 10 مقوله، برای شرایط علّی 9 مقوله، برای شرایط مداخله گر 7 مقوله و برای پیامدها 10 مقوله به دست آمد که برای هر پدیده بر اساس مقولات یک مدل پارادایمی در 4 بخش (مشتمل بر شرایط علّی، بسترها و زمینه ها، شرایط مداخله گر و پیامدها) ارائه شده است . مطالعه روابط جنسی نابهنجار پنهان نشان داد وجود این کج روی ها گسترش قابل توجهی پیدا کرده و نیاز است به صورت جدی در حوزه جامعه پذیری جنسی و روابط والدین با دختران اقدامات اساسی صورت گیرد. غفلت از این کج روی ها و سرپوش گذاشتن بر آن ها به بهانه تابو بودن، نتیجه ای جز تعمیق پیامدهای این کج روی ها نخواهد داشت.
۷.

نقش عوامل اجتماعی و موقعیت های عمل در مشارکت شهروندان در تفکیک زباله از مبدأ

نویسنده:
منبع: پژوهش مسائل اجتماعی ایران دوره اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ 139 - 169

کلید واژه ها: مشارکت عوامل اجتماعی مدیریت شهری بازیافت و تفکیک زباله از مبدأ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸ تعداد دانلود : ۱۸۴
از ملزومات توسعه پایدار شهری، مشارکت آگاهانه و فعالانه شهروندان است. یکی از مقوله های مهمی که مشارکت شهروندان در آن بسیار تعیین کننده است، مقوله مدیریت پسماندهای جامد شهری و بازیافت است که مهم ترین رکن در بازیافت زباله های شهری، تفکیک زباله از مبدأ توسط شهروندان است. هدف این پژوهش، شناخت و بررسی عوامل اجتماعی و موقعیت های عمل مؤثر بر تفکیک زباله از سوی شهروندان و نیز تعیین میزان سهم و نقش هرکدام از این عوامل است. روش اجرای تحقیق از نوع پیمایشی و مقطعی است. جمعیت آماری این پژوهش را شهروندان پانزده سال به بالای شهر تهران در برمی گیرد و نمونه آماری نیز شامل 384 نفر می شود. شیوه نمونه گیری نیز از نوع تصادفی و خوشه ای چندمرحله ای است. اطلاعات مورد نیاز به کمک پرسشنامه محقق-ساخته جمع آوری شد. چارچوب کلی مدل تحقیق در برگیرنده سه گروه از متغیرهاست که شامل متغیر های سرمایه اجتماعی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، رضایت از عملکرد شهرداری، موقعیت های عمل و سودمندی اقتصادی تفکیک زباله از مبدأ است.یافته ها نشان داد که بین اعتماد به نهاد شهرداری، باور به سودمندی اقتصادی تفکیک زباله و موقعیت های عمل با میزان مشارکت در تفکیک زباله از مبدأ، رابطه معنی داری وجود دارد (05/.>P). نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد که به ترتیب عوامل موقعیت های عمل، سودمندی اقتصادی و اعتماد به شهرداری، دارای بیشترین سهم در پیش بینی میزان تفکیک زباله است. متغیرهای باقی مانده در مدل در مجموع می تواند 47 درصد از تغییرات مشارکت در تفکیک زباله را تبیین کند. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که موقعیت های عمل، نقش مهمی در مشارکت در تفکیک زباله از مبدأ ایفا می کند.
۸.

نشاط اجتماعی و زمینه های شکل گیری آن از منظر سیاستگذاران فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 169 - 190
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۱۸
با توجه به نگاه فرهنگ محور به نشاط اجتماعی در رویکردهای نوین و نقش تعیین کننده آن در سلامت فرد و جامعه و در نهایت فرایند توسعه، پژوهش حاضر به تحلیل و تبیین نشاط اجتماعی از دیدگاه سیاستگذاران عرصه فرهنگ می پردازد. در این مطالعه بر مبنای نظریات شودر و آرلی هوقشیلد نشاط اجتماعی به عنوان یک برساخت فرهنگی و طبق نظر وینهوون به مثابه یک کنش اجتماعی تلقی گردید. رویکرد پژوهش کیفی بوده و از روش تحلیل تماتیک (مضمونی) بهره گرفته شده است. میدان پژوهش شامل سازمان ها و نهادهای سیاستگذار در حوزه نشاط می باشند که از بین آنها 6 سازمان به صورت هدفمند و از هر سازمان 2 نفر جهت مصاحبه انتخاب شدند. روش جمع آوری اطلاعات مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با معیار اشباع نظری می باشد. بر مبنای یافته های پژوهش نشاط و شادکامی مفهومی روانی – اجتماعی است که لازم است در تعریف های فردی مورد بررسی قرار گیرد که البته بخش قابل توجهی از درک و شرح آن به فهم شرایط اجتماعی، محیطی و فرهنگی مربوط می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که جهان زیست سیاستگذاران و زمینه فرهنگی و باورهای آنها به وضوح منجر به تجربه ابعاد خاصی از معنا و متعاقباً تجربه محیط های خاصی در مسیر دستیابی به نشاط اجتماعی می شود. بعد از انقلاب اسلامی بخش قابل توجهی از آیین های جمعی بر آیین های دینی متمرکز شد؛ لذا سیاستگذاران بر این باورند که دین باوری عمیق و قلبی در نهایت منجر به فراغ خاطر، آرامش درونی و نشاط پایدار در بین تجربه کنندگان می شود. سیاستگذاران فرهنگی کشور مهمترین زمینه های شکل گیری نشاط اجتماعی را شامل رضایت شغلی، سرمایه اجتماعی و فرهنگی، سبک زندگی، عوامل شخصیتی، خانوادگی، اقتصادی، آموزشی و کیفیت زندگی می دانند.
۹.

ارائه مدل ساختاری شهروندی زیست محیطی بر مبنای شهریت و سرمایه فرهنگی در بین شهروندان تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 65 - 89

کلید واژه ها: شهروندی زیست محیطی شهریت سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۲۲۷
شهرنشینی و رشد سریع آن، بر اقتصاد و محیط زیست یک منطقه تأثیر زیادی دارد. همچنین روحیات و شیوه زندگی مردم شهرنشین با گسترش شهرنشینی دستخوش دگرگونی های نسبتاً زیادی می شود. از آنجایی که شهروندی زیست محیطی در یک محیط اجتماعی و فرهنگی تحت عنوان "شهر" شکل می گیرد و تحت تأثیر بسیاری از عوامل فرهنگی می باشد، تحقیق حاضر با هدف مطالعه ارائه مدل ساختاری شهروندی زیست محیطی بر مبنای شهریت و سرمایه فرهنگی در بین شهروندان تبریزی انجام یافته است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر پیمایشی است. از ابزار پرسشنامه محقق ساخته جهت جمع آوری داده های مورد نیاز استفاده شده است. جامعه آماری ساکنان بین 64-15 سال کلان شهر تبریز به تعداد 407 نفر بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران تعیین و به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، برای مطالعه انتخاب شده اند.  نتایج نشان می دهد که بین متغیر شهریت و شهروندی زیست محیطی (658/0) و همچنین بین متغیر سرمایه فرهنگی و شهروندی زیست محیطی (736/0) همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. ضرایب مسیر مربوط به شهریت نشان داد که مدیریت شهری، بهداشت محیطی و امکانات و فناوری شهری به ترتیب با مقادیر 52/0، 45/0 و 72/0 واریانس شهریت را تبیین می کنند. همچنین ضرایب مسیر مربوط به سرمایه فرهنگی نشان داد که سرمایه فرهنگی عینیت یافته، تجسم یافته و نهادی به ترتیب با مقادیر 53/0، 65/0 و 68/0 واریانس سرمایه فرهنگی را تبیین می کنند.
۱۰.

تحول در آموزش و پرورش: تحلیل گفتمان کنش های سیاستی دهه نخست بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۶) 33 - 68

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی تحول در آموزش و پرورش دولتی کردن اسلامی سازی تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۵۲
نشانه تغییر و تحول در آموزش و پرورش همواره نشانه ای شناور در مفصل بندی کنش های سیاستی آموزش و پرورش و محور منازعات معنایی متعدد بوده است. در این مقاله در چارچوبی ترکیبی از نظریه گفتمان لاکلا و موفه و نورمن فرکلاف، به تحلیل گفتمان این منازعات معنایی در متون سیاستی تولید شده در دهه نخست بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته شده است. نتایج این تحلیل نشان می دهد که منازعات معنایی در عرصه آموزش و پرورش، در فضایی که «جهاد فرهنگی» ایجاد نمود، تغییر بنیادی در اهداف، محتوا، ساختار، برنامه ها و فلسفه آموزش و پرورش را با محوریت نشانه «اسلامی سازی» مفصل بندی کرد. این نشانه محوری از طریق کنش هایی مثل تغییر محتوای دروس، پاکسازی نیروی انسانی و حذف نشانه های گفتمان سابق، تأسیس نهاد امور تربیتی، جهت دهی به فعالیت های فوق برنامه، دولتی کردن مدارس و...، ثبات معنایی یافت. قابلیت اعتبار و دسترسی این معنا نیز با برجسته شدن ضرورت تثبیت نشانه های گفتمان انقلاب اسلامی پیوند برقرار کرد.
۱۱.

رابطه بین مصرف گرایی و جهت گیری های ارزشی با شهروندی زیست محیطی در بین شهروندان تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 73-98

کلید واژه ها: شهروندی زیست محیطی مصرف گرایی جهت گیری های ارزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۴۱۲
شهروندی زیست محیطی، مفهومی است چندبعدی از تکالیف و وظایف(فردی و اجتماعی) که شهروندان را به مسائل زیست محیطی در ابعاد مختلف(آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، رفتار زیست محیطی، مصرف مسئولانه و پایدار، نگرانی زیست محیطی و اخلاق زیست محیطی) حساس تر کرده و به گسترش مطالبات شهروندی زیست محیطی و رفتارهای مطلوب زیست محیطی در ابعاد فردی و اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و مادی و فرامادی منجر شده است. تحقیق مطالعه حاضر با هدف مطالعه رابطه بین مصرف گرایی و جهت گیری های ارزشی با شهروندی زیست محیطی در بین شهروندان تبریزی انجام یافته است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر پیمایشی است. از ابزار پرسشنامه محقق ساخته جهت جمع آوری داده های مورد نیاز استفاده شده است. جامعه آماری ساکنان بین 64-15 سال کلان شهر تبریز به تعداد 407 نفر بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران تعیین و به روش نمونه گیری خوشه ای، برای مطالعه انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهد که بین میزان مصرف گرایی و شهروندی زیست محیطی همبستگی معنی دار و منفی(48/0-) وجود دارد و نیز بین میزان جهت گیری ارزشی با شهروندی زیست محیطی همبستگی معنی دار و منفی(54/0-) وجود دارد.
۱۲.

زیست مجردی جوانان: مسئله ای اجتماعی-فرهنگی (رویکردی تحلیلی مبتنی بر آرای ژان بودریار و ریچارد سِنِت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 97-123

کلید واژه ها: زیست مجردی جوانان اغوا انهدام امر واقعی فرسایش هویت مرگ انسان عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۶۶۷
مقاله حاضر با رویکرد تحلیلی و جامعه شناسانه، به تحلیل مسئله زیست مجردی جوانان بر اساس نظریه های ژان بودریار و ریچارد سِنِت می پردازد. مقاله با تأکید بر تخیل جامعه شناسانه به دنبال ابهام زدایی و ایجاد خلاقیت در نگاه به این مسئله اجتماعی است. مطالعه نظری مورد توجه در این پژوهش، تحلیل و نقدِ فرمی جدید از زندگی در میان جوانانی است که تحت تأثیر روال اجتماعی-فرهنگیِ مدرن یا فردگرا قرار گرفته اند. جلوه ای از تراژدی حیات مدرن که مجردان را در برابر ایده های متغیر و بی شماری قرار می دهد؛ ایده هایی که هرگز در کلیت خود قابل دسترسی نیستند. نوعی از زندگی در جامعه نوین شکل گرفته است که در پی محبوبیت فردگرایی، جوان معاصر را با به حداکثر رساندن لذت جنسی و مصرف گرایی، اغوا نموده و پدیده های خیالی- مجازی را برایش تبدیل به واقعیتی تام کرده است. این تراژدی ارزش زدا و به دنبال آن اشاعه فرهنگ نوین جهانی، زندگی مجردان را بیش از پیش از هم گسیخته کرده و در جهت انزوا هدایت نموده است؛ انزوایی از نوع گسیختگی همبستگی های جمعی و جذابیت جهان فردگرایانه. با تأمل در نظریه های ریچارد سنت و ژان بودریار می توان گفت فرم زندگی زیست مجردی، زنگ خطر را در روابط سردِ اجتماعی، تشکیل خانواده، ناشناختگی، انزوا و بیداد فردگرایی به صدا درآورده است. این اشاعه ماجراجویانه فرهنگ مدرن در میان جوانان و اروتیک سازی علایق آنان، کاملاً مسئله آفرین بوده که زیست مجردی، تنها یکی از پیامد های آن می باشد.
۱۳.

فراتحلیل عوامل مؤثر بر رفتارهای زیست محیطی در بین شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 281-297

کلید واژه ها: رفتار زیست محیطی فراتحلیل فردگرایی سبک زندگی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۳۹۲
اکثر مسائل زیست ‌محیطی در قرن بیست‌ویکم، پیامد کنش انسان است. درنتیجه، شناسایی عوامل مؤثر بر این رفتارها گامی اساسی در جهت کاهش پیامدهای آن است. این تحقیق، با کاربرد رویکرد فراتحلیل، بر شناسایی این عوامل اهتمام دارد. جامعۀ آماری تحقیق شامل 70 پایان‌نامۀ‌ کارشناسی ارشد و دکتری و پژوهش‌های سازمانی مرتبط با رفتار زیست‌محیطی بود که 13 مورد با استفاده از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند، به‌عنوان نمونه وارد فرایند فراتحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد از میان 39 اندازه اثر، سطح 4 اندازه اثر زیاد (بیشتر از 5/0)، 4 اندازه اثر متوسط (بین 3/0 تا 5/0) و 31 اندازه اثر پایین (بین 1/0 تا 3/0) است. همچنین، متغیرهای سن، تحصیلات، سرمایۀ ‌اجتماعی و نیت زیست‌محیطی بیشترین اندازه اثر، و متغیرهای فردگرایی، جنسیت و سبک زندگی کمترین اندازه اثر را در رفتارهای زیست‌محیطی افراد دارند.
۱۴.

بررسی و نقد کتاب آموزش و توسعه: مباحث نوین در اقتصاد آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم دی ۱۳۹۸ شماره ۹ (پیاپی ۷۴) 47-71
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۳۹۴
هدف اصلی مقاله حاضر واکاوی و ارزیابی نقاداﻧه کتاب آموزش و توسعه: مباحث نوین در اقتصاد آموزش، ﺗﺄلیف معدن دار آرانی و سرکار آرانی از نشر نی است. این کتاب از آثار معدودی است که در زﻣﯿﻨه اقتصاد آموزش ﺗﺄلیف و انتشار یافته است. بررسی و ارزیابی کتاب براساس پرسش نامه داوری شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ابعاد ارزیابی شکلی، ساختاری، و محتوایی انجام پذیرفته است. درمجموع، نتایج بررسی نشان می دهد که کتاب، علی رغم اشکالاتی در زمینه های ساختاری و محتوایی، از کیفیت مطلوبی برخوردار است، اما لازم است برای ارتقای کیفیت کتاب در چاپ های بعدی، ازیک سو، یک فصل به طرح ویژگی های خاص آموزش و پرورش ایران اختصاص داده شود و ازسوی دیگر، به پیش نهادهای آخر مقاله توجه شود. به خصوص، در زمینه اقتصاد آموزش و ﺗﺄثیر توسعه انسانی در رشد اقتصادی تحلیل های مناسبی درجهت اصلاح سیاست گذاری هم در زمینه ساختار نهادهای متولی آموزش و تغییر رویکرد آن ها در امر تربیت نیروی انسانی کارآمد و هم در زمینه تخصیص اعتبارات کافی به نهادهای متولی امر آموزش و پرورش اقدامات اساسی صورت گیرد.
۱۵.

Sociological Analysis of Working Commitment Status Among teachers(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian journal of educational sociology, Vol ۲, Number ۲ (۲۰۱۹) 60-70

کلید واژه ها: Perceptions of organizational justice Job motivation alienation from work job commitment Job satisfaction

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۲۲۶
Purpose: The present study is a sociological study of the level of work commitment among teachers working in education in Maku city in West Azerbaijan province. Since one of the most important goals in the growth and development of society is its efficient workforce and human resources, so paying attention to this important resource is one of the duties of managers, officials and specialists to identify and identify relevant quality factors in the workforce. Maintain and enhance it and make employees committed to the organization. Methodology: In this research, the required data were collected using the survey method and questionnaire technique. The statistical population of the study consisted of teachers working in three elementary, middle and high schools in Mikumi education, among whom 286 students were selected using Cochran sampling formula and using quota sampling. Findings: After analyzing the data, the mean score of job commitment index was about 3.16 out of 5 and it was found that organizational participation, work attitude, perception of organizational justice, job motivation, management style, alienation from work, job satisfaction and job base with The dependent variable of work commitment had a significant relationship, but the underlying variables had no significant relationship with the dependent variable. The results of the multivariate regression test also showed that the remaining variables in the equation account for about 60% of the variance of the dependent variable of work commitment. Conclusion: Exchange theories of tendency and tendency theories, which state that motivations have a great influence on people's behavior and behavior, are confirmed.
۱۶.

راهبردهای تدوین برنامه درسی چندفرهنگی در آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۵۶) 75 - 120

کلید واژه ها: برنامه درسی برنامه درسی چندفرهنگی روش SWOT روش SOAR

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۷ تعداد دانلود : ۴۸۷
برنامه درسی به عنوان یک سند سیاسی در هر جامعه ای موظف است ارزش ها و سیاست های اساسی جامعه را در خود منعکس سازد. در این تحقیق به ارائه راهبرد در تدوین برنامه درسی چندفرهنگی در آموزش عالی می پردازیم که نتایج آن در کلیه دانشگاه های وزارت علوم کاربرد دارد. این پژوهش از نظر هدف از زمره تحقیقات کاربردی و از نظر روش، پیمایشی وتوصیفی-تحلیلی است که برای تدوین چارچوب نظری تحقیق و مروری بر تحقیقات پیشین، از روش کتابخانه ای(اسنادی) بهره گرفته شده است. برای جمع آوری داده ها از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری10000 نفری اساتید، کارکنان و دانشجویان ورودی سال های 91 تا 96  دوره کارشناسی پیوسته دانشگاه فرهنگیان، تعداد 373 نفر محاسبه شد. در این پژوهش از تحلیل سواتSWOT  برای شناسایی قوت ها و ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها و ارائه مهم ترین راهبردهای برنامه درسی چندفرهنگی استفاده شده است. همچنین از مدل استراتژیک SOAR برای تدوین استراتژی توسعه و تشریح قوت ها، فرصت ها، آرمان ها و نتایج استفاده شده است. سپس با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی، گزینه های مختلف استراتژی شناسایی شده و مورد ارزیابی قرار گرفت. بهترین استراتژی برای تدوین برنامه درسی چندفرهنگی این گونه به دست آمد: "برنامه های درسی و سرفصل های آموزشی را بر اساس تنوع فرهنگی کشور طوری تنظیم کنیم که سیاست"وحدت در حین کثرت" به معنای واقعی اجرا گردد".
۱۷.

عوامل سازمانی– مدیریتی مرتبط با میزان تعهد کاری معلمان شاغل در آموزش و پرورش شهرستان ماکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۸ 111-127

کلید واژه ها: ادراک عدالت سازمانی بیگانگی سازمانی تعهد کاری رضایت شغلی سبک مدیریت مشارکت سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۴۸۵
مقاله حاضر به بررسی میزان تعهد کاری در بین معلمان شاغل در آموزش و پرورش شهرستان ماکو و عوامل سازمانی - مدیریتی موثر بر آن می پردازد . در این مطالعه به منظور انتخاب مبانی نظری تحقیق، سعی بر آن شد تا با مرور تحقیقات پیشین و نظریات مرتبط با موضوع ، نظریه ای که از قدرت تبیینی بالا و استحکام نظری برخوردار باشد ، استفاده شود . بر همین اساس از نظریات رضایت شغلی ، نظریه نیاز های مازلو ، ادراک عدالت سازمانی ، نظریات کار ، بیگانگی ، مبادله نظریات مدیریت لیکرت و مک گروگرو نظریات مربوط به بهره وری استفاده به عمل آمد . پس از استخراج فرضیات ، به کمک روش پیمایشی به مطالعه موضوع پرداخته شد . جمعیت آماری این پژوهش ، معلمان شاغل در سه مقطع آموزش و پرورش ماکو بودند که نمونه مورد استفاده 286 نفر را در بر می گرفت . پس از تحلیل داده ها ، میانگین شاخص تعهد کاری در حدود 3.16 از 5 محاسبه شد و مشخص گردید که مشارکت سازمانی ، ادراک عدالت سازمانی ، سبک مدیریت ، بیگانگی ، رضایت شغلی و پایگاه شغلی ، با تعهد کاری ارتباط دارند و میزان تحصیلات معلمان رابطه معنی داری با متغیر وابسته ندارند.در تحلیل رگرسیون چند متغیره ،در مجموع متغیر های مستقل باقیمانده در معادله حدود 44 درصد ازتغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند.
۱۸.

Exploring the concept of cultural capital and its role in Promoting the citizenship culture(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian journal of educational sociology, Vol ۱, Number ۱۰ (۲۰۱۸) 50-64

کلید واژه ها: Cultural Capital embodied cultural capitalism Objective cultural capital Citizenship culture

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۱۱
Purpose: one of the requirements for solving problems affecting citizens and modifying their behavior is the existence of an appropriate citizenship culture, known to be one of the fundamental and permanent grounds for citizenship. The aim of the present study was to scrutinize the issue of analyzing the concept of cultural capital and its role in promoting the citizenship culture. Methodology: The methodology is applied based on the purpose and, in terms of data collection is, of documentary-library and surveying. The tool for collecting data is a questionnaire that was randomly distributed among 70 lecturers, staff and students of the Farhangian University of Hamedan. Findings: The findings of the research indicated that the variables of the embodied capital on the citizenship culture (β = 0.05, P75 = 0) and the objectified capital on citizenship culture. Discussion: In the present age, the citizenship culture is considered to be a necessity, forming various meanings in the society as multidimensional constructs, caused by the socioeconomic, political, and cultural contexts of the society, along with the diversity of cultures. There has been made much attempt to examine the relationship between cultural capital and citizenship culture by reviewing concepts and views and having extracted the indicators, to present the most important determinants.
۱۹.

جایگاه توسعه فرهنگی شهر در نظام سیاست گذاری ج. ا. ایران (موردمطالعه: قانون برنامه های پنج ساله پنجم و ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۷ 155 - 189

کلید واژه ها: توسعه فرهنگی شهر نظام سیاست گذاری شهروند فرهنگی سرمایه فرهنگی شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۸۲۹
شهرنشینی در ایران در سال های گذشته با رشد قابل توجهی همراه بوده، اما به دور از مشکلات و پیامدهای منفی نیز نبوده است؛ بخشی از این مشکلات حاصل عدم توجه کافی به بُعد فرهنگی شهر و شهرنشینی در نظام برنامه ریزی می باشد. بنابراین، تحقیق حاضر، با هدف بررسی و مطالعه جایگاه توسعه فرهنگی شهر در نظام سیاست گذاری ج. ا. ایران نگاشته شده است. روش به کار رفته برای نیل به مقصود تحقیق، روش تحلیل محتوای کیفی به شیوه قیاسی می باشد؛ بر این اساس، مقوله های مورد نظر برای بررسی در متن قانون برنامه های پنج ساله پنجم و ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج. ا. ایران، به عنوان واحدهای موردمطالعه، از پیش بر اساس نظریات تدوین شده و پس از طراحی دستور کار رمزگذاری (با الگوگیری از کار مایرینگ)، جستجو و مورد تحلیل و نقد قرار گرفته اند. یافته های تحقیق بیانگر توجه ناقص و تک بُعدی قانون برنامه های پنجم و ششم به توسعه فرهنگی شهر و مؤلفه های آن (شهروند فرهنگی و سرمایه فرهنگی شهر) است؛ برنامه پنجم بر سرمایه فرهنگی شهر و برنامه ششم بر شهروند فرهنگی تأکید دارد. مقوله های مورد توجه در برنامه ها در بیشتر موارد به صورت غیرمستقیم و تک بُعدی مورد توجه قرار گرفته اند. به طور کلی، بر اساس یافته های تحقیق، پیشنهاد می گردد مقوله های مغفول توسعه فرهنگی شهر در این برنامه ها، شامل: آموزش و حمایت از حقوق و مسئولیت های شهروندی شهروندان، نیازسنجی و نظرسنجی در زمینه های فرهنگی از شهروندان، گسترش ارتباطات بین شهری، گسترش پارک ها و فضای سبز، اطلاع رسانی در زمینه های فرهنگی و استفاده بیشتر از عناصر فرهنگی و هنری در فضای شهر در برنامه های آتی مورد توجه قرار گیرند.
۲۰.

بررسی نقادانة کتاب جامعه شناسی و آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هجدهم اسفند ۱۳۹۷ شماره ۱۲ (پیاپی ۶۴) 133-156
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۴۶۰
در این مقاله سعی شده است تا براساس دیدگاه های نظری و معیار های علمی رایج و پذیرفته شده درباب کارکردها و ویژگی های مطلوب یک کتاب درسی تخصصی دانشگاهی به بررسی نقادانة شکلی، محتوایی، فنی، و ادبی کتاب جامعه شناسی و آموزش و پرورش پرداخته شود. نتایج حاصل از بررسی حاکی از آن است که این کتاب، درمجموع به لحاظ ارزش گذاری براساس معیارهای یادشده، از کیفیت بالنسبه قابل قبولی برخوردار است. اما، درعین حال برای ارتقاء کیفیت آن لازم است مطالب و فصولی در زمینه هایی هم چون: روش های تحقیق در جامعه شناسی آموزش و پرورش شخصیت اجتماعی مطلوب در دانش آموزان، ساختار اجتماعی آموزش و جامعه پذیری حرفه ای و تخصصی دانش آموزان، آموزش و پرورش و نابرابری، و آموزش وپرورش و تحرک اجتماعی بدان افزوده شود. هم چنین، درج خلاصه ای از مطالب مهم با ارائة پرسش هایی برای توسعة تفکر و جست وجوگری بیش تر مخاطبان و افزودن فهرستی از کتاب ها و منابع جدید و روزآمدتر مرتبط با مطالب هر فصل در پایان فصل ها می تواند بر جذابیت و غنای مطالب کتاب بیفزاید. ضمن این که، لازم است بخشی از مطالب هر فصل از کتاب متناسب با موضوع همان فصل به تحلیل وضعیت حال و آیندة آموزش و پرورش ایران اختصاص داده شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان