نقش ارزش ها در تبیین علّی پدیده های تاریخی- اجتماعی؛ بازسازی رهیافت پساا ثباتی ماکس وبر به علیت (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جامعه شناسی علمی است که به علت پدیده های اجتماعی می پردازد، اما در علوم اجتماعی ماهیت تبیین علی همواره مورد مناقشه بوده است. یکی از اصلی ترین نزاع ها در تبیین علّی پدیده های اجتماعی حول نسبت دانش و ارزش است که آیا واجب و ممکن است که دانشمند اجتماعی از ورود ارزش های فرهنگی اجتناب کند یا اینکه ارزش ها از عناصر منطقی تحلیل علّی محسوب می شوند؟ در این صورت، تحلیل علّی آغشته به ارزش ها چگونه می تواند عینی و برای دیگران معتبر باشد؟ پاسخ کلاسیک ها و معاصران جامعه شناسی و نظریه اجتماعی به امکان «عینیت تحلیل علّی ارز ش بار» را می توان در قالب دو تز رقیب صورت بندی نمود. تز اثباتی؛ تحلیل علّی، غیرارزش بار و عینی است. تز پسااثباتی؛ تحلیل علّی، ارزش بار ولی عینی است. نوشتار حاضر از طریق واکاوی نظریه پسااثباتی علیت وبر استدلال می کند که اولاً تحلیل علّی ارزش بار است. ثانیاً ارزش باری تبیین علّی نه تنها مخلّ عینیت نیست که شرط حصول عینیت در علوم اجتماعی است.The role of values in the causal explanation of social historical phenomena; Reconstructing Max Weber's post-positivist approach
Sociology is a science that explains social phenomena. But the nature of causal explanation in the social sciences has always been controversial. One of the main disputes in the causal explanation of social phenomena is about the relationship between knowledge and value, whether it is necessary and possible for the social scientist to avoid the entry of cultural values or whether values are the logical elements of causal analysis. In this case, how can a value-laden causal analysis be objective and valid for others? The response of the classics and contemporaries of sociology and social theory to the possibility of "objectivity of value-based analysis" can be formulated in the form of two competing theses. Positive thesis; Causal analysis is Value-Neutrality and objective. From post-positive; Causal analysis is value-laden but objective. The present paper argues through the analysis of Weber's post-positivist theory that, first; Causal analysis is value-laden. Second; value-laden causal explanation is not only detrimental to objectivity but also a condition for achieving objectivity in the social sciences.
تبلیغات
