فرهنگ ایلام

بن مایه های ادبیات شفاهی لری، بیانگر هویت تاریخی و فرهنگی آنان است. در این پژوهش توصیفی - تحلیلی به بررسی شعر برخی از شاعران برجسته و مشهوری پرداخته شده است که به گویش بالاگریوه شعر سروده اند. این مقاله نشان می دهد که این شاعران از محیط طبیعی، فرهنگی و اجتماعی خود تأثیر پذیرفته اند و عشق عفیفانه، شرح حماسه و دلاوری در دشواری ها و میادین جنگ، شکایت از تلخی ها و نامرادی های روزگار، ترسیم زندگی ساده و کوچ نشینی و ... از مضامین پرکاربرد در شعر آنان است.

پژوهش حاضر که یک پژوهش کمی است با هدف بررسی عوامل مؤثر بر وجدان کاری در بین کارکنان هلال احمر استان ایلام در سال 1401 انجام شده است. این پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است و جامعه آماری آن را کلیه کارکنان سازمان هلال احمر استان ایلام به تعداد 272 نفر تشکیل می دهند که از این تعداد 160 نفر بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری منظم انتخاب شد. ابزار مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که 60 سؤال داشت. داده های حاصل از توزیع پرسشنامه با استفاده از روش ضریب همبستگی چندگانه (رگرسیون) و معادلات ساختاری، تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایج آمار توصیفی، میزان وجدان کاری را بر اساس گروه بندی 5 درجه ای، 9/1 درصد خیلی کم، 2/21 درصد کم، 6/50  درصد تا حدودی، 4/19 درصد زیاد و 8/3 درصد خیلی زیاد ارزیابی کرده اند. نتایج آمار استنباطی نیز نشان داد که از بین عوامل فردی، متغیرهای میزان سن (بالاترین سن) و میزان تحصیلات (لیسانس) با متغیر وابسته (وجدان کاری) رابطه معنادار دارند و از بین عوامل مستقل؛ یعنی عدالت سازمانی (P=/245)، آگاهی از ابهام نقش (P=-/101)، رضایت شغلی (P=-/062) و بیگانگی سازمانی (P=/372)، تنها متغیرهای عدالت سازمانی و بیگانگی سازمانی با متغیر وابسته تفاوت معناداری دارند. نتایج تحلیل بار عاملی هم نشان داد که عدالت سازمانی (R=/287)، یگانگی سازمانی (184R=/) رضایت شغلی (R=-/038) و آگاهی از ابهام نقش (R=-/079) به ترتیب بیشترین تأثیر را در تبیین متغیر اصلی تحقیق داشته اند.         

خودکشی یکی از معضلات اجتماعی است که امروزه با توجه به پیچیده تر شدن تعاملات و ارتباطات اجتماعی در بیشتر جوامع رو به افزایش است. پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی است که به روش تحلیل تماتیک انجام گرفته است. جامعه هدف شامل 25 نمونه دختر و پسر از شهرستان دره شهر است که از فروردین 1395 تا آذر 1400 اقدام به خودکشی داشته اند. نمونه گیری در این پژوهش از نوع نمونه یابی هدفمند (برای گزینش افراد نوجوان و جوان دره شهری اقدام کننده به خودکشی) بود و تا رسیدن به اشباع ادامه داشت و با 25 نمونه اشباع حاصل شد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساخت یافته بود. یافته های پژوهش نشان داد که اعتماد اجتماعی ضعیف، ارتباط اجتماعی ضعیف، فقدان حمایت اجتماعی و فقدان حمایت رسمی، مهمترین مؤلفه های اجتماعی خودکشی نوجوانان و جوانان دره شهری هستند. مؤلفه های بنیه اقتصادی ضعیف، تجربه زیسته فقر، تداوم مشکلات اقتصادی، سلامتی در گرو فقر، احساس حقارت از شغل سطح پایین پدر و تجربه بد اجتماعی از شغل والدین، از مهمترین مؤلفه های اقتصادی مؤثر در خودکشی نوجوانان و جوانان دره شهری به شمار می روند. نتایج همچنین نشان داد که مهمترین مؤلفه های خانوادگی مؤثر بر خودکشی آنان عبارتند از: عدم درک خانواده از مشکلات، ضعف خانواده در مواجهه با مسائل درسی، ضعف خانواده در مواجهه با مشکلات و ازدیاد مشکلات خانوادگی. در نهایت براساس یافته ها، نوجوانان و جوانان اقدام کننده به خودکشی، ناتوانی در حل مشکلات، نداشتن حامی و کسی که بتوانند در هنگام مواجهه مشکلات به او اعتماد کنند، چشم و هم چشمی و ضعف اقتصادی، فقر و نداری، مشکلات خانوادگی، بی توجهی خانواده و مدرسه به مشکلات دانش آموزان و مشکلات ناشی از فرهنگ سنتی و پدرسالارانه را دلایل اقدام به خودکشی خود ذکر کرده اند.

جو کارآفرینی، رفتار نوآوری و اشتیاق کارآفرینانه از عوامل چالش برانگیز سازمان هاست. مبحث کارآفرینی در حوزه آموزش عالی یکی از مباحث بسیار مهم در مدیریت دانشگاهی محسوب می شود. در دانشگاه کارآفرین، جو کارآفرینی و اشتیاق کارآفرینانه مدیران دانشگاه، شرط لازم برای موفقیت آن دانشگاه در به فعلیت رساندن رفتار نوآوری است. این پژوهش، که با هدف بررسی تأثیر جو کارآفرینی بر رفتار نوآوری و اشتیاق کارآفرینانه کارکنان با نقش تعدیل گر جو ریسک پذیری و جو پیشگام بودن انجام شده، از نظر روش، توصیفی – همبستگی و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه آماری این مطالعه، کلیه مدیران، کارکنان و کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام به تعداد 408 را شامل می شد. حداقل حجم نمونه با نرم افزار جی پاور، 176 نفر برآورد گردید و به همین تعداد پرسشنامه، جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب امگا مک دونالد و روایی صوری و محتوایی آن با نظر استاد راهنما مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار آماری SPSS28 و Smart PLS4 صورت گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که جو کارآفرینی بر رفتار نوآوری کارکنان، تأثیر معنی داری دارد. نقش میانجی اشتیاق کارآفرینی در تأثیر جو کارآفرینی بر رفتار نوآوری کارکنان نیز تأیید گشت.

پژوهش حاضر با هدف بررسی سلامت روان دانش آموزان دوره اول متوسطه استان ایلام براساس تفاوت جنسیتی انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ اجرا کمی است و به شیوه توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره اول متوسطه استان ایلام در سال تحصیلی 99-1398 است که از این جامعه، نمونه ای به تعداد 378 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شد. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه سلامت عمومی 28 سؤالی گلدبرگ و مصاحبه تشخیصی جمع آوری گردید. یافته های پژوهش نشان داد که بر اساس نمرات پرسشنامه، 7/20 درصد و با توجه به نتیجه مصاحبه، 74/17 درصد از افراد نمونه آماری، مشکلاتی در زمینه سلامت روان دارند. میزان مشکلات سلامت روان در میان پسران 3/16 درصد و در بین دختران 3/25 درصد بود. در ابعاد چهارگانه سلامت نیز در نارساکنش وری اجتماعی 8/29 درصد، در اضطراب و بیخوابی 1/19 درصد، در افسردگی 1/16 درصد و در نشانه های جسمانی 14 درصد مشکل داشتند. تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که مشکلات دختران در متغیر های سلامت، اضطراب، افسردگی و نشانه های جسمانی از پسران بیشتر است و این تفاوت از نظر آماری معنادار می باشد (05/0> P). یافته ها همچنین نشان داد که تفاوتی بین میزان سلامت دانش آموزان بر حسب سن والدین، پایه تحصیلی و شغل آنها وجود ندارد. نتایج پژوهش بیانگر ضرورت اجرای برنامه هایی برای ارتقای سلامت روان دانش آموزان در دوره نوجوانی توسط متصدیان امر سلامت و اولیای تعلیم و تربیت است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عناصر بصری تبلیغات (رنگ، تصویر، لوگو) بر وفاداری مشتریان با نقش میانجی هویت برند سازمان (مورد مطالعه: مشتریان بانک سپه ایلام) انجام شده است. این مقاله از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه مشتریان بانک سپه ایلام تشکیل دادند که تعداد آنها نامحدود است. حجم نمونه نیز طبق جدول مورگان 384 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته برگرفته از سه پرسشنامه عناصر بصری تبلیغات عسکری فر و همکاران (1399)، وفاداری مشتریان راندل تیل (2005) و هویت برند کلمن و همکاران (2011) است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزارهای 26 spss و 80/8 Lisrel استفاده شد و نتایج نشان داد که عناصر بصری تبلیغات، هم به صورت مستقیم (با ضریب مسیر 41/0) و هم از طریق هویت برند (با ضریب مسیر 27/0)، بر وفاداری مشتریان تأثیر معناداری دارد. هویت برند (با ضریب مسیر 30/0) نیز بر وفاداری مشتری تأثیر معناداری دارد.

«تخت خان» منظومه ای در قالب مثنوی از علی اصغر عباسی آرام، شاعر کردی سرای ایلامی است که از حیث بلاغت، ایجاز، سادگی و شیوایی، یکی از برجسته ترین اشعار اوست. در مقاله حاضر این مثنوی از نظر محتوا و مضمون با مثنوی «بنای کهن» ترکه میر آزادبخت، شاعر معروف لک زبان، از منظر صنعت توارد مقایسه شده است. این دو منظومه، اگرچه از نظر تعداد ابیات، تکرار و به کارگیری نحو فارسی با هم اختلاف دارند؛ اما از نظر به کارگیری توصیف ها، نوع مناظره، غمیاد، تلمیحات و ... به هم شباهت دارد؛ به گونه ای که با خواندن هریک از آنها، دیگری فرا یاد می آید. می توان گفت که عباسی آرام و ترکه میر دارای تجارب زیسته و محیطی مشترکی هستند که موجب آفرینش اشعاری با درون مایه های مشابه شده است. محور اصلی هر دو منظومه، ناپایداری و بی وفایی جهان است. این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و به شیوه تحلیل محتوا  انجام شده است.

لکی از گویش های زبان های ایرانی شمال غربی و از زیرشاخه ها ی زبان کردی جنوبی است. این گویش در استان های ایلام، کرمانشاه، لرستان، همدان و برخی از نقاط شمال ایران رایج است. گویش لکی دَره شهر نیز به عنوان گونه ای از لکی در شهرستان دره شهر، از توابع استان ایلام، رواج دارد. در جستار حاضر، که از نوع توصیفی – تحلیلی است، به بحث در مورد ساخت مجهول در گویش لکی دره شهر از دیدگاه دستور نقش و ارجاع پرداخته شد و توصیفی از شرایط و چگونگی وقوع این فرآیند ارائه گردید. اهداف این پژوهش عبارت بودند از: 1- ثبت و ضبط یکی از ویژگی های دستوری گویش لکی به عنوان یکی از گویش های در حال خاموشی؛ 2- بومی سازی دانش زبان شناسی در ایران و 3- شناخت ویژگی های رده شناختی گویش لکی دره شهر. حاصل این بررسی نشان داد که مجهول سازی به عنوان یکی از فرآیندهایی که سبب کاهش ظرفیت فعل می شود در سطح نحوی صورت می گیرد.