اندیشه نقطه پایان ندارد

به نظر نویسنده، نوآمدی به معنای کشف قدیمی‏ترین مطالب است. ما در دنیا شاهد پیشرفت‏های هر روزه هستیم. گوشه‏ای از طبیعت کشف می‏شود و جهان چهره‏ای تازه پیدا می‏کند. اما آیا معرفت و شناخت همین کشفیات هر روزه است. مسأله شناخت هم امروز دچار مشکل جدی است. فلاسفه در نوع جهان‏بینی و نگاه به عالم و آدم متفاوتند. هر فیلسوفی برای فلسفه‏اش یک تعریف خاص و یک پیش فرض دارد.
سهروردی نمی‏خواهد برای فلسفه خود مانند سایر فلاسفه یک پیش فرض داشته باشد. بحث وی از «من» شروع می‏شود. انسان و «من» به هیچ وجه قابل تعریف نیست و در عین حال هیچ پیش فرضی را نمی‏پذیرد. خلاصه مثال یا مفهوم من یا هر اشاره‏ای به من، وصف است و من، موصوف، ما همیشه اشیاء را توصیف می‏کنیم و از وصف به موصوف می‏رسیم. ولی وصف من، من را نشان نمی‏دهد. من دو نوع ا ست؛ من محض و من تجربی. هر تعینی از تعینات من، یک من تجربی است ولی من محض بر من تجربی حکم می‏راند. هر من تجربی در پرتوی من محض معنی پیدا می‏کند. اگر التفات من نبود، جهانی هم نبود. هیچ عینی نیست که من در آن رسوخ نکند. جهان در ارتباط با من جهان است. عین وقتی عین است که در مقابل من عین باشد. از اینجا نتیجه گرفته می‏شود که باید به هر چیز فکر کرد. فکر و اندیشه مرز و خط قرمز ندارد. من محض چیزی است که اساس همه چیز، انیت صرف است. منظور من از «انیت» در اینجا همان «انا» است. انیت صرف به «انا» محض اشاره می‏کنند وگرنه «انا» انیت‏ها دارد. سهروردی می‏گوید: هر فردی از انسان یک «انا» دارد.