آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۲

چکیده

متن

ایشان در این مقاله، به تبیین حقوق انسان، از دو دیدگاه حقوق بشر و اسلام با نگاه‏های متفاوت پرداخته است. در ابتدای مقاله دو پرسش اساسی را مطرح می‏کنند که؛ مسأله اول در موضوع اسلام و حقوق بشر دین است که آیا تفاوت‏ها و هویت‏های گوناگون عقیدتی در سازماندهی نظام حقوق بشر دخیل است و آیا به رغم تکثر می‏توان به وحدت نظام حقوق بشر اندیشید؟ اکنون دموکراسی نیز شکل و الگوی واحدی ندارد. بر اساس فرهنگ‏ها و ارزش‏ها و خصوصیات هر جامعه شاهد دموکراسی هندی، دموکراسی فرانسوی، دموکراسی آمریکایی یا دموکراسی انگلیسی هستیم. دموکراسی خود یکی از مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر است آیا در مورد حقوق بشر نیز چنین است؟
پرسش دوم این است که، با تفاوت‏های عقیدتی موجود میان تفکر اسلامی و حقوق بشر، اساسا می‏توان از اجرای حقوق بشر سخن گفت؟ آیا لازمه نظام یکپارچه حقوق بشر، یکپارچه شدن فرهنگی و ایدئولوژیک ساکنان گیتی است؟ اگر نه، چگونه می‏توان با حفظ این هویت‏های متفاوتت عقیدتی و دینی به وحدت حقوق بشر دست یافت و راه حل چیست؟
وی پس از تبیین این دو پرسش، به بیان دیدگاه‏های متفاوت حقوق بشر و اسلام اشاره می‏کند. نخست: تفاوت‏های اعلامیه جهانی حقوق بشر با اعلامیه‏های حقوق بشر اسلامی کشورهای اسلامی. این کشورها در برابر فشارهای فزاینده غرب و اتهامات پیوسته مبتنی بر نقض حقوق بشر که به عنوان معیار داوری نظام بین‏المللی علیه آنان قرار گرفته است، می‏گویند ارزش‏های جوامع مختلف یکسان نیستند و هیچ قومی حق ندارد ایدئولوژی و ارزش‏های خویش را بر قوم دیگری تحمیل و قوم مداری کند. بنابراین حقوق بشر نیز، باید بر اساس واقعیت‏ها و ارزش‏های هر جامعه‏ای تنظیم گردد. کشورهای اسلامی سرانجام به تدریج اعلامیه‏های پرداخته و حقوق بشر را در چارچوب آموزه‏های اسلامی به رسمیت شناخته‏اند. بدین ترتیب خواسته‏اند اتهامات نقض حقوق بشر را دفع کرده و همچنین بر تفاوت فرهنگی غرب و جهان اسلام تأکید ورزیده و بگویند، غرب نمی‏تواند بدون در نظر گرفتن نسبیت فرهنگی و تفاوت تاریخ و فرهنگ غرب و شرق، نظام حقوقی خویش را معیار ارزیابی و سنجش حقوق بشر قرار دهد.
تفاوت دوم: در سپهری عام‏تر می‏توان گفت، گرچه اعلامیه حقوق بشر اسلامی، برخی کانون‏های نزاع را تعدیل کرده است، اما منتقدین بر این عقیده هستند که، اساسا آموزه‏های اسلامی، حقوق بشر را برنمی‏تابند و تعارضات اصولی و بنیادین میان آنها وجود دارد.
در ادامه این گفتار، دومین سپهر یاد شده، جداگانه مورد بحث قرار گرفته است. زیرا پس از شناسایی کانون‏های اصلی نزاع، به آسانی می‏توان از تفاوت‏های اعلامیه‏های حقوق بشر اسلامی و اعلامیه جهانی حقوقی بشر سخن گفت. در مجموع، محورهای اصلی نزاع عبارتند از: 1. فلسفه حقوق بشر؛ 2. مجازات اعدام؛ 3. انتخابات و رأی اکثریت؛ 4. تبعیض حقوقی و مذهبی؛ 5 . آزادی مذهبی؛ 6. حق آزادی تغییر عقیده؛ 7. آزادی بیان؛ 8 . برابری حقوق زنان و مردان؛ 9. برده‏داری؛ 10. حقوق کودک.
نویسنده در این مقاله به تبیین و تفاوت از دو دیدگاه حقوق بشر و دیدگاه اسلام در این موارد فوق اشاره‏ای داشته است.

تبلیغات