حقوق و اختیارات مردم در چارچوب دین

تفسیر «مردم‏سالاری دینی» و حدود اختیارات و وظایف مردم در این نظام سیاسی، محور این گفت‏وگو با آیت اللّه‏ محمد مؤمن است. ایشان به لحاظ حضور در شورای نگهبان و شورای بازنگری قانون اساسی این موضوع را از نگاه فقهی و حقوقی با محوریت قانون اساسی مورد بحث قرار داده‏اند. از دیدگاه ایشان، مردم به خاطر ایمان و اعتقاد دینی، در چارچوب اصول و ارزش‏ها و احکام دینی برای خود حق حضور و دخالت قائلند و هیچ گاه به خاطر امواج مکتب‏های بشری، از رعایت حقوق الاهی صرف نظر نمی‏کنند.
وی در مورد، رابطه «اسلام» و «دموکراسی» ـ که امروزه در ایران به یکی از چالش‏های سیاسی و فکری تبدیل شده ـ از بعد انتخابات وارد بحث می‏شود و بیان می‏دارد که: چون مردم، نمایندگان مجلس را انتخاب می‏کنند و نمایندگان مردم نیز دارای اختیارات وسیعی هستند و بر بسیاری از امور سیاسی سیطره دارند؛ ازاین‏رو ما می‏توانیم بگوییم که ما مردم سالار دینی هستیم. یعنی با توجه به اختیارات وسیع نمایندگان، که حتی می‏توانند رییس جمهور را استیضاح کنند و یا حکم به عدم کفایت سیاسی‏اش بدهند و کنارش بگذارند، دانسته می‏شود که مردم نقش مهمی در حکومت اسلامی دارند. از طرفی چون مردم، نمایندگان را انتخاب می‏کنند و به عنوان بالاترین ارگان حکومتی بر سایر نهادها، حاکم می‏نمایند و این همان «مردم‏سالاری» است؛ چون مردم بدون اجبار رأی می‏دهند و همچنین «دینی» است؛ زیرا کسانی را بر می‏گزینند که صلاحیت دینی دارند. ازاین‏رو، مردم‏سالاری دینی در نهاد مجلس تبلور می‏یابد. ایشان در فرق بین مردم‏سالاری دینی با دموکراسی می‏گوید؛ در دموکراسی آزادی‏هایی وجود دارد که مطلق است و افراد از روی میل و خواست خودشان تصمیم‏گیری می‏کنند، درحالی‏که در مردم‏سالاری دینی، مردم بر اساس ضوابط اسلامی رهبر را انتخاب می‏کنند و اراده خودشان را با انتخاب خبرگانی از میان ملت اعمال می‏کنند و این بر اساس خواسته دل نیست، بلکه در محدوده خواست خداوند است.
وی در پایان این گفت‏وگو در مورد این‏که، «دموکراسی علاوه بر احترام به رأی اکثریت، اقلیت را هم مدنظر می‏گیرد، اگر ما این معیار را در دموکراسی بپذیریم چه مقدار احترام رأی به اقلیت در حکومت دینی قائلیم؟» بیان می‏دارد که «بنده روی دینی بودن مردم‏سالاری بسیار تأکید دارم. وقتی مردم‏سالاری دینی شد، اختیارات مردم در محدوده دین قرار می‏گیرد. در این مردم‏سالاری، رهبر نمایندگان مجلس و حتی رییس جمهور را مردم انتخاب می‏کنند. احترام به رأی مردم، چه در بعد اکثریت و چه در بعد اقلیت، طبق قانون باید یکسان برخورد شود و حق هیچ کس نباید ضایع شود.
ازاین‏رو، مردم‏سالاری وجود دارد، اما محدود و در همان حدّی که خداوند متعال اجازه داده است. لذا مردم‏سالاری دینی است و این دینی بودن هم مشکلات را حل می‏کند؛ یعنی مردم در محدوده دین به تمام مشکلات خود رسیدگی می‏کنند و آنها را سر و سامان می‏دهند.