جنگ و صلح و ما ایرانیان

پادزهر هر انقلاب، اصلاح امورى است که کژ و منحرف شده و رو به تباهى دارند و بیم آن مى‏رود که این کژى و انحراف در جامعه به حدى رسد که، براى جلوگیرى از آن چاره‏اى نباشد جز به کارگیرى زور و قهر و خشونت، یعنى وقوع انقلاب این در حالى است که، آغاز اصلاحات واقعى زمانى است که، ما به نقطه پایانى تفکر انقلابى رسیده باشیم چرا که اگر براى توصیف هر پدیده‏اى از صفت انقلابى، بهره بجوئیم خواسته یا ناخواسته، نشانه آن است که اعتقادى به اصلاحات نداریم. لذا نقطه پایان انقلاب، سرآغاز شروع اصلاحات به مفهوم واقعى است.
نویسنده محترم معتقد است که، اصلاحات زمان مى‏خواهد و مراقبت هوشیارانه و باید رشد طبیعى داشته باشد تا ثمر دهد. بى‏تردید اصلاحات آرام و دگرگونى‏هاى بنیادى هزینه‏هایى دارد که هر ملتى ناگزیر به پرداخت آن است. ایشان در ادامه فهرست‏وار به هفت گزینه و شعار جبهه صلح‏طلبى فعالان سیاسى و اجتماعى اشاره مى‏کند. الف) صلح‏طلبى و اصلاح‏طلبى واجد ریشه مشترک‏اند؛ ب) توسعه و آبادانى و سازندگى محتاج صلح است؛ ج) شعار «صلح» یک شعار امنیتى در برابر شعارهاى ضدامنیتى است؛ د) صلح‏طلبى سبب جلب اعتماد مى‏شود؛ ه .) در ایران «جبهه فنا» سریع‏تر از «جبهه بقا» شکل مى‏گیرد. بقا بر چارچوب صلح‏طلبى استوار است و فنا بر محور جنگ و تخریب؛ و) صلح نیازمند حاملانى است و حاملان صلح دموکرات‏اند؛ ز) در جبهه «دموکراسى خواهى و حقوق بشر»، جاى «جبهه صلح‏طلبى» خالى است.
وى در بخش دیگر، پیشینه تاریخ صلح‏طلبى در ایران و اروپا مى‏پردازد و آن‏را در ایران بسیار ضعیف و ناچیز و در اروپا سبب طولانى توصیف کرده و معتقد است، متفکران و روشن‏فکران اروپایى در بنیاد نهادن اندیشه صلح و برپایى جنبش‏هاى صلح طلبانه هزینه بسیار داده‏اند. ایشان در ادامه، به دو نمونه از تلاش‏هاى اولین بنیانگذاران این جنبش اشاره مى‏کنند: یکى فعالیت‏ها و نوشته‏هاى «اراسموس» در سال 1517 با انتشار رساله «شکایت صلح» و دیگرى «تامس مور» مؤلف کتاب «آرمانشهر» که در آثارشان به نقد اوضاع سیاسى و اجتماعى اروپاى قرن شانزده میلادى پرداختند. مسئله مخالفت با جنگ و دفاع از صلح بر ایشان امرى جدى و پرمخاطره بود تا جایى که تامس‏مور در این راه جان باخت. جالب آن‏که ارسموس در کتاب «شکایت صلح» در دفاع از صلح و مخالفت با جنگ بیش از همه از احتجاجات دینى و اخلاقى استفاده کرده و در این زمینه از کتاب مقدس زیاد بهره جسته است.
نویسنده محترم در ادامه، به کوشش‏هاى صلح طلبانه فعالان سیاسى و دانشمندان سال‏هاى میان دو جنگ جهانى اشاره مى‏کنند و مى‏گوید: در آن زمان تنها اقلیتى از آزاد اندیشان صلح طلب در پى چاره‏جویى بودند تا افکار عمومى جهان را علیه جنگ‏طلبى بسیج کنند، از جمله مى‏توان به آلبرت اینیشتین، برتراندراسل، رومان رولان و کارل فون اشاره کرد.