آیا تاریخ دوباره آغاز شده است
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
مردم سالارى، ش 803، 4/8/83
آقاى فرانسیس فوکویاما مبتکر نظریه پایان تاریخ به وسیله لیبرال دموکراسى مدرن، در این مقاله تلاش مىکند تا شواهدى را که ناقض نظریه او مىباشند حلاجى کرده، راهى دوباره به پایان تاریخ بگشاید.
وى با نظرى به تحولات سیاست جهانى پس از حملات 11 سپتامبر، مدعى مىشود که این حملات نشانه استیصال مخالفان جهان مدرن است ولى به هر حال باعث ایجاد پرسشهاى جدى در باب اعتبار تمدن غرب مىشود. ایشان با اشاره به نظریه برخورد تمدنها تأکید مىکند که در جنگ علیه تروریسم، مسائل فرهنگى به وضوح نمایان هستند. وى سپس با بیان ارتباط دموکراسى و نظام سرمایه دارى با مسیحیت سکولار شده و ادعاى جهانى بودن این مفاهیم، عوامل گسترش این ارزشها در جهان غیرغربى را برمىشمرد و از علم و تکنولوژى به اقتصاد آزاد و سپس به لیبرال دموکراسى مىرسد. وى این منطق را در همه جهان صادق مىداند. او در گام بعدى به بررسى موانع فرهنگى مدرن سازى در آسیا مىپردازد و با اشارهاى به تفاوت کشورهاى مختلف در این زمینه، بحث را به دین اسلام مىکشاند و آنرا مخالف مدرنیسم ارزیابى نمىکند، وجود گرایشهاى لیبرال در میان مسلمین را مورد تأکید قرار مىدهد و در ضمن اذعان مىکند که مخالفت اسلام گرایان با مدرنیسم نه به خاطر تساهل جنسى و یا هم جنس بازى، بلکه به خاطر خود سکولاریسم است. لذا جنگ فعلى صرفا جنگ با تروریسم و یا دفاع از سیاست آمریکا در عراق و فلسطین نیست بلکه منازعهاى اساسى است که فقط منحصر به گروه کوچکى از اسلام گرایان نمىباشد. وى این گرایش را اسلام رادیکال مىنامد و بهطور اجمالى عوامل ایجاد آنرا برمىشمرد همچنین عربستان سعودى را متهم اصلى در گسترش آن معرفى مىکند و برخى از فعالیتهاى این کشور را فهرست مىکند، البته از عوامل اقتصادى، سیاسى و اجتماعى نیز غافل نمىماند.
ایشان به عنوان راه پیروزى بر اسلام رادیکال، ابتدا پیروزى سریع در افغانستان و عراق را پیشنهاد مىکند و در مرحله بالاتر تغییر در درون جوامع اسلامى را خواستار مىشود. و آنها را به پذیرش مدرنیته با اصل کلیدى دولت سکولار وادار مىکند. وى با مقایسه اسلام امروز با مسیحیت قرن هفدهم و با نظر به اختلافات فرقهاى مسلمین، امیدوارى خود را نسبت به ظهور نوعى اسلام لیبرالتر ابراز مىکند، جالب آنکه تنها کشور امیدبخش در این زمینه را ایران مىداند. فوکویاما در پایان، این نزاع را ـ به دلیل وجود علم و تکنولوژى و ثروت ـ با پیروزى غرب خاتمه یافته مىداند.
آقاى فرانسیس فوکویاما مبتکر نظریه پایان تاریخ به وسیله لیبرال دموکراسى مدرن، در این مقاله تلاش مىکند تا شواهدى را که ناقض نظریه او مىباشند حلاجى کرده، راهى دوباره به پایان تاریخ بگشاید.
وى با نظرى به تحولات سیاست جهانى پس از حملات 11 سپتامبر، مدعى مىشود که این حملات نشانه استیصال مخالفان جهان مدرن است ولى به هر حال باعث ایجاد پرسشهاى جدى در باب اعتبار تمدن غرب مىشود. ایشان با اشاره به نظریه برخورد تمدنها تأکید مىکند که در جنگ علیه تروریسم، مسائل فرهنگى به وضوح نمایان هستند. وى سپس با بیان ارتباط دموکراسى و نظام سرمایه دارى با مسیحیت سکولار شده و ادعاى جهانى بودن این مفاهیم، عوامل گسترش این ارزشها در جهان غیرغربى را برمىشمرد و از علم و تکنولوژى به اقتصاد آزاد و سپس به لیبرال دموکراسى مىرسد. وى این منطق را در همه جهان صادق مىداند. او در گام بعدى به بررسى موانع فرهنگى مدرن سازى در آسیا مىپردازد و با اشارهاى به تفاوت کشورهاى مختلف در این زمینه، بحث را به دین اسلام مىکشاند و آنرا مخالف مدرنیسم ارزیابى نمىکند، وجود گرایشهاى لیبرال در میان مسلمین را مورد تأکید قرار مىدهد و در ضمن اذعان مىکند که مخالفت اسلام گرایان با مدرنیسم نه به خاطر تساهل جنسى و یا هم جنس بازى، بلکه به خاطر خود سکولاریسم است. لذا جنگ فعلى صرفا جنگ با تروریسم و یا دفاع از سیاست آمریکا در عراق و فلسطین نیست بلکه منازعهاى اساسى است که فقط منحصر به گروه کوچکى از اسلام گرایان نمىباشد. وى این گرایش را اسلام رادیکال مىنامد و بهطور اجمالى عوامل ایجاد آنرا برمىشمرد همچنین عربستان سعودى را متهم اصلى در گسترش آن معرفى مىکند و برخى از فعالیتهاى این کشور را فهرست مىکند، البته از عوامل اقتصادى، سیاسى و اجتماعى نیز غافل نمىماند.
ایشان به عنوان راه پیروزى بر اسلام رادیکال، ابتدا پیروزى سریع در افغانستان و عراق را پیشنهاد مىکند و در مرحله بالاتر تغییر در درون جوامع اسلامى را خواستار مىشود. و آنها را به پذیرش مدرنیته با اصل کلیدى دولت سکولار وادار مىکند. وى با مقایسه اسلام امروز با مسیحیت قرن هفدهم و با نظر به اختلافات فرقهاى مسلمین، امیدوارى خود را نسبت به ظهور نوعى اسلام لیبرالتر ابراز مىکند، جالب آنکه تنها کشور امیدبخش در این زمینه را ایران مىداند. فوکویاما در پایان، این نزاع را ـ به دلیل وجود علم و تکنولوژى و ثروت ـ با پیروزى غرب خاتمه یافته مىداند.
تبلیغات
