استبداد لیبرالی
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
سیاست روز، 26/5/83
سرآغاز این مصاحبه را تبیین لغوی و اصطلاحی مفهوم لیبرالیسم و مبانی و مؤلفههای آن تشکیل میدهد. موضوعاتی که در ادامه میآید، مباحثی است که به ترتیب در این گفتوگو بدان پرداخته شده است: 1. یکی از بنیانهای این مکتب، فردگرایی و اصالت انسانی است که در پی فراهم آمدن آزادی بیشتر برای فرد انسانی است؛ 2. تاریخچه لیبرالیسم و تأثیر دوران قرون وسطی در شکلگیری آن و نقش جریان اصلاح دینی در این مورد بررسی میگردد و نتیجه گرفته میشود که لیبرالیسم روایتی اینجهانی از پروتستانتیزم است؛ 3. حضورلیبرالیسم در عرصههای مختلف و رابطه آن با سرمایهداری و فردگرایی تبیین میشود؛ 4. توضیح بار معنایی و آزادیهای فردی و اجتماعی در مکتب لیبرالیسم؛ 5 . لیبرالیسم در عرصه فرهنگ، نسبیت اخلاق، آزادی بیان، نابودی تقدسها و ارتباط این موارد با هم روشن میشود؛ 6. ارتباط منطق علم و منطق لیبرالی و در این راه از نظریه پوپر مبنی بر ابطالپذیری گزارهها استفاده میشود؛ 7. ارتباط روشنگری کانتی با لیبرالیسم و نسبت عقل و دین و این نسبت در دو دین اسلام و مسیحیت با هم مقایسه شده است؛ 8 . با ذکر مثالهای متعدد و استناد به آموزههای اسلام در زمینه تعقل و علمآموزی نتیجه میشود که عقل ابزاری با عقل مورد نظر اسلام، تفاوت ماهوی دارد. چراکه عقل ابزاری محدود به اصالت تجربه است؛ 9. تفاوت آزادی در لیبرالیسم و اسلام. سپس، آزادی لیبرالی با تکیه بر اینکه موهبتی خدایی نیست، بلکه امری و قراردادی است به چالش کشیده شده است. این آزادی به استبداد منجر شده و در برآوردن نیازهای اخلاقی بشر ناتوان است و تلاشهای کانت در این زمینه بیفایده بوده است. آزادی در مکتب لیبرالیسمبه دلیل آنکه شناخت صحیحی از انسان ندارد، اشتباه معنا شده است؛ 10. آشکارسازی معنای صحیح آزادی در رابطه آن با دین و اخلاق و 11. هر تفکر بشری که با واقعیتها و حقایق منطبق نباشد، شکست خواهد خورد.
سرآغاز این مصاحبه را تبیین لغوی و اصطلاحی مفهوم لیبرالیسم و مبانی و مؤلفههای آن تشکیل میدهد. موضوعاتی که در ادامه میآید، مباحثی است که به ترتیب در این گفتوگو بدان پرداخته شده است: 1. یکی از بنیانهای این مکتب، فردگرایی و اصالت انسانی است که در پی فراهم آمدن آزادی بیشتر برای فرد انسانی است؛ 2. تاریخچه لیبرالیسم و تأثیر دوران قرون وسطی در شکلگیری آن و نقش جریان اصلاح دینی در این مورد بررسی میگردد و نتیجه گرفته میشود که لیبرالیسم روایتی اینجهانی از پروتستانتیزم است؛ 3. حضورلیبرالیسم در عرصههای مختلف و رابطه آن با سرمایهداری و فردگرایی تبیین میشود؛ 4. توضیح بار معنایی و آزادیهای فردی و اجتماعی در مکتب لیبرالیسم؛ 5 . لیبرالیسم در عرصه فرهنگ، نسبیت اخلاق، آزادی بیان، نابودی تقدسها و ارتباط این موارد با هم روشن میشود؛ 6. ارتباط منطق علم و منطق لیبرالی و در این راه از نظریه پوپر مبنی بر ابطالپذیری گزارهها استفاده میشود؛ 7. ارتباط روشنگری کانتی با لیبرالیسم و نسبت عقل و دین و این نسبت در دو دین اسلام و مسیحیت با هم مقایسه شده است؛ 8 . با ذکر مثالهای متعدد و استناد به آموزههای اسلام در زمینه تعقل و علمآموزی نتیجه میشود که عقل ابزاری با عقل مورد نظر اسلام، تفاوت ماهوی دارد. چراکه عقل ابزاری محدود به اصالت تجربه است؛ 9. تفاوت آزادی در لیبرالیسم و اسلام. سپس، آزادی لیبرالی با تکیه بر اینکه موهبتی خدایی نیست، بلکه امری و قراردادی است به چالش کشیده شده است. این آزادی به استبداد منجر شده و در برآوردن نیازهای اخلاقی بشر ناتوان است و تلاشهای کانت در این زمینه بیفایده بوده است. آزادی در مکتب لیبرالیسمبه دلیل آنکه شناخت صحیحی از انسان ندارد، اشتباه معنا شده است؛ 10. آشکارسازی معنای صحیح آزادی در رابطه آن با دین و اخلاق و 11. هر تفکر بشری که با واقعیتها و حقایق منطبق نباشد، شکست خواهد خورد.
تبلیغات
