غرب ستیزی

وقایع‏اتفاقیه، 28/2/83
این مقاله گزارشی است از کتابی که عنوان فرعی آن غرب از نگاه دشمنان آن می‏باشد. ابتدای مقاله مربوط به توجیهات نویسنده برای ترجمه نام اصلی کتاب(1) به «غرب‏ستیزی» است. نکات مهم این کتاب را می‏توان چنین فهرست کرد: 1. غرب‏ستیزی نه پدیده‏ای جدید است و نه اختصاص به اسلام و عرب‏ها دارد؛ بلکه در تفکر رومانتیک آلمان، ناسیونالیسم روسی و شووینیسم ژاپنی نیز حضور دارد؛ 2. غرب‏ستیزان گروه‏های ناهمگونی هستند که وجه مشترک آنها خصومت با ماتریالیسم، کلنیالیسم و ابتذال فرهنگی غرب است؛ 3. برخی از غرب‏ستیزان اصولاً غرب را فاقد خصایص بنیادی انسانی می‏دانند؛ 4. غرب‏ستیزان هرچند به سنت متوسل می‏شدند، ولی غرب‏ستیزی به معنی سنت‏گرایی نیست؛ بلکه پدیده‏ای مدرن و بخشی از گسترش مدرنیت است؛ 5 . همه غرب‏ستیزان، «شهر» را مرکز انحطاط اخلاقی و مادی‏گری تجاری می‏دانند که همه چیز آن فدای آسایش می‏شود؛ 6. دشمنان غرب جلوه‏هایی از مدرنیته را پذیرفته‏اند و سپس خود را در تقابل بنیادی با مدرنیته تعریف کرده‏اند؛ 7. در اندیشه ایشان، مرز مدرن و ضدمدرن کاملاً روشن نیست؛ 8 . غرب‏ستیزی سکولار با غرب‏ستیزی اسلامی و مذهبی متفاوت است؛ 9. پیوریتیانیسم اسلامی با اسلام سیاسی تفاوت دارد و همه غرب‏ستیزان اسلامی طرف‏دار اسلام سیاسی نیستند و 10. طبقه متوسط هم کانون مدرنیته است و هم پیشتاز غرب‏ستیزی.
ایراد اصلی این کتاب آن است که غرب‏ستیزی را بسیار وسیع تعریف می‏کند و از اسلام
______________________________
1. occidentalism
______________________________
سیاسی تا فاشیسم، سوسیالیسم و مارکسیسم، را شامل می‏شود. در این کتاب، به اشاره، نظریاتی از سید قطب، دکتر شریعتی، جلال آل احمد، آیت‏اللّه‏ طالقانی و برخی از متفکران ژاپنی و آلمانی مطرح شده است. و مائو به عنوان یک غرب‏ستیز معرفی می‏شود.