فقه سیاسی
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
معارف، ش 17
نویسنده اولاً، روند تألیف مجموعه فقه سیاسی خود را توضیح میدهد و ثانیا، به بررسی مبدأ ارتباط دین و سیاست از متون دینی ادیان گذشته میپردازد و به این نتیجه میرسد که دریافت و سیاست همه انبیا همراه هم. بنابر شهادت قرآن، عدالت جزء اهداف عمده انبیا بوده است که بدون یک سیاست و برنامه و نظام سیاسی عادلانه محقق نمیشد. برای بررسی موفقیت حضرت امام قدسسره در اجرای فقه جعفری، باید شرایط متفاوت و فراز و نشیبهای نظام مورد توجه قرار گیرد. نظام بهطور نسبی موفق است و پیشرفت آن، عامل ایجاد مطالبات بیشتر میشود. وحدت، فریب نخوردن از دشمن و تعهد مسئولان، سه عاملی هستند که، بر اساس تأکیدات حضرت امام قدسسره باعث تداوم نظام و انقلاب میباشند.
سکولاریسم فقط در نوشتار و گفتار وجود دارد؛ چرا که هیچ پدیده اجتماعی دور از دین نیست و دین در تمام قالبها وجود دارد. دین و فرهنگ در تمام امور اجتماعی تأثیر دارند و سیاست نیز تابع دین و فرهنگ است. اینکه سکولارها نیز پس از حاکم شدن، از دین برای پیشبرد اهداف خود استفاده میکنند، نشان از سازگاری دین و سیاست دارد.
انقلاب اسلامی در ارائه الگویی برای جهان اسلام موفق عمل کرده است و گرایش مردم عراق و افغانستان و برخی کشورهای دیگر، به نظامی همچون جمهوری اسلامی شاهد این مدعاست.
امام با وجود قائل بودن به نظریه انتصاب در ولایت فقیه، نظامی تشکیل دادهاند که کلیه امور آن متکی به آراء عمومی است. این رابطه بر این پیشفرض استوار است که جامعه هم دموکراتیک است و هم ولایی. یعنی مردم حاکمیت خدا را خواستهاند.
مجمع تشخیص مصلحت نظام جایگاهی در طول مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان دارد. زیرا ممکن است قانونی مخالف قانون اساسی و احکام اولیه و ثانویه شرعی نباشد، ولی عامل تأمین مصلحتی بزرگ شود که در این صورت بر اساس اختیارات ولیفقیه و احکام ولایی، مجمع تشخیص مصلحت درباره آن تصمیم میگیرد. در سایر کشورها نیز نهادی متناظر با این نهاد وجود دارد. این نهادها اصول پذیرفتهشده آن جوامع را حفظ میکنند؛ حتی اگر چنین اصولی در قانون اساسی ذکر نشده باشند، مانند دکترین حقوقبشر انقلاب کبیر فرانسه یا اصول آتاترک در ترکیه.
بحث نهایی این گفتوگو، اشاره به نظریات حضرت امام درباره احزاب است. با توجه به این سخنان، امام تخرب را شعبهای از اجتهاد فقهی میدانستند و رضایت عمومی و مصلحت جامعه را بر خواست احزاب و وجود آنها ترجیح میدادند. البته، ایشان احزاب را در حد کارشناسی مسائل سیاسی و اقتصادی بیاشکال میدانستند و در عمل نیز با همه جناحها تعامل داشتند.
نویسنده اولاً، روند تألیف مجموعه فقه سیاسی خود را توضیح میدهد و ثانیا، به بررسی مبدأ ارتباط دین و سیاست از متون دینی ادیان گذشته میپردازد و به این نتیجه میرسد که دریافت و سیاست همه انبیا همراه هم. بنابر شهادت قرآن، عدالت جزء اهداف عمده انبیا بوده است که بدون یک سیاست و برنامه و نظام سیاسی عادلانه محقق نمیشد. برای بررسی موفقیت حضرت امام قدسسره در اجرای فقه جعفری، باید شرایط متفاوت و فراز و نشیبهای نظام مورد توجه قرار گیرد. نظام بهطور نسبی موفق است و پیشرفت آن، عامل ایجاد مطالبات بیشتر میشود. وحدت، فریب نخوردن از دشمن و تعهد مسئولان، سه عاملی هستند که، بر اساس تأکیدات حضرت امام قدسسره باعث تداوم نظام و انقلاب میباشند.
سکولاریسم فقط در نوشتار و گفتار وجود دارد؛ چرا که هیچ پدیده اجتماعی دور از دین نیست و دین در تمام قالبها وجود دارد. دین و فرهنگ در تمام امور اجتماعی تأثیر دارند و سیاست نیز تابع دین و فرهنگ است. اینکه سکولارها نیز پس از حاکم شدن، از دین برای پیشبرد اهداف خود استفاده میکنند، نشان از سازگاری دین و سیاست دارد.
انقلاب اسلامی در ارائه الگویی برای جهان اسلام موفق عمل کرده است و گرایش مردم عراق و افغانستان و برخی کشورهای دیگر، به نظامی همچون جمهوری اسلامی شاهد این مدعاست.
امام با وجود قائل بودن به نظریه انتصاب در ولایت فقیه، نظامی تشکیل دادهاند که کلیه امور آن متکی به آراء عمومی است. این رابطه بر این پیشفرض استوار است که جامعه هم دموکراتیک است و هم ولایی. یعنی مردم حاکمیت خدا را خواستهاند.
مجمع تشخیص مصلحت نظام جایگاهی در طول مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان دارد. زیرا ممکن است قانونی مخالف قانون اساسی و احکام اولیه و ثانویه شرعی نباشد، ولی عامل تأمین مصلحتی بزرگ شود که در این صورت بر اساس اختیارات ولیفقیه و احکام ولایی، مجمع تشخیص مصلحت درباره آن تصمیم میگیرد. در سایر کشورها نیز نهادی متناظر با این نهاد وجود دارد. این نهادها اصول پذیرفتهشده آن جوامع را حفظ میکنند؛ حتی اگر چنین اصولی در قانون اساسی ذکر نشده باشند، مانند دکترین حقوقبشر انقلاب کبیر فرانسه یا اصول آتاترک در ترکیه.
بحث نهایی این گفتوگو، اشاره به نظریات حضرت امام درباره احزاب است. با توجه به این سخنان، امام تخرب را شعبهای از اجتهاد فقهی میدانستند و رضایت عمومی و مصلحت جامعه را بر خواست احزاب و وجود آنها ترجیح میدادند. البته، ایشان احزاب را در حد کارشناسی مسائل سیاسی و اقتصادی بیاشکال میدانستند و در عمل نیز با همه جناحها تعامل داشتند.