منطق جهانی شدن

همشهری، 9 و 10/7/82
جهانی‏شدن، مجموعه‏ای از فرآیندهای مختلف، متمایز و بعضا متضاد است که سازمان‏دهنده مشخصی ندارد. اصطلاح جهانی‏شدن به دو مفهوم به‏کار می‏رود، هر دو درست است. گاه جهانی‏شدن را به مجموعه‏ای از واقعیات، تغییرات و تحولات عینی در عرصه‏های مختلف ارجاع می‏دهند. این مفهوم، واقعی و بیرون از ذهن ماست. گاهی دیگر برای توصیف درک و برداشت ذهنی، از مجموعه تحولات در بیرون از ذهن به‏کار می‏رود.
در این گفت‏وگو به سؤالاتی درباره دلایل پیدایش نظریات مختلف در مورد جهانی‏شدن، حوزه‏های مختلف تغییر و تحولات در عرصه جهانی‏شدن، آنچه جهانی‏شدن را به عنوان یک روند مستمر تغییر، از روندهای مشابه گذشته متمایز می‏کند، تفاوت‏های کمّی بازیگران عرصه جهانی‏شدن با همتایان خود در نظم سابق، مفهوم زمان و مکان در عصر جهانی‏شدن، تک‏بعدی یا چندبعدی بودن پدیده جهانی‏شدن، تکلیف ما (ایران) در برخورد با جهانی‏شدن و علت مخالفت با جهانی‏شدن، پاسخ داده شده است. در پایان، در توضیح علل مخالفت با جهانی‏شدن، به اموری مانند رابطه اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی، بحث قومیت و مذهب در ایران و بحث تمدن اشاره شده و بیان گردیده است که جهانی‏شدن فرهنگ، به معنای آمریکایی شدن یا فراموش کردن تاریخ یا پوشیدن لباس سایر ملل نیست؛ بلکه بحث مربوط به تعامل ایده‏هاست؛ ایده‏هایی که گاه عام و گاه خاص است. اتفاقا این ایده‏های خاص، موقعیتی ممتاز برای مطرح‏شدن در عرصه جهانی پیدا می‏کنند.
جهانی‏شدن در عرصه دین هم جهانی‏شدن فرصت‏های جدیدی فراهم آورده است. می‏توانیم ایده‏های دارای منطق و برد جهانی را با زبان امروز منتشر کنیم. اکنون، مسلمانان سایت‏های اینترنتی متعددی را تأسیس کرده و تأثیرگذاری می‏کنند.