نویسندگان:
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۲

چکیده

متن

قدس، 28/1/82
نویسنده در ابتداى بحث اشاره مى‏کند که گرچه تولید فکر و اندیشه یا تفکر مؤثر و فعّال در جامعه ما وجود دارد، اما لازم است که ما غایت تفکر را مورد ارزیابى قرار دهیم. امروزه بسیارى از روشن‏فکران به دنبال حضور در نظام جهانى و هماهنگى با آن هستند. بخشى از این تفکر جنبه تحقیقى و فعال دارد اما بخش عظیمى نیز انفعالى و بیشتر کپى و تقلیدى از تفکر جهانى است و اتفاق نوینى در عرصه فکر و تحقیق به ارمغان نمى‏آورد. البته عده‏اى نیز در جامعه ما وجود دارند که تابع غایات جهانى نیستند و خود هدف دیگرى را جست‏وجو مى‏کنند که همان غایت تمدن اسلامى است. این تفکر با دو گونه تفکر تقلیدى و تحقیقى مدرن، متفاوت است.
تفکرى که به دنبال تمدن اسلامى است به دو بخش تحقیقى و تقلیدى تقسیم مى‏شود. بخش تحقیقى با مشکلاتى مواجه است، زیرا کسانى که سعى مى‏کنند در جهانى نو با رجوع به سنت‏هاى دینى و معنوى گذشته گفتمان‏هاى نوین دینى را طرح کنند، با مشکلاتى که مقلدین و غیرمحققین در برابر آنها ایجاد مى‏کنند، مواجه هستند و متهم به بدعت‏گذارى مى‏شوند، ازاین‏رو محققین نیز با احتیاط در این وادى قدم برمى‏دارند. متفکران محقق مسلمان، هم با نهى روشن‏فکران مدرن مواجه هستند، زیرا تفکر نو اسلامى مانعى بزرگ در برابر تفکر غربى مدرن ایجاد مى‏کند، و هم با مقاومت برخى اثرگذاران سنتى روبه‏رو هستند که مانع هرگونه تحرک مى‏شوند و با عملکرد غلط نسل جوان را دفع کرده و براى آزاداندیشى مشکل ایجاد مى‏کنند.
نویسنده در ادامه مى‏گوید: تولید فکر و اندیشه را باید با بازگشت به هویت دینى و تقدس وحى الاهى آغاز نمود و آن را نقطه عزیمت و جهش قرار داد تا به سوى مقصد اعلاى اسلامى و دنیاى نوین دینى برسیم وگرنه با کار تقلیدى غربى یا شرقى و اسلامى یا مدرن، مشکل ما حل نخواهد شد. نویسنده بنیاد تفکر را بر خودآگاهى استوار مى‏داند و این خودآگاهى هویت انسانى و قلمرو وجودى انسان شدن را مشخص مى‏کند؛ و تفکر در فضاى خودآگاهى غایت خودآگاهانه شدن را مشخص مى‏نماید؛ چون اصل فکر و اندیشه کورکورانه نیست، سلسله مراتبى دارد و در عالى‏ترین مرتبه شکل مى‏گیرد. نویسنده در ادامه به آسیب‏هایى که متوجه نخبگان مى‏شود اشاره کرده و نیز معضل عدم تولید فکر در میان جوان‏ها و گام برنداشتن آنها در وادى تحقیق را مورد اشاره قرار مى‏دهد.

تبلیغات