نماز در آیینه قرآن و حدیث
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
کیهان، 6/11/81
در میان عباداتى که در اسلام واجب گردیده است، بدون تردید ارزش و اهمیت نماز از همه بیشتر است. شکل فارسى واژه نماز از لفظ پهلوى نماک گرفته شده که به معنى خم شدن و تعظیم کردن است و به تدریج در معناى «صلاة» یعنى نماز مسلمانان استفاده شده است. پس از اشارهاى اجمالى به معناى لغوى و ریشهیابى واژه نماز و صلاة و همچنین نگاهى به کاربردهاى قرآنى لفظ صلاة، نویسنده دو پرسش مطرح مىکند:
1. وجوب نماز قبل از اسلام در آیینهاى آسمانى دیگر
2. کیفیت نماز در آن ادیان و تفاوت آن با نماز مسلمانان.
نویسنده در پاسخ به پرسش نخست با استفاده از آیات قرآن وجود نماز در ادیان دیگر را ثابت مىکند چرا که بهترین وسیله براى نزدیکى به خداوند است. در پاسخ به پرسش دوم نیز با تکیه بر آیات قرآن مشخص مىشود که براى مثال نماز دیگر ادیان، رکوع نداشته است و یا فاقد حمد و سوره بوده است چرا که هنوز قرآن نازل نشده بود و یا سلام تشهد که مخصوص مسلمانان است. همچنین جهت قبله نیز در دیگر ادیان با قبله در اسلام متفاوت بوده است.
نویسنده در ادامه به کیفیت نماز در اسلام و روند واجب شدن آن از طرف خداوند متعال مىپردازد. دستور خداوند در شب معراج که امت پیامبر صلىاللهعلیهوآله هر شبانه روز در پنج وعده نماز بخوانند از مسلمات تاریخ اسلام است و مطابق بیان نورانى پیامبر اکرم صلىاللهعلیهوآله در شب معراج تمام انبیاء الاهى به امر خداوند به پیامبر اسلام صلىاللهعلیهوآله اقتدا کردند و اولین اذان گفته شد و نماز اقامه گردید. همچنین ترتیب ذکرهاى نماز و افعال آن و کیفیت وضو در همین شب به پیامبر صلىاللهعلیهوآله آموخته شد. البته ابتدا پنجاه نماز تشریع گردید، ولى با درخواست نبى اکرم صلىاللهعلیهوآله به پنج نماز یومیّه تبدیل شد و خداوند فرمود که در همین پنج نماز اجر پنجاه نماز را قرار خواهد دهد. تعداد رکعات نیز ابتدا ده رکعت بود و بعد از تولد امام حسن علیهالسلام و امام حسین علیهالسلام ، پیامبر صلىاللهعلیهوآله هفت رکعت بر آن افزود و خداوند این عمل را امضا فرمود:
افزوده شدن قنوت نیز در سال چهارم هجرى پس از واقعه بئر معونه (که در آن چهل نفر از رجال علمى اسلام که حافظ قرآن و احکام بودند، به شهادت رسیدند) اتفاق افتاد. ناراحتى پیامبر از این حادثه به اندازهاى بود که تا یک ماه در قنوت نماز صبح بر قاتلان آنها با اسم و رسم نفرین مىکرد و این آغاز قنوت بود»
در میان عباداتى که در اسلام واجب گردیده است، بدون تردید ارزش و اهمیت نماز از همه بیشتر است. شکل فارسى واژه نماز از لفظ پهلوى نماک گرفته شده که به معنى خم شدن و تعظیم کردن است و به تدریج در معناى «صلاة» یعنى نماز مسلمانان استفاده شده است. پس از اشارهاى اجمالى به معناى لغوى و ریشهیابى واژه نماز و صلاة و همچنین نگاهى به کاربردهاى قرآنى لفظ صلاة، نویسنده دو پرسش مطرح مىکند:
1. وجوب نماز قبل از اسلام در آیینهاى آسمانى دیگر
2. کیفیت نماز در آن ادیان و تفاوت آن با نماز مسلمانان.
نویسنده در پاسخ به پرسش نخست با استفاده از آیات قرآن وجود نماز در ادیان دیگر را ثابت مىکند چرا که بهترین وسیله براى نزدیکى به خداوند است. در پاسخ به پرسش دوم نیز با تکیه بر آیات قرآن مشخص مىشود که براى مثال نماز دیگر ادیان، رکوع نداشته است و یا فاقد حمد و سوره بوده است چرا که هنوز قرآن نازل نشده بود و یا سلام تشهد که مخصوص مسلمانان است. همچنین جهت قبله نیز در دیگر ادیان با قبله در اسلام متفاوت بوده است.
نویسنده در ادامه به کیفیت نماز در اسلام و روند واجب شدن آن از طرف خداوند متعال مىپردازد. دستور خداوند در شب معراج که امت پیامبر صلىاللهعلیهوآله هر شبانه روز در پنج وعده نماز بخوانند از مسلمات تاریخ اسلام است و مطابق بیان نورانى پیامبر اکرم صلىاللهعلیهوآله در شب معراج تمام انبیاء الاهى به امر خداوند به پیامبر اسلام صلىاللهعلیهوآله اقتدا کردند و اولین اذان گفته شد و نماز اقامه گردید. همچنین ترتیب ذکرهاى نماز و افعال آن و کیفیت وضو در همین شب به پیامبر صلىاللهعلیهوآله آموخته شد. البته ابتدا پنجاه نماز تشریع گردید، ولى با درخواست نبى اکرم صلىاللهعلیهوآله به پنج نماز یومیّه تبدیل شد و خداوند فرمود که در همین پنج نماز اجر پنجاه نماز را قرار خواهد دهد. تعداد رکعات نیز ابتدا ده رکعت بود و بعد از تولد امام حسن علیهالسلام و امام حسین علیهالسلام ، پیامبر صلىاللهعلیهوآله هفت رکعت بر آن افزود و خداوند این عمل را امضا فرمود:
افزوده شدن قنوت نیز در سال چهارم هجرى پس از واقعه بئر معونه (که در آن چهل نفر از رجال علمى اسلام که حافظ قرآن و احکام بودند، به شهادت رسیدند) اتفاق افتاد. ناراحتى پیامبر از این حادثه به اندازهاى بود که تا یک ماه در قنوت نماز صبح بر قاتلان آنها با اسم و رسم نفرین مىکرد و این آغاز قنوت بود»