ارزیابی و دسته بندی نواحی سیل خیز و ارائه مدل دوهدفه برای مکان یابی و تخصیص تسهیلات امدادی در بحران سیلاب (مورد مطالعه: شهرستان آمل) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بحران های طبیعی همه ساله جان و مال انسان ها را تهدید می کند؛ ازاین رو برنامه ریزی هایی برای آمادگی در برابر حوادث ضروری است. سیل به عنوان یکی از بحران های طبیعی، سالانه جان هزاران نفر در سراسر جهان را در معرض خطر قرار می دهد. میزان آسیب رسانی سیل در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت است؛ بنابراین ازجمله اقداماتی که می توان در جهت مدیریت و کاهش خسارات ناشی از سیل انجام داد، شناسایی و دسته بندی نقاط سیل خیز در هر منطقه است. در این پژوهش شهرستان آمل موردمطالعه قرار گرفته است که پس از شناسایی و اولویت بندی نقاط سیل خیز از نظر آسیب پذیری، اقداماتی به منظور امدادرسانی بهتر به این نواحی و آمادگی در برابر سیلاب صورت گرفت.با شناسایی نقاط سیل خیز، به اولویت بندی جهت امدادرسانی با استفاده از معیارهایی نظیر تراکم جمعیت، بافت فرسوده، فاصله از حریم رودخانه و دسترسی به شهرها و راه ها با روش فرآیند تحلیل سلسه مراتبی پرداخته شد؛ سپس یک مدل ریاضی دوهدفه به منظور تعیین مناسب ترین مکان برای راه اندازی پایگاه های امدادی و تعیین میزان کالاها و ماشین آلات امدادی برای پاسخگویی در ساعات اولیه حادثه ارائه شد؛ درنهایت راهکارهایی به منظور افزایش تخصیص به مناطق با اولویت پاسخگویی بالاتر و کاهش هزینه ها ارائه شده است.