اصلاحات، خانه ای با ستون های شنی

آنچه می‏خوانید بخشی از سخنرانی محمدرضا تاجیک مشاور سیدمحمد خاتمی مربوط به آسیب‏شناسی اصلاحات است که معتقد است گفتمان اصلاحات، ستون‏های بسیار زیبا، اما تهی و از جنس ماسه داشت.
فقدان مانیفست اصلاح‏طلبی، مشکلات تشکیلاتی و در کنار آنها، ایدئولوژی زدایی عواملی است که سرنوشت اصلاح‏طلبان را به تاریخ گره زد. وقتی فرهنگ اصلاحات را نداریم، فقر تئوریک هم در ما ایجاد می‏شود. هر مرحله سیاسی، مقتضای متفاوتی دارد که نیاز مانیفست و گفتمان متفاوت است و شاید یکی از علل ناکامی اصلاح‏طلبان نیز این بود که گفتمانشان در زمان ماند و زمان رفت. نخبگان اصلاحات دچار ساده اندیشی و سطحی نگری روشن‏فکری شدند. ناکامی اصلاحات تا حد زیادی متوجه کسانی است که متولی تئوری‏پردازی می‏شدند و به وظیفه خود عمل نمی‏کردند؛ تا این که در سایه این عملکرد، یک جنبش به یک نظام تبدیل شد و مردان فکر و اندیشه به مردان سیاست و قدرت تبدیل شد و طفل اصلاحات، رشد دیالکتیکی کرد. ما مشکل تشکیلاتی همه داشتیم و نتوانستیم یک سازمان سیاسی تشکیل دهیم.
همه در بدنه اصلاحات مدعی بودند و می‏خواستند گفتمان آنها مسلط باشد. هر کس می‏خواست وارد این جنبش می‏شد و احیانا در فضای ژورنالیستی، هر حرفی که می‏زدند بر پیشانی اصلاحات ثبت می‏شد. مشکل دیگر، حرکت سینوسی ما بود که باعث شد از سوپر مذهبی به سوپر آمریکایی تبدیل شویم. ما باید طرف مردم برویم نه این که بخواهیم مردم به طرف ما بیایند و به همین علت ما مشکل ارتباطی با همه داشتیم.