مطالب مرتبط با کلیدواژه

انقلاب

۶۱.

بررسی تطبیقی تأثیر نوع جامعه مدنی بر نوع گذار در انقلاب های تونس، مصر و لیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس حاتمی علی امیدی مهرداد رشیدی علویجه

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: جامعه مدنی لیبی انقلاب دمکراسی گذار مصر تونس

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۱۶۲

این مقاله با بررسی تطبیقی انقلاب های مصر، تونس و لیبی، ارتباط میان نوع جامعه مدنی با نوع گذارهای سیاسی را واکاویی نموده است. در قالب این ارتباط، مقاله مشخص ساخت که گستردگی قابل توجه جامعه مدنی در تونس و مصر باعث شده است تا گذارهای دموکراتیک در این دو کشور در بازه زمانی کوتاه تر و بالطبع با خشونت کمتری حادث شود. برعکس، ضعف و عدم گسترش جامعه مدنی در لیبی باعث گردید تا فرایند گذار دموکراتیک در آن کشور در بازه زمانی طولانی تر و لاجرم با خشونت بیشتری همراه گردد. گرچه کودتای جولای سال 2013 ارتش مصر نشان داد که نوع قوام یافته جامعه مدنی نمی تواند تثبیت گذارهای دموکراتیک را تضمین نماید، اما مطالعات تطبیقی مقاله مبین این موضوع است که فارغ از عوامل دیگر، نوع قوام یافته این جامعه مدنی در تعیین شیوه گذار سریع و کم خشونت و نوع قوام نیافته آن در تعیین شیوه گذار طولانی مدت و پرخشونت مؤثر عمل نموده و در وضعیت دوم حتی دخالت های خارجی را برانگیخته است.

۶۲.

زمینه های ورود و نقش آفرینی کارگران در انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید هاشم آقاجری مرتضی ویسی

منبع: تحقیقات تاریخ اجتماعی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد فرهنگ امام خمینی پهلوی انقلاب کارگران عاملیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی انقلاب اسلامی اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۶۱۴ تعداد دانلود : ۶۳۶

انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 به واسطه ماهیت ائتلافی خود، حاصل تعامل و همکاری گروه ها و طبقات اجتماعی مختلف بود. یکی از طبقات اجتماعی مهم حاضر در انقلاب اسلامی ایران، طبقه کارگر بود. مسئله این پژوهش چرایی ورود کارگران به انقلاب اسلامی ایران به رغم اعطای برخی امتیازهای اقتصادی، رفاهی رژیم حاکم به آنان است که کوشش شده است تا با استفاده از روش توصیفی تفسیری و رهیافت فرهنگی جامعه شناختی، به پاسخ گویی بدان مسئله پرداخته شود. طبق نتایج به دست آمده در این پژوهش، فرهنگ و اقتصاد به عنوان دو عامل تکمیل کننده در انقلاب اسلامی در یک راستا و همسو با هم، نقشی تعیین کننده در شکل گیری نارضایتی کارگران و در نهایت ورود کارگران به انقلاب اسلامی داشتند.

۶۳.

امر به معروف و نهی از منکر مبنایی برای مبارزه با رژیم طاغوت (مبانی فقهی و مواضع آیت الله گلپایگانی ره)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حسین ارجینی

منبع: معرفت سیاسی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: امر به معروف و نهی از منکر انقلاب مبانی فقهی آیت الله گلپایگانی مواضع

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۰ تعداد دانلود : ۹۹۷

در فقه شیعه، برای مبارزه با طاغوت، مبانی فقهی متعددی همچون جهاد، نفی سلطة کفار، امر به معروف و نهی از منکر و ضرورت تشکیل حکومت اسلامی مطرح شده است. امر به معروف و نهی از منکر، یکی از مهم ترین آنها است. در دیدگاه آیت الله گلپایگانی، امر به معروف و نهی از منکر، مبنایی برای مبارزه با رژیم طاغوت و برای برقراری حکومت اسلامی است. در این پژوهش ابتدا به تبیین فقهی امر به معروف و نهی از منکر از نظر آیت الله گلپایگانی و سپس، با رویکردی تاریخی - تحلیلی به تطبیق این مبانی بر مواضع ایشان از دهه چهل تا پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته شده است. آیت الله گلپایگانی، با توجه به شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر، تلاش می کند ابتدا با نصیحت، منکرات رژیم پهلوی را تذکر دهد و با توسعة دامنة منکرات و نیز با توجه به شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر، با اعمال انزجار از اعمال رژیم، آنها را محکوم می کند. ایشان با اوج گرفتن مبارزات انقلابی در سال های 1356 و 1357، بر بذل جان و مال برای اجرای احکام اسلام و برقراری نظام اسلامی، که عالی ترین مراتب امر به معروف و نهی از منکر است، تأکید کرده خواستار رسیدن به هدف نهایی، یعنی اسقاط رژیم پهلوی و برقراری نظام اسلامی می شوند.

۶۴.

بررسی نقش مطالبات اقتصادی در انقلاب و خیزش کشورهای عربی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید هادی عربی محسن معارفی

منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: انقلاب مطالبات اقتصادی کشورهای عربی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۷ تعداد دانلود : ۴۸۸

از اواخر سال 2010 کشورهای عربی شاهد انقلاب و خیزش عظیم توده های مردمی است. پرسش مهم این است که عامل وحدت بخش نیروهای مخالف برای آنکه صف واحدی بر ضد نظام سیاسی حاکم تشکیل دهند و این قدرت عظیم را به وجود آوردند، چیست؟ برخی تحلیل گران مطالبه اصلی توده مردم، را «مطالبات اقتصادی» معرفی کرده و نام «انقلاب نان» را بر این خیزش های بزرگ اطلاق کرده اند. با مطالعه آخرین وضعیت اقتصادی این کشورها این نتیجه به دست آمد که گرچه عوامل اقتصادی را می توان به عنوان یکی از انگیزه های خیزش های مردمی در کشورهای عربی شناخت؛ با این وجود آنچه باعث شده توده های عظیم مردمی متحد شوند و خیزش هایی در سطح انقلاب به وجود آورند، فراتر از عوامل اقتصادی است و باید ریشه این عوامل را در «تغییر ارزش ها» جستجو کرد.

۶۵.

مقاله به زبان فرانسه: سورئالیستی بیش از حد درون نما/بررسی دلایل ناکامی آنتونن آرتو در عضویت مکتب سورئالیسم (Un surréaliste trop introjectif; L’étude de la déception d’Antonin Artaud dans son adhésion au surréalisme)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سارا طباطبایی

منبع: مطالعات زبان فرانسه بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: پدر رویا انقلاب سورئالیسم نوشتار بی اختیار

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۱ تعداد دانلود : ۸۱۳

نقد مضمونی روشی است که به ویژه از پدیدار شناسیِ هستی گرا نشأت می گیرد. هدف اساسیِ این روش بررسیِ مضامینی است که در یک متن به کار رفته اند و بدین منظور روی تکرار مفاهیم اساسیِ متن متمرکز می شود. در این روش، شیوه ی مطالعاتیِ باشلار به ویژه به تحلیل عناصر چهارگانه که توسط هر نویسنده به کار رفته می پردازد تا بدین وسیله، جوهره ی تخیّلِ مادی وی را نمایان سازد. این تخیّل توسط رؤیایی تبیین می شود که بر پایه ی ماده شکل می گیرد. محمود دولت آبادی نویسنده ا ی ایرانی است که شهرت خود را به زبانی ممتاز مدیون است که توسط شناخت و انتخابِ بجای کلمات برجسته می شود. کلیدر بلندترین رمان وی، از هر جهت از این تسلط بر زبان بهره می گیرد. هدف این جستار اینست که ابتدا سلطه ی عنصر خاک را در آثار دولت آبادی نشان دهد و سپس به بررسی امکان تلفیق چندین عنصر و تحولاتی که این تلفیق در آینده ی شخصیت های کلیدر ایجاد می کند، بپردازد.

۶۶.

ویلیام وردزورث و نیما یوشیج: پیوندهای زندگی، شعر و اندیشه دو شاعر رمانتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کامران احمدگلی ادریس رنجی

منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴ (پیاپی ۷۹)

کلیدواژه‌ها: شعر نو رمانتیسم نیما یوشیج انقلاب شعر رمانتیک ویلیام وردزورث

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی تطبیق زبان و ادبیات فارسی و ادبیات غرب

تعداد بازدید : ۱۵۰۷ تعداد دانلود : ۶۳۶

زمانه، زندگی، اشعار و نظریه های انتقادی و ادبی ویلیام وردزورث، طلایه دار جنبش رمانتیک در ادبیات انگلستان، و نیما یوشیج، که در دوره ای از زندگی شاعری رمانتیک شمرده می شود، شباهت های بسیاری دارند. هر دو شاعر در زمانه انقلاب و آشوب زیستند و به سهم خود بر سنت های ادبی غالب در کشورشان شوریدند و تلاش های آنان انقلابی در شعر و نظریه ادبی به وجود آورد. این مقاله با نگاهی به اصول اثبات شده جنبش رمانتیسم به مشخص کردن پیش زمینه های مشابه زندگی نامه ای، اجتماعی اقتصادی و فلسفی دو شاعر پرداخته و سپس به بررسی نزدیکی های نوسازی دو شاعر در نظریه و عمل می پردازد. در این کار رویکرد دو شاعر به مفاهیمی مانند شعر و شاعری، محتوا، زبان، احساسات و عواطف و جامعه تحت بررسی قرار می گیرد و مشخص می شود که دو شاعر با تأثیرپذیری از زمانه خود و تحولات تاریخی در عصر انقلاب های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی موفق به انقلاب در شعر و نظریه انتقادی کشورشان شدند. این انقلاب عبارت بود از درک مفاهیم نوین عصر و بیان آنها با شکلی تازه که سرآغاز شعر ""مدرن"" در انگلستان و شعر ""نو"" در ایران قلمداد می شود.

۶۷.

بازتعریف هستی شناختی و معرفت شناختی مناسب انقلاب اسلامی، در گذار از مدرنیته اسلامی به سوی تمدن زمینه ساز و بایسته های سیاستی برآمده از آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سعید خزایی سید مجید مطهری نژاد

منبع: مشرق موعود سال نهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: هستی شناختی انقلاب اسلامی انقلاب معرفت شناختی تمدن زمینه ساز تمدن مدرن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۷۱ تعداد دانلود : ۶۸۱

گونه شناسی های متفاوت از ماهیت و چیستی انقلاب اسلامی ایران و نظام معرفتی برآمده از آن، جایگاه راهبردی انقلاب اسلامی را در سطح ملی، منطقه ای، جهانی و تاریخی تغییر می دهد. در این مطالعه در روندی تحلیلی و مقایسه ای، مؤلفه ها و پیامدهای هستی شناسی اجتماعی انقلاب اسلامی مبتنی بر نظریه های انقلاب در جهان مدرن، با مؤلفه ها و پیامدهای هستی شناسی الهی انقلاب اسلامی مبتنی بر انگاره های دینی، مورد توجه قرار گرفته و پیامدهای معرفت شناختی آن، در دو جبهه تفکری مدرنیته اسلامی و تمدن اسلامی، با بررسی رویکردها و راهبردهای هر گروه مطالعه شده است. در انگاره مدرنیته اسلامی، نخست در تبیین ماهیت انقلاب، بر معرفی نوعی یا تعدادی از عوامل فرهنگی، جامعه شناختی، اقتصادی، روان شناختی و سیاسی برآمده از انگیزه ها و منافع اجتماعی گروه های خاص یا متکثر اجتماعی بسنده می کنند و دیگر این که روند تمدنی پسینی انقلاب را روندی تنزیهی نسبت به تمدرن مدرن در حوزه های معنوی و اخلاقی تعریف می کنند. اما در انگاره تمدن سازی، انقلاب اسلامی به عنوان یک انقلاب ابعادی بزرگ و پیوسته تعریف می شود که با ولایت الهی، از مجرای رهبری یک بزرگ مرد الهی و با تمسک دین مدارانه و پیوسته مردم به آن، در امتداد درگیری جبهه حق و باطل و در مسیر رشد و رفعت اجتماعی برای امر زمینه سازی ظهور امام عصر(عج) برپا شد و دیگر عوامل اجتماعی در شکل گیری انقلاب اسلامی نقش و جایگاه ثانویه ایفا کردند. در بخش پایانی نوشتار، با اولویت بخشی گزاره تمدنی انقلاب اسلامی بر گزاره تجددی آن، به بررسی آسیب ها و کاستی های سویه تمدنی انقلاب اسلامی و بایسته های سیاستی مناسب آن ها در مسیر امر زمینه سازی پرداخته شده است.

۶۸.

بازتاب فعالیت های سیاسی زنان در ده رمان پس از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید رضایی ابراهیم ظاهری عبدوند

منبع: ادبیات پارسی معاصر سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: زن سیاست رمان انقلاب آگاهی سیاسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۶۰ تعداد دانلود : ۷۶۸

رمان از ابزارهای مهم جامعه پذیری، انتقال ارزش های زندگی و بازتاب دهنده ی مسایل گوناگون اجتماعی است. بر این اساس برای درک نوع نگرش افراد جامعه به مشارکت زنان در عرصه ی سیاست و نحوه ی این مشارکت، ده رمان معاصر فارسی بعد از انقلاب- پنج نویسنده مرد و پنج نویسنده زن- با روش تحلیل محتوا بررسی می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد نویسندگان زن در داستان های خود نه تنها به مسایل سیاسی می پردازند؛ بلکه در داستان هایشان، شخصیت های زن، آگاهی سیاسی بالایی دارند، طرف دار و شرکت کننده در گفتمان ها و احزاب سیاسی هستند و همپای مردان در مسایل سیاسی مانند کودتای بیست و هشت مرداد، حادثه ی شانزده آذر و انقلاب اسلامی مشارکت دارند. در داستان های مردان، شخصیت های زن حضور دارند؛ اما کمتر به مسایل سیاسی می پردازند و بیشتر تأثیر این مسایل بر زندگی آنها نشان داده شده است که به نظر می رسد علتش، بیشتر متأثر شدن از این کلیشه ی جنسیتی است که مردان سیاسی تر از زنان هستند.

۶۹.

روند نوسازی، تعارضات فرهنگی - مذهبی و فروپاشی حکومت پهلوی دوم

نویسنده: محمدعلی سوری لکی ایرج سوری

منبع: ژرفاپژوه سال دوم زمستان ۱۳۹۴ و سال سوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۶ و ۷

کلیدواژه‌ها: مذهب طبقات انقلاب روحانیت نیروهای اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۳۹۵

الگوی نوسازی حکومت پهلوی دوم، مشخصاً در جنبه های اقتصادی و اجتماعی در جامعه ایران اجرا شد و تمامی برنامه ریزی های دولتی و متمرکز حکومت مزبور همچون انقلاب سفید، لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و...، در راستای همین امر به کار گرفته شد. این برنامه ها به دلیل ویژگی های پاتریمونیالیستی و اقتدارگرایی رژیم پهلوی، حوزه های سیاسی و مذهبی را در بر نمی گرفت و به همین دلیل، تضاد های اساسی با نیروهای اجتماعی طبقات متوسط جدید، سنتی و پایین و حتی بالاتر را ایجاد نمود. سؤال اصلی پژوهش از این قرار است: چرا روند نوسازی حکومت، حوزه سیاسی را در بر نمی گرفت و تعارضاتی با نیروهای مخالف سیاسی و مذهبی ایجاد کرد؟ در این پژوهش، تعارضات روند نوسازی پهلوی دوم بر اساس روش تحلیل محتوای تاریخی و جامعه شناسی سیاسی و شکاف بین طبقات و روند نوسازی، بررسی شده است. روش گردآوری داده ها بر اساس مطالعات کتابخانه ای تنظیم و پردازش شده است.

۷۰.

شورش های اجتماعی و مساله ی محرومیت نسبی (مطالعه موردی: قیام 15 خرداد در ورامین)

نویسنده: علی اردستانی احسان تاجیک

منبع: فصلنامه سیاست سال اول پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: انقلاب محرومیت شورش روحانیت خشونت مدنی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۳۴ تعداد دانلود : ۱۸۵۴

اهمیت قیام 15 خرداد در پیروزی انقلاب اسلامی امری نیست که بر کسی پوشیده باشد. در واقع اگر بخواهیم بر نقطه عطفی در روابط میان دولت و ملت در رژیم انگشت بگذاریم، باید بر همین امر تاکید کنیم. پیروزی هر انقلابی به مجموعه ای از عوامل عینی و ذهنی وابسته است؛ از جمله؛ رهبری، سازماندهی نیروها و نارضایتی عمومی که عمدتا در شکل خشونت های اجتماعی نظیر اعتصابات، تظاهرات، شورش ها و جنگ داخلی بروز می یابد. انقلاب اسلامی سال 1357 نیز خارج از این قاعده نمی باشد و در پیروزی آن تمامی این عوامل را می توان به نوعی جستجو کرد. صرف نظر از عوامل دخیل در پیروزی انقلاب ها، شورش های اجتماعی بحثی اساسی در نظریه های انقلاب هستند که به واسطه ی همین اهمیت، نظریه های مختلف کوشیده اند آن را توضیح دهند. یکی از مهم ترین این نظریه ها، نظریه محرومیت نسبی می باشد. تا آنجا که به انقلاب سال 57 مربوط می شود، بدون تردید مهم ترین این شورش ها را باید در شورش اجتماعی 15 خرداد سال 1342 جستجو کرد. مقاله حاضر می کوشد با تمرکز بر یکی از مهم ترین کانون های این شورش اجتماعی یعنی منطقه ی ورامین و در پرتو نظریه محرومیت نسبی به بررسی زمینه های شکل گیری این شورش اجتماعی بپردازد.

۷۱.

امر به معروف و نهی از منکر؛ رهیافتی نظری برای مبارزه با رژیم طاغوت از دیدگاه امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین ارجینی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳۹

کلیدواژه‌ها: امر به معروف و نهی از منکر امام خمینی انقلاب رژیم پهلوی مبانی فقهی مواضع

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۳۳۸

مبارزه امام خمینی با رژیم طاغوت بر مبانی فقهی متعددی استوار است که امر به معروف و نهی از منکر یکی از مهم ترین آنها به شمار می رود. در این پژوهش نخست به تبیین فقهی امر به معروف و نهی از منکر از نظر حضرت امام اشاره و سپس با رویکردی تاریخی تحلیلی به تطبیق این مبنا بر مواضع ایشان از دهه چهل تا پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته شده است. حضرت امام با رویکردی انتقادی به نگاه فردی حاکم بر فقه، امر به معروف و نهی از منکر را با نگاهی اجتماعی بررسی می نمایند. از این رو نگاه گسترده ای به «معروف» و «منکر» داشته و «اقامه عدالت» را مهم ترین معروف و «حکومت جور» را بزرگ ترین منکر می شمارند.

۷۲.

بررسی زمینه ها، علل و امکان وقوع انقلاب رنگی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی اشرافی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران انقلاب انتقال قدرت انقلاب مخملی فتنه 1388

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۰۱۵ تعداد دانلود : ۵۳۷

با وجود برخی جریانات داخلی حامی انقلاب مخملی در ایران و نیز وجود بستر طبیعی انتخابات و برخی آسیب های درونی فرهنگی و اجتماعی پدیدار شده طی سال های قبل و نیز تلاش های گسترده آمریکا و غرب برای براندازی نرم با استفاده از انقلاب مخملی در ایران، در انتخابات خرداد 1388، زمینه هایی برای تکرار حوادث گرجستان، اوکراین، قرقیزستان در ایران نیز وجود داشت، اما به دلایل مهم تر و اساسی تر که ریشه در تفاوت های جمهوری اسلامی ایران با آن جمهوری ها دارد، این انقلاب مخملی در ایران شکست خورد؛ چراکه بین امکان ظهور یک پدیده با امکان موفقیتش، فاصله و مرز مشخص و ظریفی وجود دارد و این دو مورد را باید از یکدیگر جدا کرد. بنابراین اگرچه برای ظهور یک پدیده، زمینه ها و عواملی نیاز است، اما این موارد تنها شرط لازم محسوب می شوند که برای تحقق خارجی موفق، به زمینه ها و عوامل دیگری نیازمند است که در حکم شرط کافی برای آن پدیده محسوب می گردد.

۷۳.

بررسی مقایسه ای نقش ایدئولوژی در تحولات پساانقلابی ایران و مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا سمیعی اصفهانی سارا اکبری

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: ایران انقلاب مصر اخوان المسلمین ایدئولوژی انقلابی تحولات پساانقلابی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۹۸۳ تعداد دانلود : ۶۷۸

دو انقلاب اسلامی ایران (۱۹۷۹) و مصر (۲۰۱۱) ازجمله انقلاب های مهم و تأثیرگذار در منطقه غرب آسیا و نیز جهان بوده اند که مورد توجه جدی نظریه پردازان انقلاب قرار گرفته اند. پرسش اصلی نوشتار حاضر این است که ایدئولوژی چه نقش و جایگاهی در جریان انقلاب و به ویژه تحولات پس از فروپاشی رژیم های پیشین در این دو کشور داشته است؟ پژوهش با بهره گیری از دیدگاه نظریه پردازان نسل چهارم انقلاب به ویژه جان فوران و جک گلدستون می کوشد پیامدهای این دو انقلاب را در دو حوزه داخلی و خارجی مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که انقلاب اسلامی ایران، به دلیل برخورداری از ایدئولوژی منسجم اسلام انقلابی ملهم از فرهنگ سیاسی مذهب تشیع و در سایه رهبری فرهمند امام خمینی+ نقشی اساسی در ایجاد وضعیت انقلابی، سقوط نظام پهلوی، استقرار و تثبیت نظام نوپای جمهوری اسلامی در ایران داشته است. درحالی که انقلابیون مصر از چنین پشتوانه فکری ایدئولوژیکیِ منسجمی برخوردار نبودند.

۷۴.

تحلیل ناکامی دولت محمد مرسی در مصر از منظر مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین مسعودنیا نصیبه عبدی پور پرویز جمشیدی مهر

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: انقلاب مصر رهبر معظم انقلاب بیداری اسلامی دولت مرسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۲۷۳ تعداد دانلود : ۴۷۸

با خیزش بیداری اسلامی در مصر و سقوط رژیم مبارک، بسیاری از تحلیل گران، به قدرت رسیدن محمد مرسی را فصل تازه ای در ساختار داخلی و خارجی این کشور می دانستند؛ اما دیری نپایید که همگان شاهد سقوط حکومت مرسی با کودتای نظامیان بودند. در این میان رهبر معظم انقلاب در سخنرانی های متعددی به جنبه های مختلف جنبش های مردمی تحت عنوان بیداری اسلامی پرداختند. این مقاله بر آن است تا به واکاوی علل ناکامی دولت مرسی از منظر رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران بپردازد. معظم له در نخستین همایش بیداری اسلامی، درخصوص علل تکوین، رشد و آسیب شناسی جنبش های اسلامی اخیر منطقه غرب آسیا، مطالبی بیان فرمودند که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد.

۷۵.

سازمان های مردم نهاد و دگرگونی سیاسی در آسیای مرکزی (مطالعه موردی: انقلاب رنگی جمهوری قرقیزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جهانگیر کرمی طاهره دلیران چاپشلو

منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: انقلاب قرقیزستان انقلاب رنگی جنگ نرم سازمان های مردم نهاد

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۹۰۱ تعداد دانلود : ۴۷۶

انقلاب رنگی دگرگونی جدیدی در عرصه سیاست است که در دهه پایانی قرن بیستم از کشورهای اروپای شرقی آغاز و در دهه نخست قرن بیست و یکم به جمهوری های نواستقلال اتحاد شوروی تسری یافته است. از عوامل مؤثر در چنین رخدادی، وجود کشورهای بزرگی است که برای رسیدن به هدف های خود از فقر موجود در این کشورها استفاده کرده اند و می خواهند از کمک های مالی به عنوان حربه ای برای نفوذ بیشتر خود، بیشترین استفاده را ببرند. پرسش اصلی این نوشتار با کمک روش همبستگی متغیرها، این است که سازمان های مردم نهاد چگونه بر انقلاب رنگی جمهوری قرقیزستان تأثیر گذاشته اند؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح می شود که سازمان های مردم نهاد از راه آگاهی بخشی به جوانان، بر انقلاب رنگی جمهوری قرقیزستان تأثیر مستقیم و مؤثر گذاشته اند. گردآوری اطلاعات این نوشتار از راه کتابخانه ای، اسنادی و اینترنتی است. نتایج مطالعات نشان می دهد که سازمان های مردم نهاد در این کشورها با دردست گرفتن رسانه ها، نبض افکار عمومی جامعه را در دست می گیرند و تلاش می کنند تا همه چیز را بزرگ تر از آنچه هست، نشان دهند و از این راه به منافع خود دست یابند.

۷۶.

بررسی راهبردهای رسانه ای و فرهنگی دشمن درنبرد نرم علیه انقلاب اسلامی از منظر حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا نجاتی منفرد محمدرضا کمالی سید کاظم دلخوش

منبع: مطالعات قدرت نرم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: فرهنگ رسانه راهبرد دشمن انقلاب نبرد اسلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۵۲۲ تعداد دانلود : ۶۱۰

انقلاب اسلامی ایران را می توان الگوی تجلی و تحقق قدرت نرم اسلام در عصر حاضر محسوب نمود. این انقلاب از رهگذر اندیشه و آرمان عدالت خواهانه برخاسته از نگرش اصیل اسلامی و بینش والای بنیان گذار آن حضرت امام خمینی (رحمت الله علیه)درصدد برآمد با روش های مسالمت جویانه به نتیجه دلخواه و مطلوب خود یعنی بیداری اسلامی دست یابد. به همین دلیل دشمنان انقلاب اسلامی در تلاش اند با بهره گیری از شیوه ها و ابزار گوناگون از جمله ابزار رسانه و تهاجم فرهنگی به طور مداوم و به انحای مختلف به مقابله فرهنگی با این نهضت الهی بپردازند. رهبر بیدار و فرزانه مان حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)در فرازی از فرمایشات گهربارشان فرموده اند، اولویت آن چیزی است که به آن می گویند نبرد نرم؛ یعنی نبرد به وسیله ابزارهای فرهنگی، به وسیله نفوذ، به وسیله دروغ، به وسیله شایعه پراکنی، با ابزارهای پیشرفته ای که امروز وجود دارد. ابزارهای ارتباطی که ده سال قبل و پانزده سال قبل و سی سال قبل نبود[1]. در این تحقیق با در نظر گرفتن شیوهای نبرد نرم دشمن به بررسی راهبردها و شیوه های نرم رسانه ای و فرهنگی دشمن علیه انقلاب اسلامی پرداخته می شود. به منظور دستیابی به نتایج، روش این تحقیق تفسیری مبتنی بر رویکرد تحلیلی متن و تجزیه و تحلیل اطلاعات زمینه ای است که با توجه به ماهیت و نوع موضوع مورد مطالعه، گردآوری اطلاعات از روش های گوناگون و به طورکلی بر مبنای روش کتابخانه ای و اینترنتی صورت پذیرفته و تجزیه و تحلیل یافته ها نیز عمدتا با شیوه تحلیل کیفی انجام پذیرفته است. یافته های تحقیق آن است که اگر مسئولین کشور به راهبردها و شیوه های رسانه ای و فرهنگی دشمن در نبرد نرم علیه انقلاب اسلامی از منظر حضرت امام خامنه ای ( مدظله العالی)توجه نمایند و در جهت مقابله با آنها به تقویت قدرت نرم فرهنگی رسانه ای انقلاب اسلامی بپردازند، سبب خنثی شدن توطئه های دشمنان به ویژه تبلیغات فرهنگی و رسانه ای آنها در این زمینه خواهد شد. [1]. بیانات حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)در دیدار با بسیجیان کشور 4/9/88

۷۷.

جنگ و مجسمه های شهری تهران؛ از واقعیت عینی تا امر ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پدیده عادلوند

منبع: منظر بهار ۱۳۹۵ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: جنگ انقلاب مجسمه شهری تهران معاصر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری منظر

تعداد بازدید : ۹۷۶ تعداد دانلود : ۱۷۳۸

جنگ های متعدد از جمله با روس ها در دوره قاجار، جنگ جهانی دوم در دوره پهلوی و جنگ هشت ساله با عراق در دوره جمهوری اسلامی تجربیاتی است که ایران معاصر طعم آن را چشیده است. از سوی دیگر تجربه حضور مجسمه شهری در تهران معاصر نیز این پرسش را به ذهن متبادر می سازد که مجسمه شهری به مثابه گونه هنری چگونه تجربیات جنگی را بازتاب داده است؟ و در دوره های مختلف چه رویکردهایی بر بازنمایی موضوع جنگ در آثار پدیدار شده است؟ این مقاله مبتنی بر روش تحقیق اسنادی است که در آن مجسمه ها به عنوان سند مورد بررسی قرار می گیرند. با استناد به کتب و اسناد تاریخی در مجموع 47 مجسمه در ارتباط با موضوع جنگ که تاریخ داشتند از دوره قاجار تا سال 1389 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد مجسمه های تهران را می توان به دو مقطع اصلی «قاجار تا انقلاب اسلامی» و «انقلاب اسلامی تا 1389» تقسیم کرد. در مقطع اول به واسطه تجربیات و هجوم های زیاد به کشور، جنگ معنای عام یعنی «تهاجم» دارد. از این رو سیاست حاکم از طریق مجسمه های شهری واقع در میادین – به عنوان عنصری حکومتی سعی در نمایش قدرت نظامی حکومت می کند؛ از توپ های جنگی به عنوان نخستین نمونه ها تا پیکره های سواره نظام شاه. از سوی دیگر مفاهیم انقلابی بعد از مشروطه همچون عدالت خواهی و آزادی خواهی نیز در اشکال اسطوره ای مبارزه در فضای میدان نمود پیدا می کند. در مقطع دوم، انقلاب اسلامی باعث تفسیر دیگری از مدلول جنگ شده؛ به طوری که از جنگ به دفاع مقدس تعبیر می شود و اسطوره سازی، قهرمان سازی و بیان مفاهیم انقلابی و ارزشی هدف قرار می گیرد؛ ساخت مجسمه و سردیس فیگوراتیو از شهدا به عنوان تکریم مقام قهرمانان دفاع مقدس و یادمان ها و مجسمه های انتزاعی از مفاهیمی چون شهادت، ایستادگی و رشادت که هم در فضاهای عمومی (بوستان ، میدان، خیابان) و هم غیرعمومی (حاشیه بزرگراه) نصب می شوند.

۷۸.

ماهیت سرکوبگرانه رژیم های سیاسی و انقلاب ها: مطالعه ای تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر عظیمی دولت آبادی

منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: انقلاب کشورهای عربی رژیم های سیاسی سرکوب ساختاری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۹۵۷ تعداد دانلود : ۳۷۱

اگرچه اکثر رژیم های عربی که در سال 2011 به واسطه ی اعتراضات گسترده مردمی سقوط کردند به طور کلی و در مجموع، رژیم هایی اقتدارگرا و غیرآزاد محسوب می شدند اما در عین حال همه رژیم های غیرآزاد در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که برخی از آنها حتی به لحاظ شاخص های سرکوب ساختاری از مشکلات جدی تری رنج می بردند، انقلاب و حتی اعتراضات و منازعات پایداری را تجربه نکردند. بر این اساس سوال این است که: ماهیت غیر آزاد و سرکوبگرانه رژیم های سیاسی چه تاثیری بر وقوع انقلاب در کشورهای عربی در سال 2011 داشته است؟ و آیا همه رژیم های سیاسی عربی که در سال 2011 با پدیده انقلاب مواجه شدند، از مشکل سرکوب ساختاری به طور یکسان رنج می بردند؟ نتایج این تحقیق از طریق مقایسه شش کشور عربی در دوره زمانی 2005 تا 2010 با استفاده از روش تطبیقی و با کمک تکنیک اختلاف میل نشان می دهد که برخلاف تصور رایج، سرکوب ساختاری رژیم، شرط لازم برای وقوع واقعه انقلاب در کشورهای عربی نبوده است و همه رژیم هایی که به لحاظ ساختاری سرکوبگر بودند، الزاماً انقلاب را تجربه نکردند.و این نتیجه بر خلاف مدعای رایجی است که علت سرنگونی رژیم های عربی را اقتدارگرایی آنها می داند.

۷۹.

علل استمرار ساخت رانتیری دولت در دوران پس از انقلاب(با تکیه بر سال های نخست پس ازپیروزی انقلاب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید سعید میرترابی

منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۴۵)

کلیدواژه‌ها: نفت انقلاب نهادسازی نهادگرایی تاریخی ساخت رانتیری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۳۷۲

دولت های پس از انقلاب با وجود شعارها وبرنامه های پر سروصدا در زمینه کاهش اتکا به نفت،عملا توفیق قابل ملاحظه ای در این زمینه پیدا نکرده اند. مقاله حاضر با بهره گیری ازرویکرد نهادگرایی تاریخی و قرائت های تجدیدنظرطلب در نظریه دولت رانتیر نشان می دهد که ریشه وابستگی دولت به درآمدهای نفت، در سال های نخست پس ازپیروزی انقلاب، به واسطه تصمیم های نخبگان انقلابی برای مقابله با چالش ها ومقتضیات پیش رو شکل گرفت( و البته در این زمان امکان پیگیری الگوهایی متفاوت نسبت به قبل از انقلاب درحوزه بسیج منابع توسط دولت وجود داشت) .این امر سبب شد اتکا به درآمدهای نفت به جزئی نهادین در کارویژه بسیج منابع مالی توسط دولت پس از انقلاب تبدیل گردد. در نتیجه در هر نوع تفکر درباره کاهش وابستگی دولت به درآمدهای نفت،باید به این نیروهای نهادین و پایداری اشان در خلال شرایط متفاوت سیاسی واقتصادی در هر مقطع توجه لازم مبذول گردد. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است.

۸۰.

نگاهی تطبیقی به نقش طبقه متوسط جدید در ایجاد انقلاب در مصر و عربستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی مختاری مهدی محمدی عزیزآبادی محمد حاجی پور

منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: انقلاب مصر عربستان طبقه متوسط جدید

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۹۰۷ تعداد دانلود : ۶۷۱

با بررسی تحوّلات تاریخی و انقلاب ها و جنبش های اجتماعی در چند سده اخیر، می توان گفت که طبقه متوسط جدید، تأثیرگذارترین نیروی اجتماعی محسوب شده و یکی از ویژگی های جوامع در حال نوسازی، ظهور و رشد این طبقه اجتماعی است. در میان طبقات مختلف از جمله فقیران، کارگران صنعتی و طبقات بالای اجتماعی، هیچ کدام انقلابی تر از طبقه متوسط جدید نیستند؛ این طبقه می تواند به عنوان رهبران فکری بر افکار سنتی غلبه و آنها را به یک تصمیم گیری منطقی رهنمون سازند. هدف از نگارش تحقیق حاضر، بررسی نقش طبقه متوسط جدید در ایجاد انقلاب در مصر و عربستان است که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام خواهد گرفت. بر این اساس، سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که چرا طبقه متوسط جدید در انقلاب مصر توانست نقش مهمی را ایفاء کند، اما همین طبقه در حالی که از رشد مناسبی هم در عربستان برخوردار بوده، نتوانسته تا الان چنین حرکتی را فراروی حکومت بوجود آورد؟ در این راستا، فرضیه پژوهش این است که نوع ماهیّت و ساختار دولت، نحوه مواجهه دولت با مدرنیته و ساختار اجتماعی و فرآیندهای جهانی شدن، عوامل مؤثری در میزان انقلابی شدن طبقه متوسط جدید در عربستان و مصر داشته است. نتایج تحقیق نیز نشان از آن دارد که علل های ساختاری ای چون استبداد و خودکامگی دولت، نظام پدرسالاری، دولت رانتیر، جامعه مدنی و آزادی بسیار ضعیف، وابستگی به دولت، احزاب سیاسی، بحران اقتصادی و بدهکاری، بیکاری و فقر، تحصیلات دانشگاهی بالا، آشنایی با تکنولوژی ها، اینترنت و رسانه های مدرن، تقش زنان، فرآیند فضای باز سیاسی و نوسازی و غیره، در میزان انقلابی شدن طبقه متوسط جدید مصر و عربستان نقش کلیدی داشته اند.